About Me

My photo
Active worker of Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal.

Monday, July 15, 2024

$ЁЯХК ЁЯП╣ Subject : "Character Building and Man-Making Education of Swami Vivekananda " YOUTH SEMINAR : 'BE AND MAKE' ЁЯЩЛрд╣рдоें рдиैрддिрдХ рдХ्рдпों рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП ? ЁЯФ▒Relevance of Oneness of Existence ЁЯФ▒ ЁЯФ▒ЁЯХКЁЯП╣рд╕рдд्рдп рдХो рдЬाँрдЪрдиे рдХी рддीрди рдХрд╕ौрдЯी ЁЯФ▒ЁЯХКЁЯП╣ Three criteria to test the Truth" : рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рдЪрд░िрдд्рд░-рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдордиुрд╖्рдп-рдиिрд░्рдоाрдгрдХाрд░ी рд╢िрдХ्рд╖ा। " рдорд╣ाрдоंрдбрд▓ рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЖрджрд░्рд╢ों рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рд╣ैЁЯХК ЁЯФ▒The Mahamandal is A blend of worldly and spiritual idealsЁЯП╣ ЁЯФ▒ рдЕрдж्рд╡ैрдд, рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд , рдж्рд╡ैрдд рдХा рдЕрднिрдк्рд░ाрдп -(The Idea of Advaita) рд╣рдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? ЁЯФ▒ рдпोрдЧाрдЩ्рдЧ рдЕрдиुрд╖्рдаाрдиाрдд् рдЕрд╢ुрдж्рдзि рдХ्рд╖рдпे рдЬ्рдЮाрдирджीрдк्рддि: рдЖрд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддेः। (рд╕ाрдзрдирдкाрдж :28) ЁЯФ▒рдХ्рдпा рдпрд╣ рдзрд░्рдо- 'рдордиुрд╖्рдп рдмрдиो рдФрд░ рдмрдиाрдУ' рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╣ै? (Is Religion - 'Be and Make' Practical?) : рдЕрдЧрд▓ा рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХा рдЖрддा рд╣ै। 3.ЁЯФ▒ЁЯХК рдкूрд░्рдгрддा (3H рд╡िрдХाрд╕) рдХा рдоाрд░्рдЧ (The Path to Perfection) : рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд : рд╕рдоाрдзि рд╕्рддोрдд्рд░ (THE HYMN OF SAMADHI) :рд╣िрди्рджी рд╡ि реж рд╕ाрд╣िрдд्рдп-6 -рдкेрдЬ 98-102/ рд╢рд░рдд рдЪंрдж्рд░ рдЪрдХ्рд░рд╡рд░्рддी, рд╢िрд╖्рдп рд╕े рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк: рд╡рд░्рд╖ -1898, рд╕्рдеाрди - рдмेрд▓ूреЬ рдХिрд░ाрдпे рдХा рдорда):

BE AND MAKE

Youth Seminar

Subject : Character Building and Man-Making Education of 

Swami Vivekananda 

Organized by

Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal

(H.O.- Kolkata, W.B.)

Local Office

Vadodara Vivekananda Yuva Mahamandal

C/O Amul Medical 3/A, Kiran Ngar Society;

 Opp. Vrindavan Bus Stop, Waghodia Road, Vadodara. 

Mobile :  9924873446

Venue : Faculty of Social Work, Parul University, Vadodara 

Date : 18th July, 2024 

(Timing : 9:30 am-11:30 am)

Hosted by : Faculty of Social Work, Parul University (Vadodara) 

 

Time

Duration

Topic

Speaker

 

 

5 Minus

Inaugural Song

 Apurba Das,

Principal,  Ramkrishna Mission School, Jamsedpur


 

5 Minus

Swadesh Mantra

 Rasbehari Sahoo, 

Engineer (IOCL) 

Vadodara, Gujrat  

 

 

5 Minus

Keynote Address

 K J N Singh,

Founder Secretary of

Vadodara Vivekananda Yuva

Mahamandal


 

10 Minus

Inaugural Address

M N Parmar (Dean)  

 (Faculty of Social Work) 

Parul University

 (Vadodara)

Dipak Makvana

(professor) 

Secretary

Vadodara Vivekanand Yuva Mahamandal


 

5 Minus

Song

Apurba Das

 

 

30 Minus

Solving Youth Problems through Swami Vivekananda’s Ideas of Education 

Sri Jugal Pradhan

Principal

Dashagram Govt. High School, 

(W.B) 

(Central representative ABVYM)

 

5 Minus

Song

Apurba Das

 

 

30 Minus

Mind and Its Control

Anup Dutta 

Electrical Engineer

(W.B)

(Central Representative ABVYM) 


 

20 Minus

Todays Take Aways

Apurva Das

Principal,  Ramkrishna Mission School, Jamsedpur,

Jharkhand 

(Central Representative

ABVYM)

 

 

5 Mins

Closing Address

Sri P R Das,

Senior member,

of

 The Mahamandal 

(Central Representative of ABVYM) 

 



==================

BE AND MAKE

Youth Seminar

Organized by

Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal

VenueFaculty of EngineeringSigma University, Vadodara, Gujrat

Date : 18th July, 2024  

(Timing : 12:00 pm -2:00 pm)  

Hosted by : Faculty of Social Work, Sigma University, Vadodara


Time

Duration

Topic

Speaker

 

 

5 Minus

Inaugural Song

Apurba Das

Principal, Ramakrishna-Mission High School, Jamshedpur 


 

5 Minus

Swadesh Mantra

Rasbehari Sahoo

Engineer 

(IOCL)

Vadodara , Gujrat  


 

5 Minus

Keynote Address

(рдоुрдЦ्рдп рднाрд╖рдг) 

KJN Singh,

 Founder Secretary 

of

Vadodara Vivekananda Yuva Mahamandal


 

10 Minus

Inaugural Address

Jagdish Solanki

Dean

(рд╕ंрдХाрдпाрдз्рдпрдХ्рд╖)  

Faculty of Social Work,

Sigma University

Vadodara


 

5 Minus

Song

Apurba Das

Principal, 

Ramkrishna Mission High School, Jamshedpur 

 

 

30 Minus

Solving Youth Problems through Swami Vivekananda’s Ideas of Education

 

Jugal Pradhan,

Principal 

Dashgram Govt. High School, (W.B.)

(central representative of ABVYM)


 

5 Minus

Song

Apurba Das

 

 

30 Minus

Mind and Its Control

Anup Dutta

Electric Engineer, Kolakata  (W.B)

Central Representative

ABVYM


 

20 Minus

Today’s Take Aways


Apurba Das

(Central Representative ABVYM)


 

5 Minus

Closing  Address

(рд╕рдоाрдкрди рднाрд╖рдг) 

Sri P R Das,

Senior member of the Mahamandal  

(Central Representative-ABVYM)




===============

BE AND MAKE

Youth Seminar

Organized by

Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal

Venue: Dr B R Ambedkar Hall, M S University, Vadodara, Gujrat

Date : 19th July, 2024  (Timing : 12:00 pm -2:00 pm)  

Hosted by : Faculty of Social Work, M S University, Vadodara


Time

Duration

Topic

Speaker

 

 

5 Minus

Inaugural Song

Apurba Das

Principal, Ramakrishna-Mission High School, Jamshedpur 


 

5 Minus

Swadesh Mantra

Rasbehari Sahoo

рдк्рд░ोрдбрдХ्рд╢рди Engineer 

(IOCL)

Vadodara , Gujrat  


 

 

5 Minus

Keynote Address

KJN Singh, Founder Secretary 

of 

Vadodara Vivekananda Yuva Mahamandal 


 

10 Minus

Inaugural Address

 

 

 

 

5 Minus

Song

Apurba Das

 

 

30 Minus

Solving Youth Problems through 

Swami Vivekananda’s Ideas of Education   


Apurba Das,

Principal, Ramakrishna-Mission High School, Jamshedpur 

(Central Representative ABVYM)   

 

 

5 Minus

Song

Apurba Das

(Central Representative ABVYM)


 

30 Minus

Mind And Its Control

Jugal Pradhan

Principal 

Dashgram Govt. High School 

(W.B.)

(central representative of ABVYM)


 

20 Minus

Today’s Take Away 

[A conclusion drawn based on the facts or information presented. 

(рдкाрд╡рд░рдкॉрдЗंрдЯ рдк्рд░ेрдЬेंрдЯेрд╢рди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдк्рд░рд╕्рддुрдд рддрде्рдпों рдпा рдЬाрдирдХाрд░ी рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рдиिрдХाрд▓ा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖। ) 


The main point or key message to be learned or understood from something experienced or observed.

PowerPoint presentations are often used to support an oral presentation.  

(рдЕрдиुрднрд╡ рдпा рджेрдЦी рдЧрдИ рдХिрд╕ी рдЪीрдЬ़ рд╕े рд╕ीрдЦा рдпा рд╕рдордЭा рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ा рдоुрдЦ्рдп рдмिंрджु рдпा рдоुрдЦ्рдп рд╕ंрджेрд╢।)

рдкाрд╡рд░рдкॉрдЗंрдЯ рдк्рд░рд╕्рддुрддिрдпों рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ 

рдЕрдХ्рд╕рд░ рдоौрдЦिрдХ рдк्рд░рд╕्рддुрддि рдХो рд╕рдорд░्рдерди рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।


Anup Dutta 

Electrical Engineer, Kolkata (W.B)

 Central Representative.  Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal

 

 

5 Minus

Closing Address

Bijay Kumar Singh, 

Vice President,

Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal 


Total Duration  

120 Minus

 

 


Youth Seminar 

Venue: Faculty of Social Work, Parul University, 

 Vadodara, Gujrat. 

[Subject: Character Building and Man-making Education of
 Swami Vivekananda.]
  
organized by 

Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal 

Local Address : Amul Medical . 

[3/A Kiran Nagar Society, Opp- Vrindavan Bus Stop,
 Waghodia Road, Vadodara, 

Mobile : 9924873446 ]

=====================

рдпुрд╡ा рд╕ंрдЧोрд╖्рдаी 

рд╡िрд╖рдп: рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдордиुрд╖्рдп-рдиिрд░्рдоाрдгрдХाрд░ी рд╢िрдХ्рд╖ा 

рдЖрдпोрдЬрдХ: рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рдд рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ 

[рд╕्рдеाрдиीрдп рдХाрд░्рдпाрд▓рдп : рд╡рдбोрджрд░ा рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓, рдЕрдоूрд▓ рдоेрдбिрдХрд▓, [3/рдП рдХिрд░рдг рдирдЧрд░ рд╕ोрд╕ाрдЗрдЯी, рд╡ृंрджाрд╡рди рдмрд╕ рд╕्рдЯॉрдк рдХे рд╕ाрдордиे,
рд╡ाрдШोрдбिрдпा рд░ोрдб, рд╡рдбोрджрд░ा|]  

рдЖрддिрдеेрдп (Host) : рдкाрд░ुрд▓ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╡рдбोрджрд░ा, рдЧुрдЬрд░ाрдд   
      
рд╕्рдеाрди: рд╕рдоाрдЬ рдХाрд░्рдп рд╕ंрдХाрдп, рдкाрд░ुрд▓ рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп, рд╡рдбोрджрд░ा, рдЧुрдЬрд░ाрдд।

рджिрдиांрдХ: 18 рдЬुрд▓ाрдИ, 2024

рд╕рдордп: 2 рдШंрдЯे (рд╕ुрдмрд╣ 10:00 рдмрдЬे рд╕े 12:00 рдмрдЬे рддрдХ)

=======


 [“рдЕрд╕рддो рдоा рд╕рдж्рдЧрдордп” рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै “рд╣рдоें рдЕрд╕рдд्рдп рд╕े рд╕рдд्рдп рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो।” рдпрд╣ाँ ‘рдЕрд╕рдд्рдп’ рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп , рдн्рд░ाрди्рддि, рдпा рд╕рдо्рдоोрд╣िрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा (hypnotized state-рдЕрд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा) рд╕े рд╣ै, рдФрд░ ‘рд╕рдд्рдп’ рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै -рд╕рдоाрдзि рдоें рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдПрдХрдд्рд╡ (рдИрд╢्рд╡рд░ ,рдЬीрд╡ рдФрд░ рдЬрдЧрдд рдХे Oneness) рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЬ्рдЮाрди, рдЗрди्рдж्рд░िрдпाрддीрдд рд╕рдд्рдп рдпा рдЙрдЪ्рдЪ рд╕рдд्рдп (4 рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдп) рдХी рдЕрдиुрднूрддि।

“рддрдорд╕ो рдоा рдЬ्рдпोрддिрд░्рдЧрдордп” рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै “рдоुрдЭे рдЕंрдзрдХाрд░ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो।” 
рдпрд╣ाँ ‘рдЕंрдзрдХाрд░’ рдЕрдЬ्рдЮाрди, рдЕрд╡िрдж्рдпा, рдпा рдоोрд╣ рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै, рдФрд░ ‘рдк्рд░рдХाрд╢’ рдЬ्рдЮाрди, рдЬाрдЧрд░ूрдХрддा, рдФрд░ рд╕рдЪ्рдЪाрдИ рдХा।
“рдоृрдд्рдпोрд░्рдоाрдоृрддं рдЧрдордп” рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै “ рдоुрдЭे рдоृрдд्рдпु рд╕े рдЕрдорд░рддा рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो।” 
рдпрд╣ाँ ‘рдоृрдд्рдпु’ рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдФрд░ рдЖрдд्рдоिрдХ рдоृрдд्рдпु, рд╕ंрдШрд░्рд╖, рдпा рдЕंрдд рдХा рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै, рдЬрдмрдХि ‘рдЕрдорд░рддा’ рдЖрдд्рдоिрдХ рдоुрдХ्рддि, рд╕्рдеाрдпिрдд्рд╡, рдпा рдЕрдирди्рдд рдЬीрд╡рди рдХो рджрд░्рд╢ाрддा рд╣ै।

“реР рд╢ाрди्рддिः рд╢ाрди्рддिः рд╢ाрди्рддिः” рдХा рдЖрд╣्рд╡ाрди рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╢ांрддि- рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ, рдЖрдзिрднौрддिрдХ, рдФрд░ рдЖрдзिрджैрд╡िрдХ рдХे рд▓िрдП рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдпрд╣ рдоंрдд्рд░ рдпрд╣ рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд╣рдо рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рджुःрдЦ рдФрд░ рд╡िрдШ्рдиों рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдХрд░ рд╢ांрддि рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ें| 
  рдЕंрдзрдХाрд░ рдпाрдиी рдЕрд╡िрдж्рдпा рдЖрджि рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ों рдХि рдмुрд░ाрдИ рдФрд░ рдмुрд░ी рдЖрджрддों рдХो рдд्рдпाрдЧрдХрд░, рдк्рд░рдХाрд╢ рдпाрдиी рдХि рд╕рдд्рдп рдХे рдкрде рдкрд░ рдЙрди्рдоुрдЦ рд╣ोрдиा рд╣ी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕ाрдзрдиा рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдо рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рд╕ांрд╕ाрд░िрдХрддा рд╕े рднрд░ा рд╣ुрдЖ рдордиुрд╖्рдп (рдпा рддीрди рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдРрд╖рдгाрдУं рдоें рдЖрд╕рдХ्рдд рдордиुрд╖्рдп) рдЕрдХ्рд╕рд░ рднौрддिрдХрддा рдФрд░ рднौрддिрдХ рдЪीрдЬों рдХो рдПрдХрдд्рд░ рдХрд░рдиे рдХी рдЬोреЬ-рддोреЬ рдоें рд╣ी рдЬीрд╡рди рдЧुрдЬाрд░ рджेрддा рд╣ै; рдФрд░ рдЗрд╕ рд╢्рд▓ोрдХ рдХे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдорд░्рдо рдХो рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдкाрддा рд╣ै। 
 рдпрд╣ рд╢्рд▓ोрдХ рдордиुрд╖्рдп рдХो рдЗрд╕ी рдмाрдд рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рдЕंрддрд╕ рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рдЕंрдзрдХाрд░ рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдХрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдХे рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдЪрд▓े ! рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░, рдпрд╣ рдоंрдд्рд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЬाрдЧृрддि, рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдФрд░ рдЖंрддрд░िрдХ рд╢ांрддि рдХी рдЦोрдЬ рдоें рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рдЧрд╣рди рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╣ै। рдЗрд╕े рдЕрдХ्рд╕рд░ рдоेрдбिрдЯेрд╢рди, рдпोрдЧाрдн्рдпाрд╕, рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЪрд░्рдЪा рдХा рдк्рд░ाрд░рдо्рдн - рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े  рдкाрда рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। https://www.youtube.com/watch?v=b756kRSQdMo&t=186s]


(1)

ЁЯХКЁЯЩЛЁЯП╣ рд╣рдоें рдиैрддिрдХ рдХ्рдпों рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП ?ЁЯХК ЁЯП╣ ЁЯЩЛ

[рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдХрдеिрдд -рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХे рдПрдХрдд्рд╡  рддрдеा рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рджिрд╡्рдпрддा рдХी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा। 

Relevance of Oneness of Existence and Inherent Divinity]  

реР рдЕрд╕рддो рдоा рд╕рдж्рдЧрдордп । рддрдорд╕ो рдоा рдЬ्рдпोрддिрд░्рдЧрдордп । 

рдоृрдд्рдпोрд░्рдоा рдЕрдоृрддं рдЧрдордп । реР рд╢ाрди्рддिः рд╢ाрди्рддिः рд╢ाрди्рддिः ॥

(– рдмृрд╣рджाрд░рдг्рдпрдХोрдкрдиिрд╖рдж् 1.3.28)

рд╕рднा рдоें рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рдкрд░рдо рд╢्рд░рдж्рдзेрдп рд╕рди्рдд -рдорд╣ाрдд्рдоा рдЬрди,  рдЕрддिрдеिрдЧрдг рд╣ैं, рд╢ंрдХрд░рджूрдд рдЬो рдпрд╣ाँ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ैं рдЖрдк;  рд╕рдмрдХो рдк्рд░рдгाрдо рдХрд░рддा рд╣ूँ рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рднाрдЗрдпों рдХा рд╕्рд╡ाрдЧрдд рд╣ै। рдЖрдЬ рдХा рд╡िрд╖рдп, рдеीрдо рд╣ै - рдПрдХाрдд्рдорддा рдпा рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдЬो рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рд╡िрд╖рдп рдХुрдЫ рдХрд╣рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ैं।   рдоूрд▓ рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдЖрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдеोреЬा рд╣рдо рдеोреЬा рдЗрд╕ рдмाрдд рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░ेंрдЧे рдХि " рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рдЪрд░िрдд्рд░-рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдордиुрд╖्рдп-рдиिрд░्рдоाрдгрдХाрд░ी рд╢िрдХ्рд╖ा " рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рддे рд╣ुрдП рд╣рдоें рдиैрддिрдХ рдХ्рдпों рдмрдирдиा рдЪाрд╣िрдП ?  
      >>рд╡ेрджाрди्рдд рдХा рдоूрд▓ рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдПрдХाрдд्рдорддा рдпा рдЕрдЦрдг्рдб рднाрд╡ рд╣ै -Central idea of Vedanta is Oneness.рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХрд╣рддे рдеे рдХि рд╡ेрджाрди्рдд- рдоें рдиैрддिрдХ рд╣ोрдиे рдХे рджो рдХाрд░рдг рдХрд╣े рдЧрдП рд╣ैं। рдПрдХ рддो рд╣ै рд╣рдоाрд░ा рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рджेрд╡рдд्рд╡ -рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрдд्рдоा рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै ! рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рдмाрдд рд╣ै, рд╕рдорд╕्рдд рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рдПрдХрдд्рд╡- 'Oneness of all existence'। рдЕрддрдПрд╡ рд╡ेрджाрди्рдд рдХा (Central idea) -рдоूрд▓ рд╕िрдж्рдзाрдд рд╣ै рд╕рдорд╕्рдд рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рдПрдХрдд्рд╡ (Oneness of all existence) рдФрд░ рд╣рдоाрд░ी рдЕंрддрд░्рдиिрд╣िрдд рджिрд╡्рдпрддा (Inherent Divinity)। 

     рд╕рдд्рдп рдХी рдЬांрдЪ рдХे рддीрди рдоाрдирджंрдб (Three criteria to test the Truth) : рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдиे рд╕рдд्рдп рдХो рдЬाँрдЪрдиे рдХी рддीрди рдХрд╕ौрдЯी рджिрдпे рд╣ैं।  рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЕрд╕рдд्рдп рд╕े рд╕рдд्рдп рдХी рдУрд░ рд╣рдо рдЬा рд░рд╣े рд╣ैं рдпा рдирд╣ीं ? рдХोрдИ рдмाрдд рд╕рдд्рдп рд╣ै рдпा рдЕрд╕рдд्рдп, рдЗрд╕рдХा рдкрд░ीрдХ्рд╖рдг рдХैрд╕े рдХрд░ें? How to test whether something is true or not ? 
 рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рд╡े рдХрд╣рддे рд╣ैं - " рдЬिрд╕े рд╣рдо рд╡िрд╡ेрдХ (scientific thinking,рдпा рд╕рдд्-рдЕрд╕рдд-рдоिрде्рдпा рдХा рдлрд░्рдХ рдХрд░рдиा) рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдЙрд╕рдХा рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХ्рд╖рдг рдоें рдПрд╡ं рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХाрд░्рдп рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рд╕рдд्рдп рдХो рдЬाँрдЪрдиे рдХी рдХрд╕ौрдЯी рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдЬाрди рд▓ेрдиा рдЪाрд╣िрдП-          
 1. " рдЬिрд╕рд╕े рдПрдХрдд्рд╡ (Oneness) рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ो, рд╡рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै। рдк्рд░ेрдо рд╕рдд्рдп рд╣ै; рдШृрдгा рдЕрд╕рдд्рдп рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдЕрдиेрдХрдд्рд╡ рдХो рдЬрди्рдо рджेрддी рд╣ै।" (Everything that makes for oneness is truth. Love is truth and hatred is false, because hatred makes for multiplicity. It is hatred that separates man from man; therefore it is wrong and false.) рдЬो рд╡िрдЪाрд░ Oneness рд▓ाрддा рд╣ै, рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдУрд░ рд▓े рдЬाрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕рдд्рдп рд╣ै। рдЬो рдмांрдЯрддा рд╣ै (рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдХो рдордиुрд╖्рдп рд╕े рдкृрдердХ рдХрд░рддी рд╣ै) рд╡рд╣ рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै। рддो рдЬो рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдФрд░ рд▓े рдЬाрддा рд╣ै, рд╡ो рдмाрдд рд╕рдд्рдп рд╣ै рдФрд░ рдЬो рднेрдж рд╕ृрд╖्рдЯि рдХрд░рддा рд╣ै -рд╡ो рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै, рдпрд╣ рдмाрдд рдЬाрди рд▓ो !" 
" рдоाрдпा рдХे рдЖрд╡рд░рдг рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдиे рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдоाрд░्рдЧ рд╣ै  'рд╕рдд्рдп рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рдиा।' рдФрд░ рд╕рднी рдЙрдкрдиिрд╖рдж, рдпрд╣ рд╕рдд्рдпाрдиुрднрд╡ (рд╕рдоाрдзि) рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдпрд╣ी рд╕рдордЭाрддे рд╣ैं। (рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдоें рд╡ेрджाрди्рдд-8/15-27)      

      рджूрд╕рд░े рдЬрдЧрд╣ рдоें рдХрд╣ा рд╣ै-The second criterion of truth is unselfishness,  рд╕рдд्рдп рдХी рджूрд╕рд░ी рдХрд╕ौрдЯी рд╣ै рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा  -Unselfishness is true, рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा рд╣ी рдИрд╢्рд╡рд░ рд╣ै, рдЬो рд╕्рд╡ाрд░्рде-рдкрд░рддा рд╣ै рд╡рд╣ рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै।
рд╕рдд्рдп рдХी рддीрд╕рд░ी рдХрд╕ौрдЯी рд╣ै - рдЬो рд╢рдХ्рддिрдк्рд░рдж рд╣ै, рдЬो рддुрдордХो рдмрд▓ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै,рд╡ो рд╕рдд्рдп рд╣ै -рдЙрд╕рдХो рд▓ो। рдЬो рдХुрдЫ рднी рд╢рдХ्рддि-рдк्рд░рдж рд╣ै, рдЬो рддुрдордХो рдмрд▓ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै,рд╡ो рд╕рдд्рдп рд╣ै -рдЙрд╕рдХो рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░ो। рдФрд░ рдЬो рддुрдордХो рджुрд░्рдмрд▓ рдмрдиाрддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рд╡िрд╖ рдХी рддрд░рд╣ рджूрд░ рд╕े рд╣ी рдд्рдпाрдЧ рджो।  Whatever gives you Energy,  whatever gives you strength, that is the truth – take it. And whatever weakens you, avoid it like poison.
    рддो рд╕рдд्рдп (рдИрд╢्рд╡рд░) рдХो рдЬाрдирдиे рдХे рддीрди рдХрд╕ौрдЯी рд╣ैं - рдкрд╣рд▓ी рдХрд╕ौрдЯी рдПрдХрдд्рд╡ (Oneness- рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЖрдд्рдоा рдЕрд╡्рдпрдХ्рдд рдм्рд░рд╣्рдо) рд╣ै। рд╕рдд्рдп рдХी рджूрд╕рд░ी рдХрд╕ौрдЯी Unselfishness- рдЬो рд╣рдоे рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рде рдмрдиाрддा рд╣ै -рд╡ो рд╕рдд्рдп рд╣ै। рддीрд╕рд░ी рдХрд╕ौрдЯी рд╣ै -рд╢рдХ्рддि। Strength рдЬो рд╢рдХ्рддिрдк्рд░рдж рдпा рдмрд▓рдк्рд░рдж рд╣ै, рд╡ो рд╕рдд्рдп рд╣ै। рдЬो рд╣рдоें рджुрд░्рдмрд▓ рдмрдиाрддा рд╣ै, рд╡ो рдЕрд╕рдд्рдп рд╣ै , рдЙрд╕े рд╡िрд╖ рдХी рддрд░рд╣ рджूрд░ рд╕े рд╣ी рдд्рдпाрдЧ рджो। 
     " рд╡ेрджाрди्рдд рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдордиुрд╖्рдп рдХो рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣рддा рд╣ै। рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкुрд░ाрдиा рдзрд░्рдо рдХрд╣рддा рдеा рдХि рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиे рд╕े рдмाрд╣рд░ рдХिрд╕ी рд╕рдЧुрдг рдИрд╢्рд╡рд░ рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╡рд╣ рдиाрд╕्рддिрдХ рд╣ै, рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╡ेрджाрди्рдд рднी рдХрд╣рддा рд╣ै рдХि рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╡рд╣ рдиाрд╕्рддिрдХ рд╣ै। рд╡ेрджाрди्рдд рдХेрд╡рд▓ рдпрд╣ी рдШोрд╖рдгा рдирд╣ीं рдХрд░рддा рдХि -" рдЖрджрд░्рд╢ рдХो рдХाрд░्рдпाрди्рд╡िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै, рдЕрдкिрддु рдпрд╣ рднी рдХрд╣рддा рд╣ै рдХि рдЖрджрд░्рд╢ рддो рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ै। рдФрд░ рдЬिрд╕े рд╣рдо рдЖрджрд░्рд╢ рдХрд╣рддे рд╣ैं рд╡рд╣ी рд╣рдоाрд░ी рдк्рд░рдХृрдд рд╕рдд्рддा рд╣ै -рд╡рд╣ी рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХा рд╕्рд╡рд░ुрдк рд╣ै। рдПрдХ рд╢рдм्рдж рдоें рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХा рдЙрдкрджेрд╢ рд╣ै -'рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि' - рддुрдо्рд╣ीं рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ो ! (8/5,6,7) 

        ЁЯФ▒рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХी Oneness рдХी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХ्рдпा рд╣ै ? рдпрд╣ рд╣рдоें рдЦुрд▓ी рдЖँрдЦों рд╕े рдз्рдпाрди рдХрд░рдиा рд╕िрдЦाрддा рд╣ै। - рд╣рд░ рдзрд░्рдо рдоें рдПрдХ Common Principle рд╣ै, рдЬिрд╕рдХो Golden rule рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рд╣рд░ рдзрд░्рдо рдоें рд╣ै -  рдпрд╣ी рд╕ुрдирд╣рд░ा рдиिрдпрдо рд╣ै -"рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ाрде рд╡ैрд╕ा рд╣ी рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░ो рдЬैрд╕ा рдЖрдк рдЙрдирд╕े рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд░рдЦрддे рд╣ो।" рдЬो рд╣рдоाрд░े рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдХрдИ рдЬрдЧрд╣ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। "To treat others as you would have them treat you."  - [рдкैрдЧрдо्рдмрд░ рдоोрд╣рдо्рдордж рдиे рдмрддाрдпा -рд╕рдЪ्рдЪा рдоुрд╕рд▓рдоाрди рдХौрди рд╣ै ? рдЬो рдЗрд╕ рдиिрдпрдо рдкрд░ рдЪрд▓рддा рд╣ै।] рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдпे рдмाрдд рдХрдИ рдЬрдЧрд╣ рдоें рд╣ै , рдЖрдд्рдорд╡рдд् рд╕рд░्рд╡рднूрддेрд╖ु рдпः рдкрд╢्рдпрддि рд╕ рдкрдг्рдбिрддः । рдЬो рд╕рдм рдк्рд░ाрдгी рдХो рд╕्рд╡рдпं рдХी рднाँрддि (рдЖрдд्рдорд╡рдд्) рджेрдЦрддा рд╣ै рд╡рд╣ी рдкंрдбिрдд рд╣ै । рдЙрдкрдиिрд╖рджों рдоें рд╣ै, рдЧीрддा рдоें рд╣ै- рдЬिрд╕рдХो 'рдкрд░рдордпोрдЧी' рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै (рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдпा C-IN-C рдирд╡рдиीрджा рдЬैрд╕ा рдпोрдЧी)  рд╡рд╣ рдЬрдЧрдд рдХो рдХैрд╕े рджेрдЦрддा рд╣ै ? рдЧीрддा [рдЖрдд्рдоौрдкрдо्рдпेрди рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рд╕рдоं рдкрд╢्рдпрддि рдпोрд╜рд░्рдЬुрди।рд╕ुрдЦं рд╡ा рдпрджि рд╡ा рджुःрдЦं рд╕ः рдпोрдЧी рдкрд░рдоो рдорддः।।6.32।। ] рдоें рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं -
"рдЖрдд्рдоौрдкрдо्рдпेрди рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ ":  Oneness рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХрд░рдХे , рд╕рдоाрдзि рд╕े рд▓ौрдЯा рд╣ुрдЖ рдпोрдЧी  рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ - рд╕рдм рдоें, рд╣рд░ рдХिрд╕ी рдоें рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рджेрдЦрддा рд╣ै। рд╕ुрдЦं рд╡ा рдпрджि рд╡ा рджुःрдЦं- рдЬो рд╣рдордХो рд╕ुрдЦ рджेрддा рд╣ै , рд╡рд╣ рдЙрд╕рдХो рднी рд╕ुрдЦ рджेрдЧा। рд╣рдордХो рдЬिрд╕рд╕े рдХрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рднी рдЙрд╕ीрд╕े рдХрд╖्рдЯ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬैрд╕े рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдХрд╖्рдЯ рдХे рдиिрд╡ाрд░рдг рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдХрд░рддे рд╣ैं , рд╡ैрд╕े рд╣ी рд╣рдоें рджूрд╕рд░ों рдХे рдХрд╖्рдЯ-рдиिрд╡ाрд░рдг рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдП। рдЬैрд╕े рдЕрдкрдиे рд╕ुрдЦ рдХे рд▓िрдП рд╣рдо рдХाрдо рдХрд░рддे рд╣ैं, рд╡ैрд╕े рд╣ी рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ुрдЦ рдХे рд▓िрдП рднी рдХाрдо рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЬो рдРрд╕ा рдХрд░рддा рд╣ै , рд╡рд╣ी рд╕рдмрд╕े рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдкрд░рдо рдпोрдЧी рд╣ै। -So this is the golden rule-рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рд╣рдоाрд░े рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдХрдИ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै। 
   рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ाँ рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдарддा рд╣ै рдХि рдоैं рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ुрдЦ-рджुःрдЦ рдХो рдЕрдкрдиे рдЬैрд╕ा рдХ्рдпों рджेрдЦूं ? рд╣рдо рдЪाрд╣рддे рд╣ैं рдХि рд╕рдм рд╣рдорд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░ें, рдкрд░ рдоैं рд╕рдм рдХिрд╕ी рд╕े рдЕрдЪ्рдЫा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХ्рдпों рдХрд░ूँ ? рдоेрд░े рдорддрд▓рдм рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ो рддो рд╣рдо рджूрд╕рд░ों рд╕े рджुрд░्рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХ्рдпों рди рдХрд░ें ? рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдкूрдЫрддे рд╣ैं -рдпрджि рдЗрд╕рд╕े рдоुрдЭे рд▓ाрдн рдкрд╣ुँрдЪрддा рд╣ो рддो рдоैं рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдХ्рдпों рдЪोрдЯ рди рдкрд╣ुँрдЪाрдКँ рдпा рдЙрд╕े рд╡ंрдЪिрдд рди рдХрд░ूँ? рдЗрд╕рдХे рдкीрдЫे рддрд░्рдХ рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЗрд╕рдХा рд▓ॉрдЬिрдХ рдХ्рдпा рд╣ै ?-What is the logic of Golden rule ? Why should I not hurt or deprive another person, if it is to my advantage? what is the logic of this golden rule ? -рдЗрд╕рдХे рдкीрдЫे рдХा рддрд░्рдХ Oneness рд╣ै, рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ै рдЬो рдЖрдкрдХो рд╕िрд░्рдл рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдоिрд▓ेрдЧा। рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдо рд╕рдм рдПрдХ рд╣ैं। рдПрдХ рд╣ी рд╕рдд्рддा рдоें рдпे рд╕ाрд░ी рджुрдиिрдпा рднाрд╕ рд░рд╣ी рд╣ै। рдпрджि рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░े рдХो рд╣рдо рдиुрдХрд╕ाрди рдкрд╣ुँрдЪाрддे рд╣ैं, рддो рдЧрд╣рд░े рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡рдЧрдд рдЕрд░्рде рдоें, рд╣рдо рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдХो рднी рд╣ाрдиि рдкрд╣ुँрдЪाрддे рд╣ैं। рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рдкрддा рдирд╣ीं рдЪрд▓рддा рд╣ैं , рд╣рдорд▓ोрдЧ рд╕ोрдЪрддे рд╣ैं рдХि рджूрд╕рд░ों рдХो рдардЧ рдХрд░ Exploit рдХрд░рдХे рд╣рдо рдЕрдкрдиा рдлाрдпрджा рдЙрдаा рд░рд╣े рд╣ैं। рдЬिрд╕рдХो рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рд╡ो рджूрд╕рд░ा рд╣ै।  рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╡ो рджूрд╕рд░ा рд╣ै рдирд╣ीं। (5.38)/ рд╡ो рдЕрдкрдиा рдЖрдкा рд╣ी рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै рдХि рд╡ो рдЕрд▓рдЧ рд╣ै।  
рд╕्рд╡рдк्рди рдХा рджृрд╖्рдЯाрди्рдд рд▓ीрдЬिрдпे। рдЬैрд╕े рд╕्рд╡рдк्рди рдоें рдЬिрд╕рдХो рднी рд╣рдо рджेрдЦрддे рд╣ैं , рд╡ो рд╣рдорд╕े рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд╣ै। рд╣рдо рд╣ी рдЙрд╕ рд░ूрдк рдоें рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣े рд╣ैं। рд╡ेрджाрди्рдд рдХрд╣рддा рд╣ै рдПрдХ рд╣ी рдЖрдд्рдоा рд╕рдм рдоें рд╣ै , рдЗрд╕ीрд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рд╕ुрди्рджрд░ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░, рд╕рдмрд╕े рдиैрддिрдХ рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░, рд╕рдмрд╕े рдк्рд░ेрдордкूрд░्рдг рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।  рдХ्рдпोंрдХि рдоेрд░ी рд╣ी рдЖрдд्рдоा рдЙрд╕ рд░ूрдк рдоें рджिрдЦाрдИ рджे рд░рд╣ी рд╣ै। рд╕рдорд╕्рдд рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдиैрддिрдХрддा рдХा рдЖрдзाрд░ рдпрд╣ी рд╣ै।  рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХрд╣рддे рд╣ैं -рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдиैрддिрдХ рдХ्рдпों рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП ? рдиैрддिрдХрддा рдХा рдЖрдзाрд░ рдХ्рдпा рд╣ै ? -рдЗрд╕рдХा рдЖрдзाрд░ рд╕िрд░्рдл рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдмрддрд▓ाрдпा рдЧрдпा рд╣ै। Metaphysically -рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╣рдо рд╕рднी рдПрдХ рд╣ैं! рдЗрд╕рд▓िрдП рдиैрддिрдХрддा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рдпрд╣ рдмрд╣ुрдд рдмреЬी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ै, рджрд░्рд╢рдирд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЖрдЬрддрдХ рдЗрд╕ рдкрд░ рдмрд╣рд╕ рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЙрдд्рддрд░ рд╣ै рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХे рдПрдХрдд्рд╡ рдоें।  "рджूрд╕рд░ों рдХे рд╕ाрде рд╡ैрд╕ा рд╣ी рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░ो рдЬैрд╕ा рдЖрдк рдЙрдирд╕े рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рд░рдЦрддे рд╣ो।" 'It is the foundation of all ethics' рдпрд╣ рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ी -рдпрд╣ рд╕рднी рдиैрддिрдХрддा рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै! 
рдоूрд▓ рд╕рдорд╕्рдпा рдпрд╣ी рд╣ै рдХि рд╣рдоें рдиैрддिрдХ рдХ्рдпों рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП ? рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдЙрдд्рддрд░ рдХेрд╡рд▓ рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рд╕े рд╣ी рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै -рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рдПрдХрдд्рд╡, Oneness of all existence ! рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╕े рд╣ी рдиैрддिрдХрддा рдХी рдмुрдиिрдпाрдж рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। 

{рдоूрд▓ рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдЕрдм рдЖрдПंрдЧे - рдЕрднी рдЕрднी рдоैं рд╕ोंрдЪ рд░рд╣ा рдеा -рдЖрдЬ рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ै Oneness рдХी рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХрддा। рд▓ेрдХिрди рд╣рдорд▓ोрдЧों рдПрдХрдд्рд╡ рдФрд░ рджो рд▓ेрдХ्рдЪрд░ рд╕ुрдирдиे рдХो рдоिрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╡िрд╖рдп рд╣ै рдПрдХрдд्рд╡ рд▓ेрдХिрди рднाрд╖рдг рд╣ोрдЧा рджो।   
   рдорддрд▓рдм рдЖрдк рдЬрдм рддрдХ рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╣ैं , рдж्рд╡ैрдд рд╕े (рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ं рд╕े ?) рдкीрдЫा рдЫुреЬा рдирд╣ीं рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдЖрдк рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдФрд░ рдмреЭेंрдЧे рд▓ेрдХिрди рдж्рд╡ैрдд рдЖрдкрдХा рдкीрдЫा рдХрд░рддा рд╣ी рд░рд╣ेрдЧा ! рдЖрдк рдж्рд╡ैрдд рд╕े рд╣ी рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХी рдУрд░ рдмреЭेंрдЧे। рдЕрдм рд╣рдо рдпрд╣ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░ेंрдЧे рдХि рдХैрд╕े рд╣рдо рдж्рд╡ैрдд рд╕े рдЕрдж्рд╡ैрдд рдоें рдкрд╣ुँрдЪрддे рд╣ैं ? рдоेрд░े рднाрд╖рдг рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢ंрдХрд░ рдХा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдк्рд░рдХрд░рдг рдЧ्рд░ंрде -рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднूрддि ! рдЙрд╕ рдЧ्рд░ंрде рд╕े рдХुрдЫ рд╡िрдЪाрд░ рд╣рдо рдЖрдкрдХे рд╕ाрдордиे рд░рдЦेंрдЧे , рдлिрд░ рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░ी рд╣ोрдЧी। рд╣рдоाрд░े рд╕рдордХ्рд╖ рдЖрдЬ рдХा Menu (рд╡्рдпंрдЬрди-рд╕ूрдЪि, рдпा рднोрдЬрди рд╕ूрдЪि) рдпрд╣ी рд╣ै। рддो рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднूрддि ; рдпрд╣ рд╢рдм्рдж рднी рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдоें рдмрд╣ुрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ै। рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд рдХा Subject Matter , рд╡िрд╖рдп - рд╡рд╕्рддु рдХ्рдпा рд╣ै ? рдПрдХ рд╣ोрддा рд╣ै - рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖';  рдЬैрд╕े рдЕрднी рдоैं рдЖрдк рд▓ोрдЧों рдХो рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ, рдЖрдк рд▓ोрдЧ рднी рдоुрдЭрдХो рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╣рдорд▓ोрдЧ рдкांрдЪों рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рд╕े рд░ूрдк-рд░рд╕-рдЧंрдз -рд╢рдм्рдж рдФрд░ рд╕्рдкрд░्рд╢ рдЖрджि рд╕рдорд╕्рдд рд╡िрд╖рдпों рдХा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХो рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै -рдЬिрд╕рдХा рдЬ्рдЮाрди рд╣рдордХो рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдзाрд░рдгा рд╕े , Direct perception рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрд░ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рд╣рдоाрд░े рдкंрдЪेрди्рдж्рд░िрдпों рд╕े рднी рдЬो рдкрд░े рд╣ै - рдЙрд╕рдХा рдЬ्рдЮाрди , рдЙрд╕рдХी рдзाрд░рдгा рднी рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рд╣ोрддी рд╣ै। рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдкрд░ोрдХ्рд╖ -рдЬिрд╕рдХा рдЬ्рдЮाрди рд╣рдоें рдкुрд╕्рддрдХों рдпा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдпा рдХॉрд▓ेрдЬ рдХी рдкुрд╕्рддрдХों рдкреЭрддे рд╣ैं। рд╣рдо рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рд╕ौрд░ рдордг्рдбрд▓ рдХे рдШूрд░्рдгрди рдкрде рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрддे рд╣ैं। рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ीрдЦрддे рд╣ैं। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдзрд░्рдо рдХा рднी рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдпे рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рдирд╣ीं , рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдпे рдЗрди्рдж्рд░िрдпрдЧ्рд░ाрд╣्рдп рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдзाрд░рдгा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдирд╣ीं рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╣ोрддी рд╣ै। рддो рдПрдХ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рд╣ै , рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЬ्рдЮाрди рд╣ै। рдФрд░ рдПрдХ рдЬ्рдЮाрди рд╣ै рдЬिрд╕рдХी рдзाрд░рдгा рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рдоें рд╣ोрддी рд╣ै। рдпे рдЬो рдЕрднी рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं , рд╕ुрди рд░рд╣े рд╣ैं, рд╕ोंрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं , рдпे рд╕рдм рд╣рдоाрд░े рд╕ाрдордиे рдЙрдж्рднाрд╕िрдд рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рд╣рдоें рд╕рднी рдЪीрдЬों рдХी рд▓рдЧाрддाрд░ рдЕрдиुрднूрддि рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। We are having the first person experience, рд╣рдоाрд░े рдорди рдоें рдЬिрддрдиी рд╡ृрдд्рддिрдпाँ рдЙрда рд░рд╣ी рд╣ैं , рд╡ो рдЬो рд╕ाрдХ्рд╖ी рд╣ै, рдЪैрддрди्рдп рд╣ै -consciousness рд╣ै, рдЙрд╕рд╕े рд╣рдо рд▓ोрдЧों рдХो рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖। рдЗрд╕рд╕े рднी рдЖрдЧे рдмреЭрдХрд░ рд╡ो рд╣ै рдм्рд░рд╣्рдо , рдЬो рдЪैрддрди्рдп рдЦुрдж рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдиिрд╖рдж рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै 'рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд् рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖' рдпрд╣ाँ, рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдЬी рджो рдЕрд░्рде рдоें рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рд╢рдм्рдж рдХा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рдПрдХ рд╕ाрдХ्рд╖ी рднाрд╡ рд╣ै , рдЬिрд╕рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣рдо рдЪैрддрди्рдп рд╕े рдХрд░рддे рд╣ैं। рдФрд░ consciousness рдЦुрдж рднी рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рд╣ै। 
рдпे рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднूрддि рдЬो рдЧ्рд░рди्рде рд╣ै ,рдЙрд╕рдоें рдЖрджि рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдХुрдЫ рд╡िрдЪाрд░ рд░рдЦрддे рд╣ैं। рд╡िрдЪाрд░ рдХिрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें ?

        рд╣рдо рдХ्рдпा рд╣ैं? Who am I ? рд╣рдо рдХौрди рд╣ैं ? рдпे рд╡िрдЪाрд░ рднी рдаीрдХ рдирд╣ीं рд╣ै - рдпे рддो рд╣рдо рдЕрдкрдиे resume [рдмाрдпोрдбाрдЯा -CV -рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рдХाрд░्рдпाрдиुрднрд╡ рдоें (M/F)] рдиाрдо рдЖрджि рд▓िрдЦрддे рд╣ैं। рд╡рд╣ рд╕рдм Who am I ? рдоें рдЖ рдЬाрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди What am I ? (10.54)  рдХ्рдпा рд╣рдо рдХेрд╡рд▓ рд░рдХ्рдд-рдоांрд╕-рд╣рдб्рдбी рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рдПрдХ рд╢рд░ीрд░ рд╣ैं ? рдХ्рдпा рд╣рдо рдПрдХ рд╡िрдЪाрд░, рд╕्рдоृрддि рдпा рдХोрдИ рдХрд╣ाрдиी (narrative) рд╣ैं? рдХ्рдпा рд╣рдо рд╢рд░ीрд░-рдФрд░ рдорди рдХा рд╕рдоुрдЪ्рдп (combination) рд╣ैं ? рдХ्рдпा рд╣рдо рдпрд╣ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ैं ? рдпा рдЗрд╕рд╕े рдкрд░े рдХुрдЫ рд╣ैं ? рдпрд╣ी рдк्рд░рд╢्рди рд╣ै - рд╣рдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? рдпрд╣ рдПрдХ рдЕрдиुрд╕рди्рдзाрди (enquiry) рдХा рд╡िрд╖рдп рд╣ैрдЙрдкрдиिрд╖рдж рддो рд╕ीрдзे рд╢рдм्рджों рдоें рдХрд╣рддा рд╣ै - рдЖрдк рд╡рд╣ рдирд╣ीं рд╣ैं , рдЖрдк рд╢िрд╡ рд╣ैं - рдЪिрджाрдирди्рдж рд░ूрдкः рд╢िрд╡ोрд╣ं ! рдЗрддрдиा рд╕ुंрджрд░ chanting рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЕрднी рд╕ुрди рд░рд╣े рдеे। 
    
рджूрд╕рд░ा рдкрд░्рджा рдФрд░ рдлिрд▓्рдо рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг : рдЬैрд╕े рдХोрдИ рдмрдЪ्рдЪा рдпрд╣ рдирд╣ीं рдЬाрдирддा рд╣ो рдХि рд╕िрдиेрдоा рдХ्рдпा рд╣ै ? (17. 43) рд╡ैрд╕े рдЖрдЬ рдХोрдИ рд╡ैрд╕ा рдмрдЪ्рдЪा рдоिрд▓рдиा рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╣ै। рдЬाрдиे рдХे рдкрд╣рд▓े рдкिрддा рдЙрд╕े рд╕рдордЭा рджेрддे рд╣ैं рдХि рдмाрдмू рджेрдЦो, рд╡рд╣ाँ рдПрдХ рдкрд░्рджा рд╣ोрдЧा, рдЙрд╕ рдкрд░ рдЪिрдд्рд░- рдЫрд╡ि рдЪрд▓ेрдЧा। рдЙрд╕рдХो рд╕िрдиेрдоा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдЕंрджрд░ рдЬाрддे рд╣ै рддो -рдлिрд▓्рдо рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдпी рд╣ोрддी рд╣ै। рдоुрд╢्рдХिрд▓ рддो рдпрд╣ी рд╣ै। рдЬрдм рд╣рдо рдЬрди्рдо рд▓ेрддे рд╣ैं - рддрдм рдлिрд▓्рдо рд╢ुрд░ू рд╣ो рдЧрдпी рд╣ोрддी рд╣ै। рдмीрдЪ рдоें рдЖрддे рд╣ैं рд╣рдорд▓ोрдЧ। рд╢ुрд░ू рд╕े рдЖрддे рддो рдкрдХреЬ рдЖ рдЬाрддा। рд▓ेрдХिрди рд╣рдоाрд░ा рдЬрдм рдЬрди्рдо рд╣ोрддा рд╣ै - рддрдм рдоाрддा -рдкिрддा рд╣ैं। рд╕्рдХूрд▓ -рдХॉрд▓ेрдЬ рд╣ै - рд╕рдм рджुрдиिрдпा рдЪрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै। рдмीрдЪ рдоें рд╣рдо рд╣ाрдЬिрд░ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं। рд╕рднी рд▓ोрдЧ рд╕िрдиेрдоा рджेрдЦрдиे рдоें рдордЧ्рди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХुрдЫ рджेрд░ рдмाрдж рдмрдЪ्рдЪे рдХे рдорди рдоें рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рд╣ोрддी рд╣ै। рдкिрддाрдЬी рдЖрдк рдХрд╣ рд░рд╣े рдеे рдХि рдкрд░्рджा рд╣ै рд╡рд╣ाँ। рдХрд╣ाँ рд╣ैं рдкрд░्рджा рдЖрдк рджिрдЦाрдЗрдП। (19.11) рдХрд▓्рдХि -рдХे рдкीрдЫे, рдЕрд╢्рд╡рд╕्рдеाрдоा рдХे рдкीрдЫे рдкрд░्рджा рд╣ै। рд╕рднी рджृрд╢्рдп рдХो рд╣рдЯा рджो। рд╕рдордЭाрдпें рдХैрд╕े? рджीрд╡ाрд▓ рдкрд░ рдХोрдИ рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╣ै - рдпे рд╣ैं рдм्рд░рд╣्рдо ! рдЕрдЪ्рдЫा рдпे рд╢рд░ीрд░ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै। рдоैं рдкрд░рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ूँ ? рдпे рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд░рд╣ рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕рдХेрд▓िрдП 'рдЕрдз्рдпाрд░ोрдк рдЕрдкрд╡ाрдж рдХा рдЯेрдХ्рдиिрдХ' рд▓рдЧाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдкрд╣рд▓े рд╢्рд░ुрддि рдпा рдЙрдкрдиिрд╖рдж рдХो рд╕ुрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рдлिрд░ рдпुрдХ्рддि рд╕े рд▓ॉрдЬिрдХ рд╕े -рдмुрдж्рдзि рд╕े рд╕рдордЭрдиा рд╣ै। рддрд░्рдХ рдХрд░рдХे рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै рдкрд░ рдпुрдХ्рддि рд╕े рдкрд╣рд▓े рд╣рдордХो рд╕рдордЭाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рддрд░्рдХ рдХрд░рдиे рд╕े рд╣рдоाрд░ा рдЬो рдЕрдЬ्рдЮाрди рд╣ै , рдЬो рдн्рд░рдо рд╣ै -рдЬो рдХрди्рдл्рдпूрдЬрди рд╣ै - рд╡рд╣ рджूрд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।  рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХрд╣рддे рд╣ैं рдмुрдж्рдзि рдпुрдХ्рддि рдПрдХ рд╕рдлाрдИрдХрд░्рдоी рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै -Vivekananda says Intellect is like a sweeper - рд╡рд╣ рд╕ाрд░ा рдХрдЪреЬा рд╕ाрдл рдХрд░ рджेрддी рд╣ै। 
        рд╣рдо рдХ्рдпा рд╣ैं ?  What am I ? рдХे рдЬрд╡ाрдм рдоें рддीрди рдпुрдХ्рддिрдпाँ। рд╣рдо рдпे рд╢рд░ीрд░ рд╣ैं ? рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рддो рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рд╣ै। рдЬрди्рдо рдЬрдм рд╣ुрдЖ рдеा , рдирди्рд╣े рдеे рддрдм рдк्рд░ाрдЗрдорд░ी рд╕्рдХूрд▓, рд╣ाрдИ рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдЧрдП , рдХॉрд▓ेрдЬ рдХा рдлोрдЯो -рдХिрддрдиा рдЕрди्рддрд░ рд╣ै ? рд╡рдЬрди , рд▓рдо्рдмाрдИ , рдЪेрд╣рд░े рдоें рд╢рд░ीрд░ рдХिрддрдиा рдмрджрд▓рддा рдЧрдпा ? рд╢рд░ीрд░ рд╡िрдХाрд░ी рд╣ै , рд╣рд░ рд╕рдордп рдЗрд╕рдоें рд╡िрдХाрд░ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдЬो рдЗрд╕рдХा рдж्рд░рд╖्рдЯा рд╣ै, рд╕ाрдХ्рд╖ी рд╣ै рд╡ो рднी рд╣рдо рд╣ी рд╣ैं। рдж्рд░рд╖्рдЯा рдФрд░ рджृрд╢्рдп рджोрдиों рдХрднी рдПрдХ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं। рдШрдЯ-рдж्рд░рд╖्рдЯा рдШрдЯाрдд рднिрди्рдиः - рд╢рд░ीрд░ рдиिрд░ंрддрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рд╣ै, рд▓ेрдХिрди рдоैं рдПрдХ рд╕ाрдХ्рд╖ी рдХे рд░ूрдк рдоें рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддा рд╣ूँ рдХि рдоैं рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдиीрдп рд╣ूँ ! рддो рд╣рдо рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░ рд╣ैं - рдФрд░ рдпрд╣ рд╢рд░ीрд░ рд╕рд╡ीрдХाрд░ рд╣ै - рджोрдиों рдХрднी рдПрдХ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं। subject рдФрд░ object рдХрднी рдПрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдЖँрдЦ рдХिрд╕рдХो рджेрдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै ? рдЬो рдЖँрдЦ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै -рдХुрдЫ рд╣рдЯ рдХрд░ рд╣ै। рдЖँрдЦ рдХрднी рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдирд╣ीं рджेрдЦ рд╕рдХрддी рд╣ै। рдкंрдЪрдЗрди्рдж्рд░िрдп рд╣ी рд╢рд░ीрд░ рдХो рджृрд╢्рдп рдмрдиा рджेрддे рд╣ैं।          рд╕्рд╡ीрдХाрд░-рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░,  рдж्рд░рд╖्рдЯा-рджृрд╢्рдп рдПрдХ рдЕрд▓рдЧ рдпुрдХ्рддि рд╣ै, рдФрд░ рдЪेрддрди -рдЬреЬ рдЕрд▓рдЧ рдпुрдХ्рдд рд╣ै। рдкुрд╖्рдк рдЪेрддрди рд╣ै рдпा рдЬреЬ рд╣ै। рдЬिрд╕рдХो рдЖрдк рдСрдм्рдЬेрдХ्рдЯ рдмрдиा рд╕рдХрддे рд╣ैं , рд╢рд░ीрд░ рдЬреЬ рд╣ै। рд╣рдо рд╢рд░ीрд░ рдХो рдЬाрдирддे рд╣ैं , рд╢рд░ीрд░ рд╣рдордХो рдирд╣ीं рдЬाрди рд╕рдХрддा рд╣ै।
рдорди -рднी рд╣рдо рдирд╣ीं рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рд╕рдмрд╕े рдЬ्рдпाрджा рдпрд╣ी рдмрджрд▓рддा рд╣ै। рдорди рдХे рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХो рднी рдоैं рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ। рджुःрдЦ -рд╕ुрдЦ рдорди рдоें рд╣ै। рдорди рдХा рдЖрдзुрдиिрдХ рдлिрд▓ॉрд╕рдлी рдЕрднी рд╢िрд╢ु рд░ूрдк рдоें рд╣ै। рдорди рдФрд░ рдЪेрддрди рдХा рдлрд░्рдХ рдЕрднी рддрдХ рдирд╣ीं рд╕рдордЭा рд╣ै। consciousness рддो рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд╢рдм्рдж рд╣ै, рдЪैрддрди्рдп -рдЪिрдд -рдмोрдзि -рд╕ंрд╡िрдд рдпे рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╢рдм्рдж рд╣ैं। рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдЬो рд╣рдо рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं , рд╕ुрди рд░рд╣े рд╣ैं рдЙрд╕рдХो рднी рд╡े consciousness рдХрд╣рддे рд╣ैं। consciousness рдФрд░ рдорди рдоें рдХ्рдпा рдЕрди्рддрд░ рд╣ै ? рдЕрднी рдЧाрдп рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╕ोрдЪें - рдпे рддो рдорди рдХी рдПрдХ рд╡ृрдд्рддि рд╣ै -рдЬो рдЕ , рдЖ, рдЧाрдп рдмोрд▓ рд░рд╣ी рд╣ै। рд╣рдордиे рдЙрд╕рдХो рдЬाрдиा , рд▓ेрдХिрди рд╡ो рдЧाрдп рдпा рдЕрдХ्рд╖рд░ рднी рд╣рдордХो рдЬाрди рд░рд╣ी рд╣ै ? рдирд╣ीं। 
     рддो рд╣рдо рдХ्рдпा рд╣ैं ? (33.31) рд╣рдо рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХे рдж्рд░рд╖्рдЯा рд╣ैं-рдЪेрддрди рд╣ैं , рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░ рд╣ैं ; рдЗрд╕ीрдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं рдЖрдд्рдоा, рдЗрд╕ीрдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं -рдЪैрддрди्рдп , рдЗрд╕рдХो рд╣ी рдкुрд░ुрд╖ -рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░े рдкाрд░िрднाрд╖िрдХ рд╢рдм्рдж рд╣ैं। рджेрд╣ाрдд्рдорднेрдж рдоें рджो рдХो рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рджेंрдЧे рддो -рдлिрд░ рд╕े рдж्рд╡ैрдд рдоें рдлंрд╕ рдЬाрдпेंрдЧे। рдЗрд╕рдоें рдПрдХрдд्рд╡ рдХрд╣ाँ рд╣ै ? рдЗрд╕рдХा рдлाрдпрджा рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рд╣ै рдХि рдж्рд░рд╖्рдЯा -рджृрд╢्рдп рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддा рд╣ै। 
      рдПрдХ рдФрд░ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдмाрдд рдж्рд░рд╖्рдЯा рддो рджृрд╢्рдп рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै - рдХिрди्рддु рдХ्рдпा рджृрд╢्рдп рдж्рд░рд╖्рдЯा рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै? (36.13рдПрдХ рдЙрджाрд╣рд░рдг : рд╕्рд╡рдк्рди-рджृрд╖्рдЯाрди्рдд - рд╕्рд╡рдк्рди рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै , рдФрд░ рдоुрдЭे рдкрддा рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдоैं рд╕्рд╡рдк्рди рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ। 

рдПрд╣ि рдмिрдзि рдЬрдЧ рд╣рд░ि рдЖрд╢्рд░िрдд рд░рд╣рдИ। рдЬрджрдкि рдЕрд╕рдд्рдп рджेрдд рджुрдЦ рдЕрд╣рдИ।।

рдЬौं рд╕рдкрдиें рд╕िрд░ рдХाрдЯै рдХोрдИ। рдмिрдиु рдЬाрдЧें рди рджूрд░ि рджुрдЦ рд╣ोрдИ।।

рднाрд╡ाрд░्рде-
рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рдпрд╣ рд╕ंрд╕ाрд░ рднрдЧрд╡ाрди рдХे рдЖрд╢्рд░िрдд рд░рд╣рддा рд╣ै। рдпрдж्рдпрдкि рдпрд╣ рдЕрд╕рдд्рдп рд╣ै, рддो рднी рджुःрдЦ рддो рджेрддा рд╣ी рд╣ै, рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ рд╕्рд╡рдк्рди рдоें рдХोрдИ рд╕िрд░ рдХाрдЯ рд▓े рддो рдмिрдиा рдЬाрдЧे рд╡рд╣ рджुःрдЦ рджूрд░ рдирд╣ीं рд╣ोрддा।

рд╕्рд╡рдк्рди рдоें рд╣рдордиे рдмрд╣ुрдд рд╕े рд▓ोрдЧों рдХो рджेрдЦा-рд╣ॉрд▓ рдХो рджेрдЦा -рдХुрдЫ рдШрдЯрдиाрдУं рдХो рджेрдЦा। рдЬрдм рд╕्рд╡рдк्рди рд╕े рд╣рдо рдЬाрдЧ рдЧрдП рддो рд╣рдоें рдкрддा рдЪрд▓ рдЧрдпा рдХि рд╣рдо рдЙрд╕ рдХрд▓्рдкрдиा рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ैं। рдЬो рдХुрдЫ рдоैं рджेрдЦ рд░рд╣ा рдеा , рд╡рд╣ рдоेрд░ी рдХрд▓्рдкрдиा рдеी। рд╣рдоें рдкрддा рдЪрд▓ рдЧрдпा рдХि рд╣рдо рд╕्рд╡рдк्рди рдХे рдж्рд░рд╖्рдЯा рд╣ैं। рд╕्рд╡рдк्рди рдХे рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рд╕े, рд╕्рд╡рдк्рди рдХी рд╡рд╕्рддुрдУं рд╕े , рд╕्рд╡рдк्рди рдХे рджेрд╢ -рдХाрд▓ рд╕े рд╣рдо рдЕрд▓рдЧ рд╣ैं ! рд▓ेрдХिрди рд╡ो рджेрд╢-рдХाрд▓ рд╡ो рд╡рд╕्рддु рдЬो рд╣рдордиे рд╕्рд╡рдк्рди рдоें рджेрдЦा - рд╡ो рд╣рдорд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै ? рдирд╣ीं, рд╕्рд╡рдк्рди рдХा рджेрд╢-рдХाрд▓-рд╡рд╕्рддु рд╣рдорд╕े рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд╣ैрд╣рдоाрд░ा рд╣ी рдорди , рд╣рдо рдЦुрдж рдЙрд╕рдХो project рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं, рдк्рд░рдХ्рд╖िрдк्рдд рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। 
рдпे рджेрдЦिрдпे - рдпрд╣ाँ рдкीрдЫे рдпे рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╣ै -рдпрд╣ рдкрд░्рджा рд╣ै; рдЗрд╕ рд╕्рдХ्рд░ीрди рдкрд░ рдпрд╣ рдкिрдХ्рдЪрд░ projected рд╣ैрд╕्рдХ्рд░ीрди рддो рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै ! рдкрд░्рджा -рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै , рдХ्рдпों рдЕрд▓рдЧ рд╣ै ? рдЖрдк рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╣рдЯा рджीрдЬिрдпे - рдлिрд░ рднी рд╕्рдХ्рд░ीрди рд░рд╣ рдЬाрдпेрдЧा। рдЖрдк рд╡рд╣ाँ рдХोрдИ рджूрд╕рд░ा рдкिрдХ्рдЪрд░ рд▓рдЧा рджीрдЬिрдпे - рд╕्рдХ्рд░ीрди рд╡рд╣ी рдХा рд░рд╣ рдЬाрдпेрдЧा। рд▓ेрдХिрди рдкिрдХ्рдЪрд░ рдХ्рдпा рдкрд░्рджा рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै ? рдирд╣ीं , рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╕्рдХ्рд░ीрди рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд░рд╣ рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╣рд╡ा рдоें рдкिрдХ्рдЪрд░ рдирд╣ीं рд░рд╣ рд╕рдХрддा। рдЖрдЬрдХрд▓ 3D рдкिрдХ्рдЪрд░ рдЖрдЧрдпे рд╣ैं ; рд▓ेрдХिрди рд╣рд╡ा рдоें рдРрд╕े рдкिрдХ्рдЪрд░ рдХो рдирд╣ीं рдЯांрдЧा рдЬा рд╕рдХрддा। рдкिрдХ्рдЪрд░ рдХा рдЖрдзाрд░ рд╣ै рд╕्рдХ्рд░ीрди। рдкिрдХ्рдЪрд░ рдХा рдЖрдзाрд░ рдкिрдХ्рдЪрд░ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै , рд▓ेрдХिрди рдкिрдХ्рдЪрд░ рдЕрдкрдиे рдЖрдзाрд░ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд╣ै।
рдПрдХ рджूрд╕рд░ा рдЙрджाрд╣рд░рдг - рдпे рдкोрдбिрдпрдо ! рд╣рдоाрд░े рд╕ाрдордиे рд╣ै , рдЬो рдХाрда рдХी рдмрдиी рд╣ुрдИ рд╣ै। рдпे рдХाрда рдЯेрдмрд▓ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै। рдЯेрдмрд▓ рдХा рдЬो рдЙрдкाрджाрди рд╣ै рдХाрда -рд╡ो рдЯेрдмрд▓ рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕рдХे рдкрд╣рд▓े рдпे рд╡ृрдХ्рд╖ рдеा , рдЙрд╕рдХी рд▓рдХреЬी рд╕े рдЯेрдмрд▓ рдмрдиा। рдЯेрдмрд▓ рдЯूрдЯ рдЬाрдпे рддो рдлिрд░ рдХाрда рдХा рдЯुрдХреЬा рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा। рдЯेрдмрд▓ рдирд╣ीं рд░рд╣ेрдЧा। рд▓ेрдХिрди рдпे рдЯेрдмрд▓ рдХ्рдпा рдХाрда рд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै ? рдирд╣ीं -рдХाрда рд╣рдЯा рд▓ीрдЬिрдпे рдХोрдИ рдЯेрдмрд▓ рдирд╣ीं рд░рд╣ेрдЧा। рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рдпे рдЬो рджृрд╢्рдп рдЬрдЧрдд рд╣ै , рд╕рд╡ीрдХाрд░ рдЬрдЧрдд рд╣ै, рдЬреЬрдЬрдЧрдд рд╣ै , рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рдЬрдЧрдд рд╣ै,   рдЙрд╕рдХो рд╣рдордиे рдЕрдкрдиे рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХिрдпा। рдпे рдЬो рджृрд╢्рдп -рд╕рд╡ीрдХाрд░ рджेрд╣ рд╣ै, рдЬреЬ -рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рд╢рд░ीрд░ рд╣ै। рд╕рд╡ीрдХाрд░ рдорди рд╣ै -рдЗрди рд╕рдмрдХो рдЕрдкрдиे рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХिрдпा। рдХ्рдпोंрдХि рд╣рдо рдЗрд╕рдХे рдж्рд░рд╖्рдЯा, рдиिрд░्рд╡िрдХाрд░ -рдЪेрддрди (Consciousness) рд╣ैं - рдпे рдмाрдд рдаीрдХ рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЬिрд╕рдХो рд╣рдордиे рдЕрд▓рдЧ рдХिрдпा рд╡ो рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЕрд▓рдЧ рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं। рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢ंрдХрд░ рдиे рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ाрдиुрднूрддि рдЧ्рд░рди्рде рдоें рдХрд╣ा рд╣ै - 

рдХाрд░्рдпे рд╣ि рдХाрд░рдгं рдкрд╢्рдпेрдд्, рдкрд╢्рдЪाрдд् рдХाрд░्рдпं рд╡िрд╕рд░्рдЬрдпेрдд् ।
рдХाрд░рдгрдд्рд╡ं рддрддः рдЧрдЪ्рдЫेрдд्, рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯं рднрд╡ेрдд्-рдоुрдиिः ॥

(рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ाрдиुрднूрддि : 139)   

рдкрд╣рд▓े рдХाрд░्рдп  рдХो рджेрдЦрдХрд░ (рдорди рдпा рдЕрди्рддःрдХрд░рдг рдХो рджेрдЦрдХрд░) рдЙрд╕рдХे рдХाрд░рдг (рдорди рд╡рд╕्рддु -рдЪिрдд्рдд) рдХा рдиिрд╢्рдЪрдп рдХрд░ो,  рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдХाрд░्рдп рдХा (рдорди,рдмुрдж्рдзि ,рдЪिрдд्рдд рдФрд░ рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ंрдХाрд░ M/F рднाрд╡ рдХा ) рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рджो।  рдХाрд░्рдп рдХा рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рджेрдиे рдкрд░ ( M/F рднाрд╡ рдХा рдпा рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ं рдХे рдиाрдо-рд░ूрдк рдХा рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рджेрдиे рдкрд░) рджेрдЦोрдЧे рдХि рдХाрд░рдг (рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЪैрддрди्рдп) рдЖрдк рд╣ी рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯ рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै।  рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдХाрд░्рдп (рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ंрдХाрд░) рдХे рд╡рд░्рдЬिрдд рд╣ोрдиे рд╕े рдоुрдиिрдЧрдг рд╕्рд╡рдпं рдЪिрди्рдордп рд╕्рд╡рд░ूрдк (рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ुрдк) рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं ॥ резрейреп ॥

(39.09) рдЬрдЧрдд рдХाрд░्рдп рд╣ै - рдЗрд╕рдоें рдкрд╣рд▓े рдХाрд░рдг рдХो рджेрдЦो। рдкрд╣рд▓े рдХाрд░्рдп рдоें рдХाрд░рдг рдХो рджेрдЦो , рдЬिрд╕рд╕े рдпे рдмрдиा рд╣ै , рдЗрд╕рдХे рдЙрдкाрджाрди рдХो - рдЗрд╕рдХे reality рдХो  рджेрдЦो, рдЬिрд╕рд╕े рдпे рдмрдиी рд╣ै рдЙрд╕рдХो рджेрдЦो।  рдмाрдж рдоें рдХाрд░्рдп (рдиाрдо-рд░ूрдк) рдХो рд╡िрд╕рд░्рдЬिрдд рдХрд░ рджो।  рдШрдЯ рджृрд╖्рдЯा рдШрдЯाрдд рднिрди्рдиः -рд╡ो рдШреЬे рдХा рдЙрджाрд╣рд░рдг рджेрддे рд╣ैं - рдШреЬा рдХाрд░्рдп рд╣ै, рдШрдЯ effect рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рдХाрд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЙрд╕рдХा рдЙрдкाрджाрди рдХ्рдпा рд╣ै ? рд╡ो рдоिрдЯ्рдЯी рд╕े рдмрдиी рд╣ै। рддो рдкрд╣рд▓े рдШреЬे рдоें рдЖрдк рдоिрдЯ्рдЯी рджेрдЦिрдпे, рдХाрд░्рдп рдоें рдХाрд░рдг рджेрдЦिрдпे , рдШрдЯ рдоें рдоिрдЯ्рдЯी рджेрдЦिрдпे। рджेрдЦ рд▓िрдпा। рдЯेрдмрд▓ рдоें рдХाрда рджेрдЦिрдпे। (40.08) рд▓рд╣рд░ рдоें рдкाрдиी рджेрдЦिрдпे, рдЖрднूрд╖рдг -рдЬेрд╡рд░ рдоें рд╕ोрдиा рджेрдЦिрдпे। рджेрдЦ рд▓िрдпा ? рдЕрдм рдЙрд╕рдХे рдмाрдж - рдкрд╢्рдЪाрдд्  рдХाрд░्рдпं  рд╡िрд╕рд░्рдЬрдпेрдд्
рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдХाрд░्рдп рдХो (рдШреЬे рдХे рдиाрдо -рд░ूрдк рдХो) рд╡िрд╕рд░्рдЬिрдд рдХрд░ рджीрдЬिрдпे । рдШреЬा рдХो рдорди рд╕े рд╣рдЯा рджीрдЬिрдпे। рдХैрд╕े ? рдШреЬा рдХो рдЬрдм рд╣рдо рдирдЬрджीрдХ рд╕े рджेрдЦेंрдЧे рддो рдХ्рдпा рджेрдЦेंрдЧे ? рдпрд╣ी рдХि рд╡ो рдоिрдЯ्рдЯी рд╕े рдмрдиा рд╣ै। рдШреЬे рдоें рдоिрдЯ्рдЯी рдЙрд╕рдХे рдХрдг рдХрдг рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рд╣ै -рдЕрдиुрд╕्рдпूрдд рд╣ै рдШреЬे рдоें। рдУрддрдк्рд░ोрдд рд╣ै рдоिрдЯ्рдЯी। рдЗрд╕ рдХрдкреЬा рдоें рд╕ूрдд рдХрд╣ाँ рд╣ैं ? рдУрддрдк्рд░ोрдд рд╣ै рдЙрд╕рдоें। рд▓рд╣рд░ рдоें рдкाрдиी рдХрд╣ाँ рд╣ै ? рдпे рд▓рд╣рд░ рдкाрдиी рд╕े рдмрдиा рд╣ै। рдкाрдиी рдХाрд░рдг рд╣ै - рдХाрд░्рдп рд▓рд╣рд░ рд╣ै। рд▓рд╣рд░ рдоें рдиाрдо-рд░ूрдк рд╣ै -рдЙрд╕рдХा рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╣ै -рд▓рд╣рд░ рдоें рдХेрд╡рд▓ рдкाрдиी рд╣ी рдкाрдиी рд╣ै। рдХाрд░्рдп рдХो рд╡िрд╕рд░्рдЬिрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рдХ्рдпा рдмрдЪेрдЧा ?  рдШрдЯ рдиाрдо рдХी рдХोрдИ рдаोрд╕ рд╡рд╕्рддु рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं , рдаोрд╕ рд╡рд╕्рддु рдХेрд╡рд▓ рдоिрдЯ्рдЯी рд╣ै। рдЗрд╕рдХो рдХрд╣ेंрдЧे - рдкрд╢्рдЪाрдд्  рдХाрд░्рдпं  рд╡िрд╕рд░्рдЬрдпेрдд् ! рдЖрдк рджेрдЦेंрдЧे рдШрдЯ рдиाрдо рдХी рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рд╣ै рдирд╣ीं। рдаोрд╕ рд╡рд╕्рддु рддो рдоिрдЯ्рдЯी рд╣ै।   

     рдЬрдм рдХाрд░्рдп рдХो рд╡िрд╕рд░्рдЬिрдд рдХрд░ рджिрдпा , рдХाрд░्рдп рд╣ी рдирд╣ीं рд░рд╣ा рддрдм  рдХाрд░рдг рдлिрд░ рдХिрд╕рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै ? рдЬрдм рдХाрд░рдг рдХा рдХोрдИ рдХाрд░рдгрдд्рд╡ рд╣ी рдирд╣ीं рд░рд╣ा।    рдХाрд░рдгрдд्рд╡ं рддрддो рдЧрдЪ्рдЫेрдд्- рддो рдХ्рдпा рд░рд╣ рдЧрдпा ? рд╣рдо рдХрд╣ेंрдЧे рдоिрдЯ्рдЯी рд░рд╣ рдЧрдпी ! рдЖрдЪाрд░्рдп рдХрд╣рддे рд╣ैं -рдирд╣ीं рд░े рдоूрд░्рдЦ ! рдоिрдЯ्рдЯी рдирд╣ीं рд░рд╣ рдЧрдпी। (42.20) рддो рдХ्рдпा рд░рд╣ рдЧрдпा ? рдЖрдЪाрд░्рдп рдХрд╣рддे рд╣ैं - рдоुрдиि  рд░рд╣ рдЧрдпा। рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯं рднрд╡ेрдд्  рдоुрдиिः 
рдпрд╣ाँ рдШрдЯ ,рдоिрдЯ्рдЯी, рд▓рд╣рд░ , рдкाрдиी, рд╕ोрдиा рдФрд░ рдЖрднूрд╖рдг рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै; рдпे рдЕрдкрдиे рдЕрдиुрднрд╡ рдХी рдмाрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। рд╕ीрдзा-рд╕ीрдзी рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди - рд╡ेрджाрди्рдд рдХैрдо्рдк рдХे рд╕рдмрд╕े рд▓ाрд╕्рдЯ рдоें рдЕंрддिрдо рд╡рдХ्рддा рдмोрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдЙрдаा рддो рд╕рднी рдКрдм рдХрд░ рдЬा рд░рд╣े рдеे। рдпे рдХрдкреЬा рддो рд╣ै -рд▓ेрдХिрди рдЬो рдЖрдк рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं -рд╡ो рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдк्рдд рдк्рд░рдХाрд╢ рд╣ै ! рдЬो рдХрдкреЬे рд╕े reflect рд╣ोрдХे рдЖрдкрдХे рдЖँрдЦों рдоें рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдХрдкреЬा рдеोреЬे рдЖрдкрдХे рдЖँрдЦों рдоें рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЖрдк рдЬो рдХुрдЫ рднी рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं -рд╡ो рд╕िрд░्рдл рд▓ाрдИрдЯ  рдХो рд╣ी рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рд╕ुрдмрд╣ рд╕े рд╢ाрдо рддрдХ , рд░ाрдд рдоें рд╕्рд╡рдк्рди рдоें , рдЧंрднीрд░ рдиिрдж्рд░ा рдоें-рдлिрд░ рдЬाрдЧ्рд░рдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें  рд╣рдоें рдЬो рднी рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै-рдЬिрд╕рдХो рд╣рдо рд╕ंрд╕ाрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं।  рдЬिрд╕рдХो рд╣рдо рдЬрди्рдо рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдмреЭрдиा -рдмुреЭाрдиा рд╣рдоाрд░ा рдкूрд░ा рдЬीрд╡рди рдЬिрд╕рдХो рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╡ो рд╕рдм рдХेрд╡рд▓ рдЕрдиुрднूрддि рдоाрдд्рд░ рд╣ै। рдФрд░ рдЕрдиुрднूрддि рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЪैрддрди्рдп рдоाрдд्рд░ рд╣ै। рдЙрд╕ी рдЕрдиुрднूрддि рдоाрдд्рд░ рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рдпे рд╕ाрд░ा рдЬीрд╡рди рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдпे рд╢рд░ीрд░ , рд╣рдоाрд░ा рдЕрдкрдиा рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ -рдЬो рдЗрдзрд░ рдЦреЬा рд╣ोрдХрд░ рдмोрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै - рдоेрд░ा рдЬो рд╕्рдоृрддि рд╣ै рдХि рд╣рдо рдпे рд╣ैं (M/F) рд╣ैं। рдЬो рджिрдЦ рд░рд╣ा рд╣ै -рд╡ो рджेрдЦрдиे рдХी рдХ्рд░िрдпा рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। (45.08) рджेрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा : рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै। рд╡ो рджिрдЦ рд░рд╣ा рд╣ै , рдоैं рджेрдЦ рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдорди рдоें рдЬो рд╡ृрдд्рддि рдЙрда рд░рд╣ी рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рджेрдЦрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдХी рд╕िрдж्рдзि рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै। рдФрд░ рджेрдЦрдиा рдЪिрдд्рддрд╡ृрдд्рддि рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। рдФрд░ рдЪिрдд्рддрд╡ृрдд्рддि рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЬो рдЪैрддрди्рдп рдоें рд╣ी рдЙрдж्рднाрд╕िрдд рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। 
рддो рдХेрд╡рд▓ рдЪेрддрдиा -consciousness, рдпा рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЪैрддрди्рдп -рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рдХा рд╣ी рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╣ै।рдЬैрд╕े рдЖрдк рдШреЬे рдХो рдирдЬрджीрдХ рд╕े рдПрдЧ्рдЬाрдоिрди рдХрд░ेंрдЧे рддो рдкाрдПंрдЧे рдХी рдШреЬे рдоें рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рд╕िрд╡ाрдп рдФрд░ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЖрдк рдХрд╣ेंрдЧे рдирд╣ीं рд╡ो рддो рдШреЬा рд╣ै - рдиाрдорд░ूрдк рдХो рдЖрдк рд╣рдЯा рджो , рддो рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рд╕िрд╡ा рд╡рд╣ рдФрд░ рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рд░ूрдк рдЖрдХाрд░ рд╣ी рдирд╣ीं рд░рд╣ा рддो рдШрдЯ рдиाрдо рд╣ी рдиिрд░рд░्рдердХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै - рдШрдЯ рдХрд╣ाँ рд╣ै ? рдЬिрд╕рдХो рд╣рдо рдЬीрд╡рди рдХрд╣рддे рд╣ै рд╡ो рдЪैрддрди्рдп рдХे рд╕िрд╡ा рдХुрдЫ рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं। рд╡ो рдЪैрддрди्рдп рдЖрдк рд╣ो - рддрдд्рд╡рдорд╕ि ! рдЕрд╣ंрдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि рдЙрд╕ी рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै ! рдпे рд╡िрдЪाрд░ рд╣ी рд╣рдоें рдПрдХрдд्рд╡ рдоें рд▓े рдЬाрддा рд╣ै। рдЬो рд╣рдо рджृрд╢्рдп рджेрдЦ рд░рд╣े рдеे рдХि рд╡िрд╢्рд╡-рдЬрдЧрдд рд╣рдорд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╡ो рд╣рдо рд╣ी рд╣ैं ! рд╕्рд╡рдк्рди рдоें рдЬिрд╕рдХो рджेрдЦा рдеा -рд╡ो рд▓рдЧ рд░рд╣ा рдеा рд╣рдорд╕े рдЕрд▓рдЧ рд╣ै , рд╡ो рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣рдо рд╣ी рд╣ैं। рд╣рдоाрд░ा рд╣ी рдХрд▓्рдкрдиा рд╣ै। рджृрд╢्рдп рдЬिрддрдиा рд╣ै, рдЬो рдХुрдЫ рднी рдЬреЬ рд╣ै , рдЬो рдХुрдЫ рднी рд╕рд╡ीрдХाрд░ рд╣ै , рдЬреЬ рдЬिрддрдиा рд╣ै рд╡ो рдЬреЬ рдирд╣ीं рд╣ै -рдЪेрддрди рдХा рд╣ी рдк्рд░рдХाрд╢ рд╣ै। рд╡ो рдЖрдкрдХा рд╣ी рдк्рд░рдХाрд╢ рд╣ै।  "рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯं рднрд╡ेрдд्  рдоुрдиिः "--- рд╢िрд╡ рдХेрд╡рд▓ो рдЕрд╣ं ! рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯ рд╢िрд╡ рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै। рдпрджि рд╢िрд╡ рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯ рд░рд╣ рдЬाрддा рд╣ै , рддो рдЙрд╕рд╕े рд╣рдоें рдХ्рдпा ? рд╡ो рдЖрдк рд╣ी рд╣ैं ! рд╡ो рдЦुрдж рдЖрдк рд╣ैं , рд╡ो рдЕрд╡рд╢िрд╖्рдЯ рднी рдирд╣ीं рд╣ै- рд╡рд╣ी рд╣ै , рдЙрд╕рдХे рд╕िрд╡ा рдХुрдЫ рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं ! рдЕрднी рд╡рд╣ी рд╣ै - рдЙрд╕ी рдХा рдПрдХрдд्рд╡ рд╣ै। 
рдЬрдЧрдд рдХो рд╕ाрдзाрд░рдг рджृрд╖्рдЯि рд╕े рджेрдЦिрдпे рдФрд░ рдлिрд░ рджाрд░्рд╢рдиिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рджेрдЦिрдпे - рд╕ाрдзाрд░рдг рджृрд╖्рдЯि рдЖрдк рд╕рдд्рдп рдХिрд╕рдХो рдоाрдирддे рд╣ैं ? рдпрд╣ рдЬो рдорди-рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рдкंрдЪ рдЬ्рдЮाрди рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рд╕े рд╣рдо рдЬिрд╕ рдЗрди्рдж्рд░िрдпрдЧोрдЪрд░ рдЬрдЧрдд рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддे рд╣ै, рджेрдЦрддे рд╣ैं , рд╕ुрдирддे рд╣ै - рдорди-рдмुрдж्рдзि рд╕े рдкрд░ीрдХ्рд╖ा ,рдиिрд░ीрдХ्рд╖ा рдХрд░рдХे рдЬो рдоिрд▓рддा рд╣ै рдЙрд╕ीрдХो рд╣рдо рд╕рдд्рдп рдоाрдирддे рд╣ैं। рдорди ,рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рдкंрдЪ рдЬ्рдЮाрдиिрди्рдж्рд░िрдпों рд╕े рдЬрдЧрдд рдХो рдЬिрд╕ рд░ूрдк рдоें  рд╣рдо рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рддे рд╣ैं, рд╕ाрдзाрд░рдг рдордиुрд╖्рдп рдХे рд▓िрдП рд╡рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै। 
   рдЕрдм рдПрдХ рд╕्рдЯेрдк рдЖрдЧे рдмрдвिрдпे - рдпे рдЬрдЧрдд, рдорди-рдмुрдж्рдзि, рдЪिрдд्рдд рдЕрд╣ंрдХाрд░, рдкंрдЪ рдЬ्рдЮाрди рдЗрди्рдж्рд░िрдп рдпे рд╕рдмрдХुрдЫ рдЪैрддрди्рдп рдоें рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं। рд╣рдо рдЗрд╕рдХे рдж्рд░рд╖्рдЯा рд╣ैं। рд╕ांрдЦ्рдп рдХे рдордд рдоें рдпे рд╣ुрдЖ рддрдд्рд╡рдЬ्рдЮाрди-рд╕рдд्рдп । рдХिрди्рддु рдЕрднी рднी рдж्рд╡ैрдд рдмрдиा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЕंрддिрдо рд░ूрдк рд╕े рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡рд╣ рд╣ै  - рдЙрд╕ी рдЪैрддрди्рдп рдоें, рдпрд╣ рд╕рдорд╕्рдд рдЬрдЧрдд-рдк्рд░рдкंрдЪ , рдЙрд╕ी рдж्рд░рд╖्рдЯा рдоें рдпрд╣ рдкंрдЪ рдЬ्рдЮाрдиेрди्рдж्рд░िрдп-рдорди, рдмुрдж्рдзि рд╕рдм рдЙрд╕ीрдоें рднाрд╕ рд░рд╣े рд╣ैं। рдЙрд╕рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХोрдИ рджूрд╕рд░ा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं। рдпे рдЕрдж्рд╡ैрдд рддрдд्рд╡ рд╣ै рддो рдпрд╣ाँ рдПрдХрдд्рд╡ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।.... рдпे рддो рдЪрд▓рддा рд╣ी рд░рд╣ेрдЧा

рднाрд╡िрддं рддीрд╡्рд░рд╡ेрдЧेрди рдпрджрд╕्рддु рдиिрд╢्рдЪрдпाрдд्рдордиा ॥
рдкुрдоांрд╕्рддрдж्рд╡िрднрд╡ेрдЪ्рдЫीрдШ्рд░ं рдЬ्рдЮेрдпंрдн्рд░рдорд░рдХीрдЯрд╡рдд् #॥резрекреж॥

140. A person who meditates upon a thing with great assiduity (рдкूрд░ी рдПрдХाрдЧ्рд░рддा) and firm conviction (рджृреЭ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рд╕ाрде) , becomes that very thing. This may be understood (1) from the illustration of the wasp and the worm.
140. рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдХिрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдкрд░ (рд╕ूрд░्рдп рдХी рдХिрд░рдгों рдоें рдЕрди्рддрд░्рдиिрд╣िрдд рдКрд╖्рдоा/рджिрд╡्рдпрддा рдкрд░) рдкूрд░ी рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рдФрд░ рджृрдв़ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рд╕ाрде рдз्рдпाрди рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╡рд╣ी рд╡рд╕्рддु рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕े (#) рдн्рд░рдорд░ (рддрддैрдпा рдпा рд╣рдб्рдбा) рдФрд░ рдЭींрдЧुрд░ рдХीрдб़े рдХे рджृрд╖्рдЯांрдд рд╕े рд╕рдордЭा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
(#)..... рдпрд╣ рдПрдХ рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдоाрди्рдпрддा рд╣ै рдХि рдЬрдм рдн्рд░рдорд░ рдпा рд╣рдб्рдбा рдЕрдкрдиे рдШрд░ рдоें рдПрдХ рдЭींрдЧुрд░ рдХो рдкрдХреЬ рд▓े рдЖрддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдкिрдЯाрдИ рдХрд░рдХे рдпा рдбंрдХ рдоाрд░рдиे рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ीं рдЫोрдб़ рджेрддा рд╣ै, рдФрд░ рдШрд░ рдХे рдоुрдЦ рдХो рдоिрдЯ्рдЯी рд╕े рднрд░ рдХрд░ рдЙрд╕рдХे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдШूрдорддा рд░рд╣рддा рд╣ै।  рддो рдЕрдкрд╣ृрдд рдХрд░рдХे рд▓ाрдпा рдЧрдпा рдЭींрдЧुрд░ рдлिрд░ рд╕े рдбंрдХ рдоाрд░рдиे рдХे рдбрд░ рд╕े рд▓рдЧाрддाрд░ рдЕрдкрдиे рд╣рдорд▓ाрд╡рд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ोрдЪрддा рд░рд╣рддा рд╣ै, рдЬрдм рддрдХ рдХि рд╡рд╣ рдПрдХ рдкूрд░्рдг рд╡िрдХрд╕िрдд рдн्рд░्рдорд░ рддрддैрдпा рдоें рд░ूрдкांрддрд░िрдд рдирд╣ीं рд╣ो рдЬाрддा। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдпрджि рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдкूрд░े рдорди рд╕े рдм्рд░рд╣्рдо рдХा рдз्рдпाрди рдХрд░рддा рд╣ै, рддो рд╡рд╣ рд╕рдордп рдХे рд╕ाрде рдм्рд░рд╣्рдо рдмрди рдЬाрддा рд╣ै।

рдиिрд╢्рд╡рдпाрдд्рдоा рдкुрд░ुрд╖ рдХी рддीрд╡्рд░ рдПрдХाрдЧ्рд░рддा рднाрд╡рдиा рдХрд░рдХे рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдЬिрд╕ рд╡рд╕्рддु рдХा рдЪिрди्рддрди рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рддрддैрдпा рдХीреЬा (рдпा рдЭींрдЧुрд░)  рдХी рддрд░рд╣ рд╢ीрдШ्рд░ рд╣ी рднँрд╡рд░े  рдХी рддрд░рд╣ рддрдж्рд░ूрдк рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।  рдЬैрд╕े рдпрд╣ рдХिंрд╡рджंрддी рдк्рд░рд╕िрдж्рдж рд╣ै рдХि рднँрд╡рд░ा рдЕрдкрдиे рдоिрдЯ्рдЯी рд╕े рдмрдиे рдЦोрд╣ рдоें рдХिрд╕ी рддрддैрдпा рдХीреЬे рдХो рдкрдХреЬ рдХрд░ рд▓े рдЖрддा рд╣ै , рдФрд░ рднрд░рджрдо рдЙрд╕рдХी рдкिрдЯाрдИ рдХрд░рддा рд╣ै। рдФрд░ рдЦोрд╣ рдХे рдоुрдЦ рдХो рдмрди्рдж рдХрд░рдХे рдЙрд╕рдХे рдЪाрд░ों рдУрд░ рдЧुрдирдЧुрди рдХрд░рдХे рдЪрдХ्рдХрд░ рдХाрдЯрддा рд╣ै।  рдЕрдкрд╣рд░рдг рдХрд░рдХे  рд▓ाрдпा рд╣ुрдЖ рд╡рд╣ рдХीрдЯ рдоाрд░े рднрдп рдХे рдЙрд╕ी рдоाрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдн्рд░рдорд░ рдХीрдЯ рдХा рдЪिрди्рддрди рдХрд░рддे рдХрд░рддे рддрдж्рд░ूрдк рдзाрд░рдг рдХрд░ рд▓ेрддा рд╣ै, рдЬрдЧрдд рдоें рдпрд╣ рдХिंрд╡рджंрддी рдк्рд░рд╕िрдж्рдж рд╣ै। рдЗрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдкुрд░ुрд╖ (рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдиंрджं рдм्рд░рд╣्рдо) рдХा рдЪिрди्рддрди рдХрд░рддे рдХрд░рддे  рддрдж्рд░ूрдк рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै ॥ резрекреж॥

рдиिрд╢्рд╡рдпाрдд्рдордиा  рдкुрд░ुрд╖ेрдг- рдХिрд╕ी рджृрдв़ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ी  рд╡्рдпрдХ्рддि (рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдиंрджं рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЪाрд░ो рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдпों рдоें рджृреЭ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि ) рдж्рд╡ाрд░ा рдЬрдм "рддीрд╡्рд░ рд╡ेрдЧेрди"  - рд╕рдмрд╕े (energetically-рдк्рд░рднाрд╡рд╢ाрд▓ी рдвंрдЧ рд╕े рдпा)  рдКрд░्рдЬाрд╡ाрди рд░ूрдк рд╕े рдпрдд् рдЙрд╕ рд╡рд╕्рддु  рднрд╡िрддां рдХा рдз्рдпाрди рдкुрдоाрди рд╡्рдпрдХ्рддि рдкрд░ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддрдд् рд╡рд╣ рд╢ीрдШ्рд░ं рд╢ीрдШ्рд░ рд╣ी рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рднрд╡ेрдд् рдмрди рдЬाрддा рд╣ै (рдПрддрдд् рдпрд╣) рддрддैрдпा (рдЭींрдЧुрд░ ) рдФрд░ рднंрд╡рд░ा рдХीрдб़ा рдЬ्рдЮेрдпं рдХे рдЪिрдд्рд░рдг рд╕े рдн्рд░рдорд░-рдХीрдЯрд╡рдд् рдХो рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдП .
  
       рд╡ेрджाрди्рдд рдХा рдоूрд▓ рд╕िрдж्рдзांрдд 'рдЖрдд्рдоा' рдХा рд╡िрдЪाрд░ рд╣ै। рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рд╣рдоाрд░ी рдиिрд░्рдоिрддि рддीрди рдЪीрдЬों рд╕े рд╣ुрдИ рд╣ै - 3'H' рд╢рд░ीрд░, рдорди рдФрд░ рдЖрдд्рдоा। рдЗрдирдоें рд╕े рдЖрдд्рдоा рд╣ी рд╕рд░्рд╡ рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рд╣ै। рдирд╢्рд╡рд░ рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рд╕े рдкрд░े рдЬो рд╢ाрд╢्рд╡рдд/рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा рд╣ै, рдЬो рд╕рднी рд╢рдХ्рддिрдпों рдХा рднрдг्рдбाрд░ рд╣ै। рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХрд╣рддे рдеे рдХि рдЕрдкрдиी рдХрдордЬोрд░ी рдХे рдмाрд░े рдоें (рд╢рд░ीрд░ рдХी рдирд╢्рд╡рд░рддा рдкрд░) рд╕ोрдЪрддे рд░рд╣рдиा рдХрдордЬोрд░ी рдХा рд╕рдоाрдзाрди рдирд╣ीं рд╣ै।  рдЗрд╕рд▓िрдП, рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╕рдд्рдп - рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा рдХी рдорд╣िрдоा рдкрд░ рдз्рдпाрди рдХेंрдж्рд░िрдд рдХрд░рдиा рд╕िрдЦाрдпा। 
          рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдиे рдХрд╣ा рд╣ै - " рдЖрдд्рдорд╡िрд╢ाрд╕ рдХा рдЖрджрд░्рд╢ рд╣ी рд╣рдоाрд░ी рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।  рдпрджि рдЗрд╕ рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा - [рд╕्рд╡рдпं  рдХो (M/F) рдирд╢्рд╡рд░ рд╢рд░ीрд░ (рднेंреЬ) рдХे рдмрдЬाрдп, рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा (рд╕िंрд╣ -рд╢ाрд╡рдХ рдкрдж्рдзрддि 'Be and Make' рдХा] рд╡िрд╕्рддृрдд рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рдЪाрд░ рд╣ोрддा,рдФрд░ рдпрд╣ рдХाрд░्рдпрд░ूрдк рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ो рдЬाрддा, рддो рдоेрд░ा рджृреЭ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै рдХि рдЬрдЧрдд рдоें рдЬिрддрдиा рджुःрдЦ рдФрд░ рдЕрд╢ुрдн рд╣ै , рдЙрд╕рдХा рдЕрдзिрдХांрд╢ рдЧाрдпрдм рд╣ो рдЬाрддा। рдоाрдирд╡рдЬाрддि рдХे рд╕рдордЧ्рд░ рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдоें рд╕рднी рдорд╣ाрди рд╕्рдд्рд░ी -рдкुрд░ुрд╖ों рдоें рдпрджि рдХोрдИ рдорд╣ाрди рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕рд╢рдХ्рдд рд░рд╣ी рд╣ै рддो рд╡рд╣ рдпрд╣ी рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ै। рд╡े рдЗрд╕ рдЬ्рдЮाрди рдХे рд╕ाрде рдкैрджा рд╣ुрдП рдеे рдХि рд╡े рдорд╣ाрди рдмрдиेंрдЧे (рдИрд╕ा рдФрд░ рдмुрдж्рдз рдЬैрд╕े рдк्рд░рдмрд▓-рдЗрдЪ्рдЫाрд╢рдХ्рддि рд╕рдо्рдкрди्рди рдмрдиेंрдЧे) рдФрд░ рд╡े рдорд╣ाрди рдмрдиे рднी। рдордиुрд╖्рдп рдХिрддрдиी рд╣ी рдЕрд╡рдирддि рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рдХ्рдпों рди рдкрд╣ुँрдЪ рдЬाрдпे , рдПрдХ рдРрд╕ा рд╕рдордп рдЕрд╡рд╢्рдп рдЖрддा рд╣ै, рдЬрдм рд╡рд╣ рдЙрд╕ рдШрдЯрдиा рд╕े рдмेрд╣рдж рдЖрд░्рдд рд╣ोрдХрд░ рдПрдХ рдЙрд░्рдз्рд╡рдЧाрдоी рдоोреЬ рд▓ेрддा рд╣ै - рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рдиा рд╕ीрдЦрддा рд╣ै। рдХिрди्рддु рдЗрд╕ рдкрдж्рдзрддि рдХो рд╢ुрд░ू рд╕े рдпा рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी (рд╡िрд╡ेрдХ-рд╡ाрд╣िрдиी рдХे рд╕िंрд╣-рд╢ाрд╡рдХ Be and Make' рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрд╡िрд░ рдоें) рд╕ीрдЦ рд▓ेрдиा рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ै। рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╕ीрдЦрдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рдЗрддрдиे рдХрдЯु рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े рд╣ोрдХрд░ рдХ्рдпों рдЧुрдЬрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП ? " (8/12) 
        "рд╣рдо рдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХे рднीрддрд░ рдЕрдирди्рдд рд╢рдХ्рддि рд╣ै" - рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╣ी рд╣рдоें рдЬрдмрд░рджрд╕्рдд рдКрд░्рдЬा рд╕े рднрд░ рджेрддा рд╣ै।  рд╕्рд╡рдпं рдкрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдпा рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рд╕ंрд╡рд░्рдзрди рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХृрд╖ि (cultivation of faith) рдХрд░рдиे рдХी рдкрдж्рдзрддि рд╕ीрдЦрдиे рд╕े - рд╣рдоाрд░ी рджुрд░्рдмрд▓рддाрдпें рдХ्рд░рдорд╢ः рджूрд░ рд╣ो рдЬाрдПрдЧी рдФрд░ рд╣рдо рджिрди-рдм-рджिрди рдмрд▓िрд╖्рда рд╣ोрддे рдЬाрдПंрдЧे। (ржоржи рж░ে ржХৃрж╖িржХাржЬ ржЬাржиো ржиা-рдорди рд░े рддुрдоि рдХृрд╖िрдХाрдЬ рдЬाрдиो рдиा। рдПрдоोрди рдоाрдирд╡ рдЬрдоीрди рд░ोрдпिрд▓ो рдкрддिрдд, рдЖрдмाрдж рдХрд░рд▓े рдлोрд▓рддो рд╕ोрдиा।-рд░ाрдордк्рд░рд╕ाрдж рд╕ेрди, рд╢्рдпाрдоा рд╕ंрдЧीрдд) рдЬो рдЗрддрдиा рдбрд░рдкोрдХ, рдоुрд░्рджा рдФрд░ рдиिрд░्рдмрд▓ рд╣ै рдХि  рдХिрд╕ी рдХी рд╣िрдо्рдордд рддोреЬрдиे рд╡ाрд▓ी, рд╣рддोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдЗрдзрд░-рдЙрдзрд░ рдХी рдХ्рдпा рдмाрддें рд╕ुрдирдХрд░ рдЙрд╕рдХो рдЗрд╕ рдмाрдд рд╕े рдЕंрддрд░ рдкрдб़рдиे рд▓рдЧ рдЬाрдП, рдпा рдЕрдкрдиा B.P. рдКрдкрд░-рдиीрдЪे рд╣ोрдиे рд▓рдЧ рдЬाрдпे рдХि рджрд╕ рд▓ोрдЧ рдХैрд╕ी-рдХैрд╕ी рдмाрддें рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं ? рддрдм рддрдХ рдЖрдд्рдоा рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░рдиा рдФрд░ рдЙрд╕рдХी рдорд╣िрдоा рдоें рд╕्рдеिрд░ рд░рд╣рдиा- рдпे рд╕рдм рдмाрддें 'рдЙрд╕рдХे' рдмрд╕ рдХी рдирд╣ीं рд╣ैं। рдХ्рдпोंрдХि - рдиाрдпрдоाрдд्рдоा рдмрд▓рд╣ीрдиेрди рд▓рдн्рдпः (рдоुрдг्рдбрдХोрдкрдиिрд╖рдж – 3/2/4)рдЖрдд्рдоा рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рдмрд▓ рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।  рдЬो рдмрд▓рд╣ीрди рд╣ै рд╡ो рдХрднी рднी рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡рд░ुрдк рдХे рдХрд░ीрдм рдирд╣ीं рдкрд╣ुँрдЪ рд╕рдХрддा।рдЬिрд╕рдХो рднी рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рдкैрджा рди рд╣ुрдЖ рд╣ो рд╡ो рджрд░िрдж्рд░ рд╣ै - рдЙрд╕ рдкрд░ рдХрд░ुрдгा рдХрд░ो рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдИрд╢्рд╡рд░ рд╕े рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░ो। рдЬीрд╡рди рдХा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдЙрдкрдпोрдЧ рдпрд╣ी рд╣ै рдХि, рдЗрд╕े рд╕рднी рдк्рд░ाрдгिрдпों рдХी рд╕ेрд╡ा рдоें рди्рдпोрдЫाрд╡рд░ рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрдп।"
     "рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж 6 рдордИ, 1895 рдХो рд╢्рд░ी рдкेрд░ुрдорд▓ рдХो рд▓िрдЦिрдд рдкрдд्рд░ рдоें рдХрд╣рддे рд╣ैं - ‘ рдЕрдм рдоैं рддुрдо्рд╣ें рдЕрдкрдиे рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрддाрддा рд╣ूँ। рд╕ाрд░ा рдзрд░्рдо рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рд╣ी рд╕рдоाрд╣िрдд рд╣ै, рд╡ेрджांрдд рджрд░्рд╢рди рдоें рдж्рд╡ैрдд, рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд рдФрд░ рдЕрдж्рд╡ैрдд; рдПрдХ рдХे рдмाрдж рдПрдХ рдХ्рд░рдорд╢ः рдЬो рддीрди рдЪрд░рдг рдЖрддे рд╣ैं, рд╡े рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдордиुрд╖्рдп рдХी рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЙрди्рдирддि рдХे рддीрди рд╕ोрдкाрди рд╣ैं। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╕ोрдкाрди рд╕े рд╣ोрдХрд░ рдЧुрдЬрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдзрд░्рдо рдХा рдЖрдзाрд░рднूрдд рддрдд्рд╡ рдпрд╣ी рд╣ै, рдЕрдм рддो рдзрд░्рдо рдХा рдЕрд░्рде рд╣ी рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╣ै।’ рдФрд░ рдоाрдпाрд╡рддी рдХा рдЕрдж्рд╡ैрдд рдЖрд╢्рд░рдо рдЗрд╕ рд╕рд░्рд╡ोрдЪ्рдЪ рдзрд░्рдо -'Vedanta' рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ рдХे рдк्рд░рддि рд╕рдорд░्рдкिрдд рд╣ै।
      
    рд╡ेрджांрдд рдХी рддीрди рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢ाрдЦाрдУं рдоें рд╕े рдПрдХ 'рдж्рд╡ैрддрд╡ाрдж', рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рддीрдиों рд╕рдд्рддाрдУं- рдИрд╢्рд╡рд░, рдЬीрд╡ рдФрд░ рдЬрдЧрдд рдХो рд╕рдд्рдп, рд╢ाрд╢्рд╡рдд (eternal) рдФрд░ рдПрдХ рджूрд╕рд░े рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдоाрдирддा рд╣ै। рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрддрд╡ाрдж- рдЗрд╕ рдордд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдпрдж्рдпрдкि рдЬрдЧрдд् рдФрд░ рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рджोрдиों рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рднिрди्рди рд╣ैं, рддрдеाрдкि рд╡े рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рд╣ी рдЙрдж्рднूрдд рд╣ैं рдФрд░ рд╡े рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕ंрдмрдж्рдз рд╣ैं, рдЬैрд╕े рд╕ूрд░्рдп рд╕े рдЙрд╕рдХी рдХिрд░рдгें рд╕ंрдмрдж्рдз рд╣ोрддी рд╣ैं। рдЕрддः рдм्рд░рд╣्рдо рдПрдХ рд╣ोрдиे рдкрд░ рднी рдЕрдиेрдХ рд╣ै। рдФрд░ рдЕрдж्рд╡ैрддрд╡ाрдж (рдЕрдж्рд╡ैрдд рд╡ेрджाрди्рдд ) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░, рдЬीрд╡ рдФрд░ рдЬрдЧрдд рджोрдиों рд╣ी рдоिрде्рдпा  рд╣ैं। рдХेрд╡рд▓ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдФрд░ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░, рдЬैрд╕ा рдХि рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдмाрд░-рдмाрд░ рдХрд╣рддे рдеे, рдЕрдж्рд╡ैрдд рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдХि рдХेрд╡рд▓ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै рдФрд░ рдмाрдХी рд╕рдм рдХुрдЫ- (рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг?)  рдоिрде्рдпा рд╣ै।  рдЗрд╕ рдордд рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рд╣ी рд╕рдд्рддा рд╣ै- рдИрд╢्рд╡рд░ рдпा рдм्рд░рд╣्рдо। рдЖрдд्рдоा рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдоूрд▓ рд░ूрдк рдоें  рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рдЖрдд्рдоा рд╣ै , рд▓ेрдХिрди рдЕрдЬ्рдЮाрди (рдЕрд╡िрдж्рдпा) рдЗрди्рд╣ें рджो рдмрдиाрдП рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЖрдд्рдоा рдЕрдкрдиे рдоूрд▓ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓ेрддी рд╣ै। 

 "рджृрд╖्рдЯिं рдЬ्рдЮाрдирдордпीं  рдХृрдд्рд╡ा рдкрд╢्рдпेрдж्  рдм्рд░рд╣्рдордордпं рдЬрдЧрдд्।"
 
 рджेрд╣рдмुрдж्рдзрдпा рддु рджाрд╕ोрд╜рд╣ं, рдЬीрд╡рдмुрдж्рдзрдпा рдд्рд╡рджंрд╢рдХः।

рдЖрдд्рдордмुрдж्рдзрдпा рдд्рд╡рдоेрд╡ाрд╣рдоिрддि рдоे рдиिрд╢्рдЪिрддा рдорддिः।। 

рдЬ्рдЮाрдирдордп рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕ंрд╕ाрд░ рдХो рдм्рд░рд╣्рдордордп рджेрдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП/ рджेрд╣рдмुрдж्рдзि рд╕े рддो рдоैं рдЖрдкрдХा рджाрд╕ рд╣ूँ, рдЬीрд╡рдмुрдж्рдзि рд╕े рдоैं рдЖрдкрдХा рдЕंрд╢ рд╣ी рд╣ूँ, рдФрд░ рдЖрдд्рдордмुрдж्рдзि рд╕े рдоें рд╡рд╣ी рд╣ूँ рдЬो рдЖрдк рд╣ैं, рдпрд╣ी рдоेрд░ी рдиिрд╢्рдЪिрдд рдорддि рд╣ै॥ (рдЪрддुрд░्рде рдкाрдж рдоें рдкाрдарднेрдж рд╣ैः ‘рдЗрддि рд╡ेрджाрди्рддрдбिрдг्рдбिрдоः’।)

===================




рдмिрдиु рдкрдж рдЪрд▓рдЗ рд╕ुрдирдЗ рдмिрдиु рдХाрдиा। рдХрд░ рдмिрдиु рдХрд░рдо рдХрд░рдЗ рдмिрдзि рдиाрдиा॥
рдЖрдирди рд░рд╣िрдд рд╕рдХрд▓ рд░рд╕ рднोрдЧी। рдмिрдиु рдмाрдиी рдмрдХрддा рдмрдб़ рдЬोрдЧी॥
рднाрд╡ाрд░्рде-
рд╡рд╣ (рдм्рд░рд╣्рдо) рдмिрдиा рд╣ी рдкैрд░ рдХे рдЪрд▓рддा рд╣ै, рдмिрдиा рд╣ी рдХाрди рдХे рд╕ुрдирддा рд╣ै, рдмिрдиा рд╣ी рд╣ाрде рдХे рдиाрдиा рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдХाрдо рдХрд░рддा рд╣ै, рдмिрдиा рдоुँрд╣ (рдЬिрд╣्рд╡ा) рдХे рд╣ी рд╕ाрд░े (рдЫрд╣ों) рд░рд╕ों рдХा рдЖрдиंрдж рд▓ेрддा рд╣ै рдФрд░ рдмिрдиा рд╡ाрдгी рдХे рдмрд╣ुрдд рдпोрдЧ्рдп рд╡рдХ्рддा рд╣ै।
рддрди рдмिрдиु рдкрд░рд╕ рдирдпрди рдмिрдиु рджेрдЦा। рдЧ्рд░рд╣рдЗ рдШ्рд░ाрди рдмिрдиु рдмाрд╕ рдЕрд╕ेрд╖ा॥
рдЕрд╕ि рд╕рдм рднाँрддि рдЕрд▓ौрдХिрдХ рдХрд░рдиी। рдорд╣िрдоा рдЬाрд╕ु рдЬाрдЗ рдирд╣िं рдмрд░рдиी॥
рднाрд╡ाрд░्рде-
рд╡рд╣ рдмिрдиा рд╢рд░ीрд░ (рдд्рд╡рдЪा) рдХे рд╣ी рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░рддा рд╣ै, рдЖँрдЦों рдХे рдмिрдиा рд╣ी рджेрдЦрддा рд╣ै рдФрд░ рдмिрдиा рдиाрдХ рдХे рд╕рдм рдЧंрдзों рдХो рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░рддा рд╣ै (рд╕ूँрдШрддा рд╣ै)। рдЙрд╕ рдм्рд░рд╣्рдо рдХी рдХрд░рдиी рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдРрд╕ी рдЕрд▓ौрдХिрдХ рд╣ै рдХि рдЬिрд╕рдХी рдорд╣िрдоा рдХрд╣ी рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХрддी।
[рдПрдХ рдмाрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЕрдкрдиे рдИрд╖्рдЯ рд╢्рд░ी рд░ाрдо рдХे рджрд░्рд╢рди рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд▓िрдП рдЬрдЧрди्рдиाрде рдкुрд░ी рдХी рдУрд░ рдЪрд▓ рдкрдб़े। рд╡рд╣ां рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдХे рдмाрдж рд▓ोрдЧों рдХी рднीрдб़ рдХो рджेрдЦрдХрд░ рд╡рд╣ рдмрд╣ुрдд рдЦुрд╢ рд╣ुрдП рдФрд░ рдоंрджिрд░ рдХे рдЕंрджрд░ рджрд░्рд╢рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЪрд▓े рдЧрдП। рд▓ेрдХिрди рдЬैрд╕े рд╣ी рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢्рд░ी рдЬрдЧрди्рдиाрде рдЬी рдХो рджेрдЦा (рдмिрдиा рд╣ाрде рдХे рдЬрдЧрди्рдиाрде ?) рдФрд░ рдЕрдЪाрдирдХ рд╣ी рдЙрдирдХे рдЪेрд╣рд░े рдкрд░ рдиिрд░ाрд╢ा рдЫा рдЧрдИ рдФрд░ рд╡рд╣ рдмाрд╣рд░ рдЖрдХрд░ рдорди рдоें рд╕ोрдЪрдиे рд▓рдЧे рдХि рдЗрддрдиी рджूрд░ рдЖрдиा рднी рдоेрд░ा рдмेрдХाрд░ рд╣ुрдЖ, рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдмिрдиा рд╣ाрдеों рдХे рдоेрд░े рдИрд╖्рдЯ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд░ाрдд рдХाрдлी рд╣ो рдЧрдИ рдеी рддो рд╡рд╣ рдердХे-рд╣ाрд░े, рднूрдЦे-рдк्рдпाрд╕े рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рдЖрд░ाрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдмैрда рдЧрдП।
    рдХुрдЫ рд╕рдордп рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ां рдЖрд╣рдЯ рд╣ोрдиे рд▓рдЧी рдФрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХो рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдХी рдЖрд╡ाрдЬ़ рд╕ुрдиाрдИ рджी рдЬो рдЙрдирдХा рд╣ी рдиाрдо рдкुрдХाрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЙрд╕े рдЕрдкрдиे рдкाрд╕ рдмुрд▓ाрдпा рдФрд░ рдХрд╣ा рдХि рдоैं рд╣ी рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рд╣ूं। рдЙрд╕ рдмрдЪ्рдЪे рдХे рд╣ाрде рдоें рдПрдХ рдеाрд▓ी рдеी рдЬो рдЙрд╕рдиे рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХी рдУрд░ рдХрд░рдХे рдХрд╣ा рдХि ‘рд▓ीрдЬिрдП, рдЬрдЧрди्рдиाрде рдЬी рдиे рдЖрдкрдХे рд▓िрдП рдк्рд░рд╕ाрдж рднेрдЬा рд╣ै।’
рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдмोрд▓े ‘рдХृрдкा рдХрд░рдХे рдЗрд╕े рд╡ाрдкрд╕ рд▓े рдЬाрдПं।’ рдмाрд▓рдХ рдиे рдХрд╣ा, ‘рдЬрдЧрди्рдиाрде рдХा рднाрдд-рдЬрдЧрдд рдкрд╕ाрд░े рд╣ाрде’ рдФрд░ рд╡рд╣ рднी рд╕्рд╡рдпं рдорд╣ाрдк्рд░рднु рдиे рднेрдЬा рдФрд░ рдЖрдк рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рдХाрд░рдг рдХ्рдпा рд╣ै?’ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдиे рдХрд╣ा рдХि, ‘рдоैं рдЕрдкрдиे рдИрд╖्рдЯ рдХो рднोрдЧ рд▓рдЧाрдПं рдмिрдиा рдХुрдЫ рднी рдЧ्рд░рд╣рдг рдирд╣ीं рдХрд░рддा рдФрд░ рдлिрд░ рдпрд╣ рдЬрдЧрди्рдиाрде рдХा рдЬूрдаा рдк्рд░рд╕ाрдж рдЬिрд╕े рдоैं рдЕрдкрдиे рдИрд╖्рдЯ рдХो рдирд╣ीं рдЦिрд▓ा рд╕рдХрддा, рдпे рдоेрд░े рдХिрд╕ी рдХाрдо рдХा рдирд╣ीं рд╣ैं।’ рдмाрд▓рдХ рдиे рдоुрд╕्рдХрд░ाрддे рд╣ुрдП рдХрд╣ा рдХि рдпрд╣ рдЖрдкрдХे рдИрд╖्рдЯ рдиे рд╣ी рддो рднेрдЬा рд╣ै।рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдмोрд▓े- рдпрд╣ рдмिрдиा рд╣ाрдеों рд╡ाрд▓ा рдоेрд░ा рдИрд╖्рдЯ рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддा। рдмाрд▓рдХ рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЖрдкрдиे рд╢्рд░ीрд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕ рдоें рддो рдЗрд╕ी рд░ूрдк рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рд╣ै-

рдмिрдиु рдкрдж рдЪрд▓рдЗ рд╕ुрдирдЗ рдмिрдиु рдХाрдиा। рдХрд░ рдмिрдиु рдХрд░्рдо рдХрд░рдЗ рдмिрдзि рдиाрдиा ।।
рдЖрдирди рд░рд╣िрдд рд╕рдХрд▓ рд░рд╕ рднोрдЧी। рдмिрдиु рдмाрдиी рдмрдХрддा рдмреЬ рдЬोрдЧी।।

рдпрд╣ рд╕ुрдирдХрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдХा рдЪेрд╣рд░ा рджेрдЦрдиे рд▓ाрдпрдХ рдеा। рдЖंрдЦों рдоें рдЖंрд╕ू, рдоुंрд╣ рд╕े рд╢рдм्рдж рдирд╣ीं рдиिрдХрд▓ рд░рд╣े рдеे। рдеाрд▓ рд░рдЦрдХрд░ рд╡рд╣ рдмाрд▓рдХ рдмोрд▓ा рдХि рдоैं рд╣ी рд░ाрдо рд╣ूं। рдоेрд░े рдоंрджिрд░ рдХे рдЪाрд░ों рдж्рд╡ाрд░ों рдкрд░ рд╣рдиुрдоाрди рдХा рдкрд╣рд░ा рд╣ै। рд╡िрднीрд╖рдг рдиिрдд्рдп рдоेрд░े рджрд░्рд╢рди рдХो рдЖрддा рд╣ै। рдХрд▓ рдк्рд░ाрддः рддुрдо рднी рдЖрдХрд░ рджрд░्рд╢рди  рдХрд░ рд▓ेрдиा। рдпрд╣ рдХрд╣рдХрд░ рд╡рд╣ рдмрдЪ्рдЪा рдЕрджृрд╢्рдп рд╣ो рдЧрдпा।

рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдиे рдмреЬे рдк्рд░ेрдо рд╕े рдк्рд░рд╕ाрдж рдЦाрдпा। рд╕ुрдмрд╣ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдоंрджिрд░ рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдкрд░ рдЙрди्рд╣ें рднрдЧрд╡ाрди рдЬрдЧрди्рдиाрде, рдмрд▓рднрдж्рд░ рдФрд░ рд╕ुрднрдж्рд░ा рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд╢्рд░ी рд░ाрдо, рд▓рдХ्рд╖्рдордг рдФрд░ рдоाрддा рдЬाрдирдХी рдХे рднрд╡्рдп рджрд░्рд╢рди рд╣ुрдП। рднрдЧрд╡ाрди рдРрд╕े рднрдХ्рддрд╡рдд्рд╕рд▓ рд╣ैं рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рднрдХ्рдд рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдкूрд░ी рдХी। рдЬिрд╕ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рд░ाрдд рдХे рд╕рдордп рд░ुрдХे рдеे, рдЙрд╕ рдЬрдЧрд╣ рдХा рдиाрдо ‘рддुрд▓рд╕ी рдЪौрд░ा’ рд░рдЦा рдЧрдпा। рдЖрдЬ рдХे рд╕рдордп рдоें рд╡рд╣ां рдкрд░ рддुрд▓рд╕ीрджाрд╕ рдЬी рдХी рдкीрда ‘рдмреЬрдЫрддा рдорда’ рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд╣ै। ( рдкंрдЬाрдм рдХेрд╕рд░ी рдПрд╡рдо рдЧूрдЧрд▓ рд╕े рд▓िрдпा рдЧрдпा)

рд╢्рдпाрдо рдмрди рдШрдирд╢्рдпाрдо рдмрд░рд╕ो -рдЖрдЬ рд╢्рд░рдж्рдзा рдХो рд╕рд╣ाрд░ा рд╣ै рдирд╣ीं рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा !

ЁЯФ▒рдорд╣ाрдоंрдбрд▓ рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЖрджрд░्рд╢ों рдХा рдоिрд╢्рд░рдг рд╣ैЁЯХК

ЁЯХКThe Mahamandal is A blend of worldly and spiritual idealsЁЯП╣ 

[(26, 28- рд╕िрддंрдмрд░, 1884) рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рд╡рдЪрдиाрдоृрдд~ 93/ 'рдЕрдоुрдХ рдиाрдо' рд╡ाрд▓े рдФрд░ 'рддुрдоुрдХ рдиाрдо' рд╡ाрд▓े рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп рдоें рдж्рд╡ेрд╖ рдаीрдХ рдирд╣ींЁЯФЖЁЯЩПрдмिрдиा рдИрд╢्рд╡рд░ рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХिрдпे рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╕рдордЭ рдоें рдирд╣ीं рдЖрддाЁЯФЖЁЯЩП]   
"рдоैं рдХрд╣рддा рд╣ूँ, рдЙрдирдХो рд╕рднी рдкुрдХाрд░ рд░рд╣े рд╣ैं । рдж्рд╡ेрд╖ рдХी рдХ्рдпा рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ै ? рдХोрдИ рд╕ाрдХाрд░ рдХрд╣рддा рд╣ै рдФрд░ рдХोрдИ рдиिрд░ाрдХाрд░ । рдоैं рдХрд╣рддा рд╣ूँ, рдЬिрд╕рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рд╕ाрдХाрд░ рдкрд░ рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕ाрдХाрд░ рдХी рд╣ी рдЪिрди्рддा рдХрд░े рдФрд░ рдЬिрд╕рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдиिрд░ाрдХाрд░ рдкрд░ рд╣ै, рд╡рд╣ рдиिрд░ाрдХाрд░ рдХी рдЪिрди्рддा рдХрд░े । рддाрдд्рдкрд░्рдп рдпрд╣ рдХि рдЗрд╕ рдХрдЯ्рдЯрд░рддा /рд╣рдардзрд░्рдоिрддा рдХी рдХोрдИ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рдХि рдоेрд░ा рд╣ी рдзрд░्рдо рдаीрдХ рд╣ै, рддрдеा рдЕрди्рдп рд╕рдм рд╡ाрд╣िрдпाрдд рд╣ै ।'рдоेрд░ा рдзрд░्рдо рдаीрдХ рд╣ै, рдкрд░ рджूрд╕рд░ों рдХे рдзрд░्рдо рдоें рд╕рдЪाрдИ рд╣ै рдпा рд╡рд╣ рдЧрд▓рдд рд╣ै, рдпрд╣ рдоेрд░ी рд╕рдордЭ рдоें рдирд╣ीं рдЖрддा', рдРрд╕ा рднाрд╡ рдЕрдЪ्рдЫा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рдмिрдиा рдИрд╢्рд╡рд░ рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХिрдпे рдЙрдирдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╕рдордЭ рдоें рдирд╣ीं рдЖрддा । рдХрдмीрд░ рдХрд╣рддे рдеे - 
рдиिрд░्рдЧुрдг рд╣ै рд╕ो рдкिрддा рд╣рдоाрд░ा, рд╕рдЧुрди рд╣ै рдорд╣рддाрд░ी। 
 рдХाрдХो рдиिрди्рджौ рдХाрдХो рдмрди्рджौ, рджोрдиों рдкрд▓्рд▓ा рднाрд░ी।।

[рдПрдХ (рд╕рдЧुрдг) рдоाँ рд╣ै рджूрд╕рд░ा (рдиिрд░्рдЧुрдг ) рдмाрдк рд╣ै l 'рдмाрдк -рдмेрдЯे рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें'  рдмुрдж्рдзि (Head) рдк्рд░рдзाрди рд╣ै рдФрд░ 'рдоाँ -рдмेрдЯे рдХे рд╕ंрдмंрдз рдоें ' рд╣ृрджрдп (Heart) рдк्рд░рдзाрди рд╣ै l рдиिрд░्рдЧुрдг рд╣рдоाрд░ा рдкिрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдЧुрдг рд╣рдоाрд░ी рдоाँ рд╣ै рдЕрддः рд╣рдо рдХिрд╕рдХा рд╡ंрджрди рдХрд░ें рдЖрдк рдХिрд╕рдХी рдиिंрджा рдХрд░ें рдХ्рдпोंрдХि рджोрдиों рд╣ी рдкрд▓реЬे рднाрд░ी рд╣ै l рдЬो рдиिрд░्рдЧुрдг (рдм्рд░рд╣्рдо) рд╣ै рд╡рд╣ी рд╕рдЧुрдг (рд╢рдХ्рддि) рд╣ै। рдФрд░ рдЬो рд╕рдЧुрдг (рдоाँ рдХाрд▓ी) рд╣ै рд╡рд╣ी рдиिрд░्рдЧुрдг (рдм्рд░рд╣्рдо) рд╣ै।
 (рд╕ृрдЬрди рд╢рдХ्рддि, рдк्рд░рдХ्рд╖ेрдкрдг рд╢рдХ्рддि рдпा рд╡ंрд╢рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╢рдХ्рддि рд╣ै ? creation or projection ?)]  
ЁЯЩПрдЧिрд░рдЧिрдЯ рдХे рд░ंрдЧ рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╣рдардзрд░्рдоिрддा (dogmatism) рдЕрдЪ्рдЫी рдирд╣ीं рд╣ोрддी ।ЁЯЩП 
"рд╣िрди्рджू, рдоुрд╕рд▓рдоाрди, рдИрд╕ाрдИ, рд╢ाрдХ्рдд, рд╡ैрд╖्рдгрд╡, рд╢ैрд╡, рдЛрд╖िрдпों рдХे рд╕рдордп рдХे рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрдиी рдФрд░ рдЖрдЬрдХрд▓ рдХे рдм्рд░ाрд╣्рдорд╕рдоाрдЬ рд╡ाрд▓े рддुрдо рд▓ोрдЧ, рд╕рдм рдПрдХ рд╣ी рд╡рд╕्рддु рдХी рдЪाрд╣ рд░рдЦрддे рд╣ो । рдЕрди्рддрд░ рдЗрддрдиा рд╣ी рд╣ै рдХि рдЬिрд╕рд╕े рдЬिрд╕рдХा рд╣ाрдЬрдоा рдирд╣ीं рдмिрдЧрдб़рддा, рдЙрд╕ी рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдоाँ рдиे рдХी рд╣ै ।
"рдмाрдд рдпрд╣ рд╣ै рдХि рджेрд╢, рдХाрд▓ рдФрд░ рдкाрдд्рд░ рдХे рднेрдж рд╕े рдИрд╢्рд╡рд░ рдиे рдЕрдиेрдХ рдзрд░्рдоों рдХी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХी рд╣ै । "All doctrines are only so many paths, but a path is not God Himself."  рдкрд░рди्рддु рд╕рдм рдордд рд╣ी рдЙрдирдХे рд░ाрд╕्рддे рд╣ैं, рдкрд░ рдордд рдХрднी рдИрд╢्рд╡рд░ рдирд╣ीं рд╣ै । рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдордд рдХेрд╡рд▓ рдЙрди рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХे рд░ाрд╕्рддे рд╣ैं, рд▓ेрдХिрди рдХोрдИ рднी рдордд (рд░ाрд╕्рддा) рд╕्рд╡рдпं рдИрд╢्рд╡рд░ рдирд╣ीं рд╣ै।
 рдмाрдд рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЖрди्рддрд░िрдХ рднрдХ्рддि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдПрдХ рдордд рдХा рдЖрд╢्рд░рдп рд▓ेрдиे рдкрд░ рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪा рдЬाрддा рд╣ै । рдЕрдЧрд░ рдХिрд╕ी рдордд рдХा рдЖрд╢्рд░рдп рд▓ेрдиे рдкрд░ рдХोрдИ рднूрд▓ рдЙрд╕рдоें рд░рд╣рддी рд╣ै, рддो рдЖрди्рддрд░िрдХрддा рдХे рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╡े рднूрд▓ рд╕ुрдзाрд░ рджेрддे рд╣ैं ।
рдЕрдЧрд░ рдХोрдИ рдЖрди्рддрд░िрдХ рднрдХ्рддि рдХे рд╕ाрде рдЬрдЧрди्рдиाрдердЬी рдХे рджрд░्рд╢рдиों рдХे рд▓िрдП рдиिрдХрд▓рддा рд╣ै рдФрд░ рднूрд▓рдХрд░ рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рдУрд░ рди рдЬाрдХрд░ рдЙрдд्рддрд░ рдХी рдУрд░ рдЪрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै, рддो рд░ाрд╕्рддे рдоें рдЙрд╕े рдХोрдИ рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ी рдХрд╣ рджेрддा рд╣ै, 'рдХ्рдпों рднाрдИ, рдЙрд╕ рддрд░рдл рдХрд╣ाँ рдЬाрддे рд╣ो, рджрдХ्рд╖िрдг рдХी рдУрд░ рдЬाрдУ ।' рд╡рд╣ рдЖрджрдоी рдХрднी рди рдХрднी рдЬрдЧрди्рдиाрдердЬी рдХे рджрд░्рд╢рди рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ी рдХрд░ेрдЧा
"рдкрд░рди्рддु рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рдЖрд▓ोрдЪрдиा рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдиिрд╖्рдк्рд░рдпोрдЬрди рд╣ै рдХि рджूрд╕рд░ों рдХा рдордд рдЧрд▓рдд рд╣ै । рдЬिрдирдХा рдпрд╣ рд╕ंрд╕ाрд░ рд╣ैं, рд╡े рд╕ोрдЪ рд░рд╣े рд╣ैं । рд╣рдоाрд░ा рддो рдпрд╣ рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै рдХि рдХिрд╕ी рддрд░рд╣ рдЬрдЧрди्рдиाрдердЬी рдХे рджрд░्рд╢рди рдХрд░ें । рдФрд░ рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдордд (рдм्рд░рд╣्рдорд╕рдоाрдЬ рдФрд░ рдЖрд░्рдпрд╕рдоाрдЬ рд╡ाрд▓ों рдХा рдордд рднी ) рдЕрдЪ्рдЫा рддो рд╣ै । рдЙрди्рд╣ें рдиिрд░ाрдХाрд░ (formless) рдХрд╣ рд░рд╣े рд╣ो, рдпрд╣ рдЕрдЪ्рдЫा рддो рд╣ै । рдоिрд╢्рд░ी рдХी рд░ोрдЯी рд╕ीрдзी рддрд░рд╣ рд╕े рдЦाрдУ рдпा рдЯेрдв़ी рдХрд░рдХे рдЦाрдУ, рдоीрдаी рдЬрд░ूрд░ рд▓рдЧेрдЧी ।  
--рд▓ेрдХिрди рдзрд░्рдоाрди्рдзрддा (рдХрдЯ्рдЯрд░рддा-dogmatism) рдЕрдЪ्рдЫी рдирд╣ीं рд╣ोрддी । рддुрдо рд▓ोрдЧों рдиे рдмрд╣ुрд░ुрдкी  рдЧिрд░рдЧिрдЯ (chameleon) рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╕ुрдиी рд╣ोрдЧी । рдЖрджрдоी рдиे рдЬाрдХрд░ рдкेрдб़ рдкрд░ рдПрдХ рдЧिрд░рдЧिрдЯ рджेрдЦा । рдоिрдд्рд░ों рдХे рдкाрд╕ рд▓ौрдЯрдХрд░ рдЙрд╕рдиे рдХрд╣ा, рдоैंрдиे рдПрдХ рд▓ाрд▓ рдЧिрд░рдЧिрдЯ рджेрдЦा । рдЙрд╕рдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдеा рдХि рд╡рд╣ рдмिрд▓рдХुрд▓ рд▓ाрд▓ рд╣ै । рдПрдХ рдЖрджрдоी рдФрд░ рдЙрд╕ рдкेрдб़ рдХे рдиीрдЪे рд╕े рд▓ौрдЯрдХрд░ рдЖрдпा рдФрд░ рдЙрд╕рдиे рдЖрдХрд░ рдХрд╣ा, рдоैं рдПрдХ рд╣рд░ा рдЧिрд░рдЧिрдЯ рджेрдЦ рдЖрдпा рд╣ूँ । рдЙрд╕рдХा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдеा рдХि рд╡рд╣ рдмिрд▓рдХुрд▓ рд╣рд░ा рд╣ै । рдкрд░рди्рддु рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдЗрд╕ рдкेрдб़ рдХे рд╣ी рдиीрдЪे рд░рд╣рддा рдеा, рдЙрд╕рдиे рдЖрдХрд░ рдХрд╣ा, рддुрдо рд▓ोрдЧ рдЬो рдХुрдЫ рдХрд╣рддे рд╣ो, рд╕рдм рдаीрдХ рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि рд╡рд╣ рдХрднी рд▓ाрд▓ рд╣ोрддा рд╣ै, рдХрднी рдкीрд▓ा рдФрд░ рдХрднी рдЙрд╕рдХे рдХोрдИ рд░ंрдЧ рдирд╣ीं рд░рд╣ рдЬाрддा
"рд╡ेрджों рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдиिрд░्рдЧुрдг, рд╕рдЧुрдг рджोрдиों рдХрд╣ा рд╣ै । #рддुрдо рд▓ोрдЧ рдХेрд╡рд▓ рдиिрд░ाрдХाрд░ рдХрд╣ рд░рд╣े рд╣ो, рдпрд╣ рдПрдХ рдЦाрд╕ рдврд░ें рдХा рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рдЗрд╕рд╕े рдХोрдИ рд╣рд░्рдЬ рдирд╣ीं । рдПрдХ рдХा рдпрдеाрд░्рде рдЬ्рдЮाрди рд╣ो рдЬाрдп рддो рджूрд╕рд░े рдХा рднी рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै । рд╡े рд╣ी рд╕рдордЭा рджेрддे рд╣ैं । рддुрдо्рд╣ाрд░े рдпрд╣ाँ рдЬो рдЖрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЗрди्рд╣ें рднी рдкрд╣рдЪाрдирддा рд╣ै рдФрд░ рдЙрди्рд╣ें рднी ।" (рдпрд╣ рдХрд╣рдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджो-рдПрдХ рдм्рд░ाрд╣्рдорднрдХ्рддों рдХी рдУрд░ рдЙँрдЧрд▓ी рдЙрдаाрдХрд░ рдмрддाрдпा ।)
>>>рджिрд╡्рдп рджृрд╖्рдЯि рд╕े рджेрдЦрдиे рдкрд░ - рдЬрдЧрдд рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै ! -рдЕрд░्рдеाрдд рд╡िрд╢्рд╡ рд╣ी рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╣ै ! рдХिрд╕ी рддрдд्рд╡рджрд░्рд╢ी рд╕рдж्рдЧुрд░ु рд╕े рджिрд╡्рдпрджृрд╖्рдЯि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддे рд╣ी рдЕंрддःрдХрд░рдг (рдорди, рдмुрдж्рдзि, рдЕрд╣ंрдХाрд░, рдЪिрдд्рдд) рдХी рд╡िрд╡ेрдХрдордп рдиिрд░्рдорд▓ рджृрд╖्рдЯि: "рдж्рд░рд╖्рдЯा-рджृрд╢्рдп рд╡िрд╡ेрдХ"  рдЦुрд▓рддी рд╣ै, рддрднी рдЧुрдк्рдд (рдиिрд░ाрдХाрд░) рдк्рд░рдЧрдЯ (рд╕ाрдХाрд░) рдордп рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рд╕рд░्рд╡ рд░ूрдк рд░ाрдо рд╕ूрдЭрддे рдЕрд░्рдеाрдд् рджिрдЦрдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं। (рдЧुрд░ु рд╡ंрджрдиा-рдмाрд▓рдХाрдг्рдб)] 
рд╢्рд░ी рдЧुрд░ рдкрдж рдирдЦ рдордиि рдЧрди рдЬोрддी। рд╕ुрдоिрд░рдд рджिрдм्рдп рджृрд╖्рдЯि рд╣िрдпँ рд╣ोрддी॥
рджрд▓рди рдоोрд╣ рддрдо рд╕ो рд╕рдк्рд░рдХाрд╕ू। рдмрдб़े рднाрдЧ рдЙрд░ рдЖрд╡рдЗ рдЬाрд╕ू॥
рднाрд╡ाрд░्рде:-рд╢्рд░ी рдЧुрд░ु рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдХे рдЪрд░рдг-рдирдЦों рдХी рдЬ्рдпोрддि рдордгिрдпों рдХे рдк्рд░рдХाрд╢ рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рд╕्рдорд░рдг рдХрд░рддे рд╣ी рд╣ृрджрдп рдоें рджिрд╡्рдп рджृрд╖्рдЯि рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рд╡рд╣ рдк्рд░рдХाрд╢ рдЕрдЬ्рдЮाрди рд░ूрдкी рдЕрди्рдзрдХाрд░ рдХा рдиाрд╢ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рд╡рд╣ рдЬिрд╕рдХे рд╣ृрджрдп рдоें рдЖ рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рдмрдб़े рднाрдЧ्рдп рд╣ैं॥
 рдЙрдШрд░рд╣िं рдмिрдорд▓ рдмिрд▓ोрдЪрди рд╣िрдп рдХे। рдоिрдЯрд╣िं рджोрд╖ рджुрдЦ рднрд╡ рд░рдЬрдиी рдХे॥
рд╕ूрдЭрд╣िं рд░ाрдо рдЪрд░िрдд рдордиि рдоाрдиिрдХ। рдЧुрдкुрдд рдк्рд░рдЧрдЯ рдЬрд╣ँ рдЬो рдЬेрд╣ि рдЦाрдиिрдХ॥
рднाрд╡ाрд░्рде:-рдЙрд╕рдХे рд╣ृрджрдп рдоें рдЖрддे рд╣ी рд╣ृрджрдп рдХे рдиिрд░्рдорд▓ рдиेрдд्рд░ рдЦुрд▓ рдЬाрддे рд╣ैं рдФрд░ рд╕ंрд╕ाрд░ рд░ूрдкी рд░ाрдд्рд░ि рдХे рджोрд╖-рджुःрдЦ рдоिрдЯ рдЬाрддे рд╣ैं рдПрд╡ं рд╢्рд░ी рд░ाрдордЪрд░िрдд्рд░ рд░ूрдкी рдордгि рдФрд░ рдоाрдгिрдХ्рдп, рдЧुрдк्рдд (рдиिрд░्рдЧुрдг)  рдФрд░ рдк्рд░рдХрдЯ (рд╕рдЧुрдг) рдЬрд╣ाँ рдЬो рдЬिрд╕ рдЦाрди рдоें рд╣ै, рд╕рдм рджिрдЦाрдИ рдкрдб़рдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं
рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг  рдиे рднी рдЧीрддा рдЕ. 4 рд╢्рд▓ोрдХ 1-3 рддрдХ рджिрд╡्рдпрджृрд╖्рдЯि рдХी рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░ंрдкрд░ा рдиिрд░ूрдкिрдд рдХी рд╣ै। рднрдЧрд╡ाрди рдФрд░ рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рджोрдиों рд╕рдиाрддрди рд╣ैं рдФрд░ рдЗрд╕рд▓िрдП рднрдЧрд╡ाрди рдФрд░ рдЖрдд्рдоा рдХो рдПрдХीрдХृрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рдпोрдЧ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рднी рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै। рдЕрддः рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рдирдпे рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдХी рдХрд▓्рдкрдиा рдФрд░ рд░рдЪрдиा рдХрд░рдиे рдХी рдХोрдИ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рдирд╣ीं рд╣ोрддी। рдЗрд╕рдХी рд╕िрдж्рдзрддा рдХा рдЕрдиूрдаा рдЕрдиुрдоोрджрди рд╕्рд╡рдпं рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा рд╣ै рдЬो рдЖрдЬ рд╕े 50рд╡ीं рд╢рддाрдм्рджी рдкрд╣рд▓े рд╕ुрдиाрдпी рдЬाрдиे рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рднी рд╣рдоाрд░े рджैрдиिрдХ рдЬीрд╡рди рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрд╕ंрдЧिрдХ рд╣ै, рдЗрд╕рдХे рдЪिрд░рд╕्рдеाрдпी рдЬ्рдЮाрди рдХी рд╡िрд▓рдХ्рд╖рдгрддा рдХे рд╕ाрде рд▓ोрдЧों рдХो рдиिрд░ंрддрд░ рдЪрдХिрдд рдХрд░рддी рд╣ै। рдпрд╣ाँ рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдпोрдЧ рдХा рдЬो рдЬ्рдЮाрди рд╡े рдЕрд░्рдЬुрди рдХो рджे рд░рд╣े рд╣ैं рд╡рд╣ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै рдФрд░ рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рд╕े рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдж्рд╡ाрд░ा рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрддा рд░рд╣ा рд╣ै।
"рдЗрдоं рд╡िрд╡рд╕्рд╡рддे рдпोрдЧं рдк्рд░ोрдХ्рддрд╡ाрди рдЕрд╣рдорд╡्рдпрдпрдо ।
 рд╡िрд╡рд╕्рд╡ाрди рдордирд╡े рдк्рд░ाрд╣ рдордиुрд░िрдХ्рд╖्рд╡ाрд╡ेsрдм्рд░рд╡ीрдд ।।
BG 4.1: рдкрд░рдо рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдиे рдХрд╣ा-рдоैрдиे рдЗрд╕ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЬ्рдЮाрдирдпोрдЧ рдХा рдЙрдкрджेрд╢ рдкрд╣рд▓े рд╕ूрд░्рдпрджेрд╡, рд╡िрд╡рд╕्рд╡ाрди् рдХो рджिрдпा рдФрд░ рд╡िрд╡рд╕्рд╡ाрди् рдиे рдордиु рдФрд░ рдлिрд░ рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рдордиु рдиे рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрджेрд╢ рдЗрдХ्рд╖्рд╡ाрдХु рдХो рджिрдпा। 
рдЗрд╕ рдпोрдЧ рдХा рдлрд▓ рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдпे рдпрд╣ рдЕрд╡्рдпрдп рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕ рд╕рдо्рдпрдХ् рдЬ्рдЮाрдирдиिрд╖्рдаा рд░ूрдк рдпोрдЧ рдХा рдоोрдХ्рд╖-рд░ूрдк рдлрд▓ рдХрднी рдирд╖्рдЯ рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдЙрд╕ рд╕ूрд░्рдп рдиे рдпрд╣ рдпोрдЧ рдЕрдкрдиे рдкुрдд्рд░ рдордиु рд╕े рдХрд╣ा рдФрд░ рдордиु рдиे рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрджेрд╢ рдЕрдкрдиे рдкुрдд्рд░ рд░ाрдЬा рдЗрдХ्рд╖्рд╡ाрдХु рдХो рджिрдпा рдЬो рд╕ूрд░्рдпрд╡ंрд╢ рдХे рдкूрд░्рд╡рдЬ рдеे। рдЗрд╕ рд╡ंрд╢ рдХे рд░ाрдЬाрдУं рдиे рджीрд░्рдШрдХाрд▓ рддрдХ рдЕрдпोрдз्рдпा рдкрд░ рд╢ाрд╕рди рдХिрдпा। рд╡ेрдж рд╢рдм्рдж рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдХे рд╡िрдж् рдзाрддु рд╕े рдмрдиा рд╣ै рдЬिрд╕рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬाрдирдиा। рдЕрдд рд╡ेрдж рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬ्рдЮाрди рдЕрдерд╡ा рдЬ्рдЮाрди рдХा рд╕ाрдзрди (рдк्рд░рдоाрдг)। рд╡ेрджों рдХा рдк्рд░рддिрдкाрдж्рдп рд╡िрд╖рдп рд╣ै рдЬीрд╡ рдФрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд╢ुрдж्рдз рдЬ्рдЮाрди рд╕्рд╡рд░ूрдк рддрдеा рдЙрд╕рдХी рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рд╕ाрдзрдиों рдХा рдмोрдз। рдЬैрд╕े рд╡िрдж्рдпुрдд् рд╢рдХ्рддि рдХो рд╣рдо рдиिрдд्рдп рдХрд╣ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕рдХे рдк्рд░рдердо рдмाрд░ рдЖрд╡िрд╖्рдХृрдд рд╣ोрдиे рдХे рдкूрд░्рд╡ рднी рд╡рд╣ рдеी рдФрд░ рдпрджि рд╣рдоें рдЙрд╕рдХा рд╡िрд╕्рдорд░рдг рднी рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рддрдм рднी рд╡िрдж्рдпुрдд् рд╢рдХ्рддि рдХा рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдмрдиा рд░рд╣ेрдЧा।
рд╡ेрджों рдХा рд╡िрд╖рдп рдЖрдд्рдоाрдиुрднूрддि рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╡ाрдгी рдЙрд╕рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рдиे рдоें рд╕рд░्рд╡рдеा рдЕрд╕рдорд░्рде рд╣ै। рдХोрдИ рднी рдЧрдо्рднीрд░ рдЕрдиुрднрд╡ рд╢рдм्рджों рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡्рдпрдХ्рдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा। рдЕрдд рд╕्рд╡рдпं рдХी рдмुрдж्рдзि рд╕े рд╣ी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиे рд╕े рдЙрдирдХा рд╕рдо्рдпрдХ् рдЬ्рдЮाрди рддो рджूрд░ рд░рд╣ा рд╡िрдкрд░ीрдд рдЬ्рдЮाрди рд╣ोрдиे рдХी рд╣ी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдЕрдзिрдХ рд░рд╣рддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдпे рднाрд░рдд рдоें рдпрд╣ рдк्рд░ाрдЪीрди рдкрд░рдо्рдкрд░ा рд░рд╣ी рд╣ै рдХि рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдЬ्рдЮाрди рдХे рдЙрдкрджेрд╢ рдХो рдЖрдд्рдоाрдиुрднрд╡ рдоें рд╕्рдеिрдд рдЧुрд░ु рдХे рдоुрдЦ рд╕े рд╣ी рд╢्рд░рд╡рдг рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рд╡ेрджाрди्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ -рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा Be and Make рд╕े рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрди рджिрдпा рдЬाрддा рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдЗрд╕ рдм्рд░рд╣्рдорд╡िрдж्рдпा рдХे рдкूрд░्рд╡рдХाрд▓ рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХा рдкрд░िрдЪрдп рдХрд░ाрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
   рдПрд╡ं рдкрд░ंрдкрд░ाрдк्рд░ाрдк्рддрдоिрдоं рд░ाрдЬрд░्рд╖рдпो рд╡िрджुः । 
рд╕ рдХाрд▓ेрдиेрд╣ рдорд╣рддा рдпोрдЧो рдирд╖्рдЯः рдкрд░рди्рддрдк ।।
BG 4.2: рд╣े рд╢рдд्рд░ुрдУं рдХे рджрдорди рдХрд░्рддा! рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд░ाрдЬрд░्рд╖िрдпों рдиे рд╕рддрдд рдЧुрд░ु рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдкрдж्рдзрддि [Be and Make] рдж्рд╡ाрд░ा рдЬ्рдЮाрди рдпोрдЧ рдХी рд╡िрдж्рдпा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी рдХिрди्рддु рдЕрдирди्рдд рдпुрдЧों рдХे рд╕ाрде рдпрд╣ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рд╕ंрд╕ाрд░ рд╕े рд▓ुрдк्рдд рд╣ो рдЧрдпा рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै।
рдЗрд╕ рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХा рдЖрд░рдо्рдн рд╕्рд╡рдпं рднрдЧрд╡ाрди рдиे рдХिрдпा рдЬो рдЗрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░ рдХे рдк्рд░рдердо рдЧुрд░ु рд╣ैं। рдЗрд╕ी рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдиिрдоी рдФрд░ рдЬрдирдХ рдЬैрд╕े рд░ाрдЬрд░्рд╖िрдпों рдиे рдЬ्рдЮाрдирдпोрдЧ рдХी рд╡िрдж्рдпा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХी। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рд╖рдд्рд░िрдп рд░ाрдЬрд░्рд╖िрдпों рдХी рдкрд░рдо्рдкрд░ा рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдП рдЗрд╕ рдпोрдЧ рдХो рд░ाрдЬा рдЬрдирдХ рдЬैрд╕े рд░ाрдЬрд░्рд╖िрдпों рдиे рдЬो рдХि рд░ाрдЬा рдФрд░ рдЛрд╖ि рджोрдиों рдеे рдЬाрдиा। рд╣े рдкрд░ंрддрдк ( рдЕрдм ) рд╡рд╣ рдпोрдЧ рдЗрд╕ рдордиुрд╖्рдп-рд▓ोрдХ рдоें рдмрд╣ुрдд рдХाрд▓ рд╕े рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै। рдЕрд░्рдеाрдд् рдЙрд╕рдХी рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп-рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдЯूрдЯ рдЧрдпी рд╣ै। 
рд╡ेрджों рдоें рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि (рд╕ाрдХाрд░) рдФрд░ рдиिрд╡ृрдд्рддि (рдиिрд░ाрдХाрд░) рджोрдиों рдоाрд░्рдЧों рдХा рдЙрдкрджेрд╢ рд╣ै। рдЗрд╕ Be and Make рд░ूрдкी рдХрд░्рдордпोрдЧ рдХा рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рд░ाрдЬрд░्рд╖िрдпों рдХो рдЬ्рдЮाрди рдеा ; рдкрд░рди्рддु рд▓рдЧрддा рд╣ै рдЗрд╕ рдпोрдЧ рдХा рднी рдЕрдкрдиा рджुрд░्рднाрдЧ्рдп рдФрд░ рд╕ौрднाрдЧ्рдп рд╣ै।  рдЗрддिрд╣ाрд╕ рдХे рдХिрд╕ी рдХाрд▓ рдоें рдоाрдирд╡ рдоाрдд्рд░ рдХी рд╕ेрд╡ा рдХे рд▓िрдпे рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрди рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдХिрд╕ी рдЕрди्рдп рд╕рдордп рдЕрдиुрдкрдпोрдЧी рд╕ा рдмрдирдХрд░ рдиिрд░рд░्рдердХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।  рддрдм рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдХा рд╕्рд╡рд░्рдг рдпुрдЧ рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрдХрд░ рднोрдЧрдк्рд░рдзाрди рдЖрд╕ुрд░ी рдЬीрд╡рди рдХा рдЕрди्рдзा рдпुрдЧ рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рд╣ोрддा рд╣ै।  
          рдХिрди्рддु рдЖрд╕ुрд░ी рднौрддिрдХрд╡ाрдж рд╕े рдЧ्рд░рд╕्рдд рдХाрд▓ рдоें рднी рд╡рд╣ рдкीрдв़ी рдЕрдкрдиे рд╣ी рдЕрд╡рдЧुрдгों рд╕े рдкीрдб़िрдд рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдпे рдЙрдкेрдХ्рд╖िрдд рдирд╣ीं рд░рдЦी рдЬाрддी। рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХोрдИ рдорд╣ाрди् рдЧुрд░ु рдкрд░рдо्рдкрд░ा (рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг -рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рд╡ेрджाрди्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा-Be and Make рдоें рдЖрдзाрд░िрдд рд╕ंрдЧрдарди) рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдХ्рд╖िрддिрдЬ рдкрд░ рдЕрд╡рддीрд░्рдг рд╣ोрдХрд░ рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдкीрдв़ी рдХो рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕ाрд╣рд╕ рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рдФрд░ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдиेрддृрдд्рд╡ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдХे рджुрдЦ рдкूрд░्рдг рдкрдЧрдбंрдбी рд╕े рдмाрд╣рд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдкुрдирд░ुрдд्рдеाрди рдХे рд░ाрдЬрдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рд▓े рдЖрддा рд╣ै। 
рд╕ рдПрд╡ाрдпं рдордпाрддेрдЕрдж्рдп рдпोрдЧः рдк्рд░ोрдХ्рддः рдкुрд░ाрддрдиः ।
рднрдХ्рддोрдЕрд╕ि рдоे рд╕рдЦा рдЪेрддि рд░рд╣рд╕्рдпं рд╣्рдпेрддрджुрдд्рддрдордо् ।।" 
BG 4.3: рдЙрд╕ी рдк्рд░ाрдЪीрди рдЧूрдв़ рдпोрдЧрдЬ्рдЮाрди рдХो рдЖрдЬ рдоैं рддुрдо्рд╣ाрд░े рд╕рдо्рдоुрдЦ рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ рдХ्рдпोंрдХि рддुрдо рдоेрд░े рдоिрдд्рд░ рдПрд╡ं рдоेрд░े рднрдХ्рдд рд╣ो рдЗрд╕рд▓िрдП рддुрдо рдЗрд╕ рджिрд╡्рдп рдЬ्рдЮाрди рдХो рд╕рдордЭ рд╕рдХрддे рд╣ो।
            рдЕрдЬिрддेрди्рдж्рд░िрдп рдФрд░ рджुрд░्рдмрд▓ рдордиुрд╖्рдпों рдХे рд╣ाрде рдоें рдкрдб़рдХрд░ рдпрд╣ рдпोрдЧ рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै।  рдпрд╣ рджेрдЦрдХрд░ рдФрд░ рд╕ाрде рд╣ी рд▓ोрдЧों рдХो рдкुрд░ुрд╖ाрд░्рде -рд░рд╣िрдд рд╣ुрдП рджेрдЦрдХрд░ рд╡рд╣ी рдпрд╣ рдкुрд░ाрдиा рдпोрдЧ рдпрд╣ рд╕ोрдЪрдХрд░ рдХि рддू рдоेрд░ा рднрдХ्рдд рдФрд░ рдоिрдд्рд░ рд╣ै, рдЕрдм рдоैंрдиे рддुрдЭрд╕े рдХрд╣ा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдЬ्рдЮाрди-рд░ूрдк рдпोрдЧ рдмрдб़ा рд╣ी рдЙрдд्рддрдо рд░рд╣рд╕्рдп рд╣ै।
рд╢िрд╖्рдп рдХे рдк्рд░рддि рдкुрдд्рд░рд╡рдд рд╕्рдиेрд╣ рдХा рднाрд╡ рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╣ी рдХोрдИ рдЧुрд░ु рдЙрдд्рд╕ाрд╣ рдФрд░ рдХुрд╢рд▓рддा рдкूрд░्рд╡рдХ рдЙрдкрджेрд╢ рджे рд╕рдХрддा рд╣ै। рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдФрд░ рдЕрд░्рдЬुрди рдХे рдмीрдЪ [рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдмीрдЪ-.... рдирд╡рдиीрджा рдФрд░ 'рдЕрдоुрдХ' рдХे рдмीрдЪ] рдРрд╕ा рд╣ी рд╕рдо्рдмрди्рдз рдеा рдФрд░ рднрдЧрд╡ाрди् (рдаाрдХुрд░рджेрд╡) рдХो рдпрд╣ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдеा рдХि рдЕрд░्рдЬुрди (рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж) рднी рдЙрдирдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рджिрд╖्рдЯ рдоाрд░्рдЧ рдХा рд╡рд╣ рдЕрдиुрд╕рд░рдг рдХрд░ेрдЧा।
      рд╡ेрддрдирднोрдЧी рд╕ाрдзाрд░рдг рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдФрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ  рдЧुрд░ु рдФрд░ рд╢िрд╖्рдп рдХे рдмीрдЪ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╡्рдпाрдкाрд░िрдХ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рди рд╣ो рдХि рддुрдо рд╢ुрд▓्рдХ рджो рдФрд░ рдоैं рдкрдв़ाрдКँрдЧा। рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдХे рдмीрдЪ рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рде рдк्рд░ेрдо, рд╕्рд╡ाрддंрдд्рд░्рдп, рдоिрдд्рд░рддा рдФрд░ рдЖрдкрд╕ी рд╕рдордЭ рдХे рд╡ाрддाрд╡рд░рдг рдоें рд╣ी рд╢िрд╖्рдп рдХा рдорди, рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рд╣्рд░рджрдп рд╡िрдХрд╕िрдд рд╣ोрдХрд░ рдЦिрд▓ рдЙрдарддे рд╣ैं। 
рдЖрдд्рдоाрдиुрднूрддि рдХा рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдЧुрдгों рдХो рдЕрд░्рдЬुрди рдоें рджेрдЦрдХрд░ рд╣ी рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЗрд╕  Be and Make рд░ूрдкी рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоिрдХ рдпोрдЧ рдХा рдЬ्рдЮाрди рдЙрд╕े рджिрдпा। рдпрд╣ाँ рдЗрд╕ рдЬ्рдЮाрди рдХो рд░рд╣рд╕्рдп рдХрд╣рдиे рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп рдХेрд╡рд▓ рдЗрддрдиा рд╣ी рд╣ै рдХि рдХोрдИ рд╡्рдпрдХ्рддि рдХिрддрдиा рд╣ी рдмुрдж्рдзिрдоाрди् рдХ्рдпों рди рд╣ो  (рдирд░ेрди्рдж्рд░рдиाрде рдЬैрд╕ा рд╡िрдж्рд╡ाрди् рднी рдХ्рдпों рди рд╣ो) рдлिрд░ рднी рдЕрдиुрднрд╡ी рддрдд्рд╡рджрд░्рд╢ी рдкुрд░ुрд╖ (C-IN-C рдирд╡рдиीрджा)  рдХे рдЙрдкрджेрд╢ рдХे рдмिрдиा рд╡рд╣ рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рдХрднी рдЖрднाрд╕ рднी рдирд╣ीं рдкा рд╕рдХрддा। 
      рд╕рдорд╕्рдд рдмुрдж्рдзि рд╡ृрдд्рддिрдпों (рдорди,рдмुрдж्рдзि, рдЪिрдд्рдд рдФрд░ рдЕंрд╣рдХाрд░ рдпा рдЕрди्рддःрдХрд░рдг) рдХो рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдЖрдд्рдоा рд╕्рд╡рдпं рдмुрдж्рдзि рдХे рдкрд░े рд╣ोрддी рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдпे рдордиुрд╖्рдп рдХी рдж्рд░рд╖्рдЯा-рджृрд╢्рдп рд╡िрд╡ेрдХ рд╕ाрд░्рдорде्рдп рднी рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рд╡ेрджाрди्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХा рдкाрд▓рди рдХिрдпे рдмिрдиा , рд╕्рд╡рдпं рдХрднी рдиिрдд्рдп рдЕрд╡िрдХाрд░ी рдЖрдд्рдоा рдХो рд╡िрд╖рдп рд░ूрдк рдоें рдирд╣ीं рдЬाрди рд╕рдХрддी। рдпрд╣ी рдХाрд░рдг рд╣ै рдХि рд╕рдд्рдп рдХे рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХो рдпрд╣ाँ рдЙрдд्рддрдо рд░рд╣рд╕्рдп рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै।(рдЧीрддा рдЕ. 4 рд╢्рд▓ोрдХ 1-3)]

рд╡рд╣ рдм्рд░рд╣्рдо рдоाрдпा рдХृрдд рджोрд╖ों рд╕े рд░рд╣िрдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рдкрд╡िрдд्рд░ рд╣ै । рдЙрд╕рдХी рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХा рдоुрдЦ рд╕े рдХोрдИ рд╡рд░्рдгрди рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा । рд╕рдд्рд╡, рд░рдЬ, рддрдо рдЗрди рддीрдиों рдЧुрдгों рд╕े рд░рд╣िрдд рд╣ोрдиे рд╕े рд╡рд╣ рдиिрд░्рдЧुрдг рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै । рд╕рдд्рдкुрд░ुрд╖ों рдХा рддो рд╡рд╣ рдкрд░рдо рдзрди рд╣ै । рдоाрдпा рд░рд╣िрдд рд╣ोрдиे рд╕े рдиिрд░рди्рдЬрди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै । рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрдиीрдп рд╣ोрдиे рд╕े рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд╣ै । рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рд░्рд╡рд░ूрдк рд╣ै, рд╕рд░्рд╡рдЧрдд рд╣ै рдЕрддः рдЙрд╕рдХा рдХोрдИ рдПрдХрд░ूрдк рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рд╕े рдХोрдИ рднी ‘рдРрд╕ा рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै’ рдирд╣ीं рдХрд╣ рд╕рдХрддा । рдЕрдиाрджि рд╣ोрдиे рд╕े рдЙрдд्рдкрдд्рддि-рдиाрд╢ рд╕े рд░рд╣िрдд рд╣ै । рд╕рд░्рд╡рд░ूрдк рдФрд░ рд╕рд░्рд╡рдЧрдд рд╣ोрдиे рд╕े рдЙрд╕рдХा рдХोрдИ рдЖрдХाрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдирд╣ीं рдХрд╣ рд╕рдХрддे, рди рдЙрд╕рдХा рдк्рд░ाрдг рдФрд░ рд╢рд░ीрд░ рд╣ै।  рдХ्рдпोंрдХि рд╡ेрдж рдоें рдРрд╕ा рд╣ी рдХрд╣ा рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рд╕्рдеिрд░ рди рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдк्рд░ाрдгिрдпों рдХे рд╢рд░ीрд░ рдоें рд╢рд░ीрд░-рд░рд╣िрдд рд╣ोрддा рд╣ुрдЖ рдЕрд╡िрдЪрд▓ рднाрд╡ рд╕े рд╕्рдеिрдд рд╣ै । *(#рд╢्рд░ीрджाрджूрд╡ाрдгी рд╢рдм्рджрд╕्рдХрди्рдз ~ рдкрдж #.репрел)*

рджाрджा рдХрд╣рддे рдеे (рдпाрдиि рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╕рдЪिрд╡, C-IN-C рдирд╡рдиीрджा рдХрд╣рддे рдеे ) рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рдк्рд░рдЪाрд░-рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддे рд░рд╣ो,рдЕрди्рдп рдХोрдИ рд╕ाрдзрдиा рдирд╣ीं рдХрд░рдиी рдкреЬेрдЧी, рдРрд╕े рд╣ी рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрдУрдЧे (рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рдд-рднेंреЬрдд्рд╡ рдХे рдн्рд░рдо рд╕े рдбिрд╣िрдкрдиोрдЯाрдИреЫрдб рд╣ो рдЬाрдУрдЧे।) 

рдоोрд╣рдЬрдиिрдд рдорд▓ рд▓ाрдЧ рдмिрдмिрдз рдмिрдзि рдХोрдЯिрд╣ु рдЬрддрди рди рдЬाрдИ।
 рдЬрдирдо рдЬрдирдо рдЕрдн्рдпाрд╕-рдиिрд░рдд рдЪिрдд, рдЕрдзिрдХ рдЕрдзिрдХ рд▓рдкрдЯाрдИ ॥ 

рдоोрд╣ рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рдЬो рдЕрдиेрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा (рдкाрдкрд░ूрдкी рдХрдЪрд░ा ) рдорд▓ рд▓рдЧा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рд╡рд╣ рдХрд░ोрдбों рдЙрдкрдпों рд╕े рднी рдирд╣ीं рдЫुрдЯрддा। рдЕрдиेрдХ рдЬрди्рдоों рд╕े рдпрд╣ рдорди рдкाрдк рдоें рд▓рдЧे рд░рд╣рдиे рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ी рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै, рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рдпрд╣ рдорд▓ рдЕрдзिрдХाрдзिрдХ рд▓िрдкрдЯрддा рд╣ी рдЪрд▓ा рдЬाрддा рд╣ै।।
рдЙрд╕ рдЕрд╢ुрдж्рдз рдорди рдХो рд╢ुрдж्рдз рдФрд░ рдкрд╡िрдд्рд░ рдмрдиाрдиे рдХा рдЙрдкाрдп рдмрддрд▓ाрддे рд╣ुрдП рдорд╣рд░्рд╖ि рдкрддंрдЬрд▓ि [рдпोрдЧрд╕ूрдд्рд░ 2.2/рдпा (рд╕ाрдзрди рдкाрдж :2) рдоें] рдХрд╣рддे рд╣ैं - 

рд╕рдоाрдзिрднाрд╡рдиाрд░्рдеः рдХ्рд▓ेрд╢рддрдиूрдХрд░рдгाрд░्рдерд╢्рдЪ ।। рд╕ाрдзрдирдкाрдж:2 ।। 

рд╢рдм्рджाрд░्рде :  рд╕рдоाрдзि - (рд╡рд╣ рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ) рд╕рдоाрдзि (oneness) рдХी/рднाрд╡рдиा (cultivate) - рд╕िрдж्рдзि/рдЕрд░्рде: - рдХे рд▓िрдП/рдЪ - рдФрд░/рдХ्рд▓ेрд╢ - ( cause of suffering , рдЕрд╡िрдж्рдпाрджि) рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ों рдХो/рддрдиू - рдХрд░рдг ( minimize)  - рдХ्рд╖ीрдг рдХрд░рдиे/рдЕрд░्рде: (for the purpose of) - рдХे рд▓िрдП (рд╣ै) । 

English: (It is for) the practice of Samadhi (oneness) and minimizing obstacles.

рд╕ुрдд्рд░ाрд░्рде : рд╕рдоाрдзि (oneness) рдХी рд╕िрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рдФрд░ рдЕрд╡िрдж्рдпाрджि рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ों рдХो рдХ्рд╖ीрдг рдХрд░рдиे (minimize) рдХे рд▓िрдП-рдЗрд╕ рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै।

рд╡्рдпाрдЦ्рдпा : рд╣рдордоें рд╕े рдЕрдиेрдХों рдиे рдЕрдкрдиे рдорди рдХो рдЕрдд्рдпрдзिрдХ рд▓ाреЬ-рдк्рдпाрд░ рд╕े рдмिрдЧреЬे рд╣ुрдП рдмाрд▓рдХ рдХे рд╕рдоाрди рдмрдиा рджिрдпा рд╣ै। рд╡рд╣ рдЬो рдХुрдЫ рдЪाрд╣рддा рд╣ै , рдЙрд╕े рд╡рд╣ी рджे рджिрдпा рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХा рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдЬिрд╕рд╕े рдорди рдХो рд╕ंрдпрдоिрдд рдХрд░рдХे -рд╡िрд╖рдпों рдоें рдЬाрдиे рд╕े рд░ोрдХрдХрд░, рдЕрдкрдиे рд╡рд╢ рдоें рд▓ाрдпा рдЬा рд╕рдХे। рдЗрд╕ рдордиःрд╕ंрдпрдо рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рд╣ी рдпोрдЧ (рд╕рдоाрдзि рдпा Oneness рдк्рд░ाрдк्рддि) рдХे рд╕ाрд░े рд╡िрдШ्рди рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ोрддे рд╣ैं ; рдЙрд╕ी рдХे рдХाрд░рдг рдЙрдирд╕े рдлिрд░ рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╣ोрддी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ें рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдЙрдкाрдп рд╣ै -рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдж्рд╡ाрд░ा рдорди рдХो рд╡рд╢ीрднूрдд рдХрд░ рд▓ेрдиा, рдЙрд╕े рдЕрдкрдиा рдХाрд░्рдп рди рдХрд░рдиे рджेрдиा। (рд░ाрдЬрдпोрдЧ/рд╕ाрдзрдирдкाрдж -2/рд╡ि реж рд╕ा реж рдЦंрдб 1/рдкेрдЬ 153  )           

рдЗрд╕ рд╕ूрдд्рд░ рдоें рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХे рдлрд▓ рдХा рдк्рд░рддिрдкाрджрди ( рд╡рд░्рдгрди ) рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै । рдЬрдм рдХोрдИ рд╕ाрдзрдХ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдпрдкूрд░्рд╡рдХ рдиिрд░ंрддрд░ рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ाрдзрдиा-рдд्рд░рдп рдкрдж्рдзрддि -" рддрдк, рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдп рд╡ рдИрд╢्рд╡рд░ рдк्рд░рдгिрдзाрди" рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕рдХे рдорди рдоें рд╕рдоाрдзि рдХी рднाрд╡рдиा (Cultivation of Oneness) рдк्рд░рдмрд▓ рд╣ोрддी рд╣ै (рдорди рд░े рддुрдоि рдХृрд╖िрдХाрдЬ рдЬाрдиो рдиा ?); рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд╕рднी рдЕрд╡िрдж्рдпा рдЖрджि рдкंрдЪ рдХ्рд▓ेрд╢ рдкूрд░ी рддрд░рд╣ рд╕े рдХ्рд╖ीрдг ( рдЕрд░्рдеाрдд рди рдХे рдмрд░ाрдмрд░ ) рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं ।
рдпрд╣ाँ рдкрд░ рдз्рдпाрди рджेрдиे рдпोрдЧ्рдп рдмाрдд рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЬрдм рддрдХ рд╕ाрдзрдХ рдХे рдЕрд╡िрдж्рдпा рдЖрджि рдкंрдЪ-рдХ्рд▓ेрд╢ рджूрд░ рдирд╣ीं рд╣ोंрдЧें рддрдм рддрдХ рдЙрд╕े рд╕рдоाрдзि рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХрддी । рдЗрд╕рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХो рдиिрд░्рдмрд▓ рдмрдирдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै । 
рдЬрдм рдХोрдИ рд╕ाрдзрдХ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдпрдкूрд░्рд╡рдХ рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдп рдПрд╡ं рдИрд╢्рд╡рд░ рдк्рд░рдгिрдзाрди рдХा рдиिрд░ंрддрд░ (24X 7) рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рддрдм рдЙрд╕рдХे рднीрддрд░ рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि рдиाрдо рдХी рдЕрдЧ्рдиि рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрдиे рд▓рдЧрддी рд╣ै рдЬो рдкंрдЪ-рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХो рджрдЧ्рдзрдмीрдЬ рдЬैрд╕ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд▓े рдЖрддी рд╣ै। рдЬैрд╕े рд╣ी рд╕ाрдзрдХ рдХे рдХ्рд▓ेрд╢ рдХрдордЬोрд░ рд╣ो рдЬाрдПंрдЧे рд╡ैрд╕े рд╣ी рд╡рд╣ рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि рдЙрди рдХрдордЬोрд░ рдпा рдиिрд░्рдмрд▓ рд╣ुрдП рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХो рджрдЧ्рдз рдмीрдЬ рдХрд░ рджेрдЧी । рдпोрдЧ рдХी рднाрд╖ा рдоें рдХрд╣ें рддो рдк्рд░рдХृрддि рдФрд░ рдкुрд░ुрд╖ рдХे рднेрдж рдХो рдЬрдиाрдиे рд╡ाрд▓ी рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдмुрдж्рдзि рдк्рд░рдХृрддि рдоें рд▓ीрди рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЬрдм рд╕ाрдзрдХ рдХे рдХ्рд▓ेрд╢ рдиिрд░्рдмрд▓ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं рддрдм рд╡рд╣ рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдирдХो рджрдЧ्рдз рдмीрдЬ рдХрд░ рджेрддा рд╣ै । рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╕ाрдзрдХ рдХी рд╕рдд्рдд्рд╡ рдмुрдж्рдзि  (рд╕рдд्рдд्рд╡ рдмुрдж्рдзि-рдЛрддрдо्рднрд░ा рдк्рд░рдЬ्рдЮा) рдк्рд░рдХृрддि рдоें рд▓ीрди рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдорд░्рде (рдпोрдЧ्рдп ) рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै ।
рдЕрддः рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рд╕े рд╕ाрдзрдХ рд╕рдоाрдзि (Oneness) рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рдпोрдЧ्рдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै । рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рд╕ाрдзрдХ рдХे рд╕рднी рдХрд▓ेрд╢ों рдХो рджूрд░ рдХрд░рдХे рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि рдХो рдЙрдд्рдкрди्рди рдХрд░рддा рд╣ै । рдФрд░ рдЙрд╕ рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि рдХे рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ोрдиे рд╕े рд╣ी рд╕ाрдзрдХ рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे рдкрд░рдо рд▓рдХ्рд╖्рдп рдЕрд░्рдеाрдд рд╕рдоाрдзि рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै ।

[рдЛрддрдо्рднрд░ा рдк्рд░рдЬ्рдЮा рдФрд░ рджрдЧ्рдз рдмीрдЬ рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдкреЭрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдоाрдзिрдкाрдж рдХे рдЕрди्рддिрдо рд╕ूрдд्рд░ рдЕрд░्рдеाрдд рд╕ूрдд्рд░ рд╕ंрдЦ्рдпा 51 рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдЙрджाрд╣рд░рдг рдХो рджेрдЦें ।]

рд╡ैрд░ाрдЧ्рдпрдкूрд░्рдг рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХे рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╕े рдкрдЮ्рдЪ рдХ्рд▓ेрд╢ рдиिрд░्рдмрд▓ рдХैрд╕े рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं ? рд╢िрд╖्рдпों рдХे рдорди рдХी рд╕рд╣рдЬ рдЬिрдЬ्рдЮाрд╕ा рдХा рд╕рдоाрдзाрди рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдорд╣рд░्рд╖ि рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि-  рд╡ैрд░ाрдЧ्рдпрдкूрд░्рд╡рдХ рддрдк рдХрд░рдиे рд╕े рд╕ाрдзрдХ рдХे рд╢рд░ीрд░ (Hand) рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдорди (Head) рдХी рдЕрд╢ुрдж्рдзि рднी рдоिрдЯрдиे рд▓рдЧрддी рд╣ै।  рд╡рд╣ीं рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдп рдХрд░рдиे рд╕े (рдЕрд░्рдеाрдд рд╡िрд╡ेрдХ-рдк्рд░рдпोрдЧ рдФрд░ рдЖрдд्рдордоूрд▓्рдпांрдХрди рддाрд▓िрдХा рднрд░рдиे) рд╕े рдорди рдФрд░ рд╣ृрджрдп (2H) рдХी рд╢ुрдж्рдзि рд╣ोрдиे рд▓рдЧ рдЬाрддी рд╣ै।    
 'рдИрд╢्рд╡рд░ рдк्рд░рдгिрдзाрди' рдЕрд░्рдеाрдд рд╢्рд░рдж्рдзा рдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рд╕рд╣ाрд░ा рдоिрд▓ рдЬाрдиे рд╕े рдпा рд╢्рд░ीрдЧुрд░ुрджेрд╡ рдХे рдЪрд░рдгों рдоें рд╕рдорд░्рдкрдг рдХी рднाрд╡рдиा рдХे рдЕрддिрд░ेрдХ рд╣ोрдиे рд╕े  рд╣ृрджрдп (Heart) рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдПрд╡ं рдЙрджाрдд्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХा рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рд╕ाрдзрдХ рдХो рдкрдЮ्рдЪ рдХ्рд▓ेрд╢ों рд╕े рд░рд╣िрдд рдХрд░рддा рд╣ुрдЖ рд╢ुрдж्рдз рдЕंрддःрдХрд░рдг рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै । рд╢ुрдж्рдз рдЕंрддःрдХрд░рдг рд╕े рд╕ाрдзрдХ рдХी рдЖрдЧे рдХी рдпाрдд्рд░ा рдФрд░ рдЕрдзिрдХ рдЖрдиंрджрджाрдпрдХ рдПрд╡ं рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै।
рд╡ैрд░ाрдЧ्рдпрдкूрд░्рд╡рдХ рдЗрди्рдж्рд░िрдп, рдорди, рдмुрдж्рдзि, рд╣ृрджрдп рдХी рд╢ुрдж्рдзрддा рдХे рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╕े рд╣ी рдпोрдЧ (рд╕рдоाрдзि рдпा Oneness) рдХा рдоाрд░्рдЧ рдЖрдЧे рдмреЭрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдк्рд░ाрд░ंрдн рдоें рд╣ी рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै।
рдЬрдм рддрдк рдХрд░рдиे рд╕े рдж्рд╡ंрдж्рд╡ рд╕рд╣рди рдХрд░рдиे рдХी рд╢рдХ्рддि рдЖ рдЬाрдпेрдЧी рддрдм рдЕрд╡िрдЪрд▓рди рдХी рд╕्рдеिрддि рдоें рдЕрдзрд░्рдоाрдЪрд░рдг рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рд╕рдд्рдп, рдЕрд╕рдд्рдп рдФрд░ рдоिрде्рдпा рдХा рдмोрдз рдаीрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рд╣ो рдкाрдпेрдЧाрдоैं рдФрд░ рдоेрд░ा рд░ूрдкी рдЕрд╣ंрдХाрд░ рд╕े рд╕ाрдзрдХ рджूрд░ рд╣ोрдиे рд▓рдЧ рдЬाрдпेрдЧा। рд░ाрдЧ, рдж्рд╡ेрд╖ рдФрд░ рдЕрднिрдиिрд╡ेрд╢ рд░ूрдкी рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХा рдмрд▓ рднी рдХ्рд╖ीрдг рд╣ोрддा рдЪрд▓ा рдЬाрдПрдЧा।
рдХाрдпिрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рд╡ाрдЪिрдХ рддрдк рд╕े, рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдп рдПрд╡ं рдИрд╢्рд╡рд░ рдк्рд░рдгिрдзाрди рд╕े рдЬीрд╡рди рдХे рд╡िрднिрди्рди рдЖрдпाрдоों рдкрд░ рд╡िрд╕्рддृрдд рд░ूрдк рд╕े рдк्рд░рднाрд╡ рдкреЬेрдЧा рдФрд░ рдпोрдЧी рдиिрд░्рднाрд░ (free of burdens) рд╣ोрддा рдЪрд▓ा рдЬाрдпेрдЧा।
рдЕрддः рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╕ाрдзрдХ рдХे рдорди рдоें рд╕рдоाрдзि (Oneness) рдХे рдк्рд░рддि рднाрд╡рдиा (Cultivation-рдХृрд╖िрдХाрдЬ рдХी рдкрдж्рдзрддि)  рдк्рд░рдЧाреЭ рд╣ोрддी рдЪрд▓ी рдЬाрдпेрдЧी рдФрд░ рд╕ाрде рд╣ी рдЬिрди рдкрдЮ्рдЪ рдХ्рд▓ेрд╢ों рд╕े рдЙрд╕рдХा рдЬीрд╡рди рдиाрд░рдХीрдп рд╣ुрдЖ рдкреЬा рд╣ै, рдЙрдирдХे рдмंрдзрдиो рд╕े рднी рд╡рд╣ рдоुрдХ्рдд рд╣ोрддा рдЪрд▓ा рдЬाрдпेрдЧा।
рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдкूрд░्рд╡рдХ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рд░рдд рдПрд╡ं рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рдХा рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиा рд╣ी, рдпोрдЧ рдоाрд░्рдЧ (рд╕рдоाрдзि) рдоें рд╕рдлрд▓рддा рд╣ै рдЕрди्рдпрдеा рдмीрдЪ рдоंрдЭрдзाрд░ рдХी рд╕्рдеिрддि рдмрдиी рд░рд╣ेрдЧी।
 [рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ा- рдоें рд░ाрдо рдиाрдо рдХी рдЪाрджрд░ рдУреЭрдиे рдХे рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╕े "рдЬो рд░ाрдо рдЬो рдХृрд╖्рдг рд╡рд╣ी рд░ाрдордХृрд╖्рдг, рдЗрд╕ рдмाрд░ рджोрдиों рдПрдХ рд╕ाрде рдкрд░ рддेрд░े рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдирд╣ीं !" рдмुрдзрд╡ाрд░, 17 рдЬूрди 2009/"рд░ाрдордХृрд╖्рдгाрд╡рддाрд░рд╕्рдп рдЬрди्рдорддिрдеिрддः рд╕рдд्рдпрдпुрдЧрд╕्рдп рдЖрд░рдо्рднः рдЕрднрд╡рдд्!" рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж > рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░> рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓>рд╡िрд╡ेрдХ-рдЕंрдЬрди рдд्рд░ैрдоाрд╕िрдХ рдкрдд्рд░िрдХा рд░ूрдкी рд╢्рд░рдж्рдзा рдХो рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХा рд╕рд╣ाрд░ा рдоिрд▓ рдЬाрдиे рд╕े рд╕рдорд░्рдкрдг рдХी рднाрд╡рдиा рдХे рдЕрддिрд░ेрдХ рд╣ोрдиे рд╕े  рд╣ृрджрдп (Heart) рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдПрд╡ं рдЙрджाрдд्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдиे рдЕрдкрдиे рдЧुрд░ुрднाрдИ (рджрдХ्рд╖िрдг рднाрд░рдд рдоें рдХाрдо рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓े рднाрд╡ी рдиेрддा) рд╕्рд╡ाрдоी рд░ाрдордХृрд╖्рдгाрдирди्рдж [рдкूрд░्рд╡ рдиाрдо рд╢рд╢ि рднूрд╖рдг рдЪрдХ्рд░рд╡рд░्рддी (1863 -1911) рд╡े рдордж्рд░ाрд╕ рдФрд░ рдмैंрдЧрд▓ोрд░ рдоें рд╕्рдеिрдд рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдорда рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рдеे।] рдХो рдмंрдЧрд▓ा рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦिрдд 1895 рдоें рдПрдХ рдкрдд्рд░ рдоें рдХрд╣ा рдеा - " рдпрд╣ рдкрдд्рд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рддुрдо्рд╣ाрд░े рд▓िрдП рд╣ै। рдХृрдкрдпा рдиीрдЪे рд▓िрдЦे рд╡िрдЪाрд░рдгीрдп рдмिрди्рджुрдУं рдХो [15 рдоें рд╕े 9 рдЕрдд्рдпрди्рдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдХो] рдк्рд░рддिрджिрди рдПрдХ рдмाрд░ рдкреЭрдиा рдФрд░ рдЗрд╕े рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рд▓ाрдиा। (Please read the below mentioned points of consideration once every day and put them into practice.) рдЕрдм рд╣рдоें 'organization' рд╕ंрдЧрдарди рдмрдиाрдХрд░ (рд╕ंрдШрдмрдж्рдз рд╣ोрдХрд░) рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। 
1. рд╕рднी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдХा рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдпрд╣ी рдХि рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЬो рдд्рд░िрд╡िрдз рджुःрдЦ #рд╣ैं , рд╡े рдиैрд╕рд░्рдЧिрдХ (natural-рдЕрд╕рд▓ी)-рдирд╣ीं рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЗрди्рд╣ें рджूрд░ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। 
 All the Sh├вstras hold that the threefold misery in this world is not natural, hence it is removable.
 ржП ржЬржЧрждে ржпে ржд্рж░িржмিржз ржжুঃржЦ ржЖржЫে, рж╕рж░্ржмрж╢াрж╕্ржд্рж░েрж░ рж╕িржж্ржзাржи্ржд ржПржЗ ржпে, рждাрж╣া ржиৈрж╕рж░্ржЧিржХ (natural) ржирж╣ে, ржЕрждржПржм ржЕржкржиেрзЯ।
# (рдЕрд╡िрдж्рдпा -рдЕрд╕्рдоिрддा-рд░ाрдЧ -рдж्рд╡ेрд╖ -рдЕрднिрдиिрд╡ेрд╢' рдЖрджि рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ рдЕрд╕рд▓ी рдпा natural рдирд╣ीं рд╣ैं ?) рдЖрдзिрднौрддिрдХ (рдЕрд░्рдеाрдд рднौрддिрдХ рдХाрд░рдгों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рджुःрдЦ)- рддो рдЬो рдХрд╖्рдЯ рднौрддिрдХ рдЬрдЧрдд рдХे рдмाрд╣्рдп рдХाрд░рдгों рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै рдЙрд╕े рдЖрдзिрднौрддिрдХ рдпा рднौрддिрдХ рддाрдк рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рд╕рд╣ी рдФрд░ рджूрд╕рд░ों рдХो рдЧрд▓рдд  рд╕िрдж्рдз рдХрд░рдиे рдХे рдЪрдХ्рдХрд░ рдоें рдордиुрд╖्рдп рдиाрдиा рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдХрд╖्рдЯों рдХो рд╕рд╣рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╡рд╢ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рд╢рдд्рд░ु рдЖрджि рд╕्рд╡рдпं рд╕े рдкрд░े рд╡рд╕्рддुрдУं рдпा рдЬीрд╡ों рдХे рдХाрд░рдг рдРрд╕ा рдХрд╖्рдЯ рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдЖрдзिрджैрд╡िрдХ (рдЕрд░्рдеाрдд рджैрд╡ीрдп рдХाрд░рдгों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рджुःрдЦ) рдЖрдзिрджैрд╡िрдХ рддाрдк рджैрд╡ी рд╢рдХ्рддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпे рдЧрдпे рдпा рдкूрд░्рд╡рдЬрди्рдоों рдоें рд╕्рд╡рдпं рдХे рдХिрдП рдЧрдпे рдХрд░्рдоों рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд╖्рдЯ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै।рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ (рдЕрд░्рдеाрдд рдЕрдЬ्рдЮाрдирддा рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдк्рд░ाрдк्рдд рджुःрдЦ) рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рддाрдк рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдордиुрд╖्рдп рдХो рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд╕рдоीрдк рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдФрд░ рдИрд╢्рд╡рд░рдк्рд░ाрдк्рддि рдпा рд╕рдоाрдзी  (Oneness) рдХे рд▓िрдП рдХ्рд░िрдпाрдпोрдЧ рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП  рдиिрд░ंрддрд░ рдк्рд░рдпрдд्рдирд╢ीрд▓ рд░рд╣рдиा  рдЪाрд╣िрдП। 
2. рдмुрдж्рдз рдЕрд╡рддाрд░ рдоें рднрдЧрд╡ाрди рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдЗрд╕ рдЕрдзिрднौрддिрдХ рджुःрдЦ рдХा рдХाрд░рдг рднेрдж рд╣ी рд╣ै ; рдЕрд░्рдеाрдд рдЬрди्рдордЧрдд, рдЧुрдгрдЧрдд рдпा рдзрдирдЧрдд - рд╕рдм рддрд░рд╣ рдХा рд╡рд░्рдЧ-рднेрдж рдЗрди рджुрдЦों рдХा рдХाрд░рдг рд╣ै। рдЖрдд्рдоा рдоें рд▓िंрдЧ (M/F), рдЪाрд░-рд╡рд░्рдг рдпा рдЪाрд░-рдЖрд╢्рд░рдо рдЗрд╕ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдХोрдИ рднेрдж рдирд╣ीं рд╣ोрддा , рдФрд░ рдЬैрд╕े рдХीрдЪреЬ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХीрдЪреЬ рдирд╣ीं рдзोрдпा рдЬाрддा , рдЗрд╕ी рддрд░рд╣ рд╕े рднेрджрднाрд╡ рд╕े (рдиाрдирдд्рд╡ рджेрдЦрдиे рд╕े) рдПрдХрдд्рд╡ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ोрдиी рдЕрд╕рдо्рднрд╡ рд╣ै।  


       рдпोрдЧाрдЩ्рдЧाрдиुрд╖्рдаाрдиाрджрд╢ुрдж्рдзिрдХ्рд╖рдпे рдЬ्рдЮाрди рджीрдк्рддिрд░ाрд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддे: ।। рд╕ाрдзрдирдкाрдж :28 ।। 

"рдпोрдЧाрдЩ्рдЧ рдЕрдиुрд╖्рдаाрдиाрдд् рдЕрд╢ुрдж्рдзि-рдХ्рд╖рдпे рдЬ्рдЮाрдирджीрдк्рддि: рдЖрд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддेः। "

(рд╕ाрдзрдирдкाрдж :28) 

рд╢рдм्рджाрд░्рде :- рдпोрдЧाрдЩ्рдЧ рдЕрдиुрд╖्рдаाрдиाрдд् (рдпोрдЧ рдХे рдЕंрдЧों рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиे рд╕े ) рдЕрд╢ुрдж्рдзि рдХ्рд╖рдпे (рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ рд░ूрдкी рдЕрдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХा рдиाрд╢ рд╣ोрдиे рд╕े) рдЬ्рдЮाрдирджीрдк्рддि: ( рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рджीрдк्рдд рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै) рдЖрд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддे: ( рд╡िрд╡ेрдХрдЬ-рдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рддрдХ рд╣ोрддा рд╣ै।)
рд╕ूрдд्рд░ाрд░्рде 28 :-  рд╕ाрдзрдирдкाрдж рдХे рдЕрдЧрд▓े рд╕ूрдд्рд░- 29 рдоें рдХрд╣े рдЧрдП, рдпрдо-рдиिрдпрдо, рдЖрд╕рди, рдк्рд░ाрдгाрдпाрдо, рдк्рд░рдд्рдпाрд╣ाрд░-рдзाрд░рдгा рдЖрджि рдпोрдЧ рдХे рдЕंрдЧों рдХा рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рдХрд░рддे рдХрд░рддे рдЬрдм рд╕ाрдзрдХ рдХे рдЪिрдд्рдд рдХी рдЕрд╢ुрдж्рдзि рдХा рдиाрд╢ [рдЕрд░्рдеाрдд рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ рдХा рдиाрд╢] рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рддрдм рдЬ्рдЮाрди (рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди ?) рдк्рд░рджीрдк्рдд рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рдЕрди्рддिрдо рд╕ीрдоा рд╣ै рд╡िрд╡ेрдХ-рдЦ्рдпाрддि।   
 рд╡िрд╡ेрдХ-рдЦ्рдпाрддि : "рдм्рд░рд╣्рдо рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╣ै, рдм्рд░рд╣्рдоांрдб рдоिрде्рдпा рд╣ै" рдХा рдмोрдзрдХ्рдпोंрдХि рдЬрдЧрдд рдХो рд╕рдд्рдп (рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ) рдпा рдЕрд╕рдд्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा।  "рдЕрд╕рдд्рдп" рдХा рдЕрд░्рде рд╣ोрддा рд╣ै рдЬो рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоेँ рдЭूрда рд╣ै। рдЬैрд╕े рдЖрдХाрд╢рдХुрд╕ुрдо , рдмंрдз्рдпाрдкुрдд्рд░ , "рдЦрд░рдЧोрд╢ рдХे рд╕ींрдЧ рд╣ोрдиा" рдЕрд╕рдд्рдп рд╣ै।  рдиिрд░рди्рддрд░ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг  рдЗрд╕ рдЬрдЧрдд рдХो рднी рд╕рдд्рдп рдпा рдЕрд╕рдд्рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा।  рдпрдо, рдиिрдпрдо рдЗрдд्рдпाрджि -рдпोрдЧ рдХे  рдЕंрдЧों рдХा рдЕрдиुрд╖्рдаाрди, рдЖрдЪрд░рдг рдпा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рддे рдХрд░рддे рдЕрд╢ुрдж्рдзि-рдХ्рд╖рдпे- рдЬрдм рдЪिрдд्рддрдЧрдд рд╕рднी рдЕрдкрд╡िрдд्рд░рддा рдпा рдоोрд╣рдЬрдиिрдд рдорд▓ рдХा рдиाрд╢ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै -рдпाрдиि рдЕрд╡िрдж्рдпा, рд╕्рдоिрддा, рд░ाрдЧ, рдж्рд╡ेрд╖, рдЕрднिрдиिрд╡ेрд╢ рдЗрдд्рдпाрджि рдкंрдЪ рдХ्рд▓ेрд╢ों рдпा рджुःрдЦ рдХे 5 рдХाрд░рдгों рдХा рдЕрднाрд╡ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।  рдЗрддि рдЕрд░्рдеः = рдЗрди рдЖрда рдпोрдЧ-рдЕрдЩ्рдЧों рдХे рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рдпा рдЖрдЪрд░рдг рд╕े рд╕рднी рдЕрд╢ुрдж्рдзिрдпों рдпा рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХा рдХ्рд╖рдп (рдоोрд╣рдЬрдиिрдд рдорд▓ рдХा рдХ्рд╖рдп) рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рд╣ै ॥ реирео ॥ рддрдм -рдЬ्рдЮाрдирджीрдк्рддिः, рдЬ्рдЮाрди рдХा рдЖрд▓ोрдХ рдк्рд░рджीрдк्рдд рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै; рдЖрд╡िрд╡ेрдХ-рдЦ्рдпाрддेः - рдЙрд╕рдХी рдЕрди्рддिрдо рд╕ीрдоा рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि (рд╡िрд╡ेрдХрдЬ -рдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рддрдХ) рд╣ै। 
 рдЕрдм рд╕ाрдзрди рдХी рдмाрдд рдХрд╣ी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рдЕрднीрддрдХ рдЬो рдХुрдЫ рдХрд╣ा рдЧрдпा рдЙрдЪ्рдЪрддрд░ 'рдЖрджрд░्рд╢' рд╣ै। рд╡рд╣ рдЕрднी рд╣рдорд╕े рдмрд╣ुрдд рджूрд░ рд╣ै ; рдХिрди्рддु рд╡рд╣ी рд╣рдоाрд░ा рдЖрджрд░्рд╢ рд╣ै, рд╣рдоाрд░ा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ै। рдЙрд╕ рд▓рдХ्рд╖्рдп-рд╕्рдерд▓ рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдкрд╣рд▓े рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХो рд╕ंрдпрдд рдХрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рддрднी рдЙрд╕ рдЖрджрд░्рд╢ рдоें рд╣рдоाрд░ी рдЕрдиुрднूрддि рд╕्рдеाрдпी рд╣ो рд╕рдХेрдЧी। рд╣рдоाрд░ा рд▓рдХ्рд╖्рдп рдХ्рдпा рд╣ै , рдпрд╣ рд╣рдордиे рдЬाрди рд▓िрдпा рд╣ै, рдЕрдм рдЙрд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕ाрдзрди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। 
        рдЬैрд╕े рд╣ी рдХोрдИ рд╕ाрдзрдХ рдпोрдЧ рдЕрд░्рдеाрдд рд╕рдоाрдзि рдХे рдЗрди рдЖрда рдЕंрдЧों  рдоें рд╕े рдХрдо рд╕े рдХрдо рдкाँрдЪ рдЕंрдЧ, рдпрдо-рдиिрдпрдо, рдЖрд╕рди, рдк्рд░рдд्рдпाрд╣ाрд░ -рдзाрд░рдгा рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕  рдкूрд░ी рд╢्рд░рдж्рдзा рднрдХ्рддि рдХे рд╕ाрде рд▓рдо्рдмे рд╕рдордп рддрдХ, рдиिрд░рди्рддрд░рддा рдХे рд╕ाрде рдХрд░рддा рд╣ै । рддрдм рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рддे рдХрд░рддे рдЙрд╕рдХी рдЪिрдд्рддрд╡ृрдд्рддिрдпों рдХा рдиिрд░ोрдз рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдЬिрд╕рдХे рдлрд▓рд╕्рд╡рд░ूрдк рдЕрд╡िрдж्рдпा-рдЕрд╕्рдоिрддा рдЗрдд्рдпाрджि рдкंрдЪ - рдХ्рд▓ेрд╢ों рдХी рдиिрд╡ृрдд्рддि рд╣ो рдЬाрдиे рд╕े рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░рджीрдк्рдд рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै। рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХрдЬрдЬ्рдЮाрди, рдк्рд░рдХृрддिрдкुрд░ुрд╖-рднेрдж рдЬ्рдЮाрди рдпाрдиि рдм्рд░рд╣्рдорд╕рдд्рдпं рдЬрдЧрдд-рдоिрде्рдпा, рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдиाрдкрд░ः рдХा рдмोрдз- рдпा рдЬीрд╡ рд╣ी **рдм्рд░рд╣्рдо** рд╣ै рдФрд░ рднिрди्рди рдирд╣ीं ' рдХे рдЬ्рдЮाрди рдЙрджрдп рдкрд░्рдпрди्рдд (4 рдорд╣ाрд╡ाрдХ्рдпों рдХा рдорд░्рдо рдЙрджрдп рдкрд░्рдпрди्рдд)- рд╡िрд╡ेрдХрдЦ्рдпाрддि - рдЬ्рдЮाрдирд▓ोрдХ рдХी рдЕंрддिрдо рд╕ीрдоा рд╣ै।
рдИрд╢्рд╡рд░ (рдм्рд░рд╣्рдо), рдЬीрд╡ (the living being) рдФрд░ рдЬрдЧрдд (universe, рдм्рд░рд╣्рдоांрдб) рдФрд░ - рдпे рддीрди рд╕рдд्рддाрдПँ рд╣ैं, рдЬिрдирдкрд░ рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЕрдиुрд╕рди्рдзाрди рдХрд░рдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд╕ाрд░े рджрд░्рд╢рди рдЗрди्рд╣ीं  рддीрди рд╕рдд्рддाрдУं рдХी рд╕рдд्рдпрддा рдпा рдЕрд╕рдд्рдпрддा, рдЙрдирдХे рдЖрдкрд╕ी рд╕рдо्рдмрди्рдз, рдЙрди्рд╣ें рдЬाрдирдиे рдХी рдкрдж्рдзрддि рдЗрдд्рдпाрджि рдмाрддों рдкрд░ рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ैं। рд╡ेрджाрди्рдд рдХी рддीрди рдоुрдЦ्рдп рдзाрд░ाрдпें рд╣ैं рдФрд░ рдХрдИ рдЙрдк рдзाрд░ाрдпें рд╣ैं, рдЬो рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рддीрди рд╕рдд्рддाрдУं рдХी рд╕рдд्рдпрддा рдФрд░ рдоिрде्рдпाрдд्рд╡ рдмाрд░े рдоें рдорддрднेрдж рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рд╣ैं। 

рдорд╣рд░्рд╖ि рдкрддंрдЬрд▓ि рдиे рдпोрдЧрд╕ूрдд्рд░ рдоें рдордиुрд╖्рдп рдХे рдкूрд░्рдг рдХрд▓्рдпाрдг рддрдеा 3H рд╡िрдХाрд╕ рдпा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ, рдоाрдирд╕िрдХ рдФрд░ рдЖрдд्рдоिрдХ рд╢ुрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рдЖрда рдЕंрдЧों рд╡ाрд▓े рдпोрдЧ  рдХा рдоाрд░्рдЧ рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рдмрддाрдпा рд╣ै। рдпोрдЧ рдХे рдЬो  рдЖрда рдЕंрдЧ рд╣ैं, рдЙрди рд╕рдмों рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиे рд╕े рдкрд╢ु- рдоाрдирд╡ рднी рджेрд╡рдоाрдирд╡ рдоें рдЙрди्рдирдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।  рд╕рдоाрдзि рдпोрдЧ рдХी рдЕрди्рддिрдо рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдпोрдЧ рдХो рд╕рдоाрдзि рдХा рдкрд░्рдпाрдпрд╡ाрдЪी рд╢рдм्рдж рдХрд╣ा рд╣ै। рдкрддंрдЬрд▓ि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЪिрдд्рдд рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХो рдЪंрдЪрд▓ рд╣ोрдиे рд╕े рд░ोрдХрдиा рд╣ी рдпोрдЧ рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे 'рдпोрдЧः рдЪिрдд्рддрд╡ृрдд्рддि рдиिрд░ोрдзः'- рдпोрдЧ рдХो 'рдЪिрдд्рдд рдХी рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХे рдиिрд░ोрдз' рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै। рдЪिрдд्рдд рдХी рд╕рдорд╕्рдд рд╡ृрдд्рддिрдпों рдХे рдиिрд░ोрдз рд╣ोрдиे рдкрд░ рдЪिрдд्рдд рдХी рд╕्рдеिрд░ рдПрд╡ं рдЙрдд्рдХृрд╖्рдЯ рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╣ोрддी рд╣ै। рдпрд╣ी рд╕рдоाрдзि рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХрд╣рд▓ाрддी рд╣ै। рдЕрд╖्рдЯांрдЧ, рдЖрда рдЕंрдЧों рд╡ाрд▓े, рдпोрдЧ рдХो рдЖрда рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдЪрд░рдгों рд╡ाрд▓ा рдоाрд░्рдЧ рдирд╣ीं рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдП; рдпрд╣ рдЖрда рдЖрдпाрдоों рд╡ाрд▓ा рдоाрд░्рдЧ рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП/ рдХрдо рд╕े рдХрдо 5  рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдПрдХ рд╕ाрде рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
 
1. рдпрдо : рдкांрдЪ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдиैрддिрдХрддा

(i) рдЕрд╣िंрд╕ा - рд╢рдм्рджों рд╕े, рд╡िрдЪाрд░ों рд╕े рдФрд░ рдХрд░्рдоों рд╕े рдХिрд╕ी рдХो рд╣ाрдиि рдирд╣ीं рдкрд╣ुँрдЪाрдиा। рдЗрди рдкрдЮ्рдЪрд╡िрдз рдпрдоों рдоें рд╢рд░ीрд░ рд╕े рдк्рд░ाрдг рдХो рд╡िрдпुрдХ्рдд, рдкृрдердХ् рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рдХाрд░्рдп рдпा рдЪेрд╖्рдЯा рд╣िंрд╕ा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ीं рд╣िंрд╕ा рд╕рднी рдЕрдирд░्рдеों рдХा рдоूрд▓ рдХाрд░рдг рд╣ै। рдЙрд╕ी рд╣िंрд╕ा рдХा рдЕрднाрд╡ рдЕрд╣िंрд╕ा рд╣ै। рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рд╣ी рд╣िंрд╕ा рдХा рдкрд░िрдд्рдпाрдЧ рдХे рдпोрдЧ्рдп, рд╣िंрд╕ा рдХे рдд्рдпाрдЬ्рдп рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЙрд╕ рд╣िंрд╕ा рдХे рдЕрднाрд╡рд░ूрдкी рдЕрд╣िंрд╕ा рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै।
(ii) рд╕рдд्рдп - рд╡िрдЪाрд░ों рдоें рд╕рдд्рдпрддा, рдкрд░рдо-рд╕рдд्рдп рдоें рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рдиा। рд╡ाрдгी рддрдеा рдорди рдХा рдЕрд░्рде рдХे рдЕрдиुрд░ूрдк рд░рд╣рдиा рдЕрд░्рдеाрдд् рдЕрд░्рде рдХा рдЬैрд╕े рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै рдЙрд╕ी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡ाрдгी рд╕े рдХрд╣рдиा рддрдеा рдорди рд╕े рд╡ैрд╕ा рдордирди рдХрд░рдиा рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै।
(iii) рдЕрд╕्рддेрдп - рдЪोрд░-рдк्рд░рд╡ृрддि рдХा рди рд╣ोрдиा। рджूрд╕рд░े рдХे рдзрди рдХा рдЕрдкрд╣рд░рдг рдХрд░рдиा рд╣ी рд╕्рддेрдп рдпा рдЪोрд░ी рд╣ैं। рдЙрд╕ рд╕्рддेрдп рдХा рдЕрднाрд╡, рджूрд╕рд░े рдХे рдзрди, рд╕рдд्рдд्рд╡ рдХा рдЕрдкрд╣рд░рдг рди рдХрд░рдиा рд╣ी рдЕрд╕्рддेрдп рд╣ै।
(iv) рдм्рд░рд╣्рдордЪрд░्рдп - рджो рдЕрд░्рде рд╣ैं: рдкрд╣рд▓ा  рдЪेрддрдиा рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рдХे рдЬ्рдЮाрди рдоें рд╕्рдеिрд░ рдХрд░рдиा, рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рд╕рднी рдЗрди्рдж्рд░िрдп-рдЬрдиिрдд рд╕ुрдЦों рдоें рд╕ंрдпрдо рдмрд░рддрдиा। рдоुрдЦ्рдпрддः рдЙрдкрд╕्рде рдЗрди्рдж्рд░िрдп рдХे рд╕ंрдпрдо рдХो рдм्рд░рд╣्рдордЪрд░्рдп рдХрд╣рддे рд╣ैं।
(v) рдЕрдкрд░िрдЧ्рд░рд╣ - рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╕ंрдЪрдп рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рдФрд░ рджूрд╕рд░ों рдХी рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рдХрд░рдиा। рднोрдЧ рдХे рд╕ाрдзрдиों рдХा рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рди рдХрд░рдиा, рдЧ्рд░рд╣рдг рди рдХрд░рдиा рд╣ी рдЕрдкрд░िрдЧ्рд░рд╣ рд╣ै। 
       рдпрдо рд╢рдм्рдж рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд╣ рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдпे рдЕрд╣िंрд╕ा рдЗрдд्рдпाрджि (рдЕрд╣िंрд╕ा, рд╕рдд्рдп, рдЕрд╕्рддेрдп, рдм्рд░рд╣्рдордЪрд░्рдп, рдЕрдкрд░िрдЧ्рд░рд╣- рдкाँрдЪ) рдпोрдЧ рд╕िрдж्рдзि (рд╕рдоाрдзि -рдк्рд░ाрдк्рддि) рдоें рдЕрдЩ्рдЧ рдпा рд╕рд╣ाрдпрдХ рд░ूрдк рд╕े рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпे рдЧрдпे рд╣ैं। 
2. рдиिрдпрдо: рдкाँрдЪ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдиैрддिрдХрддा

(i) рд╢ौрдЪ - рд╢рд░ीрд░ рдФрд░ рдорди рдХी рд╢ुрдж्рдзि। рдЕрд░्рдеाрдд् рдкрд╡िрдд्рд░рддा рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рд╣ोрддी рд╣ै:- рдмाрд╣рд░ी рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдФрд░ рдЖрди्рддрд░िрдХ рд╢ौрдЪ (рдЕрди्рддःрдХрд░рдг рдХी рдкрд╡िрдд्рд░рддा/рд╢ुрдж्рдзрддा)। рдоिрдЯ्рдЯी, рдЬрд▓ рдЗрдд्рдпाрджि рд╕े рд╢рд░ीрд░ рдЗрдд्рдпाрджि рдХे рдЕрдЩ्рдЧों рдХा рдзोрдиा, рд╕्рд╡рдЪ्рдЫ рдХрд░рдиा рдмाрд╣्рдп рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा, рдкрд╡िрдд्рд░рддा рд╣ै। 
      рдоैрдд्рд░ी рдЗрдд्рдпाрджि рдЕрд░्рдеाрдд् рдоैрдд्рд░ी-рдХрд░ुрдгा-рдоुрджिрддा-рдЙрдкेрдХ्рд╖ा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЪिрдд्рдд рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рд░ाрдЧ-рдж्рд╡ेрд╖, рдХ्рд░ोрдз-рдж्рд░ोрд╣-рдИрд░्рд╖्рдпा-рдЕрд╕ूрдпा-рдордж-рдоोрд╣-рдордд्рд╕рд░-рд▓ोрдн рдЗрдд्рдпाрджि рдорд▓ों, рдХрд▓ुрд╖ों, рдЕрд╢ुрдж्рдзिрдпों рдХा рдиिрд░ाрдХрд░рдг рдХрд░рдиा рд╣ी рдЖрди्рддрд░िрдХ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा, рдкрд╡िрдд्рд░рддा рд╣ै।

(ii) рд╕рди्рддोрд╖ - рд╕рди्рддुрд╖्рдЯ рдФрд░ рдк्рд░рд╕рди्рди рд░рд╣рдиा। рддुрд╖्рдЯि рд╣ी рд╕рди्рддोрд╖ рд╣ै। рдЕрд░्рдеाрдд् рд╕्рд╡рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рддे рд╣ुрдпे, рдк्рд░рдмрди्рдз рдХे рд╣ी рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рдлрд▓ рд╕े рд╕рди्рддुрд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрдиा, рдХिрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рддृрд╖्рдгा рдХा рди рд╣ोрдиा рд╣ी рд╕рди्рддोрд╖ рд╣ै।

(iii) рддрдкः -  рд╕ुрдЦ- рджुःрдЦ, рдоाрди- рдЕрдкрдоाрди, рд╡ рд▓ाрдн- рд╣ाрдиि рдЖрджि рдж्рд╡рди्рдж्рд╡ों рдХो рд╕рд╣рдиा। 
  
(iv) рд╕्рд╡ाрдз्рдпाрдп -  рдЧाрдпрдд्рд░ी рдорди्рдд्рд░ рдЖрджि рдХा рдЬрдк рдПрд╡ं рдоोрдХ्рд╖рдХाрд░рдХ рдЧ्рд░рди्рдеों рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд░рдиा। 
 
(v) рдИрд╢्рд╡рд░рдк्рд░рдгिрдзाрди -   рдИрд╢्рд╡рд░ (рдЖрджрд░्рд╢ -рдорд╣ाрдкुрд░ुрд╖ ) рдоें рдЕрдд्рдпंрдд рд╢्рд░рдж्рдзा рдФрд░ рднрдХ्рддि рд░рдЦрдиा; рддрдеा рдмिрдиा рдХिрд╕ी рдлрд▓ рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХे рдЕрдкрдиे рд╕рдорд╕्рдд рдХрд░्рдоो рдХे рдлрд▓ों рдХो рдЙрди्рд╣ें (рдЕрд╡рддाрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рдХो рдкрд╣рдЪाрдирдХрд░ рдЙрди्рд╣ें) рд╕рдорд░्рдкिрдд рдХрд░рдиा।

3. рдЖрд╕рди: - рдпोрдЧाрд╕рдиों рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдиिрдпंрдд्рд░рдг। рд╢рд░ीрд░ рдХी рд╡рд╣ рд╕्рдеिрддि рдЬिрд╕рдоें рд╢рд░ीрд░ рдмिрдиा рд╣िрд▓े- рдбुрд▓े рд╕्рдеिрд░ рд╡ рд╕ुрдЦрдкूрд░्рд╡рдХ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд░рд╣рддा рд╣ै । рдЗрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеिрд░рднाрд╡ рд╕े рддрдеा рд╕ुрдЦрдкूрд░्рд╡рдХ рдмैрдаा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдпे рдЗрд╕े рдЖрд╕рди рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдпрдеा- рдкрдж्рдоाрд╕рди, рдЕрд░्рдзрдкрдж्рдоाрд╕рди, рд╕ुрдЦाрд╕рди, рджрдг्рдбाрд╕рди, рд╕्рд╡рд╕्рддिрдХाрд╕рди рдЗрдд्рдпाрджि।

4.рдк्рд░ाрдгाрдпाрдо: рд╢्рд╡ाрд╕-рд▓ेрдиे рд╕рдо्рдмрди्рдзी рдЦाрд╕ рддрдХрдиीрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░ाрдг рдкрд░ рдиिрдпंрдд्рд░рдг। 

5. рдк्рд░рдд्рдпाрд╣ाрд░: рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХो рдЕंрддрд░्рдоुрдЦी рдХрд░рдиा। 

6. рдзाрд░рдгा: рдПрдХाрдЧ्рд░рдЪिрдд्рдд рд╣ोрдиा। 

7. рдз्рдпाрди: рдиिрд░ंрддрд░ рдз्рдпाрди

8. рд╕рдоाрдзि: рдЖрдд्рдоा рд╕े рдЬुрдб़рдиा, рдорди рдФрд░ рд╡ाрдгी (рд╢рдм्рджों) рд╕े рдкрд░े рдкрд░рдо-рдЪैрддрди्рдп рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХी рдЕрдиुрднूрддि। 

=========
рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рд░рдЪिрдд : рд╕рдоाрдзि рд╕्рддोрдд्рд░ (THE HYMN OF SAMADHI) :
 
рдиाрд╣ि рд╕ूрд░्рдп рдиाрд╣ि рдЬ्рдпोрддिः рдиाрд╣ि рд╢рд╢ांрдХ рд╕ुрди्рджрд░।
рднाрд╕े рд╡्рдпोрдоे рдЫाрдпा -рд╕рдо рдЫрд╡ि рд╡िрд╢्рд╡ -рдЪрд░ाрдЪрд░।। 

рдЕрд╕्рдлुрдЯ рдорди рдЖрдХाрд╢े , рдЬрдЧрдд рд╕ंрд╕ाрд░ рднाрд╕े। 
рдЙрдаे рднाрд╕े рдбूрдмे рдкुрдиः рдЕрд╣ं-рд╕्рд░ोрддे рдиिрд░рди्рддрд░े।।  

рдзीрд░े рдзीрд░े рдЫाрдпा-рджрд▓, рдорд╣ाрд▓рдпे рдк्рд░рд╡ेрд╢िрд▓ो।  
рдмрд╣े рдоाрдд्рд░ 'рдЖрдоि рдЖрдоि' - рдПрдИ рдзाрд░ा рдЕрдиुрдХ्рд╖рдг।। 

рд╕े рдзाрд░ाрдЙ рдмрдж्рдз рд╣ोрд▓ो, рд╢ूрди्рдпे рд╢ूрди्рдп рдоिрд▓ाрдЗрд▓ो। 
'рдЕрд╡ांрдЧ рдордиो рд╕рдЧोрдЪрд░ं', рдмोрдЭे - рдк्рд░ाрдг рдмोрдЭे рдЬाрд░।।    

  (рдмंрдЧाрд▓ी рд╕े рдЕрдиुрд╡ाрджिрдд)

рд╡рд╣ рдЬो 'рдЕрд╡ांрдЧ рдордиो рд╕рдЧोрдЪрд░ं' рд╣ै ~ рдЬो рдорди рдФрд░ рд╡ाрдгी рд╕े рдкрд░े рд╣ै, рдЙрд╕े рдз्рдпाрди рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рд╡ाрдгी рдФрд░ рдорди рд╕े рдкрд░े рдЬो рдХुрдЫ рднी рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣्рд░рджрдп рдХрд░рддा рд╣ै! рдЬिрд╕рдХा рд╣ृрджрдп рд╕рдордЭрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд╕рдЪрдоुрдЪ рд╕рдордЭрддा рд╣ै। рдПрдХ рдФрд░ рдЬрдЧрд╣ рдкрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдиे рд╢िрд╖्рдп рд╕े рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк рдХрд░рддे рд╕рдордп рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рдХा рд╡рд░्рдгрди рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै ....
рд╢िрд╖्рдп - рдорд╣ाрд░ाрдЬ, рдмрд╣ुрдд рдЬрди्рдоों рдХी рддрдкрд╕्рдпा рд╕े рдЖрдкрдХा рд╕рдд्рд╕ंрдЧ рдоुрдЭे рдоिрд▓ा рд╣ै। рдЕрдм рдХृрдкрдпा рдРрд╕ा рдЙрдкाрдп рдХीрдЬिрдпे рдЬिрд╕рд╕े рдоैं рдлिрд░ рдоाрдпा-рдоोрд╣рдЬрдиिрдд [рддीрдиो рдРрд╖рдгाрдУं рдХी рдЖрд╕рдХ्рддि рд╡рд╢ рдкंрдЪрдХ्рд▓ेрд╢ों рдоें] рди рдлँрд╕ूँ। рдЕрдм рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдЕрдиुрднूрддि рдХे рд▓िрдП рдорди рдХрднी -рдХрднी рдмреЬा рд╡्рдпाрдХुрд▓ рд╣ो рдЙрдарддा рд╣ै। 
рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी -рдоेрд░ी рднी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдРрд╕ी рд╣ी рд╣ुрдИ рдеी। рдХाрд╢ीрдкुрд░ рдХे рдЙрдж्рдпाрди рдоें рдПрдХ рджिрди рд╢्рд░ी рдЧुрд░ुрджेрд╡ рд╕े рдмреЬी рд╡्рдпाрдХुрд▓рддा рд╕े рдЕрдкрдиी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдк्рд░рдХрдЯ рдХी рдеी।    
 рдЙрд╕ рджिрди рд╕рди्рдз्рдпा рдХे рд╕рдордп рдз्рдпाрди рдХрд░рддे рдХрд░рддे рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░ рдХो рдЦोрдЬा рддो рдирд╣ीं рдкाрдпा। рдРрд╕ा рдк्рд░рддीрдд рд╣ुрдЖ рдХि рд╢рд░ीрд░ рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं। рдЪंрдж्рд░,рд╕ूрд░्рдп, рджेрд╢-рдХाрд▓,рдЖрдХाрд╢, рд╕рдм рдоाрдиो рдПрдХाрдХाрд░ рд╣ोрдХрд░ рдХрд╣ीं рд▓рдп рд╣ो рдЧрдпे рд╣ैं। рджेрд╣ाрджि рдмुрдж्рдзि рдХा рдк्рд░ाрдпः рдЕрднाрд╡ рд╣ो рдЧрдпा рдеा рдФрд░ 'рдоैं ' рднी рдмрд╕ рд▓рдп рд╕ा рд╣ी рд╣ो рд░рд╣ा рдеा। рдкрд░рди्рддु рдоुрдЭрдоें рдХुрдЫ/рдХि рдмрд╣ुрдд ?  'рдЕрд╣ं ' рдеा, рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЙрд╕ рд╕рдоाрдзि рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╕े рд▓ौрдЯ рдЖрдпा рдеा। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕рдоाрдзि -рдХाрд▓ рдоें рд╣ी 'рдоैं' рдФрд░ 'рдм्рд░рд╣्рдо' рдоें рднेрдж рдирд╣ीं рд░рд╣рддा , рд╕рдм рдПрдХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै ; рдоाрдиो рдорд╣ाрд╕рдоुрдж्рд░ рд╣ै -рдЬрд▓ рд╣ी рдЬрд▓ рдФрд░ рдХुрдЫ рдирд╣ीं। рднाрд╡ рдФрд░ рднाрд╖ा рдХा рдЕंрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। 'рдЕрд╡ांрдЧрдорди-рд╕рдЧोрдЪрд░ं' рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдЗрд╕ी рд╕рдордп рд╣ोрддी рд╣ै। рдирд╣ीं рддो рдЬрдм рд╕ाрдзрдХ - 'рдЕрд╣ंрдм्рд░рд╣्рдоाрд╕्рдоि'- 'рдоैं рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ूँ ' рдРрд╕ा рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै рдпा рдХрд╣рддा рд╣ै , рддрдм рднी 'рдоैं' рдФрд░ 'рдм्рд░рд╣्рдо' рдпे рджो рдкрджाрд░्рде рдкृрдердХ рд░рд╣рддे рд╣ैं рдЕрд░्рдеाрдд рдж्рд╡ैрддрдмोрдз рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЙрд╕ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХो рджुрдмाрд░ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХी рдоैंрдиे рдмाрд░рдо्рдмाрд░ рдЪेрд╖्рдЯा рдХी , рдкрд░рди्рддु рдкा рди рд╕рдХा। рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдХो рд╕ूрдЪिрдд рдХрд░рдиे рдкрд░ рдХाрдиे рд▓рдЧे , " рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рджिрди-рд░ाрдд рд░рд╣рдиे рд╕े рдоाँ рднрдЧрд╡рддी рдХा рдХाрд░्рдп рддुрдорд╕े рдкूрд░ा рди рд╣ो рд╕рдХेрдЧा। рдЗрд╕ рд▓िрдП рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХो рдлिрд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рди рдХрд░ рд╕рдХोрдЧे ; рдХाрд░्рдп рдХा рдЕрди्рдд рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╡рд╣ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдлिрд░ рдЖ рдЬाрдПрдЧी।" 
 
рд╢िрд╖्рдп - рддो рдХ्рдпा рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рдХे рдмाрдж рдлिрд░ рдХोрдИ рдЕрд╣ं рдмोрдз рдХा рдЖрд╢्рд░рдп рд▓ेрдХрд░, рдж्рд╡ैрддрднाрд╡ рдХे рд░ाрдЬ्рдп рдоें -рдЗрд╕ рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें -рдирд╣ीं рд▓ौрдЯ рд╕рдХрддा ?  

рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी - рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдХрд╣ा рдХрд░рддे рдеे рдХि рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдИрд╢्рд╡рд░рдХोрдЯि (рдЕрд╡рддाрд░ी рдкुрд░ुрд╖) рд╣ी рдЬीрд╡ рдХी рдоंрдЧрд▓ рдХрд░ рдЙрд╕ рд╕рдоाрдзि рд╕े рд╡ाрдкрд╕ рд╢рд░ीрд░ рдоें рд▓ौрдЯ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╕ाрдзाрд░рдг рдЬीрд╡ों рдХा рдлिрд░ рд╡्рдпुрдд्рдеाрди рдирд╣ीं рд╣ोрддा। рдХेрд╡рд▓ 21 рджिрди рдЬीрд╡िрдд рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд░рд╣рдиे рдХे рдмाрдж рдЙрдирдХा рд╢рд░ीрд░ рд╕ूрдЦे рдкрдд्рддे рдХे рд╕рдоाрди рд╕ंрд╕ाрд░ рд░ूрдкी рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕े рдЭреЬрдХрд░ рдЧिрд░ рдкреЬрддा рд╣ै।  

 рд╢िрд╖्рдп - рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै - рдм्рд░рд╣्рдо рд╕े рд╕ृрд╖्рдЯि рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдорд░ुрд╕्рдерд▓ рдоें рдоृрдЧрдЬрд▓ рдХे рд╕рдоाрди рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै, рдкрд░рди्рддु рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╕ृрд╖्рдЯि рдЖрджि рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рд╣ै। рднाрд╡-рд╡рд╕्рддु рдм्рд░рд╣्рдо рдоें рдЕрднाрд╡ рдоिрде्рдпाрд░ूрдк рдоाрдпा рдХे рдХाрд░рдг рдРрд╕ा рдн्рд░рдо рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै। 
   
рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж - " рдпрджि рд╕ृрд╖्рдЯि рд╣ी рдоिрде्рдпा рд╣ै рддो рддुрдо рдЬीрд╡ рдХी рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рдФрд░ рд╕рдоाрдзि рд╕े рд╡्рдпुрдд्рдеाрди рдХो рднी рдоिрде्рдпा рдХрд╣рдХрд░ рдоाрди рд╕рдХрддे рд╣ो। рдЬीрд╡ рд╕्рд╡рддः рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рд╣ै। рдЙрд╕рдХो рдлिрд░ рдмрди्рдзрди рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХैрд╕ी? 'рдоैं рдЖрдд्рдоा рд╣ूँ ' рдРрд╕ा рдЬो рддुрдо рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ो, рд╡рд╣ рднी рддो рдн्рд░рдо рд╣ी рд╣ुрдЖ। рдХ्рдпोंрдХि рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं- 'рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि' рдХि рддुрдо рддो рдкрд╣рд▓े рд╕े рд╣ी рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ो !'-You are already that !" рдЕрддрдПрд╡  "рдЕрдпрдо् рдПрд╡ рд╣ि рддे рдмрди्рдзः рд╕рдоाрдзिрдо् рдЕрдиुрддिрд╖्рдард╕ि ?"-рдЕрд░्рдеाрдд рд╕рдоाрдзि рд▓ाрдн рдХрд░рдиे рдХी рддुрдо्рд╣ाрд░ी рдпрд╣ рдЪाрд╣ рд╣ी рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдмрди्рдзрди рд╣ै। (рдЕрд╖्рдЯाрд╡рдХ्рд░ рдЧीрддा/рд╢्рд▓ोрдХ 1.15)  " 

  [ рдЬिрд╕ рдХो рд╕िрдж्рдзि рд▓ाрдн рдЕрд░्рдеाрдд् рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрди рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै рдЙрд╕ рдХो рдлिрд░ рдпोрдЧ рдХे рдЖрдаो рдЕंрдЧों рдХे рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рд╕े рдХ्рдпा рдк्рд░рдпोрдЬрди рд╣ै ? рдЗрд╕ рдХाрд░рдг рд╣ी рд░ाрдЬा рдЬрдирдХ рдХे рдк्рд░рддि рдЕрд╖्рдЯाрд╡рдХ рд╡рд░्рдгрди рдХрд░рддे рд╣ैं рдХि, рддू рдЬो рд╕рдоाрдзि рдХा рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рдХрд░рддा рд╣ै рдп рд╣ी рддेрд░ा рдмंрдзрди рд╣ै, рдкрд░ंрддु рдЖрдд्рдордЬ्рдЮाрдирд╡िрд╣ीрди рдкुрд░ुрд╖ рдХो рдЬ्рдЮाрдирдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдиिрдоिрдд्рдд рд╕рдоाрдзि рдХा рдЕрдиुрд╖्рдаाрди рдХрд░рдиा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै ॥ резрел॥]

рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी - рдпрджि 'рдоैं -рддुрдо ' рдХे рдж्рд╡ैрддрдоूрд▓рдХ рдЪेрддрди рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдЗрд╕ рдмाрдд рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рдиा рд╣ो рддो рдПрдХ рдХрд░рдг (instrumentality рд╕ाрдзрди) рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै। рдорди рд╣ी рд╣рдоाрд░ा рдпंрдд्рд░ рд╣ै। рдкрд░рди्рддु рдорди рд╕्рд╡рдпं рдЬреЬ рдкрджाрд░्рде (non - intelligent substance) рд╣ै। рдЙрд╕рдХे рдкीрдЫे рдЬो рдЖрдд्рдоा рд╣ै, рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рднा рд╕े рдорди рдХेрд╡рд▓ рдЪैрддрди्рдпрд╡рдд рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддा рд╣ै। 

рдЗрд╕рд▓िрдП рдкंрдЪрджрд╢ी рдХाрд░ рдиे рдХрд╣ा рд╣ै -  "рдЪिрдЪ्рдЫाрдпाрд╡ेрд╢рддः рд╢рдХ्рддिрд╢्рдЪेрддрдиेрд╡ рд╡िрднाрддि рд╕ा --рдЕрд░्рдеाрдд рдЪिрдд- рд╕्рд╡рд░ुрдк рдЖрдд्рдоा рдХी рдк्рд░рддिрдмिрдо्рдм рдХे рдХाрд░рдг рд╢рдХ्рддि рдЪैрддрди्рдпрдордпी рд▓рдЧрддी рд╣ै , рдФрд░ рдЗрд╕рд▓िрдП рдорди рднी рдЪेрддрди рдкрджाрд░्рде рдХрд╣рдХрд░ рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। 

рдЕрддः рдпрд╣ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ै рдХि рдорди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╢ुрдж्рдз рдЪैрддрди्рдпрд╕्рд╡рд░ूрдк рдЖрдд्рдоा рдХो рдирд╣ीं рдЬाрди рд╕рдХрддे। рдорди рдХे рдЪाрд░рджीрд╡ाрд░ी рдХे рдкрд░े рдкрд╣ुँрдЪрдиा рд╣ै। рдорди рдХे рдкрд░े рдЕрди्рдп рдХोрдИ рд╕ाрдзрди рддो рд╣ै рдирд╣ीं - рдПрдХ рдЖрдд्рдоा рд╣ी рд╣ै। рдЕрддрдПрд╡ рдЬिрд╕рдХो рдЬाрдирдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ो , рд╡рд╣ी рдлिрд░ рдХрд░рдгрд╕्рдеाрдиीрдп рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। 
[рд╡рд╣ाँ рдЬ्рдЮाрди рдХा рд╡िрд╖рдп рдФрд░ рдЬ्рдЮाрди рдХा рд╕ाрдзрди рдПрдХ рд╣ी рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं।] рдЗрд╕ीрд▓िрдП рд╢्рд░ुрддि рдХрд╣рддी  рд╣ै, "рд╡िрдЬ्рдЮाрддाрд░рдорд░े рдХेрди рд╡िрдЬाрдиीрдпाрдд् -- рдЗрд╕рдХा рдиिрдЪोреЬ рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдж्рд╡ैрддрдоूрд▓рдХ рдЪेрддрди рдХे рдКрдкрд░ рдПрдХ рдРрд╕ी рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╣ै - рдЬрд╣ाँ рдЬ्рдЮाрддा , рдЬ्рдЮेрдп, рдЬ्рдЮाрди рдХा рд╕ाрдзрди (рдорди) рдЖрджि рдХुрдЫ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕ीрдХो "Transcendent Perception"  рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ाрдиुрднूрддि рдХрд╣рддे рд╣ैं।
 рдРрд╕ी рдЕрдкрд░ोрдХ्рд╖ाрдиुрднूрддि рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдИрд╢्рд╡рд░рдХोрдЯि рдХे рдЕрд╡рддाрд░ी рд▓ोрдЧ (рдиेрддा CINC рдирд╡рдиीрджा) рдиीрдЪे рдж्рд╡ैрдд рднूрдоि рдкрд░ рд▓ौрдЯрдХрд░ рдЕрдкрдиे рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рд╕े рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдХी рдХुрдЫ рдЭрд▓рдХ рджिрдЦा рджेрддे рд╣ैं। рд╕ाрдзाрд░рдг рдЬीрд╡ों рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рдЙрд╕ рдирдордХ рдХे рдкुрддрд▓े рдХे рд╕рдоाрди рд╣ै, рдЬो рд╕рдоुрдж्рд░ рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдиाрдкрдиे рдЧрдпा рдеा, рдкрд░ рд╕्рд╡рдпं рдЙрд╕рдоें рдШुрд▓ рдЧрдпा। рд╕рдордЭрддे рд╣ो рднाрдИ ?
         рддाрдд्рдкрд░्рдп рдпрд╣ рдХि рддुрдо्рд╣ें рдЗрддрдиा рд╣ी рдЬाрдирдиा рд╣ोрдЧा рдХि рддुрдо рд╡рд╣ी рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा рд╣ो। рддुрдо рдкрд╣рд▓े рд╕े рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ो , рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ рдЬреЬ рдорди (рдЬिрд╕рдХो рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдоाрдпा рдХрд╣ा рд╣ै) рдмीрдЪ рдоें рдкреЬрдХрд░ рддुрдо्рд╣ें рдЗрд╕рдХो рд╕рдордЭрдиे рдирд╣ीं рджेрддाрдорди рд░ूрдкी рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рд╢рд░ीрд░ рдЬреЬ рдЙрдкाрджाрдиों [рдорди-рд╡рд╕्рддु рдЪिрдд्рдд, рдорди, рдмुрдж्рдзि рдФрд░ рдЕрд╣ंрдХाрд░] рд╕े рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ै, рдЬрдм рдпрд╣ рд╢ाрди्рдд рд░рд╣рдиा рд╕ीрдЦ рдЬाрдпेрдЧा , рддрдм рдЖрдд्рдоा рдЕрдкрдиी рдЬ्рдпोрддि рд╕े рд╕े рдЖрдк рд╣ी рдЙрдж्рднाрд╕िрдд рд╣ो рдЬाрдПрдЧी। рдЬрдм рдЗрд╕рдХो рд╕рдордЭ рдЬाрдУрдЧे рддो рдПрдХ рдЕрдЦрдг्рдб рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЪैрддрди्рдп рдоें рдорди рд▓рдп рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा।  рддрднी- this Atman is Brahman- 'рдЕрдпрдоाрдд्рдоा рдм्рд░рд╣्рдо' рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ोрдЧी ! ( рд╣िрди्рджी рд╡ि реж рд╕ाрд╣िрдд्рдп-6 -рдкेрдЬ 98-102/ рд╢рд░рдд рдЪंрдж्рд░ рдЪрдХ्рд░рд╡рд░्рддी, рд╢िрд╖्рдп рд╕े рд╡ाрд░्рддाрд▓ाрдк: рд╡рд░्рд╖ -1898, рд╕्рдеाрди - рдмेрд▓ूреЬ рдХिрд░ाрдпे рдХा рдорда):  
        
=========
2.ЁЯФ▒рдХ्рдпा рдпрд╣ рдзрд░्рдо- 'рдордиुрд╖्рдп рдмрдиो рдФрд░ рдмрдиाрдУ'  рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╣ै? (Is Religion - 'Be and Make' Practical?) : рдЕрдЧрд▓ा рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдХा рдЖрддा рд╣ै।  "рд╣рдоें рдпрд╣ рджेрдЦрдиा рдХि рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрд╣ рд╡ेрджाрди्рдд рд╣рдоाрд░े рджैрдиिрдХ рдЬीрд╡рди рдоें, рдиाрдЧрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдоें , рдЧ्рд░ाрдо्рдп рдЬीрд╡рди рдоें , рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬीрд╡рди рдоें рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдХे рдШрд░ेрд▓ू рдЬीрд╡рди рдоें рдкрд░िрдгрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै ? рдХाрд░рдг, рдпрджि рдзрд░्рдо (рдЕрд░्рдеाрдд рд╡ेрджाрди्рдд ) рдпрджि рдордиुрд╖्рдп рдХो рдЬрд╣ाँ рднी рдФрд░ рдЬिрд╕ рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рднी рд╡рд╣ рд╣ै, рд╕рд╣ाрдпрддा рдирд╣ीं рджे рд╕рдХрддा, рддो рдЙрд╕рдХी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдЕрдзिрдХ рдирд╣ीं -рддрдм рд╡рд╣ рдХेрд╡рд▓ рдХुрдЫ рд╡िрд╢िрд╖्рдЯ рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдХे рд▓िрдП рдХोрд░ा рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рд╣ोрдХрд░ рд░рд╣ рдЬाрдпेрдЧा। рдзрд░्рдо рдпрджि рдоाрдирд╡рддा рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдпрд╣ рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै рдХि рд╡рд╣ рдордиुрд╖्рдп рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдЙрд╕рдХी рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рджрд╢ा рдоें рдХрд░ рд╕рдХрдиे рдоें рддрдд्рдкрд░ рдФрд░ рд╕рдХ्рд╖рдо рд╣ो। рдЪाрд╣े рд╡рд╣ (рдорди-рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХी) рдЧुрд▓ाрдо рд╣ो рдпा рдЖрдЬाрдж , рдордиुрд╖्рдп рдХा рдШोрд░ рдкрддрди рд╣ो рдЪुрдХा рд╣ो рдпा рдЕрдд्рдпрди्рдд рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХा рдЬीрд╡рди рдЬीрддा рд╣ो, рдЙрд╕े рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рдоाрдирд╡ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░ рд╕рдХрдиे рдоें рд╕рдорд░्рде рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдХेрд╡рд▓ рддрднी рд╡ेрджाрди्рдд рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рдЕрдерд╡ा рдзрд░्рдо рдХे рдЖрджрд░्рд╢ - рдЙрди्рд╣ें рддुрдо рдХिрд╕ी рднी рдиाрдо рд╕े рдкुрдХाрд░ो - рдХृрддाрд░्рде рд╣ो рд╕рдХेंрдЧे।  "  (8.12)  

рдпрджि рдзрд░्рдо рдХा рдЕрд░्рде рд╣ी рдЕрдж्рд╡ैрддрд╡ाрдж рд╣ै, рдпा рд╡ेрджाрди्рдд рд╣ी рдзрд░्рдо рдХा рдЙрдЪ्рдЪрддрдо рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै -рддो рдЗрд╕рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХ्рдпा рд╣ै ? рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХрд╣рддे рд╣ैं - " рдЕрдж्рд╡ैрддрд╡ाрдж рдпрджि рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоिрдХ рдзрд░्рдо (universal religion) рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдЖрд░ूреЭ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै, рддो рдЙрд╕े рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП। рд╣рдоें рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХी рд╕рднी рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдоें рдЙрд╕े рдХाрд░्рдпрд░ूрдк рдоें рдкрд░िрдгрдд рдХрд░ рд╕рдХрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдХेрд╡рд▓ рдпрд╣ी рдирд╣ीं , рдЕрдкिрддु рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдФрд░ рд╡्рдпाрд╡рд╣ाрд░िрдХ рдЬीрд╡рди рдХे рдмीрдЪ рдЬो рдПрдХ рдХाрд▓्рдкрдиिрдХ рднेрдж рд╣ै , рдЙрд╕े рднी рдоिрдЯ рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдХ्рдпोंрдХि рд╡ेрджाрди्рдд рдПрдХ рдЕрдЦрдг्рдб рд╡рд╕्рддु ( oneness) рдХे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдоें рдЙрдкрджेрд╢ рджेрддा рд╣ै - рд╡ेрджाрди्рдд рдХрд╣рддा рд╣ै рдХि рдПрдХ рд╣ी рдк्рд░ाрдг (one life) рд╕рд░्рд╡рдд्рд░ рд╡िрдж्рдпрдоाрди рд╣ै। " (рео/рей) ["The Vedanta, therefore, as a religion must be intensely practical. We must be able to carry it out in every part of our lives. And not only this, the fictitious differentiation between religion and the life of the world must vanish, for the Vedanta teaches oneness — one life throughout." (C.W.2/291 'PRACTICAL VEDANTA/ PART -I') 

рд╡िрд╡ाрд╣िрдд рдЬीрд╡рди рдоें рд░рд╣рдХрд░ рд╕ाрдзрдиा рдХрд░рддे рд╕рдордп -рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╕ाрдзрдХ : 'Be and Make' рдоाрд░्рдЧ рдпा рдХрд░्рдордпोрдЧ рдХे рдЧृрд╣рд╕्рде рд╕ाрдзрдХ рдХो рдЖрдо рддौрд░ рдкрд░ рд╡िрд░ोрдз (conflict- рдорддрднिрди्рдирддा) рдФрд░ рд╡्рдпाрдХुрд▓рддा (confusion-рдШрдмреЬाрд╣рдЯ) рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рддे рд╣ी рд░рд╣рдиा рдкреЬрддा рд╣ै। рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╡िрд░ोрдзी рдоाрдирд╕िрдХ рд╕्рдеिрддि рд╕े рдкाрд░ рдкाрдиे рддрдеा рдкрд░рдоाрдирди्рдж рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा (рд╕ाрдо्рдпрднाрд╡ рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा) рдоें рдиिрд░ंрддрд░ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд░рд╣рдиे рдХी рддीрд╡्рд░ рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े  рд╕ाрдзрдХ рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рджेрд╢िрдд рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рдоाрд░्рдЧ [Be and Make] рдХा рдЕрдиुрд╕рд░рдг рдХрд░рдиे рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै। 
         рд▓ेрдХिрди рдЬрдм рд╢ांрддि рдФрд░ рд╕ाрдо्рдпрднाрд╡ рдХे рдЕंрддिрдо рд▓рдХ्рд╖्рдп рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рд╕ंрдЧрдарди рдХे рд╣ी рдХрдИ рдн्рд░ाрддृрддुрд▓्рдп -рдФрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рд╕рджрд╕्рдп рднी рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд░ाрд╕्рддे рдЕрдкрдиाрддे рд╣ैं। рдпрд╣ рджेрдЦрдХрд░ рдЬрдм рд╕ाрдзрдХ рдЙрд╣ाрдкोрд╣ рдХी рд╕्рдеिрддि рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдиे рдХा рдЙрдкाрдп рдЦोрдЬрдиे рд▓рдЧрддे рд╣ैं। рддрдм рдЖрдЪाрд░्рдп рд╢ंрдХрд░ рдХा рд╡рд╣ рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рд╕ंрд╕्рдХृрдд рд╢्рд▓ोрдХ рд╕ाрдордиे рдЖрддा рд╣ै рдЬो рд╣рдоें рдПрдХ рд░ाрд╕्рддा рдмрддाрддा рд╣ै рдФрд░ рдХрд╣рддा рд╣ै - "рдЕрдкрдиी рджृрд╖्рдЯि рдХो рдЬ्рдЮाрдирдордпी рдмрдиाрдХрд░ рдЗрд╕ рдЬрдЧрдд рдХो рд╣ी 'рдм्рд░рд╣्рдо' рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦो।"
           рд▓ेрдХिрди рдЬрдм рдк्рд░рднु рдХा рдХाрдо [Be and Make] рдХрд░рддे рд╕рдордп рдХिрд╕ी рдЕंрдЧुрд▓ीрдоाрд▓/рдпा рд░ाрд╡рдг рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиी рд╣ो рддो рдХैрд╕े рдХрд░ें ? рднрдЧрд╡ाрди рд░ाрдо рд╣рдиुрдоाрди рд╕े рдкूрдЫрддे рд╣ैं рдХि рд╡े рдЙрди्рд╣ें рдХिрд╕ рд░ूрдк рдоें рджेрдЦрддे рд╣ैं। рддрдм рд╣рдиुрдоाрдирдЬी рдХрд╣рддे рд╣ैं -  " рд╣े рдк्рд░рднु, рдЬрдм рдоैं рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░ рдХे рд╕ाрде рдЕрдкрдиी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рддा рд╣ूँ, рддो рдоैं рдЖрдкрдХा рд╕ेрд╡рдХ (рдж्рд╡ैрдд) рд╣ूँ। рдЬрдм рдоैं рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рдЖрдд्рдоा (рдЬीрд╡ - M/F conscious individual, Jiva) рдХे рд░ूрдк рдоें рдоाрдирддा рд╣ूँ, рддो рдоैं рдЖрдкрдХा рдЕंрд╢ (рд╡िрд╢िрд╖्рдЯाрдж्рд╡ैрдд) рд╣ूँ। рд▓ेрдХिрди рдЬрдм рдоैं рдЕрдкрдиे рдЖрдк рдХो рдЖрдд्рдоा (рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЪैрддрди्рдп Eternal consciousness) рдХे рд░ूрдк рдоें рджेрдЦрддा рд╣ूँ, рддो рдоैं рдЖрдкрдХे (рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे) рд╕ाрде рдПрдХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ूँ (рдЕрдж्рд╡ैрдд)। рдпрд╣ рдоेрд░ा рдиिрд╢्рдЪिрдд рдордд рд╣ै।"
       [In this world conflict and confusion are regular companions of a spiritual aspirant. The seeker practices following a particular path with an uttermost desire to surpass the conflicting mindset and reach a peaceful realm of absolute bliss.  But many brotherly communities spread different ways to the ultimate goal of tranquility and peace. Hence we are at a loss, and seek way out from this whole confused and distracted situation. Here comes this famous Sanskrit verse which gives us a way out and speaks - Keep your vision enlightening and see this world as Brahman. When you are aware of your body then know that you are the slave, when you are the conscious individual ( Jiva) then know you are the part of the Supreme Being, and when you are the consciousness then know that- thou art that. This is my sure thought.]

3.ЁЯФ▒ЁЯХК рдкूрд░्рдгрддा (3H рд╡िрдХाрд╕) рдХा рдоाрд░्рдЧ (The Path to Perfection) : 
                рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХрд╣рддे рд╣ैं, " рдкूрд░्рдгрддा рдХा рдоाрд░्рдЧ рдпрд╣ी рд╣ै рдХि рдЕрдкрдиी рд╕рднी рд╕ीрдоाрдУं рдХो (рдРрд╖рдгाрдУं рдоें рдЖрд╕рдХ्рддि, рдпा рдШोрд░ рд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा  рд░ूрдкी рд░ुрдХाрд╡рдЯों рдХो) рдкीрдЫे рдЫोрдб़ рджेрдиा рдФрд░ рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рдХि рд╣рдо рд╕िрд░्рдл рдЖрдд्рдоा (100 рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा) рд╣ैं " --рдХी рдФрд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рд╣ोрддे рд░рд╣рдиा ! " рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рдЖрджрд░्рд╢ рдкрд░ рдЪрд▓рддे рд╣ुрдП рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХे рд╣рд░ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рд╕рдлрд▓рддा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।- рдЖрдд्рдоा рдХी рдЬो рдЕрдирди्рдд рд╢рдХ्рддि рд╣рдоाрд░े рднीрддрд░ рд╣ै,  рдЙрд╕े рдЕрдЧрд░ рдкрджाрд░्рде (matter-рджेрд╣) рдкрд░ рд▓рдЧाрдпा рдЬाрдП рддो рднौрддिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрддा рд╣ै। рдпрджि рдЙрд╕ी рд╢рдХ्рддि рдХो рдорди (mind) рдкрд░ рд▓рдЧा рджिрдпा рдЬाрдпे рддो рдмौрдж्рдзिрдХ рд╡िрдХाрд╕ (intellectual development) рд╣ोрддा рд╣ै। рдкрд░рди्рддु, рдЗрд╕ी рд╢рдХ्рддि рдХो рдпрджि рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдКрдкрд░ рд╣ी рдШुрдоा рджिрдпा рдЬाрдП рддो рдпрд╣ рд╣рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ рдоें (100 % рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░ рджेрд╡-рдоाрдирд╡ рдоें) рд░ूрдкाрди्рддрд░िрдд рдХрд░ рджेрдЧी ! рдкрд╣рд▓े рд╣рдоें рдИрд╢्рд╡рд░ рдмрди рд▓ेрдиे рджो। рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд рджूрд╕рд░ों рдХो рдИрд╢्рд╡рд░ рдмрдиाрдиे рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рджेंрдЧे - рдмрдиो рдФрд░ рдмрдиाрдУ ! рдпрд╣ी рд╣рдоाрд░ा рдоूрд▓-рдорди्рдд्рд░ рд░рд╣े।" (9/379) рдмрд╕ рдпрд╣ी рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ै- 'Be and Make! ' 
    " Each soul is potentially divine " рд╣рдордоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि - рдЖрдд्рдоा рд╣ै; рдЕрдирди्рдд рдКрд░्рдЬा, рдк्рд░ेрдо рдФрд░ рдкрд╡िрдд्рд░рддा рдХा рднрдг्рдбाрд░ (repository) рд╣ै , рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдЬाрди рд▓ेрдиा рдФрд░ рдЙрд╕े рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рдиा рд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рдХा рд▓рдХ्рд╖्рдп рд╣ै। рдзрд░्рдо рдХा рдоूрд▓рддрдд्рд╡ рднी рдпрд╣ी рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕ рдЬрди्рдордЬाрдд рджिрд╡्рдпрддा ( innate divinity) рдХो рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рдд рдХैрд╕े рдХिрдпा рдЬाрдП? " There are four faculties in human beings: thinking, feeling, willing and action.- рдордиुрд╖्рдп рдоें рдЪाрд░ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЖрди्рддрд░िрдХ рд╢рдХ्рддिрдпाँ (four faculties-рдХ्рд╖рдорддा) рд╣ैं: рд╕ोрдЪрдиा, рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рдиा, рдЗрдЪ्рдЫा рдХрд░рдиा рдФрд░ рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиा। рдЖрдд्рдорд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХो (рдпा рдЖрдд्рдоा рдХो the inner Self рдХो) рдЬрдЧाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрди рдЪाрд░ों рд╢рдХ्рддिрдпों-рдЬ्рдЮाрди, рднрдХ्рддि, рд░ाрдЬрдпोрдЧ рдФрд░ рдХрд░्рдо, рдоें рд╕े рдЕрдкрдиी-рдЕрдкрдиी рд░ूрдЪि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХिрд╕ी рдПрдХ рдХा, рджो рдХा рдпा рддीрди рдХा рдпा рдЪाрд░ों рдХा рдПрдХрд╕ाрде рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдХी рд░ूрдЪि рдЪिрди्рддрди рдХ्рд╖рдорддा (thinking faculty) рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдоें рд╣ो , рд╡рд╣ рдЬ्рдЮाрди-рдпोрдЧ рдХा рдоाрд░्рдЧ рдЪुрди рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдХी рд░ूрдЪि рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рдиे рдХी рдХ्рд╖рдорддा (Feeling faculty-рднाрд╡рдиा рд╕ंрдХाрдп) рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХрд░рдиे рдоें рд╣ो, рд╡рд╣ рднрдХ्рддिрдпोрдЧ рдХा рдоाрд░्рдЧ рдЪुрди рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдХी рд░ूрдЪि  рдЗрдЪ्рдЫाрд╢рдХ्рддि Willing рдХो рджृреЭ рдмрдиाрдиे рдХे рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдЪрд▓рдиे рдХी рд╣ो рд╡рд╣ рд░ाрдЬрдпोрдЧ рдХा рдоाрд░्рдЧ рдЪुрди рд╕рдХрддा рд╣ै। рдФрд░ рд╕рдмрд╕े рд╕рд░рд▓ рдЙрдкाрдп action рдХрд░्рдордпोрдЧ рдпा рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рде рднाрд╡ рд╕े рдХाрд░्рдп рдХрд░рдиे : Be and Make рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ -рдк्рд░рд╕ाрд░ рдХा рдоाрд░्рдЧ рдЖрддा рд╣ै। рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдиे рдЗрд╕ рдпुрдЧ рдХे рд▓िрдП, рдЗрд╕ी рдЕंрддिрдо рдоाрд░्рдЧ- 'рдХрд░्рдордпोрдЧ' рдкрд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЬोрд░ рджिрдпा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рдЬрдирд╕ाрдзाрд░рдг рдХा рдзрд░्рдо рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।  " For this age, this last path has been specially stressed by Swamiji as this could be the religion of the masses." 
====================
"No matter how great a disciple a woman is, she cannot become a Guru."~ 
          To dispel this ancient misconception, Swami Vivekananda's Guru Sri Ramakrishna Paramhans Dev accepted Bhairavi Brahmani as his first Guru for Tantra Sadhana.
He felt that it was only by the order of Shri Jaganmata (Maa Bhavatarini Kali) that he got the opportunity to meet Shri Jaganmata through Bhairavi Brahmani by following the classical system of "Guru-disciple Vedanta teacher-training tradition ~ Be and Make". Because where is that detachment and concentration of mind in our hearts when we are involved in various worldly things (i.e. deeply involved in the desires of women, wealth and name and fame)? Where do we have the immense courage to immerse ourselves or dive deep into the mind's ocean (ocean of heart) by abandoning everything (by abandoning attachment to name and form) in order to touch the bottom of the strange and strong attractive colourful waves of the ocean? -- Just as Sri Ramakrishnadev used to encourage us repeatedly by saying, 'Drown completely', 'Drown within yourself', where do we have the strength to merge into the soul by abandoning all the material things of the world and the illusion and attachment of our body?
[There is no gender difference in the soul - but] Sri Jaganmata actually exists, and if we call out to her in a desperate manner by abandoning everything, we certainly get to see her - do we believe in this as simply as Sri Ramakrishna ? (Sri Ramakrishnadev's Tantra Sadhana, Sri Ramakrishna Leela Prasanga - page 286-289)    

" рд╕्рдд्рд░ी рдХिрддрдиी рд╣ी рдмреЬी рд╢िрд╖्рдпा рд╣ो рдЬाрдП, рд╡рд╣ рдЧुрд░ु рдирд╣ीं рдмрди рд╕рдХрддी। "~ рдЗрд╕ी  рдн्рд░рдордкूрд░्рдг рджрдХिрдпाрдиूрд╕ी рдоाрди्рдпрддा (delusional beliefs)  рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЧुрд░ु рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рдкрд░рдорд╣ंрд╕ рджेрд╡ рдиे рддंрдд्рд░рд╕ाрдзрдиा рдХे рд▓िрдП рднैрд░рд╡ी рдм्рд░ाрд╣्рдордгी  рдХो рдЕрдкрдиे рдк्рд░рдердо рдЧुрд░ु рдХे рд░ूрдк рдоें  рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा рдеा। 
  рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рдиे рдпрд╣ рдЕрдиुрднрд╡ рдХिрдпा рдХि рд╢्рд░ीрдЬрдЧрди्рдоाрддा (рдоाँ рднрд╡рддाрд░िрдгी рдХाрд▓ी ) рдХी рдЖрдЬ्рдЮा рд╕े рд╣ी рднैрд░рд╡ी рдм्рд░ाрд╣्рдордгी рдХो рдЧुрд░ु рдоाрдирдХрд░ "рдЧुрд░ु-рд╢िрд╖्рдп рд╡ेрджाрди्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा ~Be and Make " рдХी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ीрдп рдк्рд░рдгाрд▓ी рдХा рдЕрд╡рд▓ंрдмрди рдХрд░ рд╢्рд░ीрдЬрдЧрди्рдоाрддा рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХрд░рдиे рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ рд╣ै।           рдХ्рдпोंрдХि рдкाрд░्рдеिрд╡ рд╡िрднिрди्рди рд╡िрд╖рдпों рдоें рд╕ंрд▓рдЧ्рди ( рдЕрд░्рдеाрдд рдХाрдоिрдиी -рдХांрдЪрди рдФрд░ рдиाрдо- рдпрд╢ рдХी рдРрд╖рдгाрдУं рдоें рдШोрд░ рд░ूрдк рд╕े рдЖрд╕рдХ्рдд) рд╣рдоाрд░े рд╣्рд░рджрдп рдХे рднीрддрд░ рд╡рд╣ рдЙрдкрд░рддि (detachment) рддрдеा рдПрдХाрдЧ्рд░рддा (concentration of Mind) рдХрд╣ाँ рд╣ै ? рдоाрдирд╕ рд╕рдоुрдж्рд░ (рд╣ृрджрдп рд╕ाрдЧрд░) рдХे рд╡िрдЪिрдд्рд░ рдФрд░ рдк्рд░рдмрд▓ рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рд░ंрдЧ-рд░рд╕рдкूрд░्рдг рддрд░ंрдЧों рдоें рди рддैрд░рдХрд░ рдЙрд╕рдХे рддрд▓ी рдХो рд╕्рдкрд░्рд╢ рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рд╕рд░्рд╡рд╕्рдп рдд्рдпाрдЧрдХрд░ (рдиाрдорд░ूрдк рдоें рдЖрд╕рдХ्рддि рдХो рдд्рдпाрдЧрдХрд░)  рдиिрдордЧ्рди рд╣ोрдиे рдпा рдЧोрддा рдоाрд░рдХрд░ рдбूрдм рдЬाрдиे рдХा рдЕрд╕ीрдо рд╕ाрд╣рд╕ рд╣рдордоें рдХрд╣ाँ рд╣ै ? 
      --'рдПрдХрджрдо рдбूрдм рдЬाрдУ ', 'рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдЕрди्рджрд░ рдбूрдм рдЬाрдУ ' рдХрд╣рдХрд░ рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдмाрд░рдо्рдмाрд░ рдЬैрд╕े рд╣рдоें рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХिрдпा рдХрд░рддे рдеे , рдаीрдХ рд╡ैрд╕े рд╣ी  рд╕ंрд╕ाрд░ рдХे рд╕рдорд╕्рдд рдкрджाрд░्рде рддрдеा рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░ рдХी рдоाрдпा-рдордорддा рдХा рдкрд░िрдд्рдпाрдЧрдХрд░ рдХрд░ рдЖрдд्рдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рд╡िрд▓ीрди рд╣ो рдЬाрдиे рдХा рд╕ाрдорд░्рде्рдп рд╣рдордоें рдХрд╣ाँ рд╣ै ? 
       [рдЖрдд्рдоा рдоें рдХोрдИ рд▓िंрдЧрднेрдж рдирд╣ीं рд╣ै - рдХिрди्рддु ....... ] рд╢्рд░ीрдЬрдЧрди्рдоाрддा рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣ैं , рддрдеा рд╕рд░्рд╡рд╕्рд╡ рдд्рдпाрдЧрдХрд░ рд╡्рдпाрдХुрд▓ рд╣ो рдкुрдХाрд░рдиे рдкрд░ рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ी рдЙрдирдХा рджрд░्рд╢рди рдоिрд▓рддा рд╣ै - рдХ्рдпा рд╣рдо рдЗрд╕ рдмाрдд рдкрд░ рд╢्рд░ी рд░ाрдХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдХी рддрд░рд╣ рд╕рд░рд▓ рд░ूрдк рд╕े рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं ? (рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдХी рддрди्рдд्рд░рд╕ाрдзрдиा, рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рд▓ीрд▓ा рдк्рд░рд╕ंрдЧ -рдкृрд╖्рда реиреорем -реиреореп
============
 


 



























No comments: