рдмुрдзрд╡ाрд░, 15 рдирд╡ंрдмрд░ 2023

ЁЯФ▒рдиिрд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖ि рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдФрд░ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖ि 'C-IN-C' рдирд╡рдиीрджा рдХी рд╕्рдоृрддिЁЯФ▒ [ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдкुрдХाрд░ рд░рд╣ा рд╣ै - рдпुрд╡ाрдУं рддुрдо рдХрд╣ाँ рд╣ो рдЬрд▓्рджी рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░ो !-Take responsibility !""ржжাрзЯ ржЧ্рж░рж╣ржг ржХрж░ো !" ЁЯФ▒

рдЖрджрд░्рд╢ рдХी рдЦोрдЬ 

    'рдХрд▓ 3 рдирд╡рдо्рдмрд░, 2023 рдХो рд░рдиेрди рджा (рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╡рд░्рддрдоाрди рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖) рдиे рдлोрди рдкрд░ рдХрд╣ा рдХि рдЗрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдХैрдо्рдк рдоें рдирд╡рдиीрджा рдХे рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдПрдХ рдкुрд╕्рддрдХ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХी рдЬाрдПрдЧी, рдЙрдирдХे рд╕ाрдиिрдз्рдп рдоें рд░рд╣ рдЪुрдХे рд▓ोрдЧों рдХे рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ोंрдЧे। рддुрдо рдЕрдкрдиे рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рд╣िрди्рджी рдоें рд▓िрдЦрдХрд░ рд╕ुрджीрдк рд╕े DTP рдоें рдХрдо्рдкोрдЬ рдХрд░рдХे рдЗрд╕ рдорд╣ीрдиे рдХे рдордз्рдп рддрдХ (15 рдирд╡рдо्рдмрд░, 2023 рддрдХ) рдоेрд░े рдкाрд╕ рднेрдЬ рджो। рдоेрд░े рд▓िрдпे рдпрд╣ рдХाрдо рдмрд╣ुрдд рдХрдаिрди рд╣ै, рдЙрдирдХे рдЗрддрдиे рдЕрдЧрдгिрдд рд╕ंрд╕्рдорд░рдг рд╣ैं рдХि рдХ्рдпा рд▓िрдЦूँ рдФрд░ рдХ्рдпा рдЫोреЬ рджूँ, рдиिрд░्рдгрдп рдирд╣ीं рдХрд░ рдкा рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдХिрди्рддु рд░рдиेрди рджा рдиे 10 рдирд╡рдо्рдмрд░ рдХो рдкुрдиः рдлोрди рдкрд░ рддрдХाрджा рдХिрдпा, рдЕрдм рддो рдЙрдирдХे рдЖрджेрд╢ рдХा рдЕрдиुрдкाрд▓рди рдХрд░рдиा рд╣ी рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рд▓िрдЦрдиे рдХी рдХोрд╢िрд╢ рдХрд░рддा рд╣ूँ -

 >>>1.рдЖрджрд░्рд╢ рдХी рдЦोрдЬ : (Search for Ideal :12-14 рдЬрдирд╡рд░ी, 1985):   рдаाрдХुрд░ рджेрд╡ рдХрд╣рддे рдеे " рдмाрджрд╢ाрд╣ी рдЕрдорд▓ рдХा рд╕िрдХ्рдХा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рд░ाрдЬ рдоें рдирд╣ीं рдЪрд▓рддा!" рдЗрд╕рд▓िрдпे рднाрд░рдд рдХी рдкूрд░्рд╡ рдк्рд░рдзाрди рдоंрдд्рд░ी рд╢्рд░ीрдорддी рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХो рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЬрди्рдорджिрд╡рд╕ 12 рдЬрдирд╡рд░ी 1984 рдХो 'рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдпुрд╡ाрджिрд╡рд╕ ' (National Youth Day) рдШोрд╖िрдд рдХрд░рдиा рдкреЬा। рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕ рдШोрд╖рдгा рдХे рдХुрдЫ рдорд╣ीрдиे  рдмाрдж 1984 рдоें рд╣ी рдЗрди्рджिрд░ा рдЧाँрдзी рдХी рд╣рдд्рдпा рд╣ो рдЧрдпी рдФрд░ рдЙрдирдХे рдкुрдд्рд░ рд╢्рд░ी рд░ाрдЬीрд╡ рдЧाँрдзी рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрди-рдоंрдд्рд░ी рдмрдиे рддो рджेрд╢ рдоें рдмрд╣ुрдд рджंрдЧा-рдлрд╕ाрдж рдХा рдоाрд╣ौрд▓ рдеा। 12 рдЬрдирд╡рд░ी 1985 рдХो " рджिрд▓्рд▓ी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдЖрд╢्рд░рдо" рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХि рдЬрдпंрддी рдордиाрдИ рдЬा рд░рд╣ी рдеी, рдЬिрд╕рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЪिрдд्рд░ рдкрд░  рдоाрд▓्рдпाрд░्рдкрдг рдХрд░рдиे рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдк्рд░рдзाрди рдоंрдд्рд░ी рд░ाрдЬीрд╡ рдЧाँрдзी рдкрд╣ुँрдЪे рдеे। рдЯी.рд╡ी. рдкрд░ рдЙрд╕рдХे Live Telecast рдХो рдоैं рднी рджेрдЦ рд░рд╣ा рдеा। рдЙрд╕ рд╡рд░्рд╖ рдмेрд▓ाрдЯांреЬ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рджुрд░्рдЧा рдкूрдЬा рд╕рдоीрддि рдХा рдоैं рд╕рдЪिрд╡ рдеा - рдФрд░ рджुрд░्рдЧा рдордг्рдбрдк-рдХрд▓ाрдоंрджिрд░ рдоें, рдкूрдЬा рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рднрдЧрддрд╕िंрд╣ рдиाрдЯрдХ рдоें рдоैं 'рд╕ुрдХрджेрд╡' рдмрдиा рдеा рдФрд░ рд░ाрдЬрдЧुрд░ु-рднрдЧрддрд╕िंрд╣ рдХे рд╕ाрде рджेрд╢ рдХे рд▓िрдпे рдлाँрд╕ी рдкрд░ рд▓рдЯрдХрдиे рдХा рдЕрднिрдирдп рдХिрдпा рдеा। рд▓ेрдХिрди рдкूрдЬा рдХे рдмाрдж  рд╕рдоाрдЬ рдХे рдмुрдж्рджिрдЬीрд╡िрдпों-рдиेрддाрдУं рдХो рдЙрд╕ी рдХрд▓ाрдоंрджिрд░ рдоें рд╢рд░ाрдм рдкीрддे рдФрд░ рдЬूрдЖ рдЦेрд▓рддे рджेрдЦрдиे рд╕े рдЙрд╕рдХा рд╣ृрджрдп рдЕрдд्рдпрди्рдд рд╡्рдпрдеिрдд рд╣ो рд░рд╣ा рдеा। .... рдЙрд╕ी рд╕рдордп  Live Telecast рдоें TV screen рдкрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी ''Chicago Pose'' рд╡ाрд▓ी рдЫрд╡ि рдХे рдКрдкрд░ рджूрд░рджрд░्рд╢рди рдХे рдХैрдорд░े рдХी рдирдЬрд░, рдЪрди्рдж рдоिрдирдЯों рддрдХ рдоाрдиो рдард╣рд░ рд╕ी рдЧрдИ। рдФрд░ рдЕрдЪाрдирдХ рдРрд╕ा рдк्рд░рддीрдд рд╣ुрдЖ рдоाрдиो рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी рдЕрдкрдиी рдмреЬी-рдмреЬी рдиेрдд्рд░ों рд╕े рдоुрдЭे рд╣ी рджेрдЦ рд░рд╣े рд╣ैं .....рдФрд░ рдоाрдиों рдкूрдЫ рд░рд╣े рд╣ों - рдХ्рдпा рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдХोрдИ рдХрд░्рддрд╡्рдп рдирд╣ीं рд╣ै ?  рддрдм рдоैं рднी рдпुрд╡ा рдеा рдФрд░ рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рд╕рд╣ी рдЖрджрд░्рд╢ рдХा рдЪрдпрди рдирд╣ीं рдХрд░ рдкा рд░рд╣ा рдеा। рдФрд░ рдХрднी рдлिрд▓्рдо рдпा рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдЬрдЧрдд рдоें рддो рдХрднी рд░ाрдЬрдиीрддी рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдоें рдЖрджрд░्рд╢ рдХी рдЦोрдЬ рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। [рдпुрд╡ा рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣ी 1985 рддрдХ, рдоाँ рддाрд░ा рдХी рдХृрдкा рд╕े "Tara Plastics"  (Plastic Pipe Manufacturing Industry) рдоें рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕े рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ो рдЪुрдХा рдеा।] рдЙрдирдХी рдЖँрдЦों рд╕े рдЖँрдЦें рдоिрд▓ी! ....рдФрд░ рдРрд╕ा рд▓рдЧा рдХि, рдлिрд▓्рдо, рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рдпा рд░ाрдЬрдиीрддी рдпा рдХिрд╕ी рднी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдиेрддाрдУं рдоें рд╕рдмрд╕े рдЕрдзिрдХ рдЖрдХрд░्рд╖рдХ рдФрд░ рдУрдЬрдкूрд░्рдг 'рд╣ीрд░ो' рдЬैрд╕ा рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡ рддो рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХा рд╣ी рд╣ै! рдпे рд╣ी рдоेрд░े рдЖрджрд░्рд╢ рд╣ैं ! 

       рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдкрддा рдирд╣ीं рдХैрд╕े рдПрдХ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдРрд╕े рдПрдХ 'рдЬूрдиूрди'-рджीрд╡ाрдиाрдкрди рдиे, рдПрдХ рдРрд╕े 'рддीрд╡्рд░ рдЖрд╡ेрдЧ' рдиे  рдоेрд░े  рдорди рдХो рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рдЖрдЪ्рдЫाрджिрдд рдХрд░ рд▓िрдпा рдоाрдиो, рдоैं рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХा рдХृрдд рджाрд╕ рд╣ूँ рдФрд░ рдоुрдЭे  рдЗрд╕ी рдпुрд╡ा -рдЖрджрд░्рд╢ рдХो рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा рдФрд░ рдмिрд╣ाрд░ рдХे рдпुрд╡ाрдУं рдХे рдмीрдЪ рдЗрд╕ी рдЖрджрд░्рд╢ рдХो рд╕्рдеाрдкिрдд рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा। рдмрд╣ुрдд рдЦोрдЬ рдХрд░рдиे рдкрд░ рдоेрд░े рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд╣िрди्рджी рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдФрд░ RSS рдХे рдк्рд░ाрди्рддीрдп рдк्рд░рдоुрдЦ рд╢्рд░ी рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рдХेрд╡рдЯ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рд╢िрдХाрдЧो рдкोрдЬ рд╡ाрд▓ी рдЫрд╡ि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдИ, рдЬिрд╕рдХे рдиीрдЪे English рдоें рд▓िрдЦा рд╣ुрдЖ рдеा -" Hindu Monk of India!рдЙрд╕ рдЫрд╡ि рдХो рд╡िрд╡ेрдХ-рдЕंрдЬрди рдХे рд╕рдо्рдкाрджрдХ рдиे рдЕрдкрдиे рдПрдХ рджूрд╕рд░े рдк्рд░рддिрд╖्рдаाрди (Tara Optical) рдХे рдоुрдЦ्рдп рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд▓рдЧा рджिрдпा। рдЙрди рджिрдиों рдоैं "рдмेрд▓ाрдЯांреЬ рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рджुрд░्рдЧाрдкूрдЬा рд╕рдоिрддि" рдХा рд╕рдЪिрд╡ рднी рдеा। рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рдмेрд▓ाрдЯाрдб़ рджुрд░्рдЧा рдкूрдЬा рд╕рдоिрддि рдХे рдЕрди्рдп рдпुрд╡ा рд╕рджрд╕्рдпों рдЙрдд्рддрдо рджाрд╕рдкाрд▓ рдПрд╡ं рд░ाрдЬेрди्рдж्рд░ рдЬाрдпрд╕рд╡ाрд▓, рд╢्рд░ी рдХेрд╡рдЯ рдЬी рдПрд╡ं RSS рд╕рдорд░्рдердХ рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдПрд╕.рдбी.рдУ рд╢्рд░ी рдЬрдЧрди्рдиाрде рдд्рд░िрдкाрдаी рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕े рдордХрд░- рд╕ंрдХ्рд░ांрддि рдХे рджिрди, 14 рдЬрдирд╡рд░ी 1985 рдХो, рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рдЬीрд╡рдиी рдХो рдкреЭे рдпा рдЬाрдиे рдмिрдиा рд╣ी рдордг्рдбрдк рдкрд░िрд╕рд░ (рдХोрдбрд░рдоा, рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рдЙрд╕ рд╕рдордп рдмिрд╣ाрд░ рдоें рд╣ी рдеा) рдХे рдПрдХ рдХрдорд░े рдоें  'sign board' рдФрд░  'letter pad' рдХे рд╕ाрде 'рдпुрд╡ा рдЪрд░िрдд्рд░ рдиिрд░्рдоाрдгрдХाрд░ी рд╕ंрд╕्рдеा' рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा- " рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░' рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдХा рдЖрд╡िрд░्рднाрд╡ рд╣ो рдЧрдпा। 

   5 рдлрд░рд╡рд░ी, 1985 рдХो рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХा рдЬрди्рдорджिрди рдордиाрдиे рдХा рдиिрд░्рдгрдп рд╣ुрдЖ, рдоैं рддुрд░ंрдд рдмेрд▓ूреЬ рдорда рдЧрдпा рдмिрдиा рдоंрджिрд░ рдоें рдк्рд░рдгाрдо рдХिрдпे рдХाрд░्рдпाрд▓рдп рдоें рдХिрд╕ी рдоुрдЦ्рдп рд╕ंрди्рдпाрд╕ी рд╕े рдоिрд▓ा рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЬीрд╡рди рдкрд░ рднाрд╖рдг рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рдПрдХ рд╣िрди्рджी рд╕्рдкीрдХрд░ рднेрдЬрдиे рдХा рдЕрдиुрд░ोрдз рдХिрдпा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХрд╣ा рдпрд╣ाँ рддो рд╣िрди्рджी рд╕्рдкीрдХрд░ рджो рд╣ी рд╣ैं। рд╡े рд▓ोрдЧ рдЫः рдорд╣ीрдиा рдкрд╣рд▓े рдмुрдХ рд╣ो рдЬाрддे рд╣ैं, рдпрд╣ाँ рд╕े рдЙрдирдХा рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдкोрд╕्рдЯрд░ рдЖрджि рдЦрд░ीрдж рд▓ो рдФрд░ рдкреЭрдХрд░ рддुрдо рд╕्рд╡рдпं рдмोрд▓ो। рдпा рддुрдо्рд╣ाрд░े рдШрд░ рдХे рдиिрдХрдЯ рд░ाँрдЪी рдпा рдкрдЯрдиा рдоें рдЖрд╢्рд░рдо рд╣ै, рдЬो рдирдЬрджीрдХ рд╣ो рд╡рд╣ाँ рдХे рд╕рдЪिрд╡ рдХो рдмुрд▓ाрдУ। рдоैंрдиे рдкुрд╕्рддрдХाрд▓рдп рдХे рд▓िрдП 5000 рд░ूрдкрдпे рдХा рд░ाрдордХृрд╖्рдг-рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рд╕ाрд╣िрдд्рдп рдЦрд░ीрдж рдХрд░ рдХाрд░्рдЯूрди рдоें рдмंрдзрд╡ा рд▓िрдпा, рдФрд░ рд░ाрд╕्рддे рдоें рдкреЭрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдд्рдпेрди्рдж्рд░рдиाрде рдордЬुрдорджाрд░ рд▓िрдЦिрдд - ' рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЪрд░िрдд ' рдКрдкрд░ рд░рдЦ рд▓िрдпा। рдЯ्рд░ेрди рдХोрдбрд░рдоा рд╕्рдЯेрд╢рди рдкрд╣ुँрдЪी рдФрд░  рдкूрд░ी рдкुрд╕्рддрдХ рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЧрдпी - рддрдм рд╕рдордЭ рдоें рдЖрдпा рдХि  "рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा  рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░" рдХा рдЖрд╡िрд░्рднाрд╡ рднी 1985 рдоें рдордХрд░-рд╕ंрдХ्рд░ांрддि рдХे рджिрди рд╣ी рдХ्рдпों рд╣ुрдЖ ? рдХ्рдпोंрдХि рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХा рдЬрди्рдо рдордХрд░-рд╕ंрдХ्рд░ाрддि рдХो рд╣ुрдЖ рдеा рдФрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдиे рдХрд╣ा рдеा -"рдоैं рдХाрдо рдХрд░рдиा рдирд╣ीं рдЫोреЬूँрдЧा, рд╕рдм рдЬрдЧрд╣ рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдЕрдиुрдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддा рд░рд╣ूँрдЧा। 

     рдХोрдбрд░рдоा рдкрд╣ुँрдЪрдХрд░ рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдЕрдкрдиे рдоिрдд्рд░ рд╕рдкрди рдЪрдЯрд░्рдЬी рдХे рдк्рд░ेрд╕ рдоें рдХाрд░्рдб рдЫрдкрд╡ा рд▓िрдпा рдХि рд░ाँрдЪी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдЖрд╢्рд░рдо рдХे рд╕рдЪिрд╡ 5 рдлрд░рд╡рд░ी рдХे рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдоें рдоुрдЦ्рдп рдЕрддिрдеि рд╣ोंрдЧे, рдФрд░ рдХोрдбрд░рдоा рдХे рдбी.рд╕ी. рд╡िрд╢िрд╖्рда рдЕрддिрдеि рд╣ोंрдЧे। рдХाрд░्рдб рд▓ेрдХрд░ рд░ाँрдЪी рдоोрд░ाрдмाрджी рдЖрд╢्рд░рдо рдкрд╣ुँрдЪा। рдСрдлिрд╕ рдоें рдЬाрдиे рдХे рдкрд╣рд▓े рдмाрд╣рд░ рдХे рдоंрджिрд░ рдоें рдЧрдпा рддो -рдоाँ рдХाрд▓ी рдХी рдоूрд░्рддि рдХी рдЬрдЧрд╣ рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЧुрд░ु рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдХी рдоूрд░्рддि рджेрдЦрдХрд░ , рдорди рдоें рд╡िрдЪाрд░ рдЙрдаा, рдЗрдирд▓ोрдЧ рд╕े рд╕ाрд╡рдзाрди рд░рд╣рдиा рдЪाрд╣िрдП। рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╕ेрдХ्рд░ेрдЯрд░ी рдорд╣ाрд░ाрдЬ (рдЖрдирди्рдж рдорд╣ाрд░ाрдЬ , рд╕्рд╡ाрдоी рд╢ुрдж्рдзрд╡्рд░рддाрдирди्рдж) рдкрдЯрдиा рдЧрдП рдеे। рдПрдХ рд╡рд░िрд╖्рда рдорд╣ाрд░ाрдЬ (рд╕्рд╡ाрдоी рдХृрд╖्рдгाрдд्рдоाрдирди्рдж) рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рднрд╡рд╣рд░ाрдирди्рдж рдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ рд╕े рднेंрдЯ рд╣ुрдЖ। рдЙрдирд▓ोрдЧों рдиे рдмрд╣ुрдд рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╕े рдоुрдЭे рджेрдЦрдХрд░ рдХрд╣ा - рддुрдо рдмिрдиा рд╕ेрдХ्рд░ेрдЯрд░ी рдорд╣ाрд░ाрдЬ рд╕े рдкूрдЫे рдЙрдирдХा рдиाрдо рдХाрд░्рдб рдкрд░ рдХैрд╕े рдЫрдкрд╡ा рд▓िрдпा ? рдмреЬे рдорд╣ाрд░ाрдЬ рддो рдкрдЯрдиा рдЧрдП рд╣ैं -рд╡рд╣ाँ рд╕े рд░ाрдЬрдЧीрд░ рдЬाрдпेंрдЧे। рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдЖрджрдоी рднेрдЬो рдпрджि рддुрдо рд╕рд╣ी рдорди рд╕े рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рд╣ोрдЧा  рддो рд╡े рдЖ рднी рд╕рдХрддे рд╣ैं।  

      рдоैं рдХाрдо рдоें рдЬुрдЯ рдЧрдпा , рдЙрд╕ рдЕрд╡рд╕рд░ рдкрд░ рдПрдЬुрдХेрд╢рди рдПрд╕рдбीрдУ рд╢्рд░ी рдЬрдЧрди्рдиाрде рдд्рд░िрдкाрдаी рдЬी рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕े рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा рд╕्рдеिрдд рд╕рднी рд╕рд░рдХाрд░ी рд╕्рдХूрд▓ों рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕ुрдмрд╣ 10 рдмрдЬे рдПрдХ рдЕрднूрддрдкूрд░्рд╡ рд╢ोрднा-рдпाрдд्рд░ा рднी рдиिрдХрд▓ी рдеी। рдЬिрд╕рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХी рдЫрд╡ि рдХो рдЬीрдк рдкрд░ рд╕рдЬाрдХрд░ рд░рдЦा рдЧрдпा рдеा, рдЖрдЧे рдЖрдЧे рдмैрдг्рдб рдкाрд░्рдЯी рджेрд╢рднрдХ्рддि рдЧाрдиों рдХी рдзुрди рдмрдЬा рд░рд╣ी рдеी।  рдЬो рд╕ाрд░े рд╢рд╣рд░ рдХा рдн्рд░рдордг рдХрд░ рдХे рдЬрдм рд▓рдЧрднрдЧ 12 рдмрдЬे ' рдмेрд▓ा-рдЯांрдб рджुрд░्рдЧा рдоंрдбрдк ' рдкрд╣ुंрдЪ рдХрд░ рдПрдХ рд╕рднा рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ो рдЧрдпी рдеी। рдФрд░ рдаीрдХ рдЙрд╕ी рд╕рдордп рдЙрд╕ рд╕рднा рдХो рд╕ंрдмोрдзिрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП ' рд░ांрдЪी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдЖрд╢्рд░рдо рдХे рддाрдд्рдХाрд▓िрди рд╕рдЪिрд╡ рдкрд░рдордкूрдЬ्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рд╢ुрдж्рдзрд╡्рд░рддाрдирди्рдж рдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ (рдЖрдирди्рдж рдорд╣ाрд░ाрдЬ) рдПрд╡ं рдм्рд░рд╣्рдордЪाрд░ी рдк्рд░рдмोрдз рдорд╣ाрд░ाрдЬ (рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें рд░ाрдЬрдХोрдЯ рдЖрд╢्рд░рдо , рдЧुрдЬрд░ाрдд рдХे рд╕рдЪिрд╡ рд╕्рд╡ाрдоी рдиिрдЦिрд▓ेрд╢्рд╡рд░ाрдирди्рдж)  рдПрд╡ं рдмिрд╣ाрд░ рдХे рддрдд्рдХाрд▓ीрди рдЖрдЗ.рдЬी рд░ाрдордЫрдмीрд▓ा рд╕िंрд╣ рднी рдкрдзाрд░े рдЧрдП । рдмिрд╣ाрд░ рдХे рдЖрдЗ.рдЬी рдХे рдЖрдиे рдХी рдЦрдмрд░ рд╕ुрдирдХрд░ рд╕्рдеाрдиीрдп рдкुрд▓िрд╕ рдкूрд░ा рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рд▓рдЧी рдФрд░ PWD рдХे рд░ेрд╕्рдЯ рд╣ॉрдЙрд╕ рдоें рдЙрдирдХे рдард╣рд░рдиे рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╣ो рдЧрдпी।

         рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЪрд░िрдд рдоें рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдиे рдХрд╣ा рд╣ै  " рддुрдо्рд╣ाрд░े рдкूрд░्рд╡рдЬों рдиे рдиिрдо्рди рдЬाрддिрдпों рдкрд░ рдЬो рдЕрдд्рдпाрдЪाрд░ рдХिрдпे рд╣ैं, рдЙрд╕рдХा рдкाрдк рддुрдо्рд╣ाрд░े рд╕िрд░ рдкрд░ рд╣ै !" рдЙрд╕ рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдХे рдмाрдж Bank of India, рддрдеा Rotary Club рдФрд░ 'рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░' рдХे рд╕рдорди्рд╡िрдд рдк्рд░рдпाрд╕ рд╕े  "рдХрд░рдоा рд╣рд░िрдЬрди рдЯोрд▓ा" рдХे рдЙрдд्рдеाрди рд░ोрдб-рд╕्рдХूрд▓-рдкрд╢ुрд╢ाрд▓ा рдЖрджि рдиिрд░्рдоाрдг  рдХाрд░्рдп рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рд╣ुрдЖ। рдоुрдЭे рдмिрдЬрдиेрд╕ рдХे рдХाрдо рд╕े рддрдм рд╣рд░ рд╕рдк्рддाрд╣ рд░ाँрдЪी рдЬाрдиा рдкреЬрддा рдеा। рд▓ौрдЯрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдк्рд░рдмोрдз рдорд╣ाрд░ाрдЬ рд╕े рдоिрд▓рдиे рдоैं рд░ाँрдЪी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдЖрд╢्рд░рдо рдЕрд╡рд╢्рдп рдЬाрддा рдеा, рдЙрдирдХे рд╕ाрде рдмрд╣ुрдд рд╣ाрд░्рджिрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕्рдеाрдкिрдд рд╣ो рдЧрдпा рдеा ।   рдЗрд╕ी рдмीрдЪ рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЪрд░िрдд, рд╢्рд░ी рд╢्рд░ी рдоाँ рд╕ाрд░рджा, рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рд▓ीрд▓ा рдк्рд░рд╕ंрдЧ, рдФрд░ рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рд╡рдЪрдиाрдоृрдд рдЖрджि рдЧ्рд░рди्рдеों рдХो рдкреЭрдиे рдХा рд╕ौрднाрдЧ्рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ुрдЖ। 

      1986 рдоें рдПрдХ рджिрди рдк्рд░рдмोрдз рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдмोрд▓े рдХि рд╡ाрдЗрд╕-рдк्рд░ेрд╕िрдбेрди्рдЯ рдорд╣ाрд░ाрдЬ (рдкрд░рдо-рдкूрдЬ्рдп рд╕्рд╡ाрдоी рднुрддेрд╢ाрдирди्рдж рдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ) рдордИ рдорд╣ीрдиे рдоें рд░ाँрдЪी рдЖрдиे рд╡ाрд▓े рд╣ैं рддुрдо рдЙрдирд╕े рджीрдХ्рд╖ा рд▓ेрдиे рдХा рдлॉрд░्рдо рднрд░ рджो। рдоैंрдиे рдХрд╣ा рдХि рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЧुрд░ु рдмрд╣ुрдд рдЬाँрдЪ-рдкрд░рдЦ рдХे рдмाрдж рд╣ी рдмрдиाрдиा рдЪाрд╣िрдпे। рдоैंрдиे рдЖрдкрдХो рдЬाँрдЪ-рдкрд░рдЦ рдХрд░ рджेрдЦ рд▓िрдпा рд╣ै; рдоैं рдЖрдкрд╕े рддो рджीрдХ्рд╖ा рд▓े рд╕рдХрддा рд╣ूँ рдХिрди्рддु рдЙрдирдХो рддो рдоैं рдЬाрдирддा рдирд╣ीं рд╣ूँ। рдлिрд░ рдорди рдоें рдпрд╣ рд╡िрдЪाрд░ рднी рдЖрдпा рдХि рд╡ैрд╕े рдХिрд╕ी рдмिрдиा-рдЬрдЯाрдЬूрдЯ рд╡ाрд▓े рдЧुрд░ु рд╕े рджीрдХ्рд╖ा рд▓ेрдиा рд╣ी рд╣ै , рддो рдк्рд░ेрд╕िрдбेрди्рдЯ рд╕े рд▓ूंрдЧा।  рдоेрд░े рдПрдХ рдкैрдЧрдо्рдмрд░ी рдЬрдоाрдиे рдХे рдоिрдд्рд░ (рдЬрдиाрд░्рджрди рдк्рд░рд╕ाрдж ) рдиे рд╕ुрдЭाрд╡ рджिрдпा рдХि " 14 рдЕрдк्рд░ैрд▓, 1986 рдХो рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдоें рдХुрдо्рдн рдоेрд▓ा рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै, рдЙрд╕рдоें рдРрд╕े рдРрд╕े рдЬрдЯाрдЬूрдЯ рдзाрд░ी рд╕ाрдзु рдЖрддे рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рдХो рднी рджेрдЦा рд╣ै; рдФрд░ рдЕрднी рддрдХ рдЬीрд╡िрдд рд╣ैं ! рд╡рд╣ाँ рддुрдордХो рд╡ैрд╕े рдЧुрд░ु рдоिрд▓ рд╕рдХрддे рд╣ैं।"

    рдоैं 14 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1986 рдХे рдк्рд░ाрддः рдХाрд▓ рдоें рдЕрдХेрд▓े рдХुрдо्рдн рдкрд╣ुँрдЪ рдЧрдпा। рдПрдХ рд╕ंрди्рдпाрд╕ी рдХी рдХृрдкा рд╕े " рдорд╣ेрди्рдж्рд░-рдоुрд╣ूрд░्рдд " рдоें рдоेрд░ा рдЧंрдЧा-рд╕्рдиाрди рд╣ुрдЖ рдЙрд╕ рджिрди рднрдЧрджреЬ рдоें 50 рд▓ोрдЧ рдорд░े рднी рдеे рдкрд░ рдмाрдж рдоें рдкрддा рдЪрд▓ा। рд╡рд╣ाँ рдПрдХ рджिрди рдХे рд▓िрдпे рдоुрдЭे рдРрд╕ा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ुрдЖ, рдЬैрд╕े рджुрдиिрдпा рдоें рд╕рдм рдХुрдЫ рдоोрдо рдХे рдЧुреЬिрдпों рд╕े рдмрдиा рд╣ो! рдХुрдо्рднрдоेрд▓ा рдоें 300-500 рд╕ाрд▓ рдХे рд╕ाрдзु рджेрд╡рд░ाрд╣ा рдмाрдмा рд╕े рднी рдоिрд▓ा, (рджेрд╡рд░рд╣ा рдмाрдмा рдкрд░ंрдо् рд░ाрдорднрдХ्рдд рдеे, рджेрд╡рд░рд╣ा рдмाрдмा рдХे рдоुрдЦ рдоें рд╕рджा рд░ाрдо рдиाрдо рдХा рд╡ाрд╕ рдеा, рд╡ो рднрдХ्рддो рдХो рд░ाрдо рдоंрдд्рд░ рдХी рджीрдХ्рд╖ा рджिрдпा рдХрд░рддे рдеे।  рдкूрд░े рдЬीрд╡рди рдиिрд░्рд╡рд╕्рдд्рд░ рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдмाрдмा рдзрд░рддी рд╕े 12 рдлुрдЯ рдЙंрдЪे рд▓рдХрдб़ी рд╕े рдмрдиे рдордЪाрди (рдмॉрдХ्рд╕) рдоें рд░рд╣рддे рдеे। рд╡рд╣ рдиीрдЪे рдХेрд╡рд▓ рд╕ुрдмрд╣ рдХे рд╕рдордп рд╕्рдиाрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЖрддे рдеे।) рдЙрдирд╕े рдоैंрдиे рдкूрдЫा рдеा -рдмिрд╣ाрд░ рдХे рд╣ाрд▓ाрдд рдХрдм рддрдХ рдаीрдХ рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे? рд▓ौрдЯрддे рд╕рдордп рд░ाрд╕्рддे рдоें рдПрдХ рдЕрдж्рднुрдд рд╕ाрдзु рдХे рджрд░्рд╢рди рднी рд╣ुрдП, рдЬिрди्рд╣ोंрдиे рдоुрдЭрд╕े рдЕрд╡рдзि рднाрд╖ा рдоें рдХрд╣ा рдеा - " рд╕рдмрд╕ुрдЦ рджाрд╕ рд╕े рд░ाрдорд╕ुрдЦ рджाрд╕ рдмрдиो! рд╕рдм рдоैं рдХрд░िрд╣ौं, рддुрдо рдХрдЫु рди рдХрд░िрд╣ों"। рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдХे рдХрдирдЦрд▓ рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдЖрд╢्рд░рдо рдоें рд╕рдоाрди рд░рдЦрдХрд░ рдиाрдЧा рд╕ाрдзुрдУं (рдкूрд░ी рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп) рдХे рд╡िрд░ाрдЯ рд░ूрдк рдХे рджрд░्рд╢рди рдХिрдпे। рдРрд╕े рдРрд╕े рдЕрдж्рднुрдд рджрд░्рд╢рди рд╣ुрдП рдЬो рдЖрдЬीрд╡рди рдоेрд░े рд╕्рдоृрддि рдкрдЯрд▓ рдкрд░ рдЕंрдХिрдд рд░рд╣ेंрдЧे। рджूрд╕рд░े рджिрди рд╕ुрдмрд╣ рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯ рдЖрдпा рдФрд░ рд░ाँрдЪी рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдЖрд╢्рд░рдо рдЬाрдХрд░ рджीрдХ्рд╖ा рдХा рдлॉрд░्рдо рднрд░ рджिрдпा। 27 рдордИ 1987 рдХो рдоेрд░ी рджीрдХ्рд╖ा рд╣ो рдЧрдпी।  

               рдЙрди рджिрдиों рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рдиिрд╖्рдаाрд╡ाрдирдХрд░्рдоी рд╢्рд░ी рдк्рд░рдоोрдж рд░ंрдЬрди рджाрд╕ (рдк्рд░рдоोрдж рджा ) рднी рд░ाँрдЪी рдЖрд╢्рд░рдо рдоें рдиौрдХрд░ी рдХрд░рддे рдеे। рд╡े рдоुрдЭрд╕े рдмрд╣ुрдд рдк्рд░ेрдо рдкूрд░्рд╡рдХ рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рддे рдеे, рдФрд░ рдЕрдкрдиे  рдХрдорд░े рдоें рдХुрдЫ рдЦाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЬрд░ूрд░ рджेрддे рдеे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдкрд░ाрдорд░्рд╢ рджिрдпा рдХि рдпрджि рддुрдо рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдП рдЧрдП рдордиुрд╖्рдп-рдиिрд░्рдоाрдг рдПрд╡ं рдЪрд░िрдд्рд░-рдиिрд░्рдоाрдг рдХी рдкрдж्рдзрддि рдХो рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣рддे рд╣ो, рддो рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рдмेрд▓-рдШрдб़िрдпा (рдкреж рдмंрдЧाрд▓) рдоें 25 рд╕े 30 рджिрд╕рдо्рдмрд░ 1987  рддрдХ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े 'рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдпुрд╡ा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрд╡िрд░' рдоें рдЕрд╡рд╢्рдп рднाрдЧ рд▓ो। 

     25 рджिрд╕рдо्рдмрд░, 1987  рдХो рдоैं рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рдд рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг-рд╢िрд╡िрд░ рдоें рднाрдЧ рд▓ेрдиे рдмेрд▓рдШрд░िрдпा рдкрд╣ुँрдЪा। рдоेрд░े рд╕ाрде рддिрд▓ैрдпा рдоिрдбिрд▓ рд╕्рдХूрд▓ рдХे рдк्рд░рдзाрди рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рд╢्рд░ीрдХृрд╖्рдг рд╕िंрд╣,  рдоेрд░े рд╕्рдХूрд▓ рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╢्рд░ी рдХेрд╡рдЯ рдЬी рд╕рд╣िрдд 10 рд▓ोрдЧों рдиे рдХैрдо्рдк рдХा рдлॉрд░्рдо рднрд░ा рдеा , рдХिрди्рддु рдХोрдИ рдирд╣ीं рдЬा рд╕рдХे। рдЯ्рд░ेрди рд▓ेрдЯ рд╣ोрдиे рд╕े рд░ाрдд्рд░ि 8 рдмрдЬे рдоैं рдХैрдо्рдк рд╕ाрдЗрдЯ рдкрд╣ुँрдЪा। рдмाрд╣рд░ рд╕े рд╣ी рдмोрд▓ेрди рджा 'рд╡ीрд░ рд╕ेрдиाрдкрддि рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж' рдЧीрдд рд╕ुрдирдХрд░ рднाрд╡рд╡िрднोрд░ рд╣ो рдЧрдпा।

     рдлिрд░ 26 рджिрд╕рдо्рдмрд░, 1987 рдХो рд╕ुрдмрд╣ рд╕ंрдШрдорди्рдд्рд░-рд╕्рд╡рджेрд╢ рдоंрдд्рд░ рдФрд░  рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдз्рд╡рдЬ рдлрд╣рд░ाрддे рд╕рдордп  рдкूрдЬ्рдп 'C-IN-C рдирд╡рдиीрджा' рдХी рдЕрдиुрд╢ाрд╕рди рдФрд░ рд╢्рд░рдж्рдзा рдХो рджेрдЦा рддो рдоुрдЭे рд▓рдЧा рдоाрдиो рд╡े рдиेрддाрдЬी рд╕ुрднाрд╖ рд╣ैं рдмाрдХि рдХैрдо्рдкрд░्рд╕ рдЙрдирдХी  'рдЖрдЬाрдж рд╣िрди्рдж реЮौрдЬ' рдХे рд╕ैрдиिрдХ рд╣ैं। рдлिрд░ рдордиःрд╕ंрдпोрдЧ рдХे рдХ्рд▓ाрд╕ рдоें, рдоैं рджाрджा рдХे рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд╕ाрдордиे рдмैрдаा рдеा, рд╢ाрди्рддि рдкाрда рдХрд░рддे рд╕рдордп рджाрджा рдиे рдЬैрд╕े рд╣ी рдоेрд░ी рдЖँрдЦों рдоें рдСंрдЦें рдбाрд▓рдХрд░ рдХрд╣ा - рдд्рд╡рдоेрд╡ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ं рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕ि рдд्рд╡рдоेрд╡ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ं рдм्рд░рд╣्рдо рд╡ाрджिрд╖्рдпाрдоि। рдЛрдд рд╡ाрджिрд╖्рдпाрдоि। рд╕рдд्рдпं рд╡ाрджिрд╖्рдпाрдоि। рддрди्рдоाрдорд╡рддु। рддрдж्рд╡рдХ्рддाрд░рдорд╡рддु। рдЕрд╡рддु рдоाрдо्‌। рдЕрд╡рддु рд╡рдХ्рддाрд░рдо्‌।" рдоैं рдлिрд░ рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЬрдЧрдд рдХी рдкрд░े рдХी рджुрдиिрдпा рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХрд░рдиे рд▓рдЧा -рдЬैрд╕ी рдЕрдиुрднूрддि 14 рдЕрдк्рд░ैрд▓, 1986 рдХुрдо्рднрдоेрд▓ा рдоें рджुрдиिрдпा рдоोрдо рдХी рдЧुреЬिрдпा рдЬैрд╕ी рд▓рдЧ рд░рд╣ी рдеी рдФрд░ рдоैं рдЕрдкрдиे рдХो рднाрд╡рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рд╕рдЪ्рдЪा рд╕ैрдиिрдХ рд╕рдордЭ рд░рд╣ा рдеा। 

    рд▓ेрдХिрди рдЛрд╖ि рдХрд╣рддा рд╣ै:  " рдирдоो рдм्рд░рд╣्рдордгे। рдирдорд╕्рддे рд╡ाрдпो।  рдд्рд╡рдоेрд╡ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ं рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕ि рдд्рд╡рдоेрд╡ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ं рдм्рд░рд╣्рдо рд╡ाрджिрд╖्рдпाрдоि।  ‘‘рд╣े рд╡ाрдпु! рдирдорд╕्рдХाрд░ рддुрдо्рд╣ें, рдХ्рдпोंрдХि рддुрдо рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ो।’ рдЕрдЬीрдм рд╕ी рдмाрдд рд╣ै! рдеोреЬा рд╕ोрдЪें। рдмреЬे рдордЬे рдХी рдмाрдд рд╣ै; рдХ्рдпोंрдХि рд╡ाрдпु рд╣ै рдмिрд▓рдХुрд▓ рдЕрдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖, рдФрд░ рд╕рдм рдЪीрдЬें рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡ाрдпु рдХो рдирдорд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै, рдХि рд╣рдо рд╡ाрдпु рдХो рддो рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдирд╣ीं рдЬाрдирддे। рд╡ाрдпु рд╕े рдПрдХ рдзाрдЧा рдЬोреЬा рд╣ै рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рднी рдаीрдХ рд╡ाрдпु рдЬैрд╕ा рд╣ै

>>>2 рдмेрд▓рдШрд░िрдпा рдХैрдо्рдк рд╕ाрдИрдЯ :  рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдоिрд╢рди рдЖрд╢्рд░рдо рдХा рдорди्рджिрд░ рдФрд░ рдЯेрдХ्рдиिрдХрд▓ рдЗंрд╕्рдЯिрдЯ्рдпूрдЯ рдХा рд╣ॉрд╕्рдЯрд▓ рднी рдХैрдо्рдкрд╕ рдХे рднीрддрд░ рд╣ी рдеा। рд╡рд╣ाँ рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рдмреЬा рддाрд▓ाрдм рд╣ै рдЬिрд╕рдоें рд╢рд╣рд░ рдХे рд╕्рдд्рд░ी-рдкुрд░ुрд╖ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рдШाрдЯों рдкрд░ рдирд╣ाрдиे рдЖрддे рдеे, рдФрд░ рд╣ॉрд╕्рдЯрд▓ рдХे рд▓реЬрдХे рднी рд╡िрднिрди्рди рдШाрдЯों рдкрд░ рдирд╣ाрддे рдеे। рдоुрдЭे рд╡рд╣ाँ рдХुрдЫ рдРрд╕े рдЕрдж्рднुрдд рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ुрдП рдЬिрдирдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░рдиा рдпрд╣ाँ рдЙрдЪिрдд рдк्рд░рддीрдд рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрддрдиा рдЬрд░ूрд░ рдХрд╣ूँрдЧा рдХि-рдмेрд▓рдШреЬिрдпा рдоें 1987 рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рдпुрд╡ा-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрд╡िрд░ рдоें C-IN-C рдирд╡рдиीрджा (рд╢्рд░ी рдирд╡рдиिрд╣рд░рди рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп) рд░ूрдкी рдоाँ рд╕ाрд░рджा рдХे рд╣्рд░рджрдп рдХा рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд् рджрд░्рд╢рди рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдЙрдирдХी рдХृрдкा рд╕े рдоेрд░ा рд╢рд░ीрд░ рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рд╕े рдмрдЪ рдЧрдпा।  

    рдЙрд╕ рд╕рдордп Life Building, Character Building, Leadership' рдЖрджि рд╕рднी рдХ्рд▓ाрд╕ рдирд╡рдиीрджा рдЕрдХेрд▓े рд╣ी рд▓ेрддे рдеे। Leadership рдХ्рд▓ाрд╕ рдоें рдирд╡рдиीрджा рдХे рдоुрдЦ рд╕े рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рд╕ुрдиा рдХि рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдЖंрджोрд▓рди рдХे рдиेрддा рдХा рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рд╣ै рдХि - рд╡рд╣ 'рд╕рдд्рдпрдпुрдЧ рд╕्рдеाрдкрди ' рдХрд░рдиे рдкрдж्рдзрддि 'Be and Make ' рдХा рдк्рд░рдЪाрд░ -рдк्рд░рд╕ाрд░ рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рднाрд░рдд рдоें рдХрд░े।  рдЙрд╕ी рд╢िрд╡िрд░ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХी рдоाрд╕िрдХ рдж्рд╡िрднाрд╖ी (рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी -рдмंрдЧрд▓ा) рд╕ंрд╡ाрдж рдкрдд्рд░िрдХा 'Vivek Jivan ' рдХो рджेрдЦा, рдЙрд╕рдХा рдоेрдо्рдмрд░ рдмрдиा рддрдеा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдФрд░ рдмंрдЧрд▓ा рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╕рдорд╕्рдд рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдкुрд╕्рддिрдХाрдУं рдХा рджो-рджो рд╕ेрдЯ рднी рдЦрд░ीрдж рд▓ाрдпा। 

рдЙрд╕ рд╢िрд╡िрд░ рд╕े рд▓ौрдЯ рдЖрдиे рдХे рдмाрдж, рд╕рдд्рдпрдпुрдЧ рд╕्рдеाрдкрди рдХी рдкрдж्рдзрддि 'Be and Make ' рдХा рдк्рд░рдЪाрд░ рд╣िрди्рджी-рднाрд╖ी рдХ्рд╖ेрдд्рд░ों рдоें рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХा- "рдк्рд░рдердо рдмिрд╣ाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рд╕्рддрд░ीрдп рдпुрд╡ा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрд╡िрд░" рднी 27, 28, 29 рдЕрдк्рд░ैрд▓ 1988 рдХो рдЭुрдорд░ी рддिрд▓ैрдпा рдХे рд╕ीреж рдПрдЪреж рд╣ाрдИ рд╕्рдХूрд▓ рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдЖ। рдЬिрд╕рдоे рдмिрд╣ाрд░ рдХे рдпुрд╡ाрдУं рдХो рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджेрдиे рдХे рд▓िрдпे рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╕рдоीрддि рдХे рд╕рднी рд╕рджрд╕्рдп (рдЕрдоिрдпो рджा рдХो рдЫोреЬрдХрд░) рдмिрд╣ाрд░ рдЖрдпे рдеे। рдФрд░ рдЙрд╕ рд╢िрд╡िрд░ рдоें рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी рдХी рдк्рд░ेрд░рдгा рд╕े рдЕрд╡िрднाрдЬिрдд рдмिрд╣ाрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╡िрднिрди्рди рдЬिрд▓ों рд╕े рдЖрдпे рдХुрд▓ 275 рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдиाрд░्рдеी рдиे рднाрдЧ рд▓िрдпा рдеा। 

  рдЙрд╕ рд╢िрд╡िрд░ рдоें рдПрдХ 'Book Stall and Exhibition' рднी рд▓рдЧा рдеा। рд╢िрд╡िрд░ рдХे рдк्рд░рдердо рджिрди рд╢िрд╡िрд░ рдк्рд░ाрд░рдо्рдн рд╣ोрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдоैंрдиे рджेрдЦा рдХि рдирд╡рдиीрджा рдХे рд╕ाрде рд░рдиेрди рджा (рд╢्рд░ी рд░ाрдиेрди्рдж्рд░ рдоुрдЦрд░्рдЬी) рднी рдкैрдЬाрдоा рдФрд░ рд╣рд░ा рд╕ाрд▓ рдУреЭрдХрд░ рдЕрди्рдп рдПрдХ-рджो рд╕рджрд╕्рдпों рдХे рд╕ाрде 'Exhibition' рджेрдЦ рд░рд╣े рдеे, рдЙрд╕рдоें рд╢्рд░ी рд░ाрдорд╡िрд▓ाрд╕ рдХेрд╡рдЯ (RSS рдХे рдоेрд░े рд╣िрди्рджी рд╢िрдХ्рд╖рдХ) рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рджрдд्рдд рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХी рд╢िрдХाрдЧो рдкोрдЬ рд╡ाрд▓ी рдЫрд╡ि рдкрд░ " Hindu Monk of India!" рд▓िрдЦा рд╣ुрдЖ рджेрдЦрдХрд░ рджाрджा рдиे рдХрд╣ा - рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХो 'Hindu Monk' рдХрд╣рдиा, "рднाрд░рдд рдХा рд╣िрди्рджू рд╕рди्рдпाрд╕ी" рдХा рддрдЧрдоा рд▓рдЧा рдХрд░ рдЙрдирдХो рдХрдЯ्рдЯрд░-рд╣िрди्рджू рд╡ाрджी рдиेрддा рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рдЪाрд░िрдд рдХрд░рдиा рдЙрдирдХो рдЫोрдЯा рдХрд░рдиा рд╣ै। 

     рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХрд╣рддे рдеे - " рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдЕрд╡рддाрд░ рдХी рдЬрди्рдорддिрдеि рд╕े рд╕рдд्рдп рдпुрдЧ рдХा рдЖрд░рдо्рдн рд╣ुрдЖ рд╣ै ! " рддो рд╕рдд्рдпрдпुрдЧ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдордиुрд╖्рдп-рдиिрд░्рдоाрдг рдФрд░ рдЪрд░िрдд्рд░рдиिрд░्рдоाрдгрдХाрд░ी рдкрдж्рдзрддि " Be and Make " рдХेрд╡рд▓ рд╣िрди्рджुрдУं рдХे рд▓िрдП рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै , рдпрд╣ рддो рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рд▓िрдП рд╣ैं, рд╕рднी рджेрд╢ों рдФрд░ рдзрд░्рдоों рдХे рд▓ोрдЧों рдХे рд▓िрдП рд╣ै। рджाрджा рдпрд╣ рднी рдХрд╣рддे рдеे рдХि,  рднрд╡िрд╖्рдп рдоें " Be and Make " рд╣ी рд╡ैрд╢्рд╡िрдХ рдзрд░्рдо (global religion) рдмрди рдЬाрдпेрдЧा। " рдЬрдм рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╕рджрд╕्рдп рдХो рдХिрд╕ी рднी рдкोрд▓िрдЯिрдХрд▓ рдкाрд░्рдЯी рдХा рд╕рджрд╕्рдп (RSS рдХा рд╕рджрд╕्рдп) рдмрдирдиे рдХो рднी рдордиा рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा, рддрдм рдХुрдЫ рд▓ोрдЧों рдиे рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░ рдХो "рднाрд╡-рдк्рд░рдЪाрд░ рдкрд░िрд╖рдж" рд╕े рднी рдЬोреЬрдиे рдХा рдк्рд░рдпाрд╕ рдХिрдпा рдеा। рдХिрди्рддु рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХी рд╢्рд░рдж्рдзा рдирд╡рдиीрджा рдФрд░ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рдк्рд░рддि рдЕрдЯрд▓ рдеी। 

    >>>3.рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рдФрд░ рдк्рд░рдХाрд╢рди рдХाрд░्рдп 1987 рддрдХ рдЙреЬीрд╕ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдж्рд╡ाрд░ा рд╣िрди्рджी рднाрд╖ा рдоें рдЕрдиुрд╡ाрджिрдд рдФрд░ рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХेрд╡рд▓ рдПрдХ-рджो рдЫोрдЯी-рдЫोрдЯी рдкुрд╕्рддिрдХाрдПँ рд╣ी рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдеी। рдирд╡рдиीрджा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдФрд░ рдмंрдЧрд▓ा рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдЕрдзिрдХांрд╢ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдкुрд╕्рддिрдХाрдУं рдХा рд╣िрди्рджी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдирд╣ीं рдеा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рддрдХ рдоुрдЭे рдмंрдЧрд▓ा-рднाрд╖ा рдФрд░ рдФрд░ рдмंрдЧрд▓ा -рд╡рд░्рдгाрдХ्рд╖рд░ рдХी рдХोрдИ рдЬाрдирдХाрд░ी рдирд╣ीं рдеी। рджाрджा рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдмंрдЧрд▓ा рднाрд╖ा рдоें рд▓िрдЦिрдд рдФрд░ 'рд╡िрд╡ेрдХ-рдЬीрд╡рди' рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп рдЖрджि рдХो рдкрдврдиे рдХी рдмрд╣ुрдд рдЗрдЪ्рдЫा рд╣ोрддी рдеी, рдХिрди्рддु рдЙрд╕े рдкреЭрдиे рдоें рдмिрд▓्рдХुрд▓ рдЕрд╕рдорд░्рде рдеा। рдЬрдм рдоैं рддिрд▓ैрдпा рдоें рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдЕрдкрдиे рдмंрдЧрд▓ा рднाрд╖ी рдоिрдд्рд░ों рд╕े рдЙрд╕рдХा рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХрд░рдХे рд╕ुрдиाрдиे рдХो рдХрд╣рддा, рддो рд╡े рдЙрд╕рдХो рдаीрдХ-рдаीрдХ рд╕рдордЭा рдирд╣ीं рдкाрддे рдеे, рдХ्рдпोंрдХि рд╡े рд╕्рд╡рдпं рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЖрджрд░्рд╢ों рд╕े рдЕрдиुрдк्рд░ाрдгिрдд рдирд╣ीं рдеे, рддрдеा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рдХिрд╕ी рд╢िрд╡िрд░ рдоें рднाрдЧ рднी рдирд╣ीं рд▓िрдпा рдеा। рддрдм рд╢्рд░ी рдаाрдХुрд░, рд╢्рд░ी рдоाँ рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЬीрд╡рди рдФрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрдУं рд╕े рдк्рд░ेрдо рд░рд╣рдиे рдХे рдХाрд░рдг, рдоुрдЭे рд╕्рд╡рдпं рдмрд╣ुрдд рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рдХे рдмंрдЧрд▓ा-рд╡рд░्рдгाрдХ्рд╖рд░ рдХो рд▓िрдЦрдиा -рдкреЭрдиा рд╕ीрдЦрдиा рд╣ी рдкрдбा! рдЗрд╕ рдХाрд░्рдп рдоें рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा 'рдмैंрдХ рдСреЮ рдмреЬौрджा' рдХे рдоैрдиेрдЬрд░ рд╢्рд░ी рджेрд╡рдм्рд░рдд рд╕рд░рдХाрд░' (рдЖрдЧे рдЪрд▓рдХрд░ рдпूрдиिрдпрди рдмैंрдХ рдХे рдЪेрдпрд░рдоैрди рдмрдиे) рдиे рдоेрд░ी рдмрд╣ुрдд рд╕рд╣ाрдпрддा рдХी। рдФрд░ рдЖрдЬ рднी рдоुрдЭрд╕े рд╡े рдмंрдЧрд▓ा рдоें рд╣ी рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рддे рд╣ैं, рдирд╡рдиीрджा рднी рдоुрдЭрд╕े рд╣рдоेрд╢ा рдмंрдЧрд▓ा рдоें рд╣ी рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░рддे рдеे।

   >>>4. рд╡ेрджाрди्рдд рдбिрдг्рдбिрдо-рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдо рдиाрдкрд░ः" :  рджाрджा рдкुрдирд░्рдЬрди्рдорд╡ाрдж рдоें рдкूрд░ा рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рдеे рдФрд░ рдХрд╣рддे рдеे рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдФрд░ рдХрд░्рдорд╡ाрдж рдХा рдЖрдкрд╕ рдоें рдЕрди्рдпोрди्рдпाрд╢्рд░рдп рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ै। рдФрд░ рднाрдЧ्рдп рд╕े- рдЕрд░्рдеाрдд 'рд╢्рд░ी рдаाрдХुрд░-рд╢्рд░ी рдоाँ рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी' рдХी рдЕрд╕ीрдо рдХृрдкा рд╕े рд╣ी, рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХो рдЗрд╕ рдЬрди्рдо рдоें рд╕ुрдХрд░्рдо рдХрд░рдиे; рдЕрд░्рдеाрдд рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे 'Be and Make рдЖंрджोрд▓рди' рд╕े рдЬुреЬрдиे рдХा рд╕ौрднाрдЧ्рдп  рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै ! рдФрд░ рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдорди рдоें рдХुрдХрд░्рдо рдХрд░рдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рдХा рдЬрди्рдо рд╣ोрддा рд╣ै; ....рдФрд░ рдлिрд░ рдХрд░्рдорд╡ाрдж рдХा рд╕рд░्рдХिрд▓, рдЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрдиे рддрдХ рдЪрд▓рддा рд░рд╣рддा рд╣ै !  рдЛрд╖ि рдХрд╣рддा рд╣ै: " рдирдоो рдм्рд░рд╣्рдордгे। рдирдорд╕्рддे рд╡ाрдпो।  рдд्рд╡рдоेрд╡ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ं рдм्рд░рд╣्рдоाрд╕ि рдд्рд╡рдоेрд╡ рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ं рдм्рд░рд╣्рдо рд╡ाрджिрд╖्рдпाрдоि।  ‘рд╣े рд╡ाрдпु! рдирдорд╕्рдХाрд░ рддुрдо्рд╣ें, рдХ्рдпोंрдХि рддुрдо рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ो।’рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡ाрдпु рдХो рдирдорд╕्рдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै, рдХि рд╣рдо рд╡ाрдпु рдХो рддो рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдм्рд░рд╣्рдо рдХो рдирд╣ीं рдЬाрдирддे। рд╡ाрдпु рд╕े рдПрдХ рдзाрдЧा рдЬोреЬा рд╣ै рдХि рдм्рд░рд╣्рдо рднी рдаीрдХ рд╡ाрдпु рдЬैрд╕ा рд╣ै।

     -рд╡рдирд╕्рдерд▓ी (рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди) рд╕े рд▓ौрдЯрддे рд╕рдордп рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी, рд░ोрд╣рдиिрдпा, рдКँрдЪ, рдХрдмीрд░ рдЪौрд░ा рдкрд░ рдн्рд░рдо-рднंрдЬрди рдЧोрд╖्рдЯी рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рдоें рдЬाрдиे рдХे рдкрд╣рд▓े рдЬीрдк рдоें рд╕ुрди рд░рд╣ा рдеा -" рдЪिрджाрдирди्рдж рд░ूрдкः рд╢िрд╡ोрд╣ं- рд╢िрд╡ोрд╣ं " рд╕ाрдордиे рд╕े рдлूрд▓ рд╕्рдкीрдб рдоें рдмрд╕ рдЖрддा рджिрдЦा - рдЯрдХ्рдХрд░ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╣ै - рдб्рд░ाрдЗрд╡рд░ рдХो рдЭрдкрдХी рдЖ рдЧрдпी рд╣ै। рддो рдорди рдоें рд╡िрдЪाрд░ рдЙрдаा рдпрджि рдоैं рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा рд╣ूँ -рддो рдЕрднी рдорд░ेрдЧा рдХौрди ? рдЕрднी рдорд░ेрдЧा рдХौрди рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ंрдХाрд░ рдпा рдЕрдкрд░िрд╡рд░्рддрди-рд╢ीрд▓ рд╕рдд्рдп рдпा рдм्рд░рд╣्рдо ? рдЗрд╕ी рднाрд╡ी рдПрдХ्рд╕ीрдбेंрдЯ рдкрд░ рдорди рдХो рдПрдХाрдЧ्рд░ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж, рдРрд╕िрдбेंрдЯ  'Big Bang ' рдХी рдЖрд╡ाрдЬ   (рд╡िрд╡ेрдХрдЬ рдЬ्рдЮाрди) рдФрд░  рд╡ेрджांрдд рдбिрдг्рдбिрдо - " рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдд्рдпं рдЬрдЧрди्рдоिрде्рдпा, рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдо рдиाрдкрд░ः " рдХी рдЕрдиुрднूрддि .......   рдХрдм рд╡्рдпुрдд्рдеाрди рд╣ुрдЖ рдирд╣ीं рдкрддा - рд▓ेрдХिрди рдЬрд╣ा рдЧाреЬी рд╕े рдмाрд╣рд░ рдлेंрдХा рдЧрдпा рдеा рд╡рд╣ां рд╕ुрдмрд╣ рдоें  RSS рдХा рд╢ाрдЦा рдЪрд▓ рд░рд╣ा рдеा -рдкрд░рдоाрдирди्рдж рдХी рдЕрд╡рд╕्рдеा рд╕े рдЙрдардиे рдХा рдорди рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। рд╕рдордЭ рдоें рдЖрдпा рдХि рдк्рд░рдд्рдпाрд╣ाрд░-рдзाрд░рдгा-рдз्рдпाрди-рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рд╣ो рдЬाрдиे, рдпा рдЙрд╕ рдЦрддрд░рдиाрдХ рд╕рдд्рдп рд╕े рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рд╣ो рдЬाрдиे рд╕े рдордиुрд╖्рдп рдХा рдн्рд░рдо рдпा рдоिрде्рдпा "рдХрд░्рддा" рдкрди рд╡ाрд▓ा рдЕрд╣ंрдХाрд░ (рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХी рдЧाँрда) рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рдХेрд╡рд▓  'рдХाрд░рдг  рд╢рд░ीрд░'  рд╡ाрд▓ा рдЕрд╣ं рд╣ी рдмрдЪрддा рд╣ै рдЗрд╕ी рдХो рдЕрд▓ंрдХाрд░िрдХ рднाрд╖ा рдоें рдПрдеेंрд╕ рдХा рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी рджेрд╡рдХुрд▓िрд╢ рдкрд░рдо् рд╕рдд्рдп рдХो рджेрдЦрдиे рдХे рдмाрдж рдЕँрдзा рд╣ो рдЧрдпा рдеा рдХрд╣рддे рд╣ैं !!  RSS рдХे рдк्рд░ेреЮेрд╕рд░ рд╢ुрдХ्рд▓ рд╡рд╣ां рд╕े рдЙрдаाрдХрд░ рдоुрдЭे рдФрд░ рдоेрд░े рдб्рд░ाрдЗрд╡рд░ рдХो рдХрдмीрд░-рдЪौрд░ा рдЕрд╕्рдкрддाрд▓ рд▓े рдЧрдП। рдоेрд░े рд╢рд░ीрд░ рдкрд░ рдЦрд░ोंрдЪ рддрдХ рдирд╣ीं рдЖрдпा рдеा। 

  рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдХिрд╕рдХा рд╣ोрддा рд╣ै рдФрд░ рдХ्рдпों рд╣ोрддा рд╣ै? рдорди рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рддे рдХрд░рддे, рдЬрдм 14 рдЕрдк्рд░िрд▓, 1992  рдХो рдЬрдм  рд╡ाрд░ाрдгрд╕ी рдХे рдиिрдХрдЯ рдКँрдЪ рдоें , рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рдпा рд╡िрд╡ेрдХрдЬ्рдЮाрди рдЬрди्рдп - "рд╡ेрджाрди्рдд рдбिрдг्рдбिрдо -  " рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдо рдиाрдкрд░ः" рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХ्рдпा "рдоुрдЭे " рд╣ुрдИ ? рддो рдпрд╣ рд╕ोрдЪрддे рд╣ी рдорди рдоें рдк्рд░рд╢्рди рдЙрдаा рдХрд╣ीं рдоुрдЭे рднी 'рдХौрд╢िрдХ рдоुрдиि ' рдХा рдмрдЧुрд▓ा рднрд╖्рдо рд╡ाрд▓ा рдЕрд╣ंрдХाрд░ рддो рдирд╣ीं рдЖ рдЧрдпा ? рддрдм рджाрджा рдиे рдоेрд░े рд╕ंрд╢рдп рдХो рдпрд╣ рд╕рдордЭाрдХрд░ рдирд╖्рдЯ рдХिрдпा рдеा рдХि -'рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж ' (рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЪैрддрди्рдп рд╕्рдкंрджрди ) рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рддुрдо्рд╣ें (рдХрд░рдг-рд╢рд░ीрд░ рдпा рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ं рдХो) рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рдеा, рдмрд▓्рдХि рдЖрдд्рдоा рдХो рд╣ी рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ुрдЖ рдеा! рдЖрдд्рдоा рд╣ी рдк्рд░ेрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдкрд░рдоाрдд्рдоा рд╣ै, рдЬिрд╕рдоें рдж्рд╡ैрдд рдмुрдж्рдзि рддो рд╣ै рд╣ी рдирд╣ीं। рдЗрд╕рд▓िрдпे, рдоाँ рднрд╡рддाрд░िрдгी рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े рдХेрд╡рд▓ 'рд╡िрдж्рдпा рдХा рдЕрд╣ं' рдоाँ рд╕ाрд░рджा рджेрд╡ी рдХे рдоाрддृ рд╣्рд░рджрдп рдХा рд╕рд░्рд╡рд╡्рдпाрдкी рд╡िрд░ाрдЯ 'рдоैं' рд░рдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рдЕрд╡рддाрд░ी 'рдоैं' рднी рддुрдо рдирд╣ीं рдЖрдд्рдоा рд╣ी -рджाрд╕ рдоैं рдмрдиा рд╣ै, рддुрдо рд╣рдоेрд╢ा рд╕े рд╕ाрдХ्рд╖ी рдЪैрддрди्рдп рдеे ,рд╣ो рд░рд╣ोрдЧे - рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि !

      рдФрд░ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдмрд╣ुрдд рдЕрд▓्рдкрд╕рдордп рдоें рд╣ी VIVEK-JIVAN рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд, " рдкूрдЬ्рдп рдирд╡рдиीрджा" рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी-рдмंрдЧрд▓ा рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп рдХा рдоैं рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рдХрд░рдиे рд▓рдЧा- рд░ाрдордЪрди्рдж्рд░ рдЙрд╕рдХो рдПрдбिрдЯ рдХрд░рддे рдФрд░ рдЕрдЬрдп рдкांрдбेрдп рдЙрд╕ рд╣рд╕्рддрд▓ेрдЦ рдХा рдлोрдЯोрд╕्рдЯेрдЯ рдХрд░ाрдХрд░ рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╣िрди्рджी-рднाрд╖ी рдоिрдд्рд░ों рдоें рд╡िрддрд░рдг рдХрд░рдиे рд▓рдЧे। рдЗрд╕рдХी рдЙрдкрдпोрдЧिрддा рдФрд░ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдпрддा рдХो рджेрдЦрддे рд╣ुрдП, 30 рджिрд╕ंрдмрд░ 1998  рдХो рдПрдХ рдкрдд्рд░ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХेрди्рдж्рд░ीрдп-рд╕ंрд╕्рдеा "рдЕрдЦिрд▓ рднाрд░рдд  рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓"  рдиे рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХो  рдж्рд╡िрднाрд╖ी рдкрдд्рд░िрдХा VIVEK-JIVAN рдХा рд╣िрди्рджी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг- ' рд╡िрд╡ेрдХ-рдЕंрдЬрди' рдХे рдиाрдо рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХी рдЕрдиुрдорддि рдХो рдк्рд░рджाрди рдХрд░ рджी।

   рдЕрдкрдиी рд╕्рдоृрддि рд╕े рдпрд╣ाँ рддрдХ рд▓िрдЦрдиे рдХे рдмाрдж, рдЙрдд्рддрд░ рдмंрдЧाрд▓ рдХे рдЖंрдЪрд▓िрдХ рд╢िрд╡िрд░ рдоें рджाрджा рдиे рдмंрдЧрд▓ा рдоें рдЬो " рджाрдп рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░ो " рд╢ीрд░्рд╖рдХ рд╡िрджाрдИ рднाрд╖рдг (farewell speech) рджिрдпा рдеा рдЙрд╕рдХा рдпूрдЯ्рдпूрдм рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рдоिрд▓ा рдЬो рджाрджा рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрдХ्рд╕рд░ рджिрдП рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рдЙрдкрджेрд╢ों рдХी рд╕्рдоृрддि рдХрд░рд╡ाрддा рд╣ै। рдЙрд╕рдХा рд╣िрди्рджी рдЕрдиुрд╡ाрдж рднी рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ , рддाрдХि " рд╡िрд╡ेрдХ-рдЕंрдЬрди " рдкрдд्рд░िрдХा рдХे рдЕрдЧрд▓े рдЕंрдХ рдоें рдирд╡рдиीрджा рдХी рд╕्рдоृрддि рдХे рд╕ाрде рдпрд╣ рдиिрдмंрдз рднी рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ो рдЬाрдпे।        

   рд╣рдо рдЬो рджेрдЦрддे, рд╕ुрдирддे рд╣ैं, рдЙрд╕рд╕े рд╣рдоाрд░ा рдорди рдмрдирддा рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рд╡ेрдж рдХрд╣рддे рд╣ैं- рднрдж्рд░ं рдХрд░्рдгेрднि: рд╢ृрдгुрдпाрдо рджेрд╡ा:। рднрдж्рд░ं рдкрд╢्рдпेрдоाрдХ्рд╖рднिрд░्рдп...рджेрд╡ рд╣िрддं рдпрдж рдЖрдпुः рдпрдЬ्рдЮ рдХेрд╡рд▓ рдЕрдЧ्рдиि рд╣ोрдо рдирд╣ीं рд╣ै। рдпрд╣  рд╕ंрдкрдд्рддि (рдФрд░ рд╖рдЯ्рд╕рдо्рдкрдд्рддि) рдХा рд╡िрдХेंрдж्рд░ीрдХрд░рдг рд╣ै। рдЬो рдкाрдУ, рд╕рднी рдХे рд╕ाрде рдмांрдЯों ! - рдХ्рдпोंрдХि рдЖрдкрдХी рдЬेрдм рдоें рд╣рд░ рд░ुрдкрдпा рдХिрд╕ी рджूрд╕рд░े рдХी рдЬेрдм рд╕े рдЖрдпा рд╣ै। рдпрджि рд╕рдоाрдЬ рдиा рд╣ोрддा, рдЖрдк рд╡्рдпрд╡рд╕ाрдп рдХрд░рддे рдХैрд╕े? рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд▓ोрдЧों рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ рддрдеा рдЗрд╕ рдЬ्рдЮाрдирдпрдЬ्рдЮ рдоें рд╕ाрде рдЖрдХрд░ рдЦреЬे рд╣ो рдЬाрдиे рд╕े, рд╕ुрдирдХрд░ рдмреЬा рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╣ुрдЖ рдХि рдЗрд╕ рдмाрд░ рдХे рдЙрдд्рддрд░ рдмंрдЧाрд▓ рдпुрд╡ा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрд╡िрд░ рдоें 450 рд╕े рдЕрдзिрдХ рд▓реЬрдХे рдЖрдпे рд╣ैं। рд╕рд░्рд╡ рднाрд░рддीрдп рдХैрдо्рдк рдХे рдЖрд▓ाрд╡ा рд╡рд░्рд╖ рднрд░ рдоें рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХे 100 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХैрдо्рдк рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕ рд╕рдордп рджेрд╢ рдХे 12 рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे 350 рд╕े рднी рдЕрдзिрдХ рдХेंрдж्рд░ рд╣ैं। рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдЕंрдЪрд▓ рдоें рдПрдХ рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╢िрд╡िрд░ рд╣ोрддा рд╣ै , рд░ाрдЬ्рдп рд╕्рддрд░ीрдп рд╢िрд╡िрд░ рд╣ोрддा рд╣ै,рдЬिрд▓ा рд╕्рддрд░ीрдп рд╢िрд╡िрд░ рд╣ोрддा рд╣ै , рд╕्рдеाрдиीрдп рд╢िрд╡िрд░ рд╣ोрддा рд╣ै -рдЬрд╣ाँ рдХрд╣ीं рднी рдХेंрдж्рд░ рд╣ो। рдЗрд╕ рдмाрд░ рдпрд╣ाँ, рд╕рднी рдХे рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕े рдмрд╣ुрдд рдмреЬी рд╕ंрдЦ्рдпा рдоें рдХैрдо्рдкрд░्рд╕ рдЖрдпे рд╣ैं, рдПрд╡ं рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡рд░्рд╖ рдпрд╣ाँ рд╕рднी рдХा рд╕рд╣рдпोрдЧ  рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд░рд╣рддा рд╣ै, рдмрд╣ुрдд рдЖрдирди्рдж рдХी рдмाрдд рд╣ै। рд╡िрд╡ेрдХрджрд░्рд╢рди рдХे рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╕े рд╡िрд╡ेрдХрдЬ рдЬ्рдЮाрди, рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХрдЬ рдЬ्рдЮाрди рд╕े рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рд╡ेрджाрди्рдд рдбिрдг्рдбिрдо  

рд╕рд╣рдпрдЬ्рдЮाः рдк्рд░рдЬाः рд╕ृрд╖्рдЯ्рд╡ा рдкुрд░ोрд╡ाрдЪ рдк्рд░рдЬाрдкрддिः।

рдЕрдиेрди рдк्рд░рд╕рд╡िрд╖्рдпрдз्рд╡рдоेрд╖ рд╡ोрд╜рд╕्рдд्рд╡िрд╖्рдЯрдХाрдордзुрдХ्।।3.10।।

  рдк्рд░рдЬाрдкрддि (рд╕ृрд╖्рдЯिрдХрд░्рдд्рддा) рдиे (рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे) рдЖрджि рдоें рдпрдЬ्рдЮ рд╕рд╣िрдд рдк्рд░рдЬा рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░ рдХрд╣ा рдЗрд╕ рдпрдЬ्рдЮ рдж्рд╡ाрд░ा рддुрдо рд╡ृрдж्рдзि рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдФрд░ рдпрд╣ рдпрдЬ्рдЮ рддुрдо्рд╣ाрд░े рд▓िрдпे рдЗрдЪ्рдЫिрдд рдХाрдордиाрдУं рдХो рдкूрд░्рдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा (рдЗрд╖्рдЯрдХाрдордзुрдХ्) рд╣ोрд╡े।।

рд╕ृрд╖्рдЯि рдЕрд░्рдеाрдд् рд╕рд░्рдЧ рдХे рдЖрд░рдо्рдн рдоें рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рдиे рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдХрд░्рдоों рдХी рдпोрдЧ्рдпрддा рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХ-рдк्рд░рдпोрдЧ рд╢рдХ्рддि рд╕рд╣िрдд рдордиुрд╖्рдпों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рд╣ै। рдЕрдиुрдХूрд▓ рдФрд░ рдк्рд░рддिрдХूрд▓ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рд╕рджुрдкрдпोрдЧ рдХрд▓्рдпाрдг рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдпे рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рдиे рдЕрдиुрдХूрд▓-рдк्рд░рддिрдХूрд▓ рдкрд░िрд╕्рдеिрддि рдХा рд╕рджुрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХा рд╡िрд╡ेрдХ-рдк्рд░рдпोрдЧ рд╢рдХ्рддि рд╕ाрде рджेрдХрд░ рд╣ी рдордиुрд╖्рдпों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рд╣ै। рд╕рдд्- рдЕрд╕рдд् рдХा рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдкрд╢ु, рдкрдХ्рд╖ी, рд╡ृрдХ्рд╖ рдЖрджि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рдкрд░ोрдкрдХाрд░ (рдХрд░्рддрд╡्рдпрдкाрд▓рди) рд╣ोрддा рд╣ै; рдХिрди्рддु рдордиुрд╖्рдп рдХो рддो рднрдЧрд╡рдд्рдХृрдкा рд╕े рд╡िрд╢ेрд╖ рд╡िрд╡ेрдХ-рд╢рдХ्рддि рдоिрд▓ी рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЕрддः рдпрджि рд╡рд╣ рдЕрдкрдиे рд╡िрд╡ेрдХ рдХो рдорд╣рдд्рдд्рд╡ рджेрдХрд░ рдЕрдХрд░्рддрд╡्рдп рди рдХрд░े рддो рдЙрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рднी рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд▓ोрдХ-рд╣िрддाрд░्рде рдХрд░्рдо рд╣ो рд╕рдХрддे рд╣ैं।

рдк्рд░рдЬाрдкрддि рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рдиे рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे рдЖрджिрдХाрд▓ рдоें рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдХрд░्рдоों рдХे рд╡िрдзाрдирд╕рд╣िрдд рдк्рд░рдЬा-(рдордиुрд╖्рдп рдЖрджि-) рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░рдХे (рдЙрдирд╕े, рдк्рд░рдзाрдирддрдпा рдордиुрд╖्рдпों рд╕े) рдХрд╣ा рдХि рддुрдорд▓ोрдЧ рдЗрд╕ рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╕рдмрдХी рд╡ृрдж्рдзि рдХрд░ो рдФрд░ рд╡рд╣ рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдХрд░्рдо-рд░ूрдк рдпрдЬ्рдЮ рддुрдорд▓ोрдЧों рдХो рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдкाрд▓рди рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╕ाрдордЧ्рд░ी рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиेрд╡ाрд▓ा рд╣ो। 

рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдХрд░्рдо рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рддुрдорд▓ोрдЧ рджेрд╡рддाрдУं рдХो рдЙрди्рдирдд рдХрд░ो рдФрд░ рд╡े рджेрд╡рддाрд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рддुрдорд▓ोрдЧों рдХो рдЙрди्рдирдд рдХрд░ें। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рдЙрди्рдирдд рдХрд░рддे рд╣ुрдП рддुрдо рд▓ोрдЧ рдкрд░рдо рд╢्рд░ेрдп (рдм्рд░рд╣्рдордд्рд╡ -рдХो рдХрд▓्рдпाрдг) рдХो рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрдУрдЧे। 

рдк्рд░рдЬाрдкрддि рдм्рд░рд╣्рдоा рдиे рдордиुрд╖्рдпों рдХी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХрд░рдХे рдЙрди्рд╣ें рдЬ्рдЮाрдирдпрдЬ्рдЮ - рдХрд░рдиे рдХा рдиिрд░्рджेрд╢ рджेрдХрд░ рдЙрди्рд╣ें рдордиुрд╖्рдпों рд╕рдоाрдЬрдмрдж्рдз рдк्рд░ाрдгी рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрдпा рд╣ै। рднाрд░рдд рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП Be and Make рдЖрди्рджोрд▓рди рдЬैрд╕े рдорд╣ाрди рдЖंрджोрд▓рди рдХा рдиेрддृрдд्рд╡ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП- рдЕрдиेрдХ рд▓ोрдЧों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै। рдмрд╣ुрдд рд╕े рд▓ोрдЧों рдХा рдорди рдФрд░ рдЙрдирдХी рд╢рдХ्рддि рдХे рдПрдХрдд्рд░ рд╣ोрдиे рдкрд░ рдорд╣ाрди рдХाрд░्рдп рд╕рдо्рдкрди्рди рд╣ोрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдкрд░рд╕्рдкрд░ рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдПрд╡ं рдордиोрднाрд╡ों рдХे рдЖрджाрди-рдк्рд░рджाрди рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЖрдд्рдордХेрди्рдж्рд░िрдд рди рдмрдирдХрд░ рд╕рдоाрдЬрдХेंрдж्рд░िрдд , рджेрд╢рдХेंрдж्рд░िрдд рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡рдХेंрдж्рд░िрдд рд╣ोрдиे рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕ी рдмाрдд рдоें рддो рдоाрдирд╡рд╕рдоाрдЬ рдЕрди्рдпाрди्рдп рдкрд╢ु-рд╕рдоाрдЬ рд╕े рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рдФрд░ рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╣ै। рдпрдж्рдпрдкि рдиिрдо्рдирд╢्рд░ेрдгी рдХे рдк्рд░ाрдгिрдпों рдоें рднी рдЕрдкूрд░्рд╡ рд╕ंрдШрд╢рдХ्рддि рдХा рд╡िрдХाрд╕ рджिрдЦाрдИ рджेрддा рд╣ै , рддो рднी рдЙрдирдХी рджрд▓рдмрди्рджी рдХेрд╡рд▓ рдЖрдд्рдорд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рд╣ै , рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╣िрдд рдХे рд▓िрдП рдирд╣ीं। рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рд╕्рд╡ाрд░्рде рдХो рдкूрд░ा рдХрд░рдиे рдоें рд╡्рдпрдЧ्рд░ рд░рд╣рдиे рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рдордиुрд╖्рдп рдзрд░рддी рдкрд░ рдирд╣ीं рдЖрдпा рд╣ै। рд╣рдорд▓ोрдЧ рд╕рдм рдХोрдИ рд╕рднी рдХे рд▓िрдП рд╣ैं , рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рджूрд╕рд░ों рдХे рд╣िрдд рдХे рд▓िрдП рд╣ै। -"рд╕рдХрд▓ेрд░ рддрд░े рд╕рдХрд▓े рдЖрдорд░ा , рдкрд░рдд्рдпेрдХे рдЖрдорд░ा рдкрд░ेрд░ рддрд░े। "

     рдЗрд╕рдХे рдЕрдЧрд▓े рд╢्рд▓ोрдХ рдоें рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рдиे рдЬो рдХрд╣ा рд╣ै - "рдкрд░рд╕्рдкрд░ं рднाрд╡рдпрди्рддः рд╢्рд░ेрдпः рдкрд░рдорд╡ाрдк्рд╕्рдпрде।"।3.11।। рдЗрди рд╢рдм्рджों рдХे рднीрддрд░ рд╣рдо рд╡िрд╢्рд╡рдоाрдирд╡рддा рдХी рдЭंрдХाрд░ рд╕ुрдирддे рд╣ैं। рдЕрд░्рдЬिрдд рдкрджाрд░्рдеों рдХा рдЖрдкрд╕ рдоें рдЖрджाрди-рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиे, рддрдеा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рдХрд▓ рдЙрдд्рдкाрдж рдХो рд╕рдм рдоें рд╕рдоाрди рд░ूрдк рдоें-рдирд╣ीं, рдЙрдирдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ्рддाрдиुрд╕ाрд░ рджेрд╡рддाрдмुрдж्рдзि рд╕े рд╡िрддрд░рдг рдХрд░рдиे рдкрд░ рдоाрдирд╡-рд╕рдоाрдЬ рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рдоाрд░्рдЧ рдкрд░ рдЕрдЧ्рд░рд╕рд░ рд╣ो рд╕рдХेрдЧा , рджूрд╕рд░ों рдХो рд╡ंрдЪिрдд рдХрд░рдХे рдирд╣ीं। рдм्рд░рд╣्рдоा рдХी рдЗрд╕ рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдХोрдИ рд╣рдоाрдЬ-рдЗрд╕्рд░ाрдЗрд▓ рдпुрдж्рдз рдЬैрд╕ा Geopolitical boundaries-рднूрд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рд╕ीрдоा- рд░ेрдЦा рд╡िрд╡ाрдж рдирд╣ीं рд╣ै। рджेрд╡рддाрдУं-рдордиुрд╖्рдпों, рдордиुрд╖्рдпो-рдордиुрд╕्рдпो рдХा рдЖрдкрд╕ी рдоिрд▓рди-рд╕ेрддु рдпрд╣ी рд╣ै। 

 'рдкрд░рд╕्рдкрд░ं рднाрд╡рдпрди्рддः' рдЗрди рдкрджों рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рдирд╣ीं рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдпे рдХि рджूрд╕рд░ा рд╣рдоाрд░ी рд╕ेрд╡ा рдХрд░े рддो рд╣рдо рдЙрд╕рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░ें, рдк्рд░рдд्рдпुрдд рдпрд╣ рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдпे рдХि рджूрд╕рд░ा рд╣рдоाрд░ी рд╕ेрд╡ा рдХрд░े рдпा рди рдХрд░े, рд╣рдоें рддो рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрд╕рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиी рд╣ी рд╣ै-рд╢िрд╡рдЬी рдХे рдРрд╕ा рдиाрдЧ рдХो рдЧрд▓े рдоें рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा рд╣ै। рджूрд╕рд░ा рдХ्рдпा рдХрд░рддा рд╣ै, рдХ्рдпा рдирд╣ीं рдХрд░рддा; рд╣рдоें рд╕ुрдЦ рджेрддा рдпा рджुःрдЦ, рдЗрди рдмाрддों рд╕े рд╣рдоें рдХोрдИ рдорддрд▓рдм рдирд╣ीं рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдпे; рдХ्рдпोंрдХि рджूрд╕рд░ों рдХे рдХрд░्рддрд╡्рдп рдХो рджेрдЦрдиे рд╡ाрд▓ा рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╕े рдЪ्рдпुрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдкрд░िрдгाрдорд╕्рд╡рд░ूрдк рдЙрд╕рдХा рдкрддрди рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рдк्рд░ाрдгिрдпों рдХी рдЙрди्рдирддि рдХे рд▓िрдпे рдордиुрд╖्рдпों рдХो рдЕрдкрдиे-рдЕрдкрдиे   рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдХрд░्рдорд░ूрдк рдпрдЬ्рдЮ рдХे рдкाрд▓рди рдХा рдЖрджेрд╢ рджेрддे рд╣ैं। рдиिрд╖्рдХाрдорднाрд╡ рд╕े рдХेрд╡рд▓ рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдкाрд▓рдирдХे рд╡िрдЪाрд░ рд╕े рдХрд░्рдо рдХрд░рдиे рдкрд░ рдордиुрд╖्рдп рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдФрд░ рд╕рдХाрдорднाрд╡ рд╕े рдХрд░्рдо рдХрд░рдиे рдкрд░ рдордиुрд╖्рдп рдмрди्рдзрди рдоें рдкрдб़ рдЬाрддा рд╣ै। рдпрд╣ рд╕िрдж्рдзाрди्рдд рд╣ै рдХि рдЬрдмрддрдХ рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиे рд▓िрдпे рдХрд░्рдо рдХрд░рддा рд╣ै, рддрдмрддрдХ рдЙрд╕рдХे рдХрд░्рдордХी рд╕рдоाрдк्рддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी рдФрд░ рд╡рд╣ рдХрд░्рдоोंрд╕े рдмँрдзрддा рд╣ी рдЬाрддा рд╣ै। рдХृрддрдХृрдд्рдп рд╡рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬो рдЕрдкрдиे рд▓िрдпे рдХрднी рдХुрдЫ рдирд╣ीं рдХрд░рддा। 

       рдХрд░्рдордпोрдЧी рджूрд╕рд░ों рдХी рд╕ेрд╡ा рдЕрдерд╡ा рд╣िрдд рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рд╕рджा рд╣ी рддрдд्рдкрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдпे рдк्рд░рдЬाрдкрддि рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рдХे рд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рджूрд╕рд░ों рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиे рдХी рд╕ाрдордЧ्рд░ी, рд╕ाрдорд░्рде्рдп рдФрд░ рд╢рд░ीрд░-рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдЙрд╕े рдХрднी рдХрдоी рдирд╣ीं рд░рд╣рддी। рдЙрд╕рдХो рдпे рдЙрдкрдпोрдЧी рд╡рд╕्рддुрдПँ рд╕ुрдЧрдорддाрдкूрд░्рд╡рдХ рдоिрд▓рддी рд░рд╣рддी рд╣ैं। рдк्рд░ाрдпः рд╕рднी рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рд╣ै рдХि рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рд▓ेрдиे рдХा рднाрд╡ рд░рдЦрдиेрд╡ाрд▓े рдХो рдХोрдИ рджेрдиा рдирд╣ीं рдЪाрд╣рддा। рдЗрд╕рд▓िрдпे рдм्рд░рд╣्рдоाрдЬी рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рдмिрдиा рдХुрдЫ рдЪाрд╣े, рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдерднाрд╡ рд╕े рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдХрд░्рдо рдХрд░рдиे рд╕े рд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиी рдЙрди्рдирддि (рдХрд▓्рдпाрдг) рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै।

     рдордиुрд╖्рдп рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдпрдХे рдкाрд▓рдирдкूрд░्рд╡рдХ рджूрд╕рд░ेрдХे рдЕрдзिрдХाрд░рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рддा рд╣ै। рдЬैрд╕े, рдоाрддा-рдкिрддाрдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиा рдкुрдд्рд░ рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै рдФрд░ рдоाрддा-рдкिрддा рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै। рдЬो рджूрд╕рд░ेрдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ी рд╣рдоाрд░ा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ोрддा рд╣ै। рдЕрддः рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рдХो рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдп-рдкाрд▓рди рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджूрд╕рд░े рдХे рдЕрдзिрдХा рд░рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рдиी рд╣ै рддрдеा рджूрд╕рд░े рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рдирд╣ीं рджेрдЦрдиा рд╣ै। рджूрд╕рд░े рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рджेрдЦрдиे рд╕े рдордиुрд╖्рдп рд╕्рд╡рдпं рдХрд░्рддрд╡्рдпрдЪ्рдпुрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै; рдХ्рдпोंрдХि рджूрд╕рд░े рдХा рдХрд░्рддрд╡्рдп рджेрдЦрдиा рд╣рдоाрд░ा рдХрд░्рддрд╡्рдп рдирд╣ीं рд╣ै। рддाрдд्рдкрд░्рдп рд╣ै рдХि рджूрд╕рд░े рдХा рд╣िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै--рдпрд╣ рд╣рдоाрд░ा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдХा рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै। 

     рд╣рдоाрд░े рдЬिрддрдиे рднी рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдзी--рдоाрддा-рдкिрддा, рд╕्рдд्рд░ी-рдкुрдд्рд░, рднाрдИ-рднौрдЬाрдИ, рдмрд╣िрди-рдмрд╣рдиोрдИ, рд╕рдордзी-рд╕рдордзिрди рдЖрджि рд╣ैं, рдЙрди рд╕рдм рдХी рд╣рдоें рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиी рд╣ै। рдЕрдкрдиा рд╕ुрдЦ  рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдпे рдпे рд╕рдо्рдмрди्рдз рдирд╣ीं рд╣ैं। рд╣рдоाрд░ा рдЬिрдирд╕े рдЬैрд╕ा рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ै, рдЙрд╕ी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрдирдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдиा, рдорд░्рдпाрджा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЙрди्рд╣ें рд╕ुрдЦ рдкрд╣ुँрдЪाрдиा рд╣рдоाрд░ा рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै। рдЙрдирд╕े рдХोрдИ рдЖрд╢ा рд░рдЦрдиा рдФрд░ рдЙрди рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдЕрдзिрдХाрд░ рдоाрдирдиा рдмрд╣ुрдд рдмрдб़ी рднूрд▓ рд╣ै। рд╣рдо рдЙрдирдХे рдЛрдгी рд╣ैं рдФрд░ рдЛрдг рдЙрддाрд░рдиे рдХे рд▓िрдпे рдЙрдирдХे рдпрд╣ाँ рд╣рдоाрд░ा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЕрддः рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдерднाрд╡ рд╕े рдЙрди рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдпों рдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдХे рд╣рдо рдЕрдкрдиा рдЛрдг рдЪुрдХा рджें--рдпрд╣ рд╣рдоाрд░ा рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ै। рд╕ेрд╡ा рддो рд╣рдоें рд╕рднी рдХी рдХрд░рдиी рд╣ै; рдкрд░рди्рддु рдЬिрдирдХी рд╣рдоाрд░े рдкрд░ рдЬिрдо्рдоेрд╡ाрд░ी рд╣ै, рдЙрди рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдпों рдХी рд╕ेрд╡ा рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдХрд░рдиी рдЪाрд╣िрдпे 

       рд╢िрд╡िрд░ рдХे рдЕंрддिрдо рджिрди рдХे рд╕ाрдпंрдХाрд▓ीрди рд╕рдд्рд░ рдХो рд╡िрджाрдИ рд╕рднा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै - farewell session. рд╡िрджाрдИ рд╕рднा ! рд╡िрджाрдИ рд╣рдорд▓ोрдЧ рдХिрд╕рдХो рджेंрдЧे ? рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХे рдкाрд╕ рд╡िрджाрдИ (Goodbye-рдЕंрддिрдо рд░ूрдк рд╕े рд░ाрдо-рд░ाрдо рдХрд╣ рджेрдиे) рдЬैрд╕ी рдХोрдИ рд╡рд╕्рддु рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрджाрдп рдпрджि рдХрд░ рд╕рдХो-рддो рддुрдо рд╕рднी рдХैрдо्рдкрд░्рд╕/рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рд▓ोрдЧ рдЕрджाрдп (redemption-рдпाрдиि рдмंрдзрдирдоुрдХ्рддि) рдХрд░рдиे рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдЬрд░ूрд░  рдХрд░ो, рдХिрд╕ीрдХो рд╡िрджाрдп (рд╡िрджाрдИ) рдордд рджेрдиा। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЖрдЬ рд╡िрджाрдИ рд╢рдм्рдж рдХे рдЕрд░्рде рдХो рдмрджрд▓ рдХрд░ рджेрдЦрдиे рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рдХी рдЬाрдпे। 'рд╡िрджाрдпी ' рд╢рдм्рдж рдоें -'рд╡ि' -рдоाрдиे рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै , рдФрд░ рджाрдп рд╕े рд╣ुрдЖ рдпрд╣ рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХा рджाрдп рд╣ै, рджाрдпिрдд्рд╡ рд╣ै - рдпाрдиि рдЬिрд╕ рдХाрд░्рдп рдХो рд╣рдо рдЯाрд▓ рдирд╣ीं рд╕рдХрддे, we can't avoid, рдЬिрд╕े рд╣рдоें рдХрд░рдиा рд╣ी рдкреЬेрдЧा !  рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬो рд╡िрдзाрддा рдХी рддрд░рдл рд╕े рднाрд░рдд рдХे рдпुрд╡ाрдУं рдкрд░ рдПрдХ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рд╕ौंрдкा рдЧрдпा рд╣ै, рдЙрд╕ рджाрдпिрдд्рд╡ рдХा рд╣рдорд▓ोрдЧ рд╡рд╣рди рдХрд░ें। [рдЬो рдаाрдХुрд░ рдиे ,рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдкрд░ рд╕ौंрдкा рдеा ? рдЬिрд╕े рдирд░ेंрдж्рд░ рдиे рдХрд╣ा рдеा , рдоुрдЭрд╕े рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा -рддो рдаाрдХुрд░ рдиे рдХрд╣ा рдеा -рддेрд░ी рд╣рдб्рдбी рдХрд░ेрдЧी!]  

  рд╡рд╣ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рдХ्рдпा рд╣ै ? рдХैрд╕े рдРрд╕े рд╣ुрдЖ рд╣ोрдЧा - рдоैं рдирд╣ीं рдмрддा рд╕рдХрддा ; рдХिрди्рддु рдкूрд░ी рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдРрд╕ा рдХोрдИ рджेрд╢ рдирд╣ीं, рдХोрдИ рд╕рдо्рдк्рд░рджाрдп рдирд╣ीं рд╣ै, рдЬो рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдирд╣ीं рдХрд░рддा рд╣ो। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдзрд░्рдо рдоें рдпрд╣ рдмाрдд рд╕्рд╡ीрдХृрдд рд╣ै। рдПрдХ рд╡िрджेрд╢ी рд▓ेрдЦрдХ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा  рдЗрд╕ 'рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा '# рдХे рд╡िрд╖рдп рдкрд░ рдкृрде्рд╡ी рдХे рд╕рдорд╕्рдд рдзрд░्рдоों рдХे рдордд рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░ рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рдк्рд░рдХांрдб рдЧ्рд░ंрде рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╣ै। /реи. рейрен рдоिंрдЯ/ ['рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा # рдбी. рдПрд░िрдХ рдоैрдХ्рд░ांрдЬ़ (D. Eric McCranz) рдж्рд╡ाрд░ा 2009 рдоें рд▓िрдЦिрдд 'The Reincarnationist Papers' рдЙрд╕े рд╕ाрдд рдЬрди्рдо рдпाрдж рд╣ैं. рдкुрдирд░्рдЬрди्рдорд╡ाрджी, рдЬिрди्рд╣ें рд╕ाрдоूрд╣िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХॉрдЧ्рдиोрдоिрдиा (Cognomina) рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै, рдЕрдкрдиे рд╕рднी рдкिрдЫрд▓े рдЬीрд╡рди рдФрд░ рдЕрдиुрднрд╡ों рдХो рдпाрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдирдП рдЕрд╡рддाрд░ рдоें рдПрдХ-рджूрд╕рд░े рдХो рдмाрд░-рдмाрд░ рдкाрддे рд╣ैं। рд▓ेрдХिрди рдЗрд╕ рдЧुрдк्рдд рд╕рдоूрд╣ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрдирдиे рдХे рд▓िрдП рдЗрд╡ाрди рдХो рдкрд╣рд▓े рдпрд╣ рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा рдХि рд╡рд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЙрдирдоें рд╕े рдПрдХ рд╣ै।] 

   рдЗрд╕ рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рд╕ाрд░ рд░ूрдк рд╕े рдпрд╣ी рд▓िрдЦा рдЧрдпा рд╣ै - рдХि рд╕рдо्рдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рдордиुрд╖्рдп рдкुрдирд░्рдЬрди्рдо рдоें рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं, рдФрд░ рдЗрд╕ рд╕ृрд╖्рдЯि рд╣рдо рд╕рднी рд▓ोрдЧ, рд╕рднी рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдЖрдпे рд╣ैं। рд╣рдо рд▓ोрдЧों рдХा рдЬीрд╡рди рдкрд░рд╕्рдкрд░ рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рдоिрд▓ा рд╣ै, рдХोрдИ рдЕрдХेрд▓ा рдирд╣ीं рдЬी рд╕рдХрддा рд╣ै। рдФрд░ рдЬीрд╡рди рд╣рдоें рдоिрд▓ा рд╣ै, рд╣ै рд╡рд╣ рдХрдЪ्рдЪा raw рдоाрдЯी рдпा рдХрдЪ्рдЪा рд▓ोрд╣ा рдЬैрд╕ा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХो рдкрдХा рдХрд░ рд╕ुंрджрд░ рджेрд╡ рдоूрд░्рддि рдЧреЭी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдордиुрд╖्рдп рдХा рдЬीрд╡рди рдХрдЪ्рдЪी рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдвेрд▓े рдЬैрд╕ा рд╣ै, рдЬैрд╕े рдоिрдЯ्рдЯी рдХो рдЬрд▓ рд╕े рдЧूँрде рдХрд░ рд╕ुंрджрд░ рджेрд╡ -рдоूрд░्рддि рдЧреЭी рдЬा рд╕рдХрддी рд╣ै। рдиृрдд्рдп-рд╢िрд▓्рдкी рдХी рдоूрд░्рддि - рд╣рдо рд╕рднी рдордиुрд╖्рдпों рдкрд░ рдпрд╣ рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рд╣ै рдХि рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдХो рд╕ुрди्рджрд░ рд░ूрдк рд╕े рдЧреЭрдиा рд▓ें। рдпрд╣ рдордиुрд╖्рдп рдЬрди्рдо рд╣рдоे рдоिрд▓ा рд╣ै, рдХैрд╕े рдоिрд▓ा рд╣рдо рдирд╣ीं рдЬाрдирддे рд╣ैं। рдкुрдирд░्рдЬрди्рдорд╡ाрдж (reincarnation) рд╕рднी рдзрд░्рдоों рдоें, рд╕рднी рджेрд╢ рдоें рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдкрд╣рд▓े рд╣рдоाрд░े рдХिрддрдиे рдЬрди्рдо рд╣ुрдП рд╣ैं , рд╣рдо рдХौрди рдеे рдпрд╣ рд╣рдо рдирд╣ीं рдЬाрдирддे рдХिрди्рддु рдЗрд╕ рдЬрди्рдо рдоें рдЖрдХрд░ рджेрдЦрддे рд╣ैं рдХि рд╣рдорд▓ोрдЧ рдмрдЪрдкрди рд╕े рдордиुрд╖्рдп рджेрд╣ рдзाрд░рдг рдХिрдпे рд╣ैं, рдХ्рд░рдорд╢ः рдмреЬे рд╣ो рд░рд╣े рд╣ैं । рдмреЬे рд╣ोрдиे рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрдХुрдЫ рджूрд╕рд░े рд▓ोрдЧ рд╣ी рдХрд░ рджेंрдЧे рдпा рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдХुрдЫ рдХрд░рдиा рдЬрд░ुрд░ी рд╣ोрдЧा ? рдирд╣ीं, рд╕рдм рдХुрдЫ рджूрд╕рд░ा рдирд╣ीं рдХрд░ेрдЧा, рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╕्рд╡рдпं рдХुрдЫ рдХрд░рдиे рдХी рдЬिрдо्рдоेрджाрд░ी рд╣ै। рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬिрддрдиी рдЬрд▓्рджी рд╕рдордЭ рд▓ेрдЧा, рдЙрд╕рдХा рдЙрддрдиा рдХрд▓्рдпाрдг рд╣ोрдЧा।/ рек.реиреж рдоिрдирдЯ।/   

     рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг рднी рдмрдЪрдкрди рдоें рд╕्рдХूрд▓ рдЧрдП , рдЬोреЬ рд╕िрдЦा рд░рд╣े рдеे рддрдм рддрдХ рд╕ीрдЦा, рд▓ेрдХिрди рдШрдЯाрд╡ рд╕ीрдЦрдиे рд╕े рдордиा рдХрд░ рджिрдпा। рдоाँ рд╕ाрд░рджा ,рдХे рд▓िрдП рд╕्рдХूрд▓ рдЬाрдиा рддो рджूрд░ рдХी рдмाрдд рдеी , рдШрд░ рдкрд░ рднी рдкреЭрдиे-рд▓िрдЦрдиे рдХा рдЕрд╡рд╕рд░ рдирд╣ीं рдеा। рдмрд╣ुрдд рджिрди рдХे рдмाрдж, рд╡िрд╡ाрд╣ рдХे рдХрдИ рд╡рд░्рд╖ों рдХे рдмाрдж рдХिрддрдиा рдХुрдЫ рд╕ुрдирдиे -рджुःрдЦ рдкाрдиे рдХे рдмाрдж рдЬрдм рджрдХ्рд╖िрдгेрд╢्рд╡рд░ рдкрд╣ुंрдЪी। рддो рдаाрдХुрд░ рдиे рдХрд╣ा -рдЗрддрдиे рджिрдиों рдмाрдж рдЖрдиे рдХा рд╕ोंрдЪा ? рдЖрдиे рдХे рдмाрдж рдаाрдХुрд░ рдХे рдХрдорд░े рдоें, рдЙрдирдХे рдмिрдЫौрдиा рдкрд░, рджрдХ्рд╖िрдгेрд╢्рд╡рд░ рдЖрдиे рдХे рдмाрдж рдоाँ 8 рдорд╣ीрдиा рддрдХ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдЗрд╕ рдЖрда рдорд╣ीрдиे рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдоाँ рдиे рдХрд╣ा рдеा -рдЙрдирдХो рднी рдиींрдж рдирд╣ीं рдЖрдпी рдФрд░ рдоुрдЭे рднी рдиींрдж рдирд╣ीं рдЖрдпी। рджोрдиों рдХा рд╕ाрд░ा рд░ाрдд рдмैрдаे рд╣ुрдП рдмीрдд рдЧрдпा। рдпрд╣ рдЬो рдордиुрд╖्рдп-рдиिрд░्рдоाрдг рдпा рдЬीрд╡рдирдЧрдарди рдХा рд╕ूрдд्рд░ рд╣ै - рдИрд╢्рд╡рд░-рддрдд्рд╡ (рдд्рдпाрдЧ) рд╣ोрдиा рдХ्рдпा рд╣ै ? рдордиुрд╖्рдп рдХैрд╕ा рдмреЬा рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै, рдХैрд╕े рдЙрди्рдирдд рдордиुрд╖्рдп рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै ? рдЙрд╕рдХा рд╣्рд░рджрдп рдХैрд╕े рд╡िрд╕्рддृрдд (рднрдХ्рддि рд╕े-рд╕рд░рд╕् )рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै ? рдЗрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै, рдФрд░ рдмрд╣ुрдд рдХुрдЫ рд╣рдо рдЪिंрддрди рдХрд░рдиे рд╕े рд╕рдордЭ рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╣рдо рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдХिрддрдиा рд╕рдордЭ рдкाрддे рд╣ैं рдХि рд╕ंрдкूрд░्рдг рд╡िрд╢्рд╡-рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдХे рдЕрддीрдд, рд╡рд░्рддрдоाрди рдФрд░ рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдЬिрддрдиे рдЬीрд╡ рд╣ोंрдЧे рд╕рдмрдХी рдоाँ рд╣ै -рдоाँ рд╕ाрд░рджा ! рел.рекрео рдоिंрдЯ /  

       рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХोрд▓рдХाрддा рдХे рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рдзрдиी рдФрд░ рд╡िрдж्рд╡ाрди् рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рдЬрди्рдо рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпे рдеे, рдХिрди्рддु рдмрд╣ुрдд рдирдЯрдЦрдЯ рдеे। рдЦेрд▓-рдХूрдж, рдХुрд╢्рддी, рддैрд░ाрдХी рдЬीрддрдиे рд╕्рдкोрд░्рдЯ्рд╕ рд╕рдм рдоें рдоाрд╣िрд░। рдЬैрд╕ा рд╢рд░ीрд░ рдордЬрдмूрдд рдеा рдорди рднी рдЙрддрдиा рд╣ी рд╢рдХ्рддिрд╢ाрд▓ी рдеा। рд╣ोрддे-рд╣ोрддे рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ ? рдЕंрдд рдоें рдаाрдХुрд░ рдХे рдкाрд╕ рдЪрд▓े рдЖрдпे। рдХैрд╕े рдХॉрд▓ेрдЬ рдоें рдЧрдП , рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рдЦोрдЬ рдоें рд░рд╣े рд╕рдм рдмोрд▓рдиा рд╕рдо्рднрд╡ рдирд╣ीं рд╣ै। рдк्рд░рдердо рдмाрд░ рдЬрдм рдЖрдпे рддो рджो -рдЪाрд░ рдмाрдд рдХрд░рдХे рдЪрд▓े рдЧрдП। рджूрд╕рд░ी рдмाрд░ рдЬрдм рдлिрд░ рдаाрдХुрд░ рдХे рдкाрд╕ рдЧрдП рддो ,рдаाрдХुрд░ рдХा рдХрдорд░ा рд▓ोрдЧों рд╕े рдкूрд░ा рднрд░ा рд╣ुрдЖ рдеा, рдирд░ेрди рднीрддрд░ рдШुрд╕े। рдаाрдХुрд░ рдмोрд▓े рдХ्рдпों рд░े рдЗрддрдиे рджी рдмाрдж рдЖрдпा ? рдЖрдУ, рдЖрдУ ! рдмोрд▓ рдХрд░, рдЙрдирдХो рдХрдорд░े рдХे рдмाрд╣рд░ рдЫोрдЯे  рдмрд░ाрдорджे рдоें рд▓े рдЧрдпा рдФрд░ рджрд░рд╡ाрдЬे рдХो рдмंрдж рдХрд░ рджिрдпा, рдФрд░ рд╣ाрде рдЬोреЬрдХрд░ рдмोрд▓े - " рдоैं рдЬाрдирддा рд╣ूँ рдк्рд░рднु, рддुрдо рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि -рдордг्рдбрд▓ рдХे рд╡рд╣ी рдкुрд░ाрддрди рдЛрд╖ि рд╣ो- рдирд░рд░ूрдкी рдиाрд░ाрдпрдг рд╣ो। рджुрд░्рдЧрддि рдоें рдкреЬे рдордиुрд╖्рдпों рдХा рджुःрдЦ рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП, рдЙрдирдХे  рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рдХाрдордиा рд╕े рддुрдордиे рджुрдмाрд░ा рджेрд╣ рдзाрд░рдг рдХिрдпा рд╣ै ! "      

    рдЛрд╖ि рдХा рдЕрд░्рде рдХ्рдпा рд╣ै ? рдЛрд╖िрдпों рдоें рднी рдХौрди рд╕े рдЛрд╖ि ? рд╕рдк्рдд рдЛрд╖ि рдоें рд╕े рдПрдХ рдЛрд╖ि। рео рдоिंрдЯ।  рдХौрди рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि ? рдЫोрдЯे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП рдкुрд╕्рддрдХ рдоें рджेрдЦा рдеा 7 рддाрд░ा рдоंрдбрд▓ рдЬो рдЙрдд्рддрд░ рдЖрдХाрд╢ рдоें рджिрдЦ рдкреЬрддे рд╣ैं , рдЙрдирдоें рд╕े рдПрдХ рдЛрд╖ि। рд▓ेрдХिрди рдЖрдХाрд╢ рдоें рдЬो рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि рдоंрдбрд▓ # -рдХ्рд░рддु, рдкुрд▓्рд╕рдд्рдп, рд╡рд╢िрд╖्рда-рдЕрд░ुрди्рдзрддी, рдЖрджि рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि рджिрдЦाрдИ рджेрддे рд╣ैं , рдЙрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рдПрдХ рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдирд╣ीं рд╣ैं। рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि рдЛрд╖ि рднी рджो рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╣ोрддे рд╣ैं, рдЬो рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि рдЙрдд्рддрд░ рдЖрдХाрд╢ рдоें рджिрдЦ рдкреЬрддे рд╣ैं- рд╡े рд▓ोрдЧ рднोрдЧрдоाрд░्рдЧ -рд╕े рдЛрд╖ि рд╣ुрдП рд╣ैं। рд╡े рд▓ोрдЧ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп-рджрд▓ рдХे рдЛрд╖ि рдирд╣ीं рд╣ैं। рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп (рдд्рдпाрдЧ рдоाрд░्рдЧ) рдХे рд╕рдк्рддрд░्рд╖ि рдЕрди्рдп рд▓ोрдЧ рд╣ैं। рдз्рд░ुрд╡ рдХी рдХрд╣ाрдиी рдЬो рд▓ोрдЧ рдЬाрдирддे рд╣ैं , рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕ुрдиा рд╣ोрдЧा। рдз्рд░ुрд╡ рдПрдХ рдмाрд▓рдХ рдеा। рео.рейрек рдоिंрдЯ -рдмреЬे рдИрд╢्рд╡рд░рднрдХ्рдд рдеे। рдЙрдирдХी рджो рдоाрддाрдпें рдеीं। рдз्рд░ुрд╡ рд░ाрдЬा рдХे рдкुрдд्рд░ (рд░ाрдЬрдкूрдд) рдеे, рд░ाрдЬा рдЙрдд्рддाрдирдкाрдж рдХी рджो рд╕्рдд्рд░िрдпाँ рдеीं। рдПрдХ рдХा рдиाрдо рдеा, рд╕ूрдиीрддि рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рдХा рд╕ूрд░ुрдЪि। рдЖрдЬрдХрд▓ рд╣рдорд▓ोрдЧ рд░ूрдЪि рдкрд╕ंрдж рдХрд░рддे рд╣ैं рд░ोрдЪрдХ рдЪीрдЬ рдмрд╣ुрдд, рд░ूрдЪि -рд╕्рд╡ाрджिрд╖्рдЯ-рдЦрдЯ्рдЯा-рддीрдЦा рдмрд╣ुрдд рдкрд╕ंрдж рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕рдХो рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЕрдкрдиा рдХрд▓्рдЪрд░ рдХрд╣рддे рд╣ैं, рд╢ाрджी-рд╡िрд╡ाрд╣ рдоें рдЪाрдЯ рдХाрдЙंрдЯрд░ рдЕрд▓рдЧ рд╣ोрддा рд╣ै। рддो рдЬो рд╕ूрд░ूрдЪि рдХा рдкुрдд्рд░ рдеा рд╡ो рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХी рдЧोрдж рдоें рдмैрда рд╕рдХрддा рдеा।  рдФрд░ рдЬो рд╕ूрдиीрддि рдеीं - рдЕрд░्рдеाрдд рдЬो рдиीрддि рдпा рдЙрдЪिрдд, рдЬो рди्рдпाрдпрд╕ंрдЧрдд рдоाрд░्рдЧ рд╕े -рдиीрддि рдоाрд░्рдЧ рд╕े рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рдеीं рдФрд░ рдЕрдкрдиे рдмрдЪ्рдЪे рдХो рднी рд╡рд╣ी рд╕िрдЦाрддी рдеीं। рдЬрдм рдЙрдирдХा рд▓реЬрдХा рдЕрдкрдиे рд░ाрдЬा-рдкिрддा рдХी рдЧोрджी рдоें рдмैрдардиे рдЧрдпा , рддो рдЙрд╕рдХो рднाрд░ рд╕рдордЭрдХрд░ рдкिрддा рдХी рдЧोрдж рдоें рдмैрдардиे рдирд╣ीं рджेрддी рдеी। рдПрдХ рджिрди рдмाрд▓рдХ рдз्рд░ुрд╡ рдЬрдм рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХी рдЧोрдж рдоें рдмैрдардиे рдЧрдП рддो, рдЙрдирдХी рджूрд╕рд░ी рдоाрддा рдиे рдЙрди्рд╣ें рдЧोрджी рд╕े рдЙрддрд░рд╡ा рджिрдпा। рдз्рд░ुрд╡ рдорди рдХे рджुःрдЦ рд╕े рд░ोрддे рд░ोрддे рд╡рд╣ाँ рд╕े рдЪрд▓े рдЧрдП рдФрд░ рдЬрдм рдЕрдкрдиी рдоाँ рдХे рдкाрд╕ рд╕ोрдиे рдЧрдП рдеे , рддрдм рд╕рдм рдмाрдд рдмрддाрдпे। рдоैं рднी рдЬрдм рдмрд╣ुрдд рдЫोрдЯा рдеा рдЙрд╕ рд╕рдордп, рд░ाрдд рдоें рдЬрд▓्рджी рдирд╣ीं рд╕ोрддा рдеा,рдоाँ рдХे рдкाрд╕ рд╕ोрддा рдеा рдоुрдЭे рдЕрдм рднी рдпाрдж рд╣ै। рддрдм рдоाँ рдЕрдХ्рд╕рд░ рдз्рд░ुрд╡ рдХी рдХрд╣ाрдиी рд╕ुрдиाрддी рдеी -рд▓рдЧрднрдЧ рд░ोрдЬ рд╣ी рд╕ुрдирддा рдеा। рдоाँ рдХрд╣рддी рдеी -рдЬрдм рдз्рд░ुрд╡ рд░ोрддे рд╣ुрдП рдоाँ рдХे рдкाрд╕ рдЧрдП рддो рдЙрд╕рдХो рддुрдо рднрдЧрд╡ाрди рдХी рдЧोрджी рдоें рдмैрдардиा -рдХрд╣рдХрд░ рдкुрдЪрдХाрд░ рдХрд░ рд╢ाрди्рдд рдХрд░рддे -рдХрд░рддे рд╕्рд╡рдпं рд╕ो рдЧрдпीं। рдз्рд░ुрд╡ рдиे рджेрдЦा рдХि рдоाँ рд╕ो рдЧрдпी рд╣ैं рддो рд╡े рдЪुрдкрдХे рд╕े рдЙрдаा рдФрд░ рджрд░рд╡ाрдЬा рдЦोрд▓ рдХрд░ рдмрдЧीрдЪे рдоें рдЪрд▓ा рдЧрдпा। рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдЦोрдЬрдиे рд▓рдЧा -рднрдЧрд╡ाрди рдХрд╣ाँ рдоिрд▓ेंрдЧे ? рдХрд╣ाँ рд╣ै ?  рдкुрд░ाрдгों рдоें рдЬो рдХрдеा рд╣ै рдЙрд╕рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдз्рд░ुрд╡ рдИрд╢्рд╡рд░ рдХी рдЦोрдЬ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЙрдд्рддрд░ी рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдЪрд▓े рдЧрдП। рдмрд╣ुрдд рджूрд░ рдЬрдм рдЧрдП рддो рджेрдЦा рдХि рдПрдХ рд╡ृрдХ्рд╖ рдХे рдиीрдЪे 7 рдЛрд╖ि рдмैрдардХрд░ рдз्рдпाрди рдХрд░ рд░рд╣े рдеे। рд╡े рд▓ोрдЧ рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖ि рдеे। рдФрд░ рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдеे рдиिрд╡ृрдд्рддिрдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖ि। /10 рдоिрдирдЯ/

рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рд╕्рд╡рдпं рдиिрд╡ृрдд्рддि-рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖ि рдеे; рдХिрди्рддु рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиे рдЧीрддा рднाрд╖्рдп рдХे рдЖрд░ंрдн рдоें рд╣ी рд╡ैрджिрдХ рдзрд░्рдо рдХे рджो рднेрдж – рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдФрд░ рдиिрд╡ृрдд्рддि рдмрддрд▓ाрдП рд╣ैं।- 'рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд▓рдХ्рд╖्рдгो рдпोрдЧः рдЬ्рдЮाрдиं рд╕рди्рдпाрд╕ рд▓рдХ्рд╖рдгрдо्।' рдЗрди्рд╣ीं рджो рдоाрд░्рдЧों рдХो рдЧीрддा рдоें рд╕ंрди्рдпाрд╕  рдФрд░ рдХрд░्рдордпोрдЧ рдХрд╣ा рд╣ै।  рдЕрд░्рдеाрдд рдПрдХ рдоाрд░्рдЧ рдпрд╣ рд╣ै рдХि рдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рд╕рдм рдХрд░्рдоों рдХा рд╕ंрди्рдпाрд╕ рдЕрд░्рдеाрдд рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рджे; рдФрд░ рджूрд╕рд░ा рдпрд╣ рдХि рдЬ्рдЮाрди рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рднी рд╕рдм рдХрд░्рдоों рдХो рди рдЫोрдб़े, рдЙрдирдХो рдЬрди्рдо рднрд░ рдРрд╕ी рдпुрдХ्рддि рдХे рд╕ाрде рдХрд░рддा рд░рд╣े рдХि рдЙрдирдХे рдкाрдк–рдкुрдг्рдп рдХी рдмाрдзा рди рд╣ोрдиे рдкाрдП।  рдпрджि рд╕рднी рдордиुрд╖्рдпों рдХे рдЙрдкрд░ рдПрдХ рд╣ी рдоाрд░्рдЧ рдХो -рдХेрд╡рд▓ рдиिрд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХो рдЕрдкрдиाрдиे рдмाрдз्рдпрддा рдеोрдк рджी рдЬाрдпे рддो рд╡ैрд╕ा рдХрд░рдиा рдаीрдХ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рдордиु рдорд╣ाрд░ाрдЬ  (рдордиुрд╕्рдоृрддिःрел.релрем) рдоें рдХрд╣рддे рд╣ैं- рд╡िрд╡ाрд╣ рдХрд░ो, рдеोреЬा рдЦा рдкрд╣рди рд▓ो; рдХिрди्рддु рдпрд╣ рд╕рджा рд╕्рдорд░рдг рд░рд╣े рдХि - рдиिрд╡ृрдд्рддिрд╕्рддु рдорд╣ाрдлрд▓ा।   

[  " рд╕ः рднрдЧрд╡ाрди् рд╕ृрд╖्рдЯ्рд╡ा-рдЗрджं рдЬрдЧрдд्, рддрд╕्рдп рдЪ рд╕्рдеिрддिं рдЪिрдХीрд░्рд╖ुः,рдорд░ीрдЪि-рдЖрджीрди्-рдЕрдЧ्рд░े рд╕ृрд╖्рдЯ्рд╡ा рдк्рд░рдЬाрдкрддीрди्, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि-рд▓рдХ्рд╖рдгं рдзрд░्рдоं,рдЧ्рд░ाрд╣рдпाрдоाрд╕ рд╡ेрдж-рдЙрдХ्рддрдо् । " рддрддः рдЕрди्рдпाрдг् рдЪ рд╕рдирдХ-рд╕рдирди्рджрди-рдЖрджीрди् рдЙрдд्рдкाрдж्рдп, рдиिрд╡ृрдд्рддि-рд▓рдХ्рд╖рдгं рдзрд░्рдоं рдЬ्рдЮाрди-рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп-рд▓рдХ्рд╖рдгं рдЧ्рд░ाрд╣рдпाрдоाрд╕ । рдж्рд╡िрд╡िрдзः рд╣ि рд╡ेрджोрдХ्рддः рдзрд░्рдоः, рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि-рд▓рдХ्рд╖рдгः/рдиिрд╡ृрдд्рддि-рд▓рдХ्рд╖рдгः рдЪ । рдЬрдЧрддः рд╕्рдеिрддि-рдХाрд░рдгं ,рдк्рд░ाрдгिрдиां рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्-рдЕрдн्рдпुрджрдп-рдиिःрд╢्рд░ेрдпрд╕-рд╣ेрддुः/рдпः рд╕ः рдзрд░्рдоः рдм्рд░ाрд╣्рдордгाрдж्рдпैः рд╡рд░्рдгिрднिः рдЖрд╢्рд░рдоिрднिः рдЪ рд╢्рд░ेрдпोрд░्рдеिрднिः рдЕрдиुрд╖्рдаीрдпрдоाрдиः । (рд╢्рд░ीрдордж्рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा-рдЙрдкोрдж्рдШाрддः)]      

     рд╢्рд░ी рдЖрдж्рдп рд╢ंрдХрд░ाрдЪाрд░्рдп рдиे рд╢्рд░ीрдордж्рднрдЧрд╡рдж्рдЧीрддा-рднाрд╖्рдп рдХी рднूрдоिрдХा  рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕рдиाрддрди рд╡ैрджिрдХ рдзрд░्рдо  рдХी  рдкрд░िрднाрд╖ा  рджेрддे  рд╣ुрдП рдпрд╣ рдмрддाрдпा рд╣ै рдХि- рд╕ः рднрдЧрд╡ाрди् рд╕ृрд╖्рдЯ्рд╡ा-рдЗрджं рдЬрдЧрдд्, рддрд╕्рдп рдЪ рд╕्рдеिрддिं рдЪिрдХीрд░्рд╖ुः,рдорд░ीрдЪि-рдЖрджीрди्-рдЕрдЧ्рд░े рд╕ृрд╖्рдЯ्рд╡ा ... “рдиाрд░ाрдпрдг” рдиाрдо рд╕े рдХрд╣े рдЬाрдиे рд╡ाрд▓े рднрдЧрд╡ाрди् рд╡िрд╖्рдгु (рдм्рд░рд╣्рдо) рдЗрд╕ рднौрддिрдХ рдЬрдЧрдд (рдк्рд░рдХृрддि) рд╕े рдкрд░े рд╣ैं, рдЙрди्рд╣ी рд╢्рд░ी рднрдЧрд╡ाрди् рдиे рдЗрд╕ рдЕрдЦिрд▓ рдЪрд░ाрдЪрд░ рдЬрдЧрдд् рдХी рд░рдЪрдиा рдХрд░рдиे рдХे рдЙрдкрд░ाрди्рдд рдЗрд╕рдХे рд╕рдо्рдпрдХ् рдкрд░िрдкाрд▓рди рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े, рдкрд╣рд▓े рдкрд╣рд▓े рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧी рдорд░ीрдЪ्рдпाрджि рдЛрд╖िрдпों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा। рдкрд╣рд▓े рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖िрдпों рдХी рд░рдЪрдиा рдХी - рдЕрд░्рдеाрдд рдХो рд▓ोрдЧ рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рд░рд╣рдХрд░ рд░ुрдкрдпा-рдкैрд╕ा рдХрдоाрдХрд░ рднोрдЧ рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдЬ्рдЮाрди рд▓ाрдн рдХрд░ेंрдЧे। 

      рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рдиिрд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХे рд╕рдк्рддрдЛрд╖िрдпों рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХिрдпा। рдЬो рдиिрд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЛрд╖ि рдеे рд╡े рд▓ोрдЧ рдмрд╣ुрдд рд▓рдо्рдмे рд╕рдордп рддрдХ, рдХрд░ोреЬों -рдХрд░ोреЬ  рдЧाрдпрдд्рд░ी рдоंрдд्рд░ рдХा рдЬрдк рдХिрдпे рдеे। рдЙрд╕рдХे  рдлрд▓ рд╕्рд╡рд░ुрдк рд╡े рд▓ोрдЧ рдм्рд░рд╣्рдорд▓ोрдХ рдоें рд╕्рдеाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпे рдеे - рдПрдХ рдЕрди्рдп рдкुрд░ाрдг рдоें рдРрд╕ा рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдиिрд╡ृрдд्рддि рдоाрд░्рдЧ -рдоें рднोрдЧ рдирд╣ीं рдд्рдпाрдЧ рдоाрд░्рдЧ рдХे рдЬो 7 рдЛрд╖ि рдеे рдЙрдирдоें рд╕े рдПрдХ рдеे рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж। рдФрд░ рдЙрдирдХो рдаाрдХुрд░ рдм्рд░рд╣्рдорд▓ोрдХ рд╕े рдзрд░рддी рдкрд░ рдХैрд╕े рд▓े рдЖрдпे рдеे - рдЗрд╕рдХा рд╡рд░्рдгрди рднी рддो рд▓ीрд▓ाрдк्рд░рд╕ंрдЧ рдоें рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдаाрдХुрд░ рджेрд╡ рдиे рд╕्рд╡рдпं рдЕрдкрдиे рдоुрдЦ рд╕े рдХрд╣ा рдеा  - 

     " рдПрдХ рджिрди рджेрдЦрддा рд╣ूँ, рдорди рд╕рдоाрдзिрдкрде рдоें рдЬ्рдпोрддिрд░्рдордп рдоाрд░्рдЧ рд╕े рдКрдкрд░ рдЙрдарддा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै। рдЪрди्рдж्рд░, рд╕ूрд░्рдп, рдирдХ्рд╖рдд्рд░ाрджि рд╕े рднрд░े рд╣ुрдП рднौрддिрдХ рдЬрдЧрдд рдХो рд╕рд░рд▓рддा рд╕े рд▓ाँрдШрдХрд░ рд╡рд╣ рдкрд╣рд▓ेрдкрд╣рд▓ рд╕ूрдХ्рд╖्рдо-рднाрд╡- рдЬрдЧрдд рдоें рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯ рд╣ुрдЖ। рдЙрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЙрдЪ्рдЪ рд╕े рдЙрдЪ्рдЪрддрд░ рд╕्рддрд░ों рдкрд░ рд╡рд╣ рдЬिрддрдиा рд╣ी рдЪреЭрдиे рд▓рдЧा , рдЙрддрдиा рд╣ी рд╡िрднिрди्рди-рджेрд╡ी-рджेрд╡рддाрдУं рдХी рднाрд╡рдШрди рд╡िрдЪिрдд्рд░ рдоूрд░्рддिрдпों рдХो рд░ाрд╕्рддे рдХे рджोрдиों рдУрд░ рджेрдЦрдиे рд▓рдЧा। рдзीрд░े рдзीрд░े рд╡рд╣ рдЙрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХी рдЪрд░рдо рд╕ीрдоा рдкрд░ рдЖ рдкрд╣ुँрдЪा। рд╡рд╣ाँ рдоैंрдиे рджेрдЦा , рдПрдХ рдЬ्рдпोрддिрд░्рдордп рд░ेрдЦा рдиे рдЦрдг्рдб рдФрд░ рдЕрдЦрдг्рдб рдХे рд░ाрдЬ्рдп рдХो рдЕрд▓рдЧ рдЕрд▓рдЧ рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै। рдЙрд╕ рд░ेрдЦा рдХो рд▓ाँрдШрдиे рдХे рдмाрдж рдорди рдЕрдЦрдг्рдб рдХे рд░ाрдЬ्рдп рдк्рд░рд╡िрд╖्рдЯ рд╣ोрдЧрдпा ! 

       рдоैंрдиे рджेрдЦा, рд╡рд╣ाँ рдкрд░ рд╕ाрдХाрд░ рдХुрдЫ рднी рдирд╣ीं рд╣ै। рджिрд╡्рдп рджेрд╣рдзाрд░ी рджेрд╡ीрджेрд╡рддाрдЧрдг рднी рдоाрдиो рдпрд╣ाँ рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХрд░рддे рднрдпрднीрдд рд╣ोрдХрд░ рдмрд╣ुрдд рджूрд░ рдиीрдЪे рдЕрдкрдиा рдЕрдкрдиा рдЕрдзिрдХाрд░ рдЪрд▓ा рд░рд╣े рд╣ैं ! рдкрд░рди्рддु рджूрд╕рд░े рд╣ी рдХ्рд╖рдг рджेрдЦा, рджिрд╡्рдп рдЬ्рдпोрддिрд╕рдо्рдкрди्рди рд╕ाрдд рд╢्рд░ेрд╖्рда рдЛрд╖ि рд╡рд╣ाँ рдкрд░ рд╕рдоाрдзिрд╕्рде рд╣ोрдХрд░ рдмैрдаे рд╣ैं। рдоैं рд╕рдордЭ рдЧрдпा -рдХि рдЬ्рдЮाрди рдФрд░ рдкुрдг्рдп рдоें, рдд्рдпाрдЧ рдФрд░ рдк्рд░ेрдо рдоें рдЗрди्рд╣ोंрдиे, рдоाрдирд╡ों рдХी рдХौрди рдХрд╣े , рджेрд╡ीрджेрд╡рддाрдУं рдХो рднी рджूрд░ рдЫोреЬ рджिрдпा рд╣ै।  рдоैं рд╡िрд╕्рдоिрдд рд╣ोрдХрд░ рдЗрди рдЛрд╖िрдпों рдХी рдорд╣ाрдирддा рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ोрдЪ рд╣ी рд░рд╣ा рдеा рдХि рдПрдХाрдПрдХ рджिрдЦ рдкреЬा  - рд╕ाрдордиे рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рдЕрдЦрдг्рдб рдХे рдШрд░ рдХे рднेрджрд░рд╣िрдд, рдЕрд╡िрднाрдЬ्рдп рдЬ्рдпोрддिрд░्рдордг्рдбрд▓ рдХा рдПрдХ рдЕंрд╢ рдШрдиीрднूрдд рд╣ोрдХрд░ рджिрд╡्рдп рд╢िрд╢ु рд░ूрдк рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ुрдЖ। рдЙрд╕ рджेрд╡рд╢िрд╢ु рдиे рдЗрдирдоें рд╕े рдПрдХ рдХे рдкाрд╕ рдЙрддрд░рдХрд░ рдЕрдкрдиी рдЕрдкूрд░्рд╡ рд╕ुрд▓рд▓िрдд рдмाрд╣ुрдУं рд╕े рдЙрдирдХे рдЧрд▓े рдХो рдк्рд░ेрдо рдХे рд╕ाрде рд▓рдкेрдЯ рд▓िрдпा। рдЗрд╕рдХे рдмाрдж рд╡ीрдгाрдз्рд╡рдиि рд╕े рднी рд╕ुрдордзुрд░ рд╡ाрдгी рдоें рдЙрди्рд╣ें рд╕рдоाрдзि рд╕े рдЬрдЧाрдиे рдХी рднрд░рд╕рдХ рдЪेрд╖्рдЯा рдХрд░рдиे рд▓рдЧा। рдЛрд╖ि рд╕рдоाрдзि рд╕े рдЬाрдЧрдХрд░ рдк्рд░рд╕рди्рди рдоुрдж्рд░ा рд╕े рдЙрд╕ рдЕрдкूрд░्рд╡ рдмाрд▓рдХ рдХो рджेрдЦрдиे рд▓рдЧे рдордиो рдмрд╣ुрдд рд╕рдордп рд╕े рдЙрдирдХो рдЬाрдирддे рд╣ों। рд╡рд╣ рдЕрдж्рднुрдд рджेрд╡рд╢िрд╢ु рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЕрд╕ीрдо рдЖрдирди्рдж рдХे рд╕ाрде рдЙрдирд╕े рдХрд╣рдиे рд▓рдЧा - " рдоैं рдЬा рд░рд╣ा рд╣ूँ। рддुрдо्рд╣ें рднी рдЖрдиा рд╣ोрдЧा। " рдЙрд╕рдХे рдЗрд╕ рдЕрдиुрд░ोрдз рдкрд░ рдЛрд╖ि рдиे рдХुрдЫ рдХрд╣ा рддो рдирд╣ीं , рдкрд░рди्рддु рдЙрдирдХे рдк्рд░ेрдордкूрд░्рдг рдиेрдд्рд░ों рдиे рдЙрдирдХे рд╣्рд░рджрдп рдХी рд╕рдо्рдорддि рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░ рджी। рдмाрдж рдоें рд╡े рдкुрдиः рд╕рдоाрдзिрд╕्рде рд╣ो рдЧрдП। рдЙрд╕ рдоैंрдиे рд╡िрд╕्рдордп рдХे рд╕ाрде рджेрдЦा- рдЙрди्рд╣ीं рдХे рд╢рд░ीрд░-рдорди рдХा рдПрдХ рдЕंрд╢ рдЙрдЬ्рдЬ्рд╡рд▓ рдЬ्рдпोрддि рдХे рд░ूрдк рдоें рдкрд░िрдгрдд рд╣ोрдХрд░ рд╡िрд▓ोрдордоाрд░्рдЧ рд╕े рдзрд░ाрдзाрдо рдкрд░ рдЕрд╡рддрд░рдг рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै। рдирд░ेрди्рдж्рд░ рдХो рджेрдЦрддे рд╣ी рдоैंрдиे рд╕рдордЭ рд▓िрдпा рдеा рдХि рдпрд╣ी рд╡рд╣ рджैрд╡ी рдкुрд░ुрд╖ рд╣ै। "......          

......  рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдЖрдпे। рд╡рд╣ी рд╣ैं рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж, рдЬो  рджूрд╕рд░ी рдмाрд░ рдЬрдм рджрдХ्рд╖िрдгेрд╢्рд╡рд░ рдЧрдП рддрдм рдаाрдХुрд░ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЕрд░्рдЪिрдд рд╣ुрдП ! рд╕्рд╡ाрдоी рдЬी рдХो рдаाрдХुрд░ рджेрд╡ рд╣ाрде рдЬोреЬ рдХे рдХрд╣ा - рдЖрдоि рдЬाрдиी рдк्рд░рднु , рддुрдоि рд╕ेрдИ рдиाрд░ाрдпрдг ! рдХ्рдпा рд╣рдо рдХрд▓्рдкрдиा рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं рдХि рдаाрдХुрд░ рдХिрд╕ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХो рджेрдЦрддे рдеे ? рдЙрд╕рдХो рд▓ेрдХрд░ рдЖрдпे рд╣ैं। рдХिрд╕ рд▓िрдП рд▓ेрдХрд░ рдЖрдпे рд╣ैं ? -рдЬрдЧрдд рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рд▓ेрдХрд░ рдЖрдпे рд╣ैं।рдЙрд╕ рдЬрдЧрдд рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рдХैрд╕े рдХिрдпा рдЬाрдпेрдЧा ? рдордиुрд╖्рдп рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рддो рдкрд░рд╕्рдкрд░ рдоिрд▓рдЬुрд▓ рдХрд░ рдордиुрд╖्рдп рдХो рд╣ी рдХрд░рдиा рдкреЬेрдЧा। рдХोрдИ рджेрд╡-рджेрд╡ी рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдЙрддрд░рдХрд░ рдЖрдХрд░ рдордиुрд╖्рдп рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं ! рдРрд╕े рдХोрдИ рджेрд╡-рджेрд╡ी рд╣ोрддे рд╣ैं рдХि рдирд╣ीं, рдоैं рднी рдирд╣ीं рдЬाрдирддा ; рдФрд░ рдоुрдЭे рдЬाрдирдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рднी рдирд╣ीं рд╣ै।  рдордиुрд╖्рдп рд╣ी рдордиुрд╖्рдп рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдХिрди्рддु рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдпрджि рдпрдеाрд░्рде рдордиुрд╖्рдп рдмрди рдЬाрдпेрдЧा, рддो рдЙрд╕ीрд╕े рдЬрдЧрдд рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рд╣ो рд╕рдХрддा рд╣ै।  рдХिрди्рддु рдпрдеाрд░्рде рдордиुрд╖्рдп рдмрдирдиे рдФрд░ рдмрдиाрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै , рдЙрд╕ рдкрдж्рдзрддि рдХो рд╕рдм рдХोрдИ рдирд╣ीं рдЬाрдирддे рд╣ैं। рдЙрд╕ рдкрдж्рдзрддि рдХो рд╕ीрдЦрдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै рдХि -рдордиुрд╖्рдп рдХैрд╕े рдмрдиा рдЬाрддा рд╣ै ? рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рдХे рддीрди рдк्рд░рдоुрдЦ рдЕрд╡рдпрд╡ рд╣ैं - рдЙрд╕рдХा рд╢рд░ीрд░ рд╣ै, рдорди рд╣ै рдФрд░ рд╣्рд░рджрдп рд╣ै। рдЗрди्рд╣ीं рддीрдиो рдХा - рджेрд╣, рдорди рдФрд░ рд╣्рд░рджрдп рдХा рдпрджि рд╕ुрд╕рдорди्рд╡िрдд рд╡िрдХाрд╕ рдХिрдпा рдЬाрдпे рддрднी рдордиुрд╖्рдп рдХो рдпрдеाрд░्рде рдордиुрд╖्рдп рдЬैрд╕ा рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।

     рдмрд╣ुрдд рд╕рджिрдпों рдкрд╣рд▓े рдХी рдмाрдд рд╣ै, рд▓рдЧрднрдЧ рджो  рд╣рдЬाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े рдЙрдЬ्рдЬрдпрдиी рдоें рдПрдХ рд╡िрдЦ्рдпाрдд рд░ाрдЬрд╡ंрд╢ рдеा। рдИрд╕ाрдкूрд░्рд╡ рдкрд╣рд▓ी-рджूрд╕рд░ी рд╢рддाрдм्рджी рдоें рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдЧрди्рдзрд░्рд╡рд╕ेрди рдЙрдЬ्рдЬैрди рдХे рд░ाрдЬा рдеे। рдЙрдирдХी рджो рдкрдд्рдиिрдпाँ рдеीं। рдкрд╣рд▓ी рдкрдд्рдиी рдХे рдкुрдд्рд░ рдеे рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдФрд░ рджूрд╕рд░ी рдХे рдкुрдд्рд░ рдеे рд╡िрдХ्рд░рдоाрджिрдд्рдп , рдЬिрдирдХे рдиाрдо рдкрд░ рд╡िрдХ्рд░рдоीрдп рд╕ंрд╡рдд рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╣ुрдЖ। [рдЖрдЬ-13 рдирд╡рдо्рдмрд░, 2023 (+57=2080) рд╕े рд╡िрдХ्рд░рдо рд╕ंрд╡рдд 2080 рд╢ुрд░ू рд╣ुрдЖ !]  рдХिрди्рддु рд╡े рдЕрдкрдиे рдпुрд╡ाрд╡рд╕्рдеा рдоें рдмрд╣ुрдд рд╕ुрди्рджрд░ рддрд░ीрдХे рд╕े рдЕрдкрдиा рдЬीрд╡рди рд╡्рдпрддीрдд рдирд╣ीं рдХिрдпे рдеे। рдЬीрд╡рдирдЧрдарди рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рд╕े рдЪрд░िрдд्рд░рдиिрд░्рдоाрдг рдирд╣ीं рд╣ो рд╕рдХा рдеा। рдХिрди्рддु рдЙрд╕ рд╕рдордп рдХे рдиिрдпрдоा-рдиुрд╕ाрд░ рдкिрддा рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдЙрдкрд░ाрди्рдд рдкрд╣рд▓े рдмреЬे рднाрдИ рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдХो рд░ाрдЬ्рдпрднाрд░ рдоिрд▓ा। рд░ाрдЬा рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдХे рдорди рдоें рджाрдпिрдд्рд╡рдмोрдз (sense of responsibility- рд░ाрдЬрдкрде рдирд╣ीं рдХрд░्рддрд╡्рдпрдкрде рдоिрд▓ा) рдЬрдЧ рдЧрдпा ! 

     рдЙрд╕рдХे рдорди рдоें рд╡िрдЪाрд░ рдЙрдаा рдХि рдЕрднी рдоेрд░ा рдЬो- рд╡िрдж्рдпाрдмुрдж्рдзि, рдЬ्рдЮाрди-рд╡िрдЪाрд░ рдпा рд╡िрд╡ेрдХ-рдк्рд░рдпोрдЧ рд╢рдХ्рддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЧрдаिрдд рдЪрд░िрдд्рд░ рд╣ैं рдЙрд╕рд╕े рдоैं рджेрд╢ рдХा рдХрд▓्рдпाрдг рдирд╣ीं рдХрд░ рд╕рдХрддा। рднाрд░рддीрдп рдЧुрд░ु -рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рдЬीрд╡рди рдХे рдЪाрд░ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп (рдЪाрд░ рдкुрд░ुрд╖ाрд░्рде) рдмрддाрдпे рдЧрдП рд╣ैं -рдзрд░्рдо,рдЕрд░्рде, рдХाрдо рддрдеा рдоोрдХ्рд╖। рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рд╡ेрджрд╡्рдпाрд╕ рдХрд╣рддे рд╣ै рдХि -рдзрд░्рдоाрдд् рдЕрд░्рдерд╢्рдЪ рдХाрдорд╢्рдЪрдзрд░्рдо рдЕрд░्рдеाрдд рдиीрддि рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рдиे рд╕े рдЕрд░्рде рддрдеा рдХाрдо рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╣ोрддी рд╣ै- 

рдКрд░्рдз्рд╡ рдмाрд╣ुрд░् рд╡िрд░ोрдоि рдПрд╖ рди рдЪ рдХрд╢्рдЪिрдд् рд╢्рд░ुрдгोрддि рдоे।  

рдзрд░्рдоाрдд् рдЕрд░्рдерд╢्рдЪ рдХाрдорд╢्рдЪ рд╕ рдзрд░्рдо: рдХिं рди рд╕ेрд╡्рдпрддे।। 

рдоैं рджोрдиों рд╣ाрде рдКрдкрд░ рдЙрдаाрдХрд░ рдкुрдХाрд░-рдкुрдХाрд░ рдХрд░ рдХрд╣ рд░рд╣ा рд╣ूँ, рдкрд░ рдоेрд░ी рдмाрдд рдХोрдИ рдирд╣ीं рд╕ुрдирддा। рдзрд░्рдо рд╕े рдоोрдХ्рд╖ рддो рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддा рд╣ी рд╣ै; рдЕрд░्рде рдФрд░ рдХाрдо рднी рд╕िрдж्рдз рд╣ोрддे рд╣ैं, рддो рднी рд▓ोрдЧ рдзрд░्рдо рдХा рд╕ेрд╡рди рдХ्рдпों рдирд╣ीं рдХрд░рддे ?

рд░ाрдЬा рдХрд╡ि рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдХे рдорди рдоें рд╡िрдЪाрд░ рдЙрдаा рдХि рдоुрдЭे рдпे рд╕рдм рдЫोреЬрдХрд░ рд╡рди рдоें рдЪрд▓ा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдФрд░ рдкрд╣рд▓े рдЧुрд░ु рд╕े рдзрд░्рдо рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдХुрдЫ рд╕ीрдЦрдиा рд╣ोрдЧा। рдкрд░рди्рддु рдмाрдж рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рд▓ेрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдЫोрдЯे рднाрдИ рд╡िрдХ्рд░рдо рдХो рд░ाрдЬ्рдп рд╕ौंрдк рджिрдпा। (рдХрд╣рддे рд╣ैं рдХि рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдпोрдЧी рдордЫंрджрд░рдиाрде рдФрд░ рдЧोрд░рдЦрдиाрде рдХे рд╕рдордХाрд▓ीрди рдеे। рд╢ाрдпрдж рдЙрди्рд╣ीं рдХे рдиिрд░्рджेрд╢рди рдоें) рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдЬाрдХрд░ рд╕ाрдзрдиा рдХрд░рдиे рд▓рдЧे। рд╕ाрдзрдиा рдХрд░рддे рдХрд░рддे рдЙрдирдХो-рдкрд░рдо् рд╕рдд्рдп рдХी рдЕрдиुрднूрддि рд╣ुрдИ рдпा  рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди рд╣ुрдЖ। рд╡े рдмреЬे рд╡िрдж्рд╡ाрди् рднी рдеे, рдкрд╣рд▓े рдЬрдм рд╡े рднोрдЧी рдеे рддрдм рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╢ृंрдЧाрд░рд╢рддрдХ рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдеी। рдХिрди्рддु рдХрд░्рддрд╡्рдпрдмोрдз рдЬाрдЧрдиे рдкрд░ рдордиुрд╖्рдп рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп, рдЙрдирдХो рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рд╕े рдиीрддिрд╢рддрдХ рдФрд░ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рд╢рддрдХ рдиाрдордХ рдЧ्рд░ंрде рдХी рд░рдЪрдиा рдХी рдеी। рдЗрддрдиा рдк्рд░ाрдЪीрди рдЧ्рд░рди्рде рдФрд░ рдХोрдИ рдмрдЪा рд╣ुрдЖ рд╣ै рдпा рдирд╣ीं , рдХрд╣рдиा рдоुрд╢्рдХिрд▓ рд╣ोрдЧा। рд╡ेрдж -рдЙрдкрдиिрд╖рдж рдХिрддрдиे рд╡рд░्рд╖ рдкुрд░ाрдиे рд╣ैं рдХोрдИ рдирд╣ीं рдмрддा рд╕рдХрддा , рдХिрди्рддु рдЙрдирдХा рдпрд╣ рддीрди рдЧ्рд░рди्рде рд▓рдЧрднрдЧ рджो рд╣рдЬाрд░ рд╡рд░्рд╖ рдкुрд░ाрдиे рддो рд╣ोंрдЧे рд╣ी। 

[рдЕрддः рд╡्рдпрдХ्рддि рдиीрддि рддрдеा рд╕्рд╡рдзрд░्рдо (рд╡рд░्рдгाрд╢्рд░рдордзрд░्рдо) рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдкрдиे рдХрд░्рддрд╡्рдпों рдХा рдкाрд▓рди рдХрд░рддा рд╣ुрдЖ, рдЕрди्рддрддः рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп (рдЕрдиाрд╕рдХ्рддि,рдиिрд╡ृрдд्рддि рдЕрд╕्рддु рдорд╣ाрдлрд▓ा рдХे рд╡िрд╡ेрдХ-рд╡िрдЪाрд░) рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд░рдо् рдкुрд░ुрд╖ाрд░्рде рд░ूрдк рдоोрдХ्рд╖ рдХी рдк्рд░ाрдк्рддि рдХрд░ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдиीрддि рддрдеा рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдХो рдпрдеाрд░्рде рд░ूрдк рд╕े рд╕рдордЭрдХрд░ рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдоें рдЪрд░िрддाрд░्рде рдХрд░ рдкाрдиे рдкрд░ рдЗрд╕ी рдЬीрд╡рди рдоें рдЪाрд░ों рдкुрд░ुрд╖ाрд░्рдеों рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рд╣ो рдЬाрддी рд╣ै, рдФрд░ рдЬीрд╡ рдХा рдордиुрд╖्рдп рд╢рд░ीрд░ рдзाрд░рдг рдХрд░рдиा рд╕ाрд░्рдердХ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рджाрджा рдмाрд░ рдмाрд░ рдкूрдЫрддे рдеे рдмрддाрдУ рдзрд░्рдо рдХ्рдпा рд╣ै ? рд╢्рд░рдж्рдзा рдХ्рдпा рд╣ै ? рд╡िрд╡ेрдХ рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдоें рдХ्рдпा рдЕंрддрд░ рд╣ै ? рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рд╕ाрд░्рдердХ рдХैрд╕े рд╣ोрддा рд╣ै ? рдпрд╣ी рдмрддाрдиा рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдХाрдо рд╣ोрдЧा ! рд▓ेрдХिрди рдкрд╣рд▓े- рдмрдиो рдФрд░ рдмрдиाрдУ ! рдЖंрджोрд▓рди рдоें рдиिрд╖्рдаाрдкूрд░्рд╡рдХ рдЬुреЬ рдЬाрдУ। рдЕрд▓рдЧ рд╕े рдХोрдИ рд╕ाрдзрдиा рдирд╣ीं рдХрд░рдиी рдкреЬेрдЧी -рдРрд╕े рд╣ी рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрдУрдЧे ! рдЗрд╕ рджिрд╢ा рдоें рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдХे рджोрдиों рд╣ी рд▓рдШु рдЧ्рд░рди्рде - рдиीрддि -рд╢рддрдХрдо рдФрд░ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп -рд╢рддрдХрдо рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рд╕рд╣ी рджिрд╢ा-рдиिрд░्рджेрд╢ рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं। ]    

рдкैрд╕ा рдзрд░्рдо рд╕े рднी рдЖрддा рд╣ै рдФрд░ рдЕрдзрд░्рдо рд╕े рднी рдЖрддा рд╣ै। рдзрд░्рдо рд╕े рдЬो рдкैрд╕ा рдЖрдПрдЧा, рд╡рд╣ рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░ेрдЧा рдФрд░ рднोрдЧ рдХा рд╕рд╣ी рд╕ंрд╕ाрдзрди рдХрд░рд╡ाрдПрдЧा।  рдФрд░ рдЕрдзрд░्рдо рд╕े рдЬो рдкैрд╕ा рдЖрдПрдЧा, рд╡рд╣ рдЖрджрдоी рдХो рдЧрд▓рдд рдмрдиाрдПрдЧा, рджूрд╕рд░ी рдкрдд्рдиी, рдоांрд╕ рдорджिрд░ा, рдЕрдоुрдХ-рдЧाрдб़ी, рд╣ों рд╣ों, рд╢ोрд░-рд╢рд░ाрдмा। рдирдИ-рдирдИ рдЧाрдб़ी рдЦрд░ीрдж рд░рд╣े рд╣ैं, рдирдпा-рдирдпा рдмंрдЧрд▓ा рдмрдиा рд░рд╣े рд╣ैं। рд╡рд╢ рдЪрд▓े, рддो рд░ोрдЬ рдмंрдЧрд▓ा рдмрдиे, рд╢рд░ीрд░ рддो рдмрдиा рд╣ी рдирд╣ीं рд░рд╣े рд╣ो рд░ोрдЬ। рдкैрд╕ा рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै, рддो рдЖрджрдоी рдХो рд▓рдЧрдиे рд▓рдЧрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рдордХाрди рдмрд╣ुрдд рдЫोрдЯा рд╣ै, рдЕрд░े рдорд░ो рдЗрд╕ी рдоें рднрд▓े рдЖрджрдоी, рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдХрд╣ो рдХि рдЖрдк рдкंрдж्рд░рд╣ рдПрдХрдб़ рдоें рдмрдиाрдиा। рдЕрдзрд░्рдо рд╣ुрдЖ, рддो рдмрд╣ुрддों рдХो рджेрдЦो, рдЬो рднрдЧрд╡ाрди рдиे рдордХाрди рджिрдпा рдеा, рд╡рд╣ी рдЯूрдЯ рд░рд╣ा рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рдзрд░्рдо рдЬीрд╡рди рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХा рд╕рд╣ी рд╕ाрдзрди рд╣ै।

рдзрд░्рдо рд╡рд╣ рд╣ै, рдЬो рдЕрдн्рдпुрджрдп рдорддрд▓рдм рд▓ौрдХिрдХрддा рдХो рджेрддा рд╣ै, рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдиैрддिрдХ рдЙрди्рдирддि рднी  рджेрддा рд╣ै। рдзрд░्рдо рдоें рдХेрд╡рд▓ рдорд░рдиे рд╕े рдоोрдХ्рд╖ рдоिрд▓рддा рд╣ै, рдпे рдирд╣ीं рд╣ै। рдзрд░्рдо рдЙрд╕े рднी рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдЬो рдЕрд░्рде рднी рджेрддा рд╣ै, рднोрдЧ рднी рджेрддा рд╣ै, рдЕрдЪ्рдЫा рдЬीрд╡рди рднी рджेрддा рд╣ै। рдкрдж рдФрд░ рдпрд╢ рднी рджेрддा рд╣ै рдФрд░ рдЕंрдд рдоें рджिрд╡्рдп рдЬीрд╡рди рднी рджेрддा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХो рдоोрдХ्рд╖ рдХрд╣рддे рд╣ैं। рд╕ैрдиिрдХ рдмрд▓рд╡ाрди рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП, рдмрд▓ рдХा рдЕрдкрдиा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै, рдордЬрджूрд░ों рдХो рднी рднрдЧрд╡ाрди рдмрд▓ рджें। рдмрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рддो рдоैं рдЧрд░рдЬ-рдЧрд░рдЬ рдХрд░ рдмोрд▓рддा рдХ्рдпा? рдмрд▓ рд╣ै, рддрднी рддो рдмोрд▓ рд░рд╣ा рд╣ूं, рдмрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा, рддो рдЬो рдмोрд▓ूंрдЧा, рд╡рд╣ рдХिрд╕ी рдХो рд╕ुрдиाрдИ рд╣ी рдирд╣ीं рдкрдб़ेрдЧा। рд▓ेрдЦрдиी рдоें рднी рдмрд▓ рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП, рддрднी рддो рд╕ंрдкाрджрди, рд▓ेрдЦрди рдЧрд░рдЬेрдЧा। рдмрд▓ рд╣ो, рд╕ुрди्рджрд░рддा рд╣ो, рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХा рд╕рдХाрд░ाрдд्рдордХ рдЙрдкрдпोрдЧ рд╣ो, рдпрд╣ी рдзрд░्рдо рд╣ै।

[рджाрджा рдХрд╣рддे рдеे (рд░ाрдЬрд░्рд╖ि 'Poet King) 'рднрд░्рддृрд╣рд░ि'  рдХा рдЬीрд╡рди рдЬрд╡ाрдиी рдоें рдЙрддрдиा рдЕрдЪ्рдЫा рдирд╣ीं рдеा।   рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдиे рдЬрд╡ाрдиी рдоें рдЬीрд╡рди рдХो рдЦूрдм рджेрдЦा, рд╕рдордЭा, рднोрдЧा। рдФрд░ рдЬो рднी рджेрдЦेрдЧा, рд╕рдордЭेрдЧा, рднोрдЧेрдЧा, рд╡рд╣ рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрдПрдЧा। рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдЬрд╡ाрдиी рдоें рдорд╣ाрднोрдЧी рдеे। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджो рдЕрджрднुрдд рдХिрддाрдмें рд▓िрдЦी рд╣ैं। рдРрд╕ी рджो рдХिрддाрдмें рдПрдХ рд╕ाрде рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдиे рдирд╣ीं рд▓िрдЦी рд╣ैं। рдкрд╣рд▓ी рдХिрддाрдм рд▓िрдЦी: рд╢ृंрдЧाрд░-рд╢рддрдХ। рдпрд╣ рдХिрд╕ी рдХрд╡ि рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ै, рдЕрдиुрднोрдХ्рддा рдХी рдмाрдд рд╣ै। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╢ृंрдЧाрд░-рд╢рддрдХ рдоें рдмреЬा рдмрд▓ рд╣ै। рдФрд░ рдЗрддрдиी рдЧрд╣рд░ाрдИ рд╕े рдЬाрдиा рдЬीрд╡рди рдХो, рдЙрд╕рдХे рднोрдЧ рдХो, рдХि рдЬाрди рдХрд░ рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЧрдП। рдЬाрдирдиे рд╕े рд╣рдоेрд╢ा рдоुрдХ्рддि рдЖрддी рд╣ै। рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े рд╣рдоेрд╢ा рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдЖрддा рд╣ै। рддुрдо рдЬिрд╕ рдЪीрдЬ рдХो рдЬाрди рд▓ेрддे рд╣ो, рдЙрд╕ी рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрддे рд╣ो; рдЬिрд╕рдХो рдирд╣ीं рдЬाрди рдкाрддे рдЙрд╕ी рд╕े рдмंрдзे рд░рд╣ рдЬाрддे рд╣ो। рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬो рднाрдЧेрдЧा рд╕ंрд╕ाрд░ рд╕े, рд╡рд╣ рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рд╡ाрдкрд╕ рд▓ौрдЯ-рд▓ौрдЯ рдЖрдПрдЧा। рдЬो рд╕ंрд╕ाрд░ рдоें рдЬीрдХрд░ рдоुрдХ्рдд рд╣ोрддा рд╣ै, рд╡рд╣ рдлिрд░ рдирд╣ीं рд▓ौрдЯрддा рд╣ै। рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдиे рдЬीрд╡рди рдХो рджेрдЦा। рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдеे; рд╕рдм рддрд░рд╣ рд╕े рднोрдЧा। рдФрд░ рдлिрд░ рднोрдЧों рдХी рд╡्рдпрд░्рдерддा рдХो  рджेрдЦ рдХрд░, рдЙрди्рд╣ें рдЕрдкрдиे рджाрдпिрдд्рд╡ рдХा рдмोрдз рд╣ुрдЖ -  рдз्рдпाрди рдоें рдк्рд░рд╡ेрд╢ рдХिрдпा। рдлिрд░ рджूрд╕рд░ी рдХिрддाрдм рд▓िрдЦी: рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп-рд╢рддрдХ। рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдЬैрд╕ा рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ी рд▓िрдЦ рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдиे рд╢ृंрдЧाрд░ рдЬाрдиा рд╡рд╣ी рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдЬाрди рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдиे рд░ाрдЧ рдЬाрдиा рд╡рд╣ी рд╡ीрддрд░ाрдЧрддा рдЬाрди рд╕рдХрддा рд╣ै। рдЬिрд╕рдиे рд╕ंрд╕ाрд░ (рддीрдиों рдРрд╖рдгाрдУं рдХी рд╡्рдпрд░्рдерддा рдХो рднोрдЧ рдХрд░) рдХो рдЬाрдиा рд╡рд╣ी рдоोрдХ्рд╖ рд╕े рдкрд░िрдЪрдп рдкा рд╕рдХрддा рд╣ै।] 

рд╢्рд░ृंрдЧाрд░ рд╕े (рдкрд╢ु рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд╕े), рд╣ोрддे рд╣ुрдП рдиीрддि (рд╡ीрд░рднाрд╡) рдФрд░ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рд╕े рд╣ोрддे рд╣ुрдП рджेрд╡ рднाрд╡ рдХी рд╕ाрдзрдиा рдоें рдкрд╣ुँрдЪे рд░ाрдЬा-рдХрд╡ि (рд░ाрдЬрд░्рд╖ि) рднрд░्рддृрд╣рд░ि рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдЧ्рд░рди्рде рд╣ैं рдЙрд╕рдоें рдЙрдкाрдп рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि рдордиुрд╖्рдп рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдпрдеाрд░्рде рдордиुрд╖्рдп рдмрди рд╕рдХрддा рд╣ै। 15 рдоिंрдЯ /   

рдпेрд╖ां рди рд╡िрдж्рдпा, рди рддрдкो рди рджाрдиं, рдЬ्рдЮाрдиं рди рд╢ीрд▓ं, рди рдЧुрдгो рди рдзрд░्рдоः ।

рддे рдоृрдд्рдпु рд▓ोрдХे рднुрд╡ि рднाрд░рднूрддा, рдордиुрд╖्рдп рд░ूрдкेрдг рдоृрдЧाрд╢्рдЪрд░рди्рддि ।।

рдордиुрд╖्рдп рджेрд╣ рдоें рдЬрди्рдо рддो рдоिрд▓ рдЧрдпा рд╣ै , рд▓ेрдХिрди рдЬिрд╕ рдордиुрд╖्рдп  рдХे рдкाрд╕ рди рд╡िрдж्рдпा рд╣ै , рди рддрдк рд╣ै рди рджाрди рджेрдиे рдХी рдк्рд░рд╡ृрдд्рддि рд╣ै । рдЙрд╕рдХे рдкाрд╕ рди рдЬ्рдЮाрди рд╣ै рди рд╢ीрд▓ рдЙрдд्рддрдо рдЪрд░िрдд्рд░ (рдЖрдЪрд░рдг) рд╣ै , рди рддो рдХोрдИ  рдЧुрдг рд╣ै рдФрд░ рди рдзрд░्рдо рдХे рдк्рд░рддि рдЖрд╕्рдеा рд╣ै ,-рддे рдоृрдд्рдпु рд▓ोрдХे рднुрд╡ि рднाрд░рднूрддा, рд╡े рд▓ोрдЧ рдЗрд╕ рдоृрдд्рдпु рд▓ोрдХ рдоे рдкृрде्рд╡ी рдоाрддा рдкрд░ рднाрд░ рд╕्рд╡рд░ुрдк рд╣ैं- рдЬिрдирдХी рдЦрдмрд░ें рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЕрдХ्рд╕рд░ рдкेрдкрд░ рдоें рдкреЭрддे рд╣ैं, рдоाрдеा рдШूрдо рдЬाрддा рд╣ो , рдРрд╕े рдордиुрд╖्рдп рдХे рд░ूрдк рдоे рдкрд╢ु рд╣ोрдХрд░ рд╡िрдЪрд░рдг рдХрд░рддे рд╣ै।  рд╣рдорд▓ोрдЧ рдкृрде्рд╡ी рдХो рдоाрддा рдХрд╣рддे рд╣ैं। рдоाँ рдХी рдЧोрдж рдоें , рдкीрда рдкрд░ рдРрд╕े рдкрд╢ु рдмैрдаे рд╣ुрдП рд╣ैं рдЗрд╕рд▓िрдП рдзрд░рддी рдоाрддा рдмोрдЭ рд╕े рд▓рдж рдЧрдпी рд╣ैं। рдзрд░рддी рдоाँ рдХो рд╣рдоेрд╢ा рдЙрди рдирд░рдкрд╢ुрдУं рдХा рднाрд░ рдЙрдаाрдиा рдкреЬ рд░рд╣ा рд╣ै।  

     рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдзрд░рддी рдкрд░ рдмोрдЭ рд╕्рд╡рд░ुрдк рд╣ो рдЧрдП рд╣ै, рдЙрди्рд╣ीं рдордиुрд╖्рдпों рдХा рдЬीрд╡рди рдпрджि рдзрд░рддीрдоाрддा рдХे рдоंрдЧрд▓рдХाрд░ी рд╕ेрд╡рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЧреЭा рдЬा рд╕рдХे, рддो рдкृрде्рд╡ी рдХिрддрдиी рд╕ुрди्рджрд░ рдкृрде्рд╡ी рдмрди рдЬाрдПрдЧी ? рд╣рдоाрд░ा рджेрд╢ рдХिрддрдиा рд╕ुрди्рджрд░ рдмрди рдЬाрдпेрдЧा ? рдпрд╣ рдХाрдо рдХ्рдпा рд░ाрдЬрдиीрддी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╣ोрдЧा ? рдпा рджुрдмाрд░ा рдХрдИ рдмाрд░ рдЗрд▓ेрдХ्рд╢рди рдХрд░рд╡ा рд▓ेрдиे рд╕े рд╣ो рдЬाрдпेрдЧा ? рд╕рд░рдХाрд░ рдмрджрд▓ рджेрдиे рд╕े рднी рд╡ैрд╕ा рдХрднी рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рдХ्рдпों ? 'рдордиुрд╖्рдп' рдХрд╣рдиे рдХे рдпोрдЧ्рдп рдпрдеाрд░्рде рдордиुрд╖्рдп (рдд्рдпाрдЧी : рдПрдХ-рджो рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рдордиुрд╖्рдп рдкрд╣рд▓े рддो рдпे рднी рдирд╣ीं рдеे) рдХрд╣ीं рджिрдЦाрдИ рдирд╣ीं рджेрддे рд╣ैं। рдкрд╡िрдд्рд░рддा, рдИрдоाрдирджाрд░ी рдпा рдиिःрд╕्рд╡ाрд░्рдердкрд░рддा рдХрд╣ीं рдирд╣ीं рджीрдЦрддा рд╣ै; > рди рд╢ीрд▓ं, рди рдЧुрдгो рди рдзрд░्рдоः рдЬिрдирдХे рдкाрд╕ рд╢ीрд▓ рдирд╣ीं, рд╡िрдж्рдпा рдирд╣ीं рдЪрд░िрдд्рд░ рдХे рдХुрдЫ рднी рдЧुрдг рдирд╣ीं , рдзрд░्рдордЬ्рдЮाрди рдирд╣ीं। рддो рдкрд╢ुрдоाрдирд╡ों рдХो рджेрд╡рдоाрдирд╡ рдХैрд╕े рдмрдиाрдПंрдЧे ?  [рджाрджा рдХा рд▓ाрд╕्рдЯ рдХैрдо्рдк рдЬрдорд╢ेрджрдкुрд░ рдХैрдо्рдк # рдЬрдм рд╡िрджा рд▓ेрддे рд╕рдордп рджाрджा рдиे рдХрд╣ा рдеा -рдпाрдж рд░рдЦрдиा рдХी рддुрдо рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╣ो]

     рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХी рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╢िрдХ्рд╖ा-рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рдирд╣ीं рд╣ै। рдХ्рдпों рдирд╣ीं рд╣ै ? рдЖрдЗрдпे рдЗрд╕ рдкрд░ рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рддे рд╣ैं। рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рдЗрди рдмाрддों рдХो рдЕрд▓рдЧ рд╕े рд╕िрдЦрд▓ाрдиे рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ी рдирд╣ीं рдкреЬрддी рдеी। рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕ рд╕рдордп рд╣рд░ेрдХ рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें, рд╢िрдХ्рд╖िрдд рдирд╣ीं рд╣ोрдиे рд╕े рднी рдЕрдкрдиी рд╕рди्рддाрди рдХो рдпрдеाрд░्рде рдордиुрд╖्рдп рдмрдирдиे рдХी рд╢िрдХ्рд╖ा,  рдк्рд░ेрд░рдгा рджेрддे рдеे। рд╕рдоाрдЬ рдоें рдРрд╕े рдмुрдЬुрд░्рдЧ рд░рд╣рддे рдеे рдЬो рдЕрдирдкреЭ рд╣ोрдХрд░ рднी рдордиुрд╖्рдп рдХो рджिрд╢ा рджेрдиे рдоें рд╕рдорд░्рде рдеे। рдЧाँрд╡ рдоें рдХोрдИ рд╡ृрдж्рдз рдпा рд╡ृрдж्рдзा рджाрджी рд╣ोрддी рдеी рдЬिрдирд╕े рдЕрдЪ्рдЫे рдЙрдкрджेрд╢ рдЧांрд╡ рднрд░ рдХे рд╕рднी рд▓ोрдЧ рдкाрддे рдеे,рдХेрд╡рд▓ рдЙрдирдХे рдШрд░ рдХे рд▓ोрдЧ рд╣ी рдирд╣ीं। рдЖрдЬ рд╡ैрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ोрддा, рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдмाрд╣рд░ рд╕े рдкाрдардЪрдХ्рд░ - рд╢िрд╡िрд░ рдЖрджि рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХुрдЫ рдк्рд░рдпाрд╕ рдХрд░рдиा рдкреЬेрдЧा। 

      рдЕрднी рдЬो рд╣рдордиे рд╕ुрдиा рдзрд░्рдордЬ्рдЮाрди рдирд╣ीं рд╣ै - рддो рдзрд░्рдо рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं ? рдПрдХ рд▓ाрдЦ рдоें рдХोрдИ рднी рдмрддा рджे рддो рдоैं рдмрд╣ुрдд рд╕рдордЭूंрдЧा। рдЕрди्рдп рд╢ाрд╕्рдд्рд░ों рдоें рднी рд╣ै , рдХिрди्рддु рдорд╣ाрднाрд░рдд рдоें рдзрд░्рдо рдХे рд╡िрд╖рдп рдоें рдмрд╣ु рдЕрдЪ्рдЫा рд╕े рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै - 

рд╡ेрджाрд╣ं рдЬाрдЬрд▓े рдзрд░्рдоं рд╕рд░рд╣рд╕्рдпं рд╕рдиाрддрдирдо्।

 рд╕рд░्рд╡рднूрддрд╣िрддं рдоैрдд्рд░ं рдкुрд░ाрдгं рдпं рдЬрдиा рд╡िрджुः।।

- рд╣े рдЬाрдЬрд▓े ! рдЬिрд╕ рдкुрд░ाрдиे рдзрд░्рдо рдХो рд▓ोрдЧ рд╕рд░्рд╡рднूрдд рдХे рд▓िрдпे рд╣िрддрдХрд░ рд░ूрдк рдоें рдЬाрдирддे рд╣ैं, рдоैं рдЙрд╕ी рд╕рдиाрддрди рдзрд░्рдо рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рд░рд╣рд╕्рдп рдХो рдЬाрдирддा рд╣ूँ। рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕рд░्рд╡рднूрддों рдХे рд╕ुрд╣ृрдд рдФрд░ рд╕рдорд╕्рдд рдЬीрд╡ों рдХा рд╣िрдд рдХрд░рдиे рдоें рд▓рдЧे рд░рд╣рддे рд╣ैं, рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЙрди्рд╣ीं рдХो рдзрд░्рдордЬ्рдЮ рдХрд╣ा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।  рдЖрдЧे рдХрд╣рддे рд╣ैं- рдаाрдХुрд░ рдХрд╣рддे рдеे -рдзрд░्рдо рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं ? рд╡े рдкुрд░ाрдг, рдорд╣ाрднाрд░рдд , рд░ाрдоाрдпрдг рдЖрджि рд╕े рдХрд╣ाрдиी рдХрд╣рддे рдеे , рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХो рдЕрдкрдиे рддрд░рд╣ рд╕े рдмрдиाрдХрд░ рдХрд╣рддे рдеे। рд╡े рддो рдмрд╣ुрдд рдкреЭे рдирд╣ीं рдеे , рд▓ेрдХिрди рд╡ेрджाрди्рдд рдХрдеाрдУं рдХो рдЕрдкрдиी рднाрд╖ा рдоें рдХрд╣рддे рдеे। рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рд▓ोрдЧ рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдкाрддे рдеे рдХि рд╡рд╣ рдХрд╣ाрдиी рдХрд╣ाँ рд╕े рдЙрдж्рдзृрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै ? рдаाрдХुрд░ рдиे рддो рдХрднी рдкुрд░ाрдг рдЖрджि рдкреЭा рдирд╣ीं рдеा , рдЙрдирдХे рдорди рдоें рдЬो рд╡िрдЪाрд░ рдЖрддा рдеा рдХрд╣рддे рдеे। рдПрдХ рдЫोрдЯी рдХрд╣ाрдиी рдХрд╣рддे рдеे 

- " рдПрдХ рдЧांрд╡ рдХे рд╕ाрдзрдХ рдХो рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рд╕ाрдзрдиा рдХрд░рдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╣ुрдИ рд╡рд╣ рдЬंрдЧрд▓ рдЪрд▓ा рдЧрдпा। рдШрдиे рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдХिрд╕ी рдкेреЬ рдХे рдиीрдЪे рдмैрдардХрд░ рдЦूрдм рдз्рдпाрди-рддрдкрд╕्рдпा рдХрд░рдиे рд▓рдЧे। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рд╕ुрди рд░рдЦा рдеा рдХि рдз्рдпाрди рдХा рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХрд░рдиे рд╕े рдзрд░्рдордЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдз्рдпाрди рдХрд░рддे рдХрд░рддे рд╣рдаाрдд рдПрдХ рдХौрд╡ा/рдмрдЧुрд▓ा рдЙрдирдХे рдоाрдеे рдкрд░ рд╡िрд╖्рдаा рдХрд░ рджिрдпा। рдХ्рд░ोрдз рд╕े рд╣рдаाрдд рдКрдкрд░ рдирдЬрд░ рдЙрдаाрдХрд░ рджेрдЦा рдпे рдзृрд╖्рдЯрддा рдХिрд╕рдиे рдХी ? рджेрдЦा рдКрдкрд░ рдПрдХ рдХौрд╡ा/ рдмैрдаा рд╣ुрдЖ рд╣ै, рдЕрдд्рдпंрдд рдХ्рд░ोрдзिрдд рд╣ोрдХрд░ рджेрдЦрддे рд╣ी рдЬрд▓рддा рд╣ुрдЖ рдХौрд╡ा/рдмрдЧुрд▓ा рдЬрд▓ рдХрд░ рднрд╖्рдо рд╣ो рдЧрдпा। рдЬрд▓рддा рд╣ुрдЖ рдХौрд╡ा рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕े рдиीрдЪे рдЧिрд░ рдЧрдпा। рдаाрдХुрд░ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХрд╣ी рдЧрдпी рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। рд╡рд╣ рдмреЬा рд╕ाрдзाрд░рдг рдЖрджрдоी рдеा, рдФрд░ рднिрдХ्рд╖ा рдоाँрдЧ рдХрд░ рд╣ी рдЦाрддा рдеा। рд▓ेрдХिрди рдЕрдЪाрдирдХ 'рдЙрд╕рдХो' (рдЙрд╕ рдХौрд╢िрдХ рдиाрдордХ рдкुрд░ुрд╖-рд╡्рдпрдХ्рддि рдХे рдЕрд╣ं рдХो)  рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди рд▓ाрдн рд╣ो рдЧрдпा рд╣ै -рдпрд╣ рд╡िрдЪाрд░ рдорди рдоें рдЖрддे рд╣ी рдЙрд╕рдХा рдЕрд╣ं рдмреЭ рдЧрдпा рдеा, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЕрдкрдиे рдХ्рд░ोрдз рдХो рдЬрд╕्рдЯिрдлाрдИ рдХрд░рдиे рд▓рдЧा । рдмोрд▓ा - рдиा !! рдЕрдм рдХ्рдпा рдоेрд░ा рддो рд╣ो рдЧрдпा ! рдоैंрдиे рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░ рд▓िрдпा, рдоुрдЭे рддो рд╕िрдж्рдзि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै।  рдЬрдм рдоेрд░े рджेрдЦрдиे рдоाрдд्рд░ рд╕े рдХौрд╡ा рднрд╖्рдо рд╣ो рдЧрдпा , рддрдм рддो рдм्рд░рд╣्рдордЬ्рдЮाрди рд╕े рдоुрдЭे рдЗрддрдиी рд╢рдХ्рддि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ो рдЧрдпी рд╣ै, рдХि рдХोрдИ рдЙрд╕рдХो рдХрд╣рдиे рдХी рдмाрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрдм рдпрджि рдоैं рдЧाँрд╡ рдоें рднिрдХ्рд╖ा рдоाँрдЧрдиे рдЬाрдКंрдЧा рддो, рдоुрдЭे рджुрдмाрд░ा рдоाँрдЧрдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ोрдЧी , рдоाँрдЧрддे рд╣ी рд▓ोрдЧ рдЭोрд▓ी рднрд░ рджेंрдЧे। рдЬंрдЧрд▓ рдХे рдиिрдХрдЯ рдПрдХ рдЧाँрд╡ рдоें рдЧрдП рд╣ैं। рд╕ाрдордиे рдЬो рдШрд░ рджिрдЦा -рд╡рд╣ां рдШрд░ рдХे рд╕ाрдордиे рдЦреЬा рд╣ोрдХрд░ (рдЖрджेрд╢ рджेрддे рд╣ुрдП) рдХрд╣ा -рд╕ाрдзु рдЖрдпा рд╣ै , рднिрдХ्рд╖ा рд▓ाрдУ ! рдЕрди्рджрд░ рд╕े рдХोрдИ рдЙрдд्рддрд░ рдирд╣ीं рдЖрдпा рддрдм , рдеोреЬा рддेрдЬ рдЖрд╡ाрдЬ рдоें рдХрд╣ा - 'рд╕ाрдзु рдЖрдпा рд╣ै , рд╕ाрдзु рдЦреЬा рд╣ै -рднिрдХ्рд╖ा рд▓ाрдУ !' рддрдм рднी рдЖрд╡ाрдЬ рдирд╣ीं рдЖрдпा рддрдк рдШрд░ рдХे рднीрддрд░ рд╕े рд╕्рдд्рд░ी рдиे рдХрд╣ा -рдмाрдмा, рдеोреЬा рдард╣рд░ рдЬाрдЗрдпे , рдЖ рд░рд╣ी рд╣ूँ। -рд╕ाрдзु рдХो рдХ्рд░ोрдз рд╣ो рдЧрдпा। рдмोрд▓े рдЬाрдирддी рд╣ो , рднिрдХ्рд╖ा рд▓ेрдиे рдХौрди рдЖрдпा рд╣ै ? рдоैं рдХौрди рд╣ूँ ? 

      рднीрддрд░ рд╕े рд╣ी рдЕрдкрдиा рдХाрдо рдХрд░рддे рдХрд░рддे рд╕्рдд्рд░ी рдиे рдХрд╣ा- " рдоैं рди рддो рдХौрд╡ा рд╣ूँ, рдФрд░ рди рдмрдЧुрд▓ा рд╣ी рд╣ूँ ! " рдЙрд╕ рд╕ाрдзु рдХो рдмреЬा рдЖрд╢्рдЪрд░्рдп рд╣ुрдЖ। рдЕрд░े рдШрдиे рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдЬो рдШрдЯрдиा рдШрдЯी рдеी, рдЙрд╕рдХो рдпे рдХैрд╕े рдЬाрди рдЧрдпी ? рдХрд╣рддी рд╣ै -рдХौрд╡ा-рдмрдЧुрд▓ा рдирд╣ीं рд╣ूँ ! рдеोреЬा рднрдпрднीрдд рд╣ोрдХрд░ рдЪुрдкрдЪाрдк рдЦреЬा рд░рд╣ा। рдеोреЬी рджेрд░ рдмाрдж рд╕्рдд्рд░ी рднिрдХ्рд╖ा рд▓ेрдХрд░ рджेрдиे рдЖрдпी, рдФрд░ рдмोрд▓ी, 'рдмाрдмा рдЖрдк рдиाрд░ाрдЬ рдордд рд╣ोрдЗрдПрдЧा। рдоेрд░े рдкрддि рдХाрдо рдХрд░рдХे рдмाрд╣рд░ рд╕े рдЖрдпेрдеे , рдЙрди्рд╣ीं рдХी рд╕ेрд╡ा рдоें рдеोреЬी рджेрд░ी рд╣ो рдЧрдпी рдХ्рд╖рдоा рдХीрдЬिрдпेрдЧा। рд╕ाрдзु рдмोрд▓े рдирд╣ीं , рдирд╣ीं рдоाрддाрдЬी рдЖрдк рднी рддो рдХрдо рдЬ्рдЮाрдиी рдирд╣ीं рд▓рдЧ рд░рд╣ी рд╣ैं। рдХ्рдпोंрдХि рд╡े рдЬाрди рдЧрдП рдеे рдХि рдЬो рдХौрдЖ -рдмрдЧुрд▓ा рдХी рдШрдЯрдиा рдЬाрди рд▓े рд╡ो рднी рдкрд╣ुँрдЪा рд╣ुрдЖ рд╕िрдж्рдз  рд╣ै, рдЙрд╕рдХे рднीрддрд░ рдХोрдИ рд╢рдХ्рддि рдЕрд╡рд╢्рдп рд╣ै ! рд╕ाрдзु рдХрд╣рддे рд╣ैं , рддुрдо рдоुрдЭे рдзрд░्рдо-рд╢िрдХ्рд╖ा рджो ! рдаाрдХुрд░ рдХी рдХрд╣ी рд╣ुрдИ рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। рдирд╣ीं ,рдирд╣ीं рдорд╣ाрд░ाрдЬ , рдоैं рддो рдПрдХ рд╕ाрдзाрд░рдг рдЧृрд╣рдгी рд╣ूँ, рдоैं рдзрд░्рдо рднрд▓ा рдХ्рдпा рдЬाрдирддी рд╣ूँ। рд╣ाँ рдЬो рдПрдХ рд╕्рдд्рд░ी рдХा рдЬो рдХрд░्рддрд╡्рдп рд╣ोрдиा рдЪाрд╣िрдП рдЙрддрдиा рдХрд░рддी рд╣ूँ, рдкрддि рдердХ рдХрд░ рдЖрдпे рдеे рдЙрдирдХी рд╕ेрд╡ा рдХрд░ рд░рд╣ी рдеी। рдоैं рдХ्рдпा рдзрд░्рдо рдЬाрдиु ? рд╕ाрдзु рдмोрд▓े рдирд╣ीं рддुрдо рдмрддाрдУ рдоुрдЭे рдзрд░्рдордЬ्рдЮाрди рдХैрд╕े рд╣ोрдЧा ? рдЙрд╕ рд╕्рдд्рд░ी рдиे рдХाрд╢ी рдоें рдзрд░्рдорд╡्рдпाрдз рдХे рдмाрд░े рдоें рд╕ुрдиा рд╣ै - рдЙрдирдХे рдкाрд╕ рдЬाрдЗрдпे рддो рд╡े рдЖрдкрдХो рдзрд░्рдо рд╢िрдХ्рд╖ा рджे рд╕рдХрддे рд╣ैं। рд╡े рдЪрд▓े рдХाрд╢ी , рдкूрдЫрддे рд╣ुрдП рджुрдХाрди рдкрд░ рдкрд╣ुँрдЪे, рдПрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдоाँрд╕ рдХाрдЯрдХрд░ рдмिрдХ्рд░ी рдХрд░ рд░рд╣ा рдеा। рдм्рдпाрдз рд╡ो рдзрд░्рдо рдмрддाрдПंрдЧे। рд▓ेрдХिрди рдХुрдЫ рдХрд╣рддे рдЙрд╕рдХे рдкрд╣рд▓े рд╣ी рдзрд░्рдорд╡्рдпाрдз рдмोрд▓े , рддुрдо рдард╣рд░ो рдЕрдкрдиा рдХाрдо рд╕рдоाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдоैं рддुрдорд╕े рдмाрдд рдХрд░ूंрдЧा। рдмिрдХ्рд░ी рдХрд░рдиे рдХे рдмाрдж рджुрдХाрди рдХो рдзोрдпे , рдЬिрд╕рд╕े рдоांрд╕ рдХाрдЯрддे рд╣ैं -рдЪрдХ्рдХू-рдЫुрд░ा рд╕рдлाрдИ рдХिрдпे। рдлिрд░ рдХрд╣े рдоेрд░े рд╕ाрде рдоेрд░े рдШрд░ рдЪрд▓ो। рд╡рд╣ाँ рдмैрдаा рджिрдпा , рдмोрд▓े рдоेрд░े рдПрдХ рд╡ृрдж्рдз рдкिрддाрдЬी рд╣ैं , рдЙрдирдХी рдеोреЬी рд╕ेрд╡ा рдХрд░ूँрдЧा , рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рддुрдорд╕े рдмाрддрдЪीрдд рдХрд░ूँрдЧा। рд╕ेрд╡ा рдХрд░рдХे рдЖрдпे рддрдм рд╕ाрдзु рд╕े рдеोреЬी рдзрд░्рдо рдХी рдмाрдд рдХрд╣े। рдзрд░्рдо рдХे рдмाрд░े рдоें рдХ्рдпा рдХрдеा рдмोрд▓े ? рд╡рд╣ी рдЬो 'рд╕рдиाрддрди рдзрд░्рдо' рд╢्рд▓ोрдХ рдКрдкрд░ рд╕ुрдиा -  рд╕рд░्рд╡рднूрддрд╣िрддं рдоैрдд्рд░ं рдкुрд░ाрдгं рдпं рдЬрдиा рд╡िрджुः।।' рдЬो рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдордиुрд╖्рдп рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рд╡िрдЪाрд░ рдХрд░рддा рд╣ै , рдЙрд╕рдХे рд▓िрдП рдЬो рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ो рдЙрд╕рдХा рдд्рдпाрдЧ рдХрд░ рд╕рдХे। рдЬो рдЕрдкрдиे рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рдЕрдкेрдХ्рд╖ा рджूрд╕рд░ों рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХो рдмреЬा рд╕рдордЭрддा рд╣ो рд╡рд╣ी рдзрд░्рдо рдХो рдЬाрдирддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХौрд╢िрдХ рдХी рдзрд░्рдо-рд╢िрдХ्рд╖ा рддो рд╣ो рдЧрдпी। рд▓ेрдХिрди рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХी рдзрд░्рдо рд╢िрдХ्рд╖ा рдХ्рдпा рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै ? 

     рд╣рдоाрд░ी рдзрд░्рдорд╢िрдХ्рд╖ा рдХ्рдпा рд╣ै ?  рд╣рдоाрд░ी рдзрд░्рдо рд╢िрдХ्рд╖ा рд╣ै рдпрд╣ी рд╣ै рдХि, 'рдЪोрд░ी рдХрд░рдиा рддो рд╕ीрдЦрдиा рд╣ी рд╣ोрдЧा' , рдбрдг्рдбी рдоाрд░рдиे рдХा рдмрд╣ुрдд рдЙрдкाрдп рд╣ै। рд╣рдо рдЪाрд╣े рдЬिрд╕ рдХाрдо рдоें рднी рдХ्рдпों рди рд▓рдЧे рд╣ों , рд╡рд╣ीं рдЪोрд░ी рдХрд░ рд╕рдХें। рд╕рд░рдХाрд░ी рдиौрдХрд░ी рдоुрдЭे рднी рдХрд░рдиी рдкреЬी рдеी, рдФрд░ рдЙрд╕рдоें рдмрд╣ुрдд рд╕ाрд░ी рдЪोрд░ी рдкрдХреЬрдиी рднी рдкреЬी рдеी। рдпрд╣ाँ рддрдХ рдХि рд░िрд▓ीрдл-рд╡рд░्рдХ рдХा рдХाрдо рджेрдЦрдиा рдкреЬा рдеा। рд░िрд▓ीрдл рд╡рд░्рдХ рдХा рдЪрд▓ाрди -рдмिрд▓ рдЖрдпा рд╣ै , рдЙрд╕ рдкрд░ рд╕рд░рдХाрд░ी рдХ्рд░рдордЪाрд░ी рдХा рд╕िрдЧ्рдиेрдЪрд░ рд╣ै , рдоैं рднी рд╕िрдЧ्рдиेрдЪрд░ рдХрд░рддा рд╣ूँ , рдмिрд▓ рднुрдЧрддाрди рдХрд░ рджिрдпा рд╣ूँ। рдмिрд▓ рдЖрддा рдЧрдпा рдкेрдоेрди्рдЯ рднी рд╣ोрддा рдЧрдпा। рдПрдХ рдмाрд░ рдорди рдоें рдЖрдпा рдЪेрдХ рдХрд░рдХे  рджेрдЦा рдЬाрдпे рдмिрд▓ рднुрдЧрддाрди рд╕рд╣ी рд╣ुрдЖ рдпा рдирд╣ीं ? рдоिрдЯ्рдЯी рдХाрдЯрдиे рдХा рдХाрдо рд╣ो рд░рд╣ा рдеा , рдмрд╣ुрдд рд╕े рд╕्рдд्рд░ी-рдкुрд░ुрд╖ рдордЬрджूрд░ рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े рдеे। рдоेрдЯ рдХो рдЬाрдХрд░ рдмोрд▓ा рддुрдо рдЬрд░ा рдЕрдкрдиा attendence рд░рдЬिрд╕्рдЯрд░ рджिрдЦрд▓ाрдУ рддो। рд╣ाрдЬрд░ी рдмрд╣ी рдоें 30 рдЬрди рдХा рд╕िрдЧ्рдиेрдЪрд░ рд╣ै -рдХाрдо рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं 10-12  рдЬрди। рдРрд╕े рдХрдИ рдХेрд╕ рджेрдЦे। рд╕рд░рдХाрд░ी рд░ुрдкрдпा рдХा рдУрд╡рд░ рдкेрдоेрди्рдЯ 3 -4 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдЪрд▓ рд░рд╣ा рдеा। рдЙрд╕ рд╕рдордп рдПрдХ рд╕рдм-рдбिрд╡ीрдЬрди рдПрдХ рд╡िрднाрдЧ рдХा рдЗंрдЪाрд░्рдЬ рд╣ोрдХрд░ рдЧрдпा рд╣ूँ। рд╣ेрдбрдХ्рд▓рд░्рдХ рдиे рдЖрдХрд░ рдХрд╣ा рдоैंрдиे рдЗрд╕ рдмिрд▓ рдкрд░ рд╕िрдЧ्рдиेрдЪрд░ рдХрд░ рджिрдпा рд╣ै рдЖрдк рднी рдХрдЬिрдпे -рдХ्рдпा рд╣ै ? рдпрд╣ рдЯ्рд░ांрд╕рдкोрд░्рдЯ рдХा рдмिрд▓ рд╣ै। рдЪाрд╡рд▓-рдЧेंрд╣ूं рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЙрд╕рдХा рдЯ्рд░рдХ рдХा рдмिрд▓ рдкेрдоेंрдЯ рд╣ै। рдоैंрдиे рдкूрдЫा рдЬрд░ा рд╕рд░рдХाрд░ी рдСрд░्рдбрд░ рджिрдЦाрд▓िрдпे рдХि рдЙрд╕ рдкрд░ рдХ्рдпा рд▓िрдЦा рд╣ै ? рдХिрддрдиा рдЯ्рд░рдХ рдХा рдСрд░्рдбрд░ рд╣ै ? рдЖрдк рдЧौрд░рдоेंрдЯ рдСрдбрд░्рд░ рджेрдЦ рдХрд░ рдХ्рдпा рдХीрдЬिрдпेрдЧा ? рдЖрдк рдЕрднी рдирдпा -рдирдпा рдЖрдпे рд╣ैं рдХ्рдпा ? рд╣ाँ , рдпрд╣ाँ рдирдпा рд╣ूँ , рдоेрд░ी рдЙрдо्рд░ рднी рдХрдо рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ी рдоेрд░ा рдХाрдо рд╣ै। рддрдм рдЕрди्рдд рдоें рдСрд░्рдбрд░ рдлाрдЗрд▓ рджिрдпा। рдЙрд╕рдоे рджेрдЦा рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдмिрд▓ рдоें рдЬाрдирдмूрдЭрдХрд░ рдЬिрддрдиा рд░ुрдкрдпा рджेрдиा рдЪाрд╣िрдП рдеा, рдЙрд╕рд╕े рдЬ्рдпाрджा рд░ुрдкрдпा рдкेрдоेंрдЯ рдХिрдпा рд╣ै। рдЧрдд рддीрди рд╡рд░्рд╖ рдоें рдХिрддрдиा рдкेрдоेंрдЯ рд╣ुрдЖ рд╣ै рджिрдЦाрдУ। рд╕рднी рдмिрд▓ рдлाрд▓्рд╕ рдмिрд▓ рдеे। рд╕рд░рдХाрд░ी рдЖрджेрд╢ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд░ुрдкрдпा рдХा рдкेрдоेंрдЯ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। рддीрди рд╕ाрд▓ рдХे рдкेрдоेंрдЯ рдХा рд▓िрд╕्рдЯ рдмрдиाрдпा।

     рдЗрди рд╕рдм рдХाрд░्рдпों рдХो рдХрд░рдиे рдоें рдХ्рдпा рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдкрд░ рдХोрдИ рдЪрд░्рдЪा рд╣ुрдИ рдХ्рдпा ? рдоेрд░ी рд╕рдордЭ рд╕े рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рдпрд╣ рдпрджि рдирд╣ीं рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै, рддो рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж -рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХрд░рдиे рдХा рдХुрдЫ рдлाрдпрджा рдирд╣ीं рд╣ै। рдоैंрдиे рдРрд╕े рдмрд╣ुрдд рд╕े рд▓ोрдЧों рдХो рджेрдЦा рд╣ै рдЬो рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж -рд╡िрд╡ेрдХाрдиंрдж рдХрд░рддे рд╣ैं , рд░ाрдордХृрд╖्рдг-рд░ाрдордХृрд╖्рдг рдХрд░рддे рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдмрд╣ुрдд рдЕрдзрд░्рдо рдХा рдХाрдо рднी рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕рд▓िрдП рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЬो рдХाрдо рдХрд░рддे рд╣ैं , рдЙрд╕рдоें рд╣рдоाрд░ा рднीрддрд░ рдФрд░ рдмाрд╣рд░ , рдорди рдФрд░ рдоुрдЦ рдоें рдмрд╣ुрдд рдмाрд░ рдЖрдХाрд╢ рдФрд░ рдкाрддाрд▓ рдЬिрддрдиा рдмрд╣ुрдд рдЕрди्рддрд░ рд░рд╣рддा рд╣ै। sdo рдХो рд▓िрд╕्рдЯ рджे рджिрдпा рдХि рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рд╕े рдЕрдзिрдХ рдкेрдоेंрдЯ рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдЙрд╕ рджिрди рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЙрдирд╕े рдоिрд▓ा рдеा , рдоेрд░ा рдСрдлिрд╕ рдЕрди्рдп рдЬрдЧрд╣ рдеा। рдкрд╣рд▓े рдХрднी рднेंрдЯ рднी рдирд╣ीं рдеा। рд░िрдкोрд░्рдЯ рджेрдЦрдХрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдоुрдЭे рдмुрд▓рд╡ाрдпा। рдЖрдк рдпрд╣ाँ рдХрдм рдЬ्рд╡ाрдЗрди рдХिрдпे ? рдПрдХ рд╣рдл्рддा рд╣ुрдЖ рд╣ै। рдоैंрдиे рд░िрдкोрд░्рдЯ рдоें рд╕рдм рдХुрдЫ рд▓िрдЦ рджिрдпा рд╣ै , рддीрди рд╡рд░्рд╖ рд╕े рдУрд╡рд░ рдкेрдоेंрдЯ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै। рд╡े рдмोрд▓े рдХि рддрдм рдЗрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдХ्рдпा рдРрдХ्рд╢рди рд▓ेрдиे рдХी рдЕрдиुрд╢ंрд╖ा рдЖрдк рдХрд░рддे рд╣ैं ? рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХो рддो рдЪाрд░्рдЯрд░्рдб рдЕрдХाрдЙंрдЯ рдоें рдкрд╣рд▓ी рд╢िрдХ्рд╖ा рдпрд╣ी рджी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рд╕рд░рдХाрд░ी рдкैрд╕े рдХो рдЕрдкрдиा рдзрди рд╕рдордЭрдХрд░ рд╣िрд╕ाрдм рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП। рддो рдпрджि рдоेрд░े рдкैрд╕े рдХो рдХोрдИ рдирд╖्рдЯ рдХрд░े рддो , рдЙрд╕рдХी рд░рдХ्рд╖ा рдХрд░рдиा рдоेрд░े рд▓िрдП рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрдЧा। рдоेрд░ा рдХрд░्рддрд╡्рдп рддो рд╡рд╣ी рд╣ै। рд╕рд░рдХाрд░ी рдкैрд╕ा рдирд╖्рдЯ рд╣ो рд░рд╣ा рд╣ै , рдоैं рдЗрд╕рдХो рджेрдЦ рдЪूрдХा рд╣ूँ। рдоैं рдХैрд╕े рдХрд╣ूं рдХि рд╕рдм рдаीрдХ рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рддो рдЕрдм рдЖрдк рдХ्рдпा рдХрд░рдиा рдЪाрд╣ेंрдЧे ? рдПрдХ рджрдо рд╕ीрдзी рдмाрдд рд╣ै -рд▓िрд╕्рдЯ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдкाрд░्рдЯी рдХो рдЪिрдЯ्рдаी рджूंрдЧा рдХी рддुрдо्рд╣ाрд░े рдмिрд▓ рдоें рдЗрддрдиा рдПрдХ्рд╕ेрд╕ рдЕрдоाрдЙंрдЯ рдХा рдкेрдоेंрдЯ рд╣ुрдЖ рд╣ै , рдЯ्рд░ेрдЬрд░ी рдоें рдЬрдоाрдХрд░ рдХे рдЙрд╕рдХा рд░рд╢ीрдж рдСрдлिрд╕ рдоें рджो। рддो рд╣ो рдЧрдпा ! рд╕ाрд░ा рдкेрдоेंрдЯ рд╡ाрдкрд╕ рдЖ рдЧрдпा। 

     рддुрдорд▓ोрдЧ рдЬрд╣ाँ рд╕े рдЖрдпे рд╣ो , рдпा рдмрд╣ुрдд рд╕े рдЧाँрд╡ рдоें рдкैрджрд▓ рдЬाрдиा рдкреЬрддा рд╣ै। рдиाрдо рдирд╣ीं рд▓ूंрдЧा , рдЕрднी рд░ोрдб рдмрди рдЧрдпा рд╣ै , рдмрд╕ -рдоोрдЯрд░ рдЪрд▓рддा рд╣ै। рд▓ेрдХिрди рдкрд╣рд▓े рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рдЪрд▓ंрдд рдоाрд░्рдЯिрди рд░ेрд▓ рд╕े рдЙрддрд░рдиे рдХे рдмाрдж рдкैрджрд▓ рдЪрд▓ рд░рд╣ा рдеा। рдЬाрддे рдЬाрддे рдирджी рдкреЬрддी рдеी ,  рдиाрд▓ा рдХो рдкाрд░ рдХрд░рдиा рдкреЬрддा рдеा। рдкрд╣рд▓े рдмिрд▓्рдХुрд▓ рд░ाрд╕्рддा рдирд╣ीं рдеा। рдПрдХ рдЬрдЧрд╣ рдПрдХ рдРрд╕ा рдиाрд▓ा рдеा - рддुрдо рд▓ोрдЧों рд╕े рдЧрдк рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдиाрд▓ा рдкрд░ рдЬाрд▓ рдмंрдзा рд╣ुрдЖ рдеा, рджो рдмांрд╕ рд╕े рд░ाрд╕्рддा рд░ोрдХा рд╣ुрдЖ рдеा। рдоैं рдкैंрдЯ рдкрд╣рдиा рдеा рдЬाрдКंрдЧा рдХैрд╕े ? рдПрдХ рдЫोрдЯी рд╕ी рд▓реЬрдХी рдоुрдЭрдХो рдЪрд▓рддे рджेрдЦрдХрд░ рд╣ंрд╕ рд░рд╣ी рдеी। рдоैं 41 рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдиौрдХрд░ी рдХिрдпा рд╣ूँ। рд▓ेрдХिрди рдПрдХрджрдо рдиिрд╖्рдаाрдкूрд░्рд╡рдХ рдХिрдпा рд╣ूँ। резрен рд╕ाрд▓ рем рдорд╣ीрдиा рдлिрд╢рд░ी рдоें рдХाрдо рдХिрдпा рд╣ूँ।  рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдоें рекрез рд╡рд░्рд╖ рд╕े рд╣ूँ। рдоैंрдиे рджेрдЦा рд╣ै рдИрдоाрдирджाрд░ी рдХा рдоूрд▓्рдп рдХ्рдпा рд╣ै ? рдПрдХ рдмाрд░ рдоेрд░ी рдиौрдХрд░ी рдЬाрдиे рд╡ाрд▓ी рдеी , рдПрдХ рдСрдлिрд╕рд░ рдиे рдмुрд▓ाрдпा , рд▓ोрдЧ рд╕ोрдЪे рдЖрдЬ рддो рдпे рдЧрдпा। рдХрдорд░े рдоें рдЧрдпा , рддो рдмोрд▓े рдоैंрдиे рд╕ुрдиा рд╣ै рдХि рдЖрдк рдСрдлिрд╕ рдоें рдХुрдЫ рдХाрдо рдирд╣ीं рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЬो рднी рдХाрдо рдоिрд▓рддा рд╣ै рдоैं рдХрд░рддा рд╣ूँ। рдмाрдж рдоें рдиिрдпрдо рдХрд░ рджिрдП рдХि рдЬिрддрдиे рдлाрдЗрд▓ рдкрд░ рдЙрдирдХो рд╕िрдЧ्рдиेрдЪрд░ рдХрд░рдиा рдкреЬрддा рд╣ै рд╕рдм рдлाрдЗрд▓ рдкрд╣рд▓े рдоेрд░े рдЯेрдмрд▓ рдкрд░ рдЖрдПрдЧा।

      рдЙрд╕ рд╕рдордп рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рд╣ो рдЧрдпा рдеा। рдХाрдо рдХрд░рддे рдХрд░рддे рд╢ाрдо рдХा рем рдмрдЬ рдЧрдпा рдеा। рдоेрд░े рдХрдорд░े рдоें рд▓ाрдИрдЯ рдЬрд▓ рд░рд╣ा рдеा , рдоैं рдЕрдкрдиे рдХाрдо рдоें рд╡्рдпрд╕्рдд рдеा।  рд╣рдаाрдд рдмिрдЬрд▓ी рдСреЮ рд╣ो рдЧрдпा। рдоैंрдиे рдкूрдЫा рдХौрди рд╣ै рднाрдИ рд▓ाрдЗрди рдХрд╣े рдХाрдЯ рджिрдпा। рджेрдЦрддा рд╣ूँ рдбिрд░ेрдХ्рдЯрд░ рд╣ैं।  рдЙрдирдХा рдХрдорд░ा рдаीрдХ рдоेрд░े рд╕ाрдордиे рдеा। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджेрдЦा рдХि рдмрд▓्рдм рдЬрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै рддो рдХाрдЯ рджिрдпा. рдоैंрдиे рд╕ोрдЪा рдЪрдкрд░ाрд╕ी рдХрдЯा рд╣ोрдЧा। рд╡े рджेрдЦ рдХрд░ рдмोрд▓े рдЖрдк рдмैрдаे рд╣ैं , рдЙрдаिрдпे рдЖрдкрдХो рдЬрд╣ाँ рдЬाрдиा рд╣ै рдоैं рдЫोреЬ рджूंрдЧा। рд▓िрдл्рдЯ рд╕े рдиिрдЪे рдЙрддрд░рдХрд░ рдкूрдЫा рдЖрдк рдЕрднी рдХрд╣ाँ рдЬाрдпेंрдЧे ? рдоैं рдмोрд▓ै рдЗрди्рдЯрд▓ी рдЬाрдКंрдЧा , рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЗंрдЯрд▓ी рдоें рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХा рдСрдлिрд╕ рд╣ुрдЖ рдеा।  рдк्рд░рддिрджिрди рдЖрдк рдоेрд░े рд╕ाрде рдоेрд░े рдЧाреЬी рдоें рдЬाрдпेंрдЧे। рдИрдоाрдирджाрд░ी рдХा рдоूрд▓्рдп рд╣ै ! 

      рдХ्рдпों рдмोрд▓рддा рд╣ूँ ? рдХ्рдпोंрдХि рдХрд░рдХे рджेрдЦा рд╣ै। рдХेрд╡рд▓ рдХिрддाрдм рд╕े рдирд╣ीं рдХрд╣ рд░рд╣ा рд╣ूँ। рдХрд░рдиे рд╕े рдлрд▓ рдоिрд▓рддा рд╣ै। рдИрдоाрдирджाрд░ी рдХा рдоूрд▓्рдп рд╣ै। рдкрд░िрд╢्рд░рдо рдХा рдоूрд▓्рдп рд╣ै। рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХैрдо्рдкрд░ рдХो рдХрд╣рддा рд╣ूँ, рдЬो рд╡िрд╢ेрд╖ рдХрд░ рд╕ीрдЦрдиे рдЖрдпे рд╣ैं рдИрдоाрдирджाрд░ рд╣ोрдиा , рдкрд░िрд╢्рд░рдоी рд╣ोрдиा , рдЬो рдХрд░рдиा рдЬрд░ुрд░ी рд╣ो рд╡ो рдХрд░рдиा। рдПрд╡ं рдмेрдИрдоाрдиी -рдн्рд░рд╖рдЪाрд░ рдХो рдХрднी рдк्рд░рд╢्рд░рдп рдордд рджेрдиा। рдЦुрдж рдордд рдХрд░рдиा рди рдХिрд╕ी рдХो рдХрд░рдиे рджेрдиा। рд▓ेрдХिрди рдЙрд╕рдХो рд▓ेрдХрд░ рд╣рд▓्рд▓ा -рд╣ंрдЧाрдоा рдХрд░рдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдирд╣ीं рд╣ै। 

[рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЗрд╕ рдзрд░्рдо-рдоाрд░्рдЧ рдоें рдХ्рд░рдорд╢ः рдЙрдкрд░ рдЙрдарддा рд░рд╣рддा рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдЖрдЪрд░рдг ( рдЪрд░िрдд्рд░ ) рдмिрд▓рдХुрд▓ рдЕрди्рдп рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдХ्рдпोंрдХि рдзрд░्рдо рдЖрдЪрд░рдг рдоें рд▓ाрдиे рдХी рдЪीрдЬ  рд╣ै, рдЙрд╕рдХो рдпрджि рдЬीрд╡рди  рдоें рдирд╣ीं рдЙрддाрд░ा рдЧрдпा рддो рд╡ैрд╕े  рд╢ुрд╖्рдХ рдЬ्рдЮाрди рдХा рдХोрдИ рдоोрд▓ рдирд╣ीं рд╣ै। рдЗрд╕ीрд▓िрдпे рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै " рдзрд░्рдоं рдЪрд░ " - рдзрд░्рдо рдХो рдЖрдЪрд░рдг рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рдХрдЯ рдХрд░ो। рдзрд░्рдо рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै рдХि  -- "рд╡्рдпрд╡рд╣ृрдпрдоाрдиः",  "рдЕрдиुрд╖्рдаीрдпрдоाрдиः।" рдЕрд░्рдеाрдд рдзрд░्рдо рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХी рд╡рд╕्рддु рд╣ै, рдзрд░्рдо рддो рдЖрдЪрд░рдг рдоें  рдЙрддाрд░рдиे  рдХी рдЪीрдЬ рд╣ै। ]  

    рддुрдо рдкрд╡िрдд्рд░ рдЬीрд╡рди рд╡्рдпрддीрдд рдХрд░рдиा , рдФрд░ рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдкрд╡िрдд्рд░ рдЬीрд╡рди рдпाрдкрди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдаाрдХुрд░ , рдоाँ, рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी, рд╡े рднрдЧрд╡ाрди рдеे рдпा рдирд╣ीं -рдоैं рдирд╣ीं рдЬाрдирддा। рдХिрди्рддु рдордиुрд╖्рдп рд╢рд░ीрд░ рдХे рдЖрд▓ाрд╡ा рдФрд░ рдХрд╣ीं рднрдЧрд╡ाрди рдХा рдЖрд╡िрд░्рднाрд╡ рдирд╣ीं рд╣ोрддा рд╣ै। рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХा рдпрд╣ рдкрд░рдо् рд╕ौрднाрдЧ्рдп рд╣ै рдХि рд╣рдо рдЗрди рддीрдиों рдкрд░ рд╢्рд░рдж्рдзा рд░рдЦрддे рд╣ैं। рдФрд░ рдеोреЬी рд╢्рд░рдж्рдзा рдХрд░ें рддो - рдЙрдирдХे рдЖрджрд░्рд╢ , рдЙрдирдХी рд╢िрдХ्рд╖ा рдХो рдЕрдкрдиे рдЬीрд╡рди рдоें рдпрджि рдзाрд░рдг рдХрд░ рд▓ेрддे рд╣ैं рддो рд╣рдорд▓ोрдЧों рдХा рдЬीрд╡рди рд╕ुंрджрд░ рд╣ोрдЧा। рддрдм рдЕрдиेрдХ рд▓ोрдЧों рдХा рдЬीрд╡рди рднी рд╕ुंрджрд░ рдмрдиेрдЧा। рджेрд╢ рдХी рдЬो рд╡рд░्рддрдоाрди рд╣ाрд▓рдд рд╣ै рдЙрд╕рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЖрдПрдЧा। рдЙрд╕рдХे рдмिрдиा рдХोрдИ рдмрджрд▓ рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рдЬो рдХैрдо्рдкрд░ рднाрдИ рд╕ीрдЦрдиे рдЖрдпे рд╣ैं -рддुрдорд╕े рдХрд╣рддा рд╣ूँ , рддुрдорд▓ोрдЧ рдЗрд╕ рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдд्рддрд░рджाрдпिрдд्рд╡ рдХो рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░ो।  рддाрдХि рдЬो рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╣рдорд▓ोрдЧ рдкाрддे рд╣ैं , рдмाрд░-рдмाрд░ рдкाрдПंрдЧे , рдкुрд╕्рддрдХें рд╣ैं - рдЙрдирдХो рдкреЭो , рд╡्рдпाрдпाрдо рдХрд░ो , рдордиःрд╕ंрдпोрдЧ рдХрд░ो। рдаाрдХुрд░-рдоाँ -рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХा рдЬीрд╡рди рдкреЭो। рдиिрд╢्рдЪрдп рд╣ी рд╕ंрд╕ाрд░ -рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ैं , рддुрдорд▓ोрдЧों рдХा рднी рдкрд░िрд╡ाрд░ рд╣ै , рдЕрд░्рде рдЙрдкाрд░्рдЬрди рдХी рдЪेрд╖्рдЯा рд╣рдорд▓ोрдЧ рдЕрд╡рд╢्рдп рдХрд░ेंрдЧे। рд▓ेрдХिрди рдкрд╡िрдд्рд░рддा рд╕े рдзрди рдЕрд░्рдЬिрдд рдХрд░ेंрдЧे।  рдЬीрд╡рди рдзाрд░рдг рдХрд░ो рд▓ेрдХिрди рддुрдо्рд╣ाрд░ा рдЬीрд╡рди рдЕрдкрдиे рд▓िрдП рдирд╣ीं рд╣ो , рджूрд╕рд░ों рдХे рд▓िрдП рд╣ो , рд╕рдоाрдЬ рдХे рдХрд▓्рдпाрдг рдХे рд▓िрдП рд╣ो। рднाрд░рддрдоाрддा рдХी рд╕ेрд╡ा рдХे рд▓िрдП рд╣ो। рдпрд╣ рд╕ंрдХрд▓्рдк рддुрдорд▓ोрдЧ рд▓ो।  рдпрд╣ाँ рд╕े рдмिрджाрдИ рд▓ेрдиे рдХे рдмाрдж рд╡िрд╢ेрд╖ рдЙрдд्рддрджाрдпिрдд्рд╡ рдЧ्рд░рд╣рдг рдХрд░ो

========== 

рдж्рд╡िрддीрдпाрдж्рд╡ै рднрдпं рднрд╡рддि (Br.up.) Fear verily ensues from anything second (to oneself) рдХ्рд░ोрдзोрд╜рдкि рджेрд╡рд╕्рдп рд╡рд░ेрдг рддुрд▓्рдпः [source: Pandavagitaa: [рдж्рд░ोрдг] [Even the anger of gods is conducive of benefit. ] рдЖрдЪाрд░рд╣ीрдиं рди рдкुрдирди्рддि рд╡ेрджाः [The Vedas will not purify the one who is loose in morals and does not observe the basic rules of religious and social conduct]рдзрд░्рдоो рд░рдХ्рд╖рддि рд░рдХ्рд╖िрддः [Dharma protects the one who protects, abides by, it.]" рд╢िрд╡ः рдХेрд╡рд▓ोрд╜рд╣рдо्,рдЪिрджाрдирди्рджрд░ूрдкः рд╢िрд╡ोрд╜рд╣ं рд╢िрд╡ोрд╜рд╣рдо् - " Realization of this Truth is Religion! рд╡ेрджः рд╢िрд╡ः рд╢िрд╡ो рд╡ेрджो рд╡ेрджाрдз्рдпाрдпी рд╕рджाрд╢िрд╡ः [The Veda is indeed Shiva, Shiva indeed is Veda, the one who studies / recites the Veda is verily sadAshivaH.] рджाрджा (рдирд╡рдиीрджा) рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦिрдд рдПрдХ рдоाрддृрд╡рди्рджрдиा рд╣ै 

рдирдорд╕्рддे рд╕ाрд░рджे рджेрд╡ि рджुрд░्рдЧे рджेрд╡ी рдирдоोрд╜рд╕्рддु рддे।।   

   рд╡ाрдгि, рд▓рдХ्рд╖्рдоि рдорд╣ाрдоाрдпे рдоाрдпाрдкाрд╢рд╡िрдиाрд╢िрдиी ।।

рд╕рд░्рд╡рд╡िрдж्рдпाрдк्рд░рджाрдпिрдг्рдпै рд╕ंрд╕ाрд░ाрдгрд╡рддाрд░िрдгी ||

рд╕ाрд░рджेрддि рдЬрдЧрди्рдоाрддा рдХृрдкाрдЧрдЩ्рдЧा рдк्рд░рд╡ाрд╣िрдиी || 

рдирдорд╕्рддे рд╕ाрд░рджे рджेрд╡ि рд░ाрдзे рд╕ीрддे рд╕рд░рд╕्рд╡рддि। 

рд╕ा рдоे рд╡рд╕рддु рдЬिрд╣्рд╡ाрдпां рдоुрдХ्рддिрднрдХ्рддिрдк्рд░рджाрдпिрдиी ||

- " рд╣े рджेрд╡ी рд╕ाрд░рджा, рд╣े рджेрд╡ी рджुрд░्рдЧा, рд╣े рд╡ाрдгी, рд╣े рд▓рдХ्рд╖्рдоी, рдоाрдпा рдХे рдкाрд╢ рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рд╣े рджेрд╡ी рдорд╣ाрдоाрдпा,  рдоैं рдЖрдкрдХो рдк्рд░рдгाрдо рдХрд░рддा рд╣ूं। рдЬрдЧрди्рдоाрддा рдоाँ рд╕ाрд░рджा рдиे рдХुрдЫ рднी рдмрдиाрдпा, рдХрд╣ीं рднी рд░рдЦा, рдХोрдИ рдлрд░्рдХ рдирд╣ीं।  рдкрд░ рд╡े рдиिрд░ंрддрд░ рд╣рдоाрд░े рдХूрдЯрд╕्рде рдЪैрддрди्рдп рдоें рдмрдиे рд░рд╣ें।  рдмрд╕ рдпрд╣ी рдЕрднीрдк्рд╕िрдд рд╣ै।  рд╣े рджेрд╡ी рд╕ाрд░рджा, рдЕрдкрдиी рдХृрдкा рдЧंрдЧा рд╕े рдоुрдХ्рддि рдФрд░ рднрдХ्рддि рдХी рджाрдд्рд░ी - рд░ाрдзा, рд╕ीрддा рдФрд░ рд╕рд░рд╕्рд╡рддी, рдХे рд░ूрдк рдоे рдоैं рдЖрдкрдХो рд╣ी  рдк्рд░рдгाрдо рдХрд░рддा рд╣ूं, рд╡े рдоेрд░ी рдЬिрд╣्рд╡ा рдкрд░ рдиिрд╡ाрд╕ рдХрд░ें। "                    

 рдпрд╣ рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рдЕрдирдоोрд▓ рд╣ै , рджेрд╡-рджुрд░्рд▓рдн рд╣ै рдЗрд╕े рд╡्рдпрд░्рде рдоें рдирд╖्рдЯ рдХ्рдпों рдирд╣ीं рдХрд░рдиा рд╣ै ? рдпрд╣ рдХौрди рдмрддाрдПрдЧा। рдЗрд╕ी рдХाрдо рдХे рд▓िрдП рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा рд╣ुрдИ рд╣ै। рдЕрднी рд╡िрднिрди्рди рд░ाрдЬ्рдпों рдоें 350 рд╕े рдЕрдзिрдХ рдХेрди्рдж्рд░ों рдоें рдХाрдо рдЪрд▓ рд░рд╣ा рд╣ै। рд╡рд░्рд╖ рднрд░ рдоें  

рдордзुрд░ рдордиोрд╣рд░ рдЕрддीрд╡ рд╕ुंрджрд░, рдпрд╣ рд╕рд░्рд╡ рд╡िрдж्рдпा рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी। рдпрд╣ рддीрдиों рд▓ोрдХों рд╕े рди्рдпाрд░ी рдХाрд╢ी। рдпрд╣ीं рдлрд▓े рдлूрд▓े рдмुрдж्рдз, рд╢ंрдХрд░, рдпрд╣ рд░ाрдЬ-рдЛрд╖िрдпों рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी। рдпрд╣ां рдХी рд╣ै рдпрд╣ рдкрд╡िрдд्рд░ рд╢िрдХ्рд╖ा। рдХि рд╕рдд्рдп рдкрд╣рд▓े рдлिрд░ рдЖрдд्рдо рд░рдХ्рд╖ा।। рдмिрдХे рд╣рд░िрд╢्рдЪंрдж्рд░ рдеे рдпрд╣ीं рдкрд░, рдпрд╣ рд╕рдд्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी। рд╕ुрд░рдо्рдп рдзाрд░ाрдпें рд╡рд░ुрдгा рдЕрд╕्рд╕ी। рдирд╣ाрдпें рдЬिрдирдоें рдХрдмीрд░, рддुрд▓рд╕ी।।  (рдХाрд╢ी рд╣िंрджू рд╡िрд╢्рд╡рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдХा рдХुрд▓рдЧीрдд)

рд╢рдХ्рддि рдХा рдЙрдкाрд╕рдХ рдЕрди्рдпाрди्рдп рд╕ाрдзрдиा-рдоाрд░्рдЧिрдпों рдХी рддрд░рд╣ рд╢рдХ्рддि (рдорд╣ाрд╡िрдж्рдпा) рдХो '#рдоाрдпा' рдирд╣ीं рдоाрдирддा рдмрд▓्рдХि рдЕрдкрдиी '#рдоॉं' рд╕рдордЭрддा рд╣ै।  рдЬिрд╕рдХी рдЧोрдж рдоें рд░рд╣рдХрд░ рд╡рд╣ рд╕рджैрд╡ рдиिрд░्рднрдп рд░рд╣рддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЙрд╕рдХी рдоॉं рддो 'рдХोрдЯि рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб рдиाрдпिрдХा' рд╣ै рдЬो рдк्рд░рддिрдХ्рд╖рдг рдЙрд╕рдХी рд░рдХ्рд╖ा рддрдеा рдкाрд▓рди рдХрд░рддी рд╣ै। рд╡рд╣ рдЗрддрдиी рдк्рд░рдХाрд╢рдордп рд╣ै рдХि рдоाрдпाрд░ूрдкी рдЕрди्рдзрдХाрд░ рд╕्рд╡рдд: рд╣ी рдирд╖्рдЯ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рд╢рдХ्рддि рдХा рд╕ाрдзрдХ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рд╕рдорд╕्рдд рдм्рд░рд╣्рдоाрди्рдб рдоें 'рд╢рдХ्рддि' рд╣ी рдм्рдпाрдк्рдд рд╣ै। рд╕рдорд╕्рдд рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдк्рд░рдкंрдЪ (рдЬрдЧрдд) рдорд╣ाрд╢рдХ्рддि (рдм्рд░рд╣्рдо ) рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрд░्рдоिрдд рд╣ै рддрдеा рдЙрд╕ी рдХा рдХ्рд░ीрдб़ाрд╕्рдерд▓ рднी рд╣ै। рд╢ाрдХ्рдд-рдЙрдкाрд╕рдХ рд╕рдорд╕्рдд рдк्рд░ाрдгिрдпों рдоें рдЕрдкрдиी рдЖрдд्рдоा рддрдеा рдЕрдкрдиे рдЖрдд्рдоा рдоें рд╕рдорд╕्рдд рдк्рд░ाрдгिрдпों рдХी рдЖрдд्рдоा рдХो рджेрдЦрддा рд╣ै।

 ‘рдЬीрд╡ःрд╢िрд╡ः рд╢िрд╡ो рдЬीрд╡ः, рд╕ рдЬीрд╡ः рдХेрд╡рд▓ः рд╢िрд╡ः। 

рддुрд╖ेрдг рдмрдж्рдзो рд╡्рд░ीрд╣िः рд╕्рдпाрдд्, рддुрд╖ाрднाрд╡ेрди рддрдг्рдбुрд▓ः।।’

рдПрд╡ं рдмрдж्рдзрд╕्рддрдеा рдЬीрд╡ः рдХрд░्рдордиाрд╢े рд╕рджाрд╢िрд╡ः ।

рдкाрд╢рдмрдж्рдзрд╕्рддрдеा рдЬीрд╡ः рдкाрд╢рдоुрдХ्рддः рд╕рджाрд╢िрд╡ः॥

(рд╕्рдХрди्рдж рдЙрдкрдиिрд╖рдж)

--рдРрд╕ा рд╕ाрдзрдХ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рдЬीрд╡ рд╣ी рд╢िрд╡ рд╣ै рддрдеा рд╢िрд╡ рд╣ी рдЬीрд╡ рд╣ै। рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдЫिрд▓рдХा рдиिрдХрд▓рдиे рдкрд░ рдзाрди рд╣ी рдЪाрд╡рд▓ рдмрди рдЬाрддा рд╣ै рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдкाрд╢рдоुрдХ्рдд (рджेрд╣рдз्рдпाрд╕ рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдХрд░)  рд╣ोрдХрд░ рдЬीрд╡ाрдд्рдоा рднी рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдмрди рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдмрди्рдзрди рдоें рдмँрдзा рд╣ुрдЖ (рдЪैрддрди्рдп рддрдд्рдд्рд╡) рд╣ी  рдЬीрд╡ рд╣ोрддा рд╣ै, рдФрд░ рд╡рд╣ी (рдк्рд░ाрд░рдм्рдз) рдХрд░्рдоों рдХे рдирд╖्рдЯ рд╣ोрдиे рдкрд░ рд╕рджाрд╢िрд╡ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрдерд╡ा рджूрд╕рд░े рд╢рдм्рджों рдоें рдкाрд╢ рдоें рдмँрдзा рдЬीрд╡ 'рдЬीрд╡' рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै рдФрд░ рдкाрд╢рдоुрдХ्рдд рд╣ो рдЬाрдиे рдкрд░ рд╕рджाрд╢िрд╡ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै॥

[рдпोрдЧрдоाрдпा : рдоाрдпा рд╣рд░ि рдХी рдмाрд╣्рдп рд╢рдХ्рддि (рдКрд░्рдЬा) рд╣ै рдФрд░ рдпोрдЧрдоाрдпा рдЖंрддрд░िрдХ рд╢рдХ्рддि (рдЖंрддрд░िрдХ рдКрд░्рдЬा,  рдк्рд░ाрдгрд╢рдХ्рддि рдпा рдЬीрд╡рдиी рд╢рдХ्рддि) рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдпे рджोрдиों рд╣ी рджुрд░्рдЧा рд╣ैं।  рдоाрдпा рджैрд╡ी рд╢рдХ्рддि рд╣ै рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдкрд░ рдПрдХ рдЖрд╡рд░рдг рдбाрд▓ рджेрддा рд╣ै। рд╣рдо рд╕рднी рдоाрдпा рдоें рдлंрд╕े рд╣ुрдП рд╣ैं рд▓ेрдХिрди рдЬрдм рд╣рдо рдЗрд╕ рдкрд░ рдХाрдмू рдкाрддे рд╣ैं рддो рдоाрдпा рдпोрдЧрдоाрдпा рдмрди рдЬाрддी рд╣ै рдФрд░ рд╣рдоें рд╢्рд░ी рдХृрд╖्рдг рддрдХ рдкрд╣ुंрдЪрдиे рдоें рдорджрдж рдХрд░рддी рд╣ै। рдоाрдпा рдпा рдк्рд░рдХृрддि рдЕрд╕рдд् рдирд╣ीं рд╣ै। рдЕрдкिрддु рд╡рд╣ рдЕрдиिрд░्рд╡рдЪрдиीрдпा рдХрд╣ी рдЧрдИ рд╣ै, рдЕрд░्рдеाрдд् рдРрд╕ी рдЬिрд╕рдХा рд╢рдм्рджों рдж्рд╡ाрд░ा рд╡िрд╡ेрдЪрди рд╕рдо्рднрд╡ рдирд╣ीं ।  рд╣рдо рдоे рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдХाрд╢ рдХो  рдиीрд▓ा рд╣ी рджेрдЦрдд рд╣ै,  рд╡рд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╡ैрд╕ा рдирд╣ीं рд╣ै, рдпрд╣ рдЕрди्рддрддः рд╣рдоाрд░ी рджिрдоाрдЧी рдмुрдиाрд╡рдЯ рд╣ै। рд╡ेрджाрди्рдд рдоें рдоिрде्рдпा рдХा рдЕрд░्рде ‘рдЕрд╕рдд्’ рдирд╣ीं, рдЕрдкिрддु рдЕрдиिрд░्рд╡рдЪрдиीрдп (рд╡िрд╡рд░्рддрд╡ाрдж) рд╣ोрддा рд╣ै । рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬрдм рдЗрд╕ рдкрд░िрд╡рд░्рддрдирд╢ीрд▓ рдЬрдЧрдд рдХे рдХिрд╕ी рдЕрдиुрднрд╡ рд╡िрд╢ेрд╖ рдХो (M/F рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕ рдХो рддीрдиों рдРрд╖рдгाрдУं рдХो)  рдкрд░рдо рд╕рдд्рдп рдоाрди рдмैрдарддा рд╣ै, рддो рд╡рд╣ рдн्рд░рдо рдоें рд╣ोрддा рд╣ै, рдоाрдпा-рдкाрд╢ рдоें рдмँрдзा рд╣ोрддा рд╣ै।  рд╕ृрд╖्рдЯि рдФрд░ рд▓рдп рдХा рд╕рд╣ рд╕рдорди्рд╡िрдд рдХ्рд░рдо рд╕рддрдд рдЧрддिрд╢ीрд▓ рд╣ै ।

 рднрд╡ाрдиीрд╢ंрдХрд░ौ рд╡рди्рджे рд╢्рд░рдж्рдзाрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕рд░ूрдкिрдгौ।

рдпाрдн्рдпां рд╡िрдиा рди рдкрд╢्рдпрди्рддि рд╕िрдж्рдзाः рд╕्рд╡ाрди्рддःрд╕्рдердоीрд╢्рд╡рд░рдо्॥

рд╢्рд░рдж्рдзा рдФрд░ рд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ рдХे рд╕्рд╡рд░ूрдк рд╢्рд░ी рдкाрд░्рд╡рддीрдЬी рдФрд░ рд╢्рд░ी рд╢ंрдХрд░рдЬी рдХी рдоैं рд╡ंрджрдиा рдХрд░рддा рд╣ूं, рдЬिрдирдХे рдмिрдиा рд╕िрдж्рдзрдЬрди рдЖрдкрдХे рдЕंрддःрдХрд░рдг рдоें рд╕्рдеिрдд рдИрд╢्рд╡рд░ рдХो рдирд╣ीं рджेрдЦ рд╕рдХрддे॥- {рд╢्рд░ीрд░ाрдордЪрд░िрддрдоाрдирд╕- рдк्рд░рдердо рд╕ोрдкाрди:рдмाрд▓рдХाрдг्рдб} 

рдЬीрд╡рди рдХी рджैрдиिрдХ рдХ्рд░िрдпा рдоें рд╕рд╣рдЬрддा,рд╕рд░рд▓рддा рдХा рдЬрди्рдо рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ी рд╣ोрддा рд╣ै। рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдИрд╢्рд╡рд░ рдХे рд╕рдоाрдЧрдо рдХी рддрд░рд╣ рд╣ै,рдИрд╢्рд╡рд░ рдФрд░ рдк्рд░ाрд░्рдердиा рджोрдиों рд╣ी рдХрдг-рдХрдг рдоें рд╣ैं,рдкрд░ рдКрд░्рдЬा рдХा рд╕ंрдЪाрд░ рд╣рдоाрд░े рдмीрдЪ рд╣ोрддा рд╣ै। рд╕्рд╡рдпं рдХो рдкрд╣рдЪाрдиे рдХा рд╕ाрдзрди рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╣ैрд╢िрд╡рд▓िंрдЧ рдХे рджрд░्рд╢рди рд╕े рдордиुрд╖्рдп рдХो рднूрдоि, рд╡िрдж्рдпा, рдкुрдд्рд░, рдмंрдзрд╡, рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा, рдЬ्рдЮाрди рдПрд╡ं рдоुрдХ्рддि рд╕рдм рдХुрдЫ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै। рдХिрд╕ी рднрдХ्рдд рдХा рдЙрдкाрд╕्рдп рджेрд╡рддा рдкुрд░ूрд╖ рд░ूрдк рдХा рднी рд╣ो рддрдм рднी рд╡рд╣ рдЙрдкाрд╕рдиा рддो рдЙрд╕рдХी рд╢рдХ्рддि рдХी рд╣ी рдХрд░рддा рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╢рдХ्рддि рд░рд╣िрдд рддो рдХोрдИ рджेрд╡рддा ? рд╣ो рд╣ी рдирд╣ीं рд╕рдХрддा рд╣ै।]

реР рдЕрд╕рддो рдоा рд╕рдж्рдЧрдордп।

рддрдорд╕ो рдоा рдЬ्рдпोрддिрд░्рдЧрдордп।

рдоृрдд्рдпोрд░्рдоा рдЕрдоृрддं рдЧрдордп।

реР рд╢ांрддिः рд╢ांрддिः рд╢ांрддिः ॥ 

(рдмृрд╣рджाрд░рдг्рдпрдХ рдЙрдкрдиिрд╖рдж - I.iii.28)

      рдпрд╣ рд╕рдЪ्рдЪी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рд╣ै - рд╕ाрдзрдХ рдХी рдЕрдкрдиी рд╕ीрдоिрддрддा рдХी рднाрд╡рдиा рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиा рдФрд░ рдЕрддिрдХ्рд░рдордг (transcendence-рдЗрди्рдж्рд░िрдпों рдХी рд╕ीрдоा рдХो рд▓ाँрдШрдиे) рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕рдХी рд╣ाрд░्рджिрдХ рдкुрдХाрд░। рдпрд╣ рджुрдиिрдпा рдХी рдЪीрдЬ़ों рдХे рд▓िрдП рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдирд╣ीं рд╣ै। рдпрд╣ рднोрдЬрди, рдЖрд╢्рд░рдп, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп, рдЬीрд╡рдирд╕ाрдеी, рдзрди, рд╕рдлрд▓рддा, рдиाрдо-рдЬрд╢ рдпा рдпрд╣ां рддрдХ ​​рдХि рд╕्рд╡рд░्рдЧ рдХे рд▓िрдП рднी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдирд╣ीं рд╣ै। рдЬो рдХोрдИ рднी рдЗрди рддीрди рдоंрдд्рд░ों рдХा рдкाрда рдХрд░рддा рд╣ै, рд╡рд╣ рд░ाрдЬा рдпрдпाрддि рдХे рдЬैрд╕ा рдЬाрди рдЪुрдХा рд╣ै рдХि рдЗрди्рдж्рд░िрдпрд╡िрд╖рдпों рдХो рднोрдЧрдиे рд╕े рддृрдк्рддि рдирд╣ीं рд╣ोрддी, ('рд╡ेрджाрди्рдд рдбिрдг्рдбिрдо ' -рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдд्рдпं рдЬрдЧрди्рдоिрде्рдпा рдХे) рдЗрд╕ рдкूрд░्рдг рд╕рдордЭ рдоें рд╣ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдЗрд╕ рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХी рдУрд░ рдоुрдб़рддा рд╣ै। рдЗрди рддीрди рдоंрдд्рд░ों рдоें рд╕े рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдХा рд╕ाрд░ рдПрдХ рд╣ी рд╣ै:

  “O, Guru, help me free myself from my sundry misunderstandings regarding myself, the universe and God and bless me with true knowledge.” 

"рд╣े рдЧुрд░ुрджेрд╡,  рдЖрдк рдоुрдЭे рдЕрдкрдиे (рдЬीрд╡ рдХे) рд╡िрд╖рдп рдоें, рдЬрдЧрдд (рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб) рдХे рдФрд░ рдИрд╢्рд╡рд░ (рдм्рд░рд╣्рдо-рднрдЧрд╡ाрди) рдХे рдмाрд░े рдоें рдоेрд░ी рд╡िрд╡िрдз рдЧрд▓рддрдлрд╣рдоिрдпों (рдоिрде्рдпा-рдЕрд╣ंрдмोрдз рдЬрди्рдп рдн्рд░рдоों ) рд╕े рдоुрдХ्рдд рд╣ोрдиे рдоें (рдХाрд░рдгрд╢рд░ीрд░ рдХो рд╕рдордЭрдиे рдоें) рдоेрд░ी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░ें рдФрд░ рдоुрдЭे рд╕ाрдкेрдХ्рд╖िрдХ рд╕рдд्рдп рдХा рдЕрддिрдХ्рд░рдордг рдХрд░ рдкрд░рдо् рд╕рдд्рдп рдоें рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХा (рд╕рдЪ्рдЪे рдЬ्рдЮाрди рдХा-рдЖрдд्рдорд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдХा) рдЖрд╢ीрд░्рд╡ाрдж рджें।"

рдкрд╣рд▓ी рдкंрдХ्рддि -'рдЕрд╕рддो рдоा рд╕рдж्рдЧрдордп' рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै, "рдоुрдЭे рдЕрд╕рдд् рд╕े рд╕рдд् рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो।"  рд╕ंрд╕्рдХृрдд рдоें 'рдЕрд╕рдд्' (non-existence, non-reality and untruth) рдФрд░ 'рд╕рдд्' (existence, reality and truth) рд╢рдм्рдж рдХा рдмрд╣ुрдд рдЧूреЭ рдЕрд░्рде рд╣ै рдЬो [рд╡ेрджाрди्рдд рдбिрдг्рдбिрдо рдХी рдЕрдиुрднूрддि - 'рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдиाрдкрд░ः' рд╕े рдиिрдХрд▓ा рд╢рдм्рдж рд╣ै!] 

рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдд्рдпं рдЬрдЧрди्рдоिрде्рдпा, 'рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдиाрдкрд░ः'। 

рдЕрдиेрди рд╡ेрдж्рдпं рд╕рдЪ्рдЫाрд╕्рдд्рд░рдоिрддि рд╡ेрджाрди्рддрдбिрдг्рдбिрдоः॥

 ‘рдм्рд░рд╣्рдо рд╕рдд्рдпं рдЬрдЧрди्рдоिрде्рдпा’ рдЕрд░्рдеाрдд‍् рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ी рд╕рдд्рдп рд╣ै рдФрд░ рдпрд╣ рдЬрдЧрдд‍ (рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб) рдЬिрд╕े рдЖрдк рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдоाрди рдмैрдаे рд╣ैं, рд╡ो рдоिрде्рдпा рд╣ै। (рдХ्рдпोंрдХि рдЗрд╕े - рд╕рдд्рдп рдпा рдЕрд╕рдд्рдп  рдХे рд░ूрдк рдоें рд╡рд░्рдЧीрдХृрдд рдирд╣ीं рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा)। рдЬ्рдЮाрдиी рдЬрди рдХрд╣рддे рд╣ैं - "рдЬीрд╡ рд╕्рд╡рдпं рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै, рднिрди्рди рдирд╣ीं।"  рдЗрд╕े рд╣ी рд╕рд╣ी рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕рдордЭрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдРрд╕ा рд╡ेрджाрди्рдд рдиे рдШोрд╖िрдд рдХिрдпा рд╣ै।

    рдЕрдм рдЕрдЧрд░ 'рд╕рдд्рдп-рдЕрд╕рдд्рдп-рдоिрде्рдпा рдХा рд╡िрд╡ेрдХрдЬ рдЬ्рдЮाрди' рд╣рдордХो рд╕्рд╡рдпं рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рд╣ो рддो рд╣рдо рдкाрд╢्рдЪाрдд्рдп рд╢िрдХ्рд╖ा рдоें рдкрд▓े-рдмрдвे, рдЧुрд░ु-рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рдЕрд╡िрд╢्рд╡ाрд╕ी рд▓ोрдЧ (рдЬो рджीрдХ्рд╖ा рд▓ेрдиे рдХे рдмाрдж рднी рдЧुрд░ु рдХो рдИрд╢्рд╡рд░ рдирд╣ीं рд╕рдордЭрддे) рдпрд╣ рдХрднी рдоाрдиेंрдЧे рдХि рдпрд╣ рдмोрдз рд╣рдоाрд░े рд╕ाрде-рд╕ाрде рдоिрдд्рд░ рдЬैрд╕े рдШूрдордиे рд╡ाрд▓े C-IN-C рдирд╡рдиीрджा рдХो рднी рд╣ुрдЖ рд╣ोрдЧा ?  рдХ्рдпोंрдХि рдЪौрдмीрд╕ рдШंрдЯे рдЬो рд╕ंрд╕ाрд░ рд╣рдоाрд░े рдЕрд╣рд╕ाрд╕ рдоें рдЦреЬा рдирдЬрд░ рдЖрддा рд╣ै, рдЬिрд╕े рд╣рдо рдаोрд╕ рд░ूрдк рдоें рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддे рд╣ैं, рдЙрд╕рдХो рдоिрде्рдпा рдХрд╣ें, рддो рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдХैрд╕े рдХрд░ेंрдЧे?  рд╕ंрд╕ाрд░ рдПрдХ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХрддा рддो рд╣ै, рдкрд░ рд╕िрдиेрдоा рдХे рдкрд░्рджे рдкрд░ рдЪрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी 2 рдШंрдЯे рдоें рддीрди рдкीреЭिрдпों рдХे рдЬीрд╡рди рдХो рдЗрддрдиी рддेрдЬी рд╕े рдШрдЯिрдд рд╣ोрддे рджिрдЦा рджेрддा рд╣ै рдХि рдпрд╣ рд╕рдд्рдп рдпाрдж рдирд╣ीं рд░рд╣рддा рдХि - 'The world is a passing reality.' рдиाрд░рдж рдХा рдоाрдпाрджрд░्рд╢рди ! рдпाрдж рдХрд░ें !  

   рдлिрд░ рд╡рд╣ рд╕рдд्рдп рдХ्рдпा рд╣ै, рдоेрд░ा рджाрджा рд╕े (CINC-рдирд╡рдиीрджा рд╕े) рдпрд╣ी рджो рдк्рд░рд╢्рди рдеा - рдХ्рдпा рдЖрдкрдиे рдЙрд╕ рд╕рдд्рдп рдХो рджेрдЦा рд╣ै рдЬिрд╕рдХो рджेрдЦрдиे рдХे рдмाрдж рдПрдеेंрд╕ рдХा рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी рджेрд╡рдХुрд▓ीрд╢ рдЕँрдзा рд╣ो рдЧрдпा рдеा ? рджूрд╕рд░ा рдк्рд░рд╢्рди (рд░ाँрдЪी рдХैрдо्рдк рдоें) рдеा рдХाрд░рдг рд╢рд░ीрд░ рдХ्рдпा рд╣ै ?  рднाрд░рддीрдп рдЬ्рдЮाрди рдкрд░рдо्рдкрд░ा - "рддрдд्рдд्рд╡рдорд╕ि рдкрд░рдо्рдкрд░ा" , рдоें 'рдм्рд░рд╣्рдо ' рдХो -- рдпाрдиी рдЬीрд╡ рдХे  рд╕рдд‍्-рдЪिрдд рдФрд░ рдЖрдиंрдж рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХो рд╣ी рд╕рдд्рдп рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै।  рдордиुрд╖्рдп рдХी рдЪेрддрдиा, рдЙрд╕рдХे рдЕрдкрдиे рд╣ोрдиे рдХा рдЖрдиंрдж рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдЕрд╕्рддिрдд्рд╡ рдХा рдЕрд╣рд╕ाрд╕ рдм्рд░рд╣्рдо рд╣ै। рднाрд░рддीрдп рдЬ्рдЮाрди, рдЕрдз्рдпाрдд्рдо рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдордиुрд╖्рдп рд╡िрд╢ुрдж्рдз рдЪेрддрдиा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬीрд╡ рдХो рдм्рд░рд╣्рдо рдХрд╣ा рд╣ै। рдЕрдЧрд░ рдордиुрд╖्рдп рдЦुрдж рдХो рдЪेрддрдиा рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा рд╕िрд░्рдл рдЕрдкрдиे рдиाрдо рд╕े (M/F рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕) рд╣ी рдкрд╣рдЪाрдиे, рд╕ंрд╕ाрд░ рдХी рд╡рд╕्рддुрдУं рд╕े рдЬोреЬрдХрд░ рдкрд╣рдЪाрдиे рддो рдЙрд╕рдХे рдпрдеाрд░्рде  'рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ुрдк' рдоें рдЙрд╕рдХा рдЖрдиंрдж рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै।

       рд╡ेрджाрди्рдд рдоें 'рд╕рдд्рдп' рдХे рджो рднेрдж рд╣ैं। (1) рд╡рд╣ рдЬो рдордиुрд╖्рдп рдХी рдкाँрдЪ рдЗंрдж्рд░िрдпों рдФрд░ рдЙрд╕ рдкрд░ рдЖрдзाрд░िрдд рддрд░्рдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा рдЬाрдп; (2) рджूрд╕рд░ा рд╡рд╣ рдЬो рдЕрддीрди्рдж्рд░िрдп рд╕ूрдХ्рд╖्рдо рдпोрдЧрдЬ-рд╢рдХ्рддि рдж्рд╡ाрд░ा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा рдЬाрдп। (рдЕрд░्рдеाрдд рд╡िрднूрддि рдкाрдж рей.релреи рд╕ूрдд्рд░ - рд╡िрд╡ेрдХрдЬрдЬ्рдЮाрди # рдж्рд╡ाрд░ा рдЧ्рд░рд╣рдг рдХिрдпा рдЬाрдп। '#рдХ्рд╖рдгрддрдд्рдХ्рд░рдордпोः рд╕ंрдпрдоाрдж्рд╡िрд╡ेрдХрдЬं рдЬ्рдЮाрдирдо् ॥  рдХ्рд╖рдг-рддрдд्-рдХ्рд░рдордпो:, рд╕ंрдпрдоाрдд् , рд╡िрд╡ेрдХрдЬं, рдЬ्рдЮाрдирдо् ‌॥ )  

(Truth is of two kinds: (1) that which is cognizable by the five ordinary senses of man, and by reasonings based thereon; (2) that which is cognizable by the subtle, supersensuous power (рд╡िрд╡ेрдХрдЬрдЬ्рдЮाрди) of Yoga.) 

рдк्рд░рдердо рдЙрдкाрдп рд╕े рд╕ंрдХрд▓िрдд рдЬ्рдЮाрди рдХो 'рд╡िрдЬ्рдЮाрди' (science) рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдФрд░ рджूрд╕рд░े рдк्рд░рдХाрд░ рд╕े рд╕ंрдХрд▓िрдд рдЬ्рдЮाрди рдХो рд╡ेрдж (Vedas) рдХрд╣рддे рд╣ैं। 

(Knowledge acquired by the first means is called science, and knowledge acquired by the second 'рд╡िрд╡ेрдХрдЬрдЬ्рдЮाрди' is called the Vedas.)

рдЕрдиाрджि рдЕрдирди्рдд рдЕрд▓ौрдХिрдХ рд╡ेрдж рдиाрдордХ рдЬ्рдЮाрдирд░ाрд╢ि (реР рдкूрд░्рдгрдорджः рдкूрд░्рдгрдоिрджं рдкूрд░्рдгाрдд् рдкूрд░्рдгрдоुрджрдЪ्рдпрддे।) рд╕рджा рд╡िрдж्рдпрдоाрди। рд╕ृрд╖्рдЯिрдХрд░्рддा рд╕्рд╡рдпं рдЗрд╕ीрдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рд╕े рдЗрд╕ рдЬрдЧрдд (рдм्рд░рд╣्рдоाрдг्рдб) рдХी рд╕ृрд╖्рдЯि ,рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдиाрд╢ рдХрд░рддा рд╣ै। 

(The whole body of supersensuous truths, (реР рдкूрд░्рдгрдорджः рдкूрд░्рдгрдоिрджं рдкूрд░्рдгाрдд् рдкूрд░्рдгрдоुрджрдЪ्рдпрддे।) having no beginning or end, and called by the name of the Vedas, is ever-existent. The Creator Himself is creating, preserving, and destroying the universe with the help of these truths.)

      рд╡рд╣ рдЕрддीрди्рдж्рд░िрдп рд╢рдХ्рддि, рдЬिрд╕рдоें рдЖрд╡िрд░्рднूрдд рдЕрдерд╡ा рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рд╣ोрддी рд╣ै, рдЙрд╕े рдЛрд╖ि рдХрд╣рддे рд╣ैं, рдФрд░ рдЙрд╕ рд╢рдХ्рддि рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рд╡े рдЛрд╖िрдЧрдг рдЬिрд╕ рдЕрд▓ौрдХिрдХ рд╕рдд्рдп рдХी рдЙрдкрд▓рдм्рдзि рдХрд░рддे рд╣ैं , рдЙрд╕рдХा рдиाрдо 'рд╡ेрдж' рд╣ै। 

(The person in whom this supersensuous power is manifested is called a Rishi, and the supersensuous truths which he realizes by this power are called the Vedas.) 

     рдпрд╣ рдЛрд╖िрдд्рд╡ рдФрд░ рд╡ेрдж-рджृрд╖्рдЯि ('рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдиाрдкрд░ः') рдХा рд▓ाрдн рдХрд░рдиा рд╣ी рдпрдеाрд░्рде рдзрд░्рдоाрдиुрднूрддि рд╣ै। рдЬрдм рддрдХ рдпрд╣ рдк्рд░ाрдк्рдд рди рд╣ो, рддрдм рддрдХ 'рдзрд░्рдо' рдХेрд╡рд▓ рдмाрдд рдХी рдмाрдд рд╣ै, рдФрд░ рдпрд╣ी рдоाрдирдиा рдкреЬेрдЧा рдХि рд╣рдордиे рдЕрднी рддрдХ 'рдзрд░्рдорд░ाрдЬ्рдп' (рджिрд╡्рдп-рднाрд╡) рдХी рдк्рд░рдердо рд╕ीреЭी (рдкрд╢ुрднाрд╡) рдкрд░ рднी рдкैрд░ рдирд╣ीं рд░рдЦा рд╣ै। 

(This Rishihood, this power of supersensuous perception-'рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдиाрдкрд░ः' of the Vedas, is real religion. And so long as this does not develop in the life of an initiate, so long is religion (рдзрд░्рдордкрдд्рдиी рд╡िрдЬ्рдЮाрди)  a mere empty word to him, and it is to be understood that he has not taken yet the first step in religion.)

      рд╕рдорд╕्рдд рджेрд╢,рдХाрд▓ рдФрд░ рдкाрдд्рд░ (рдоाрдпा) рдоें рд╡्рдпाрдк्рдд рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг рд╡ेрдж рдХा рд╢ाрд╕рди рдЕрд░्рдеाрдд рд╡ेрдж рдХा рдк्рд░рднाрд╡ рдХिрд╕ी рдПрдХ рджेрд╢-рдХाрд▓ -рдкाрдд्рд░ рд╡िрд╢ेрд╖ рддрдХ рд╕ीрдоिрдд рдирд╣ीं рд╣ै। рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоिрдХ рдзрд░्рдо рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा (' Be and Make ' рджाрджा рдиे рдХрд╣ा рдеा рдпрд╣ी рд╕ाрд░्рд╡рднौрдоिрдХ рдзрд░्рдо рд╣ोрдЧा !) рдПрдХ рдоाрдд्рд░ рд╡ेрдж (рд╡ेрджाрди्рдд рдбिрдг्рдбिрдо - 'рдЬीрд╡ो рдм्рд░рд╣्рдоैрд╡ рдиाрдкрд░ः') рд╣ी рд╣ै ! 

The authority of the Vedas extends to all ages, climes, and persons; that is to say, their application is not confined to any particular place, time, and persons. The Vedas are the only exponent of the universal religion. 

'реР рдЕрд╕рддो рдоा рд╕рдж्рдЧрдордп' рдХी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा 'рд╡ीрд░рднाрд╡ рдХा рд╕ाрдзрдХ' (рдПрдеेंрд╕ рдХा рд╕рдд्рдпाрд░्рдеी) рд╕ंрд╕ाрд░ рдХी рд╕рднी рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рд╕ीрдоिрдд рдк्рд░рдХृрддि (рджेрд╣-рдорди рдирд╢्рд╡рд░ рд╣ैं finite nature рдЗрд╕ ) рдХो рд╕рдордЭ рдЧрдпा рд╣ै, рдФрд░ рдЕрдм рд╡рд╣ рдЪाрд╣рддा рд╣ै рдХि рдЧुрд░ु (рдиेрддा, рдкैрдЧрдо्рдмрд░, рдЬीрд╡рдирдоुрдХ्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ) рдЙрд╕े рдЕрд╕рдд् рд╕े рд╕рдд्  рдХी рдУрд░ рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░ें। рдЕрдм рд╡рд╣ рдЙрди рдЪीрдЬों рдХो рдкाрдиे рдХी рдЗрдЪ्рдЫा рд╕े (рддीрдиों рдРрд╖рдгाрдУं рд╕े) рддंрдЧ рдЖ рдЪुрдХा рд╣ै- рдЬो рд╕ाрди्рдд рдпा рдирд╢्рд╡рд░ рд╣ैं। (рдЕрдм CINC рдирд╡рдиीрджा рдоुрдЭे  рд╕्рд╡рдпं рдХो рджेрд╣-рдорди M/F рдоाрдирдиे рдХे рдн्рд░рдо рд╕े рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ं рд╕े рджूрд░ рд╣рдЯाрдХрд░, рдХुрд▓рджेрд╡ी рдоाँ рд╡िंрдз्рдпрд╡ाрд╕िрдиी рджेрд╡ी рдХा рд╕ेрд╡рдХ -рдмिрдЬрдп рд╕िंрд╣ рд░ाрдаौрд░-рдмрдиो рдмрдиाрдУ рдкрде рд╕े рд╕рдд् рдХी рдУрд░ рдЪрд▓рдиे рдХे рдкрде рдХा рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдХрд░ें।) 

рдХ्рдпों? рдХ्рдпोंрдХि рдЬिрд╕ рддрд░рд╣ 'sandcastle'  рд░ेрдд рдХा рдорд╣рд▓ рд╣рдоेрд╢ा рдЬ्рд╡ाрд░ рд╕े рдмрд╣ рдЬाрддा рд╣ै, рдЙрд╕ी рддрд░рд╣ рдЕрд╕рдд् рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░рддा рд╣рдоेрд╢ा рджुःрдЦ рдоें рд╕рдоाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै।  рд╕рдд् (рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж)- рд╣рдоेрд╢ा рд╕े рдЖрдиंрджрдордп рдЪेрддрдиा (blissful consciousness) рд╣ी рд╣рдоाрд░ा рд╕рдЪ्рдЪा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдеी, рд╣ै рдФрд░ рд╣рдоेрд╢ा рд░рд╣ेрдЧी। рдпрд╣ рд╢ाрд╢्рд╡рдд рдЪेрддрдиा (eternal consciousness) рд╕рдордп рд╕े рдкрд░े рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг, рдЕрд░्рдеाрдд рдиाрдо-рд░ूрдк (M/F) рд╕े рдкрд░े рд╣ोрдиे рдХे рдХाрд░рдг  рдпрд╣ рдЪेрддрдиा рд╕рдордп рдХे рдЬ्рд╡ाрд░ (time’s tides.) рд╕े рдХрднी рдирд╣ीं рдзुрд▓ рд╕рдХрддी। рд╡рд╕्рддुрддः рд╕рдд् рд╕рднी рдЕрд╕рдд् рд╡рд╕्рддुрдУं рдХा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдЕंрдЧ рд╣ै। рдпрд╣ рдоाрдиो рдзाрди рдХो рднूрд╕ी рд╕े рдЕрд▓рдЧ рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиे рдЪाрд╡рд▓ рд░ूрдк рдХो рдкрд╣рдЪाрди рд▓ेрдиे рдХा рдоाрдорд▓ा рд╣ै।

     рджूрд╕рд░ी рдкंрдХ्рддि - рддрдорд╕ो рдоा рдЬ्рдпोрддिрд░्рдЧрдордп - рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै "рдоुрдЭे рдЕंрдзрдХाрд░ рд╕े рдк्рд░рдХाрд╢ рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो।" рдЬрдм рд╡ेрдж рдЕंрдзрдХाрд░ рдФрд░ рдк्рд░рдХाрд╢ рдХा рдЙрд▓्рд▓ेрдЦ рдХрд░рддे рд╣ैं, рддो рд╕рд╕рдо्рдоाрди рдЙрдирдХा рдЕрд░्рде рдЕрдЬ्рдЮाрди (рдЕрд╡िрдж्рдпा) рдФрд░ рдЬ्рдЮाрди (рд╡िрдж्рдпा) рд╣ोрддा рд╣ै। рдРрд╕ा рдЗрд╕рд▓िрдП рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдЕрдЬ्рдЮाрдирддा, рдЕंрдзрдХाрд░ рдХी рддрд░рд╣, рд╕рдЪ्рдЪी рд╕рдордЭ (рд░рдЬ्рдЬु-рд╕рд░्рдк рдн्рд░рдо) рдХो рдЕрд╕्рдкрд╖्рдЯ рдХрд░ рджेрддी рд╣ै। рдФрд░ рдЬिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣рдЬाрд░ рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рдмंрдж рдХрдорд░े рдХे рдЕंрдзрдХाрд░ рдХो рдирд╖्рдЯ рдХрд░рдиे рдХा рдХा рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЙрдкाрдп рдк्рд░рдХाрд╢ рд╣ै, рдЙрд╕ी рдк्рд░рдХाрд░ рдЕрдЬ्рдЮाрди (рдн्рд░рдо) рдХा рднी рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЙрдкाрдп рдЬ्рдЮाрди (рдЕрд╡рддाрд░ рд╡рд░िрд╖्рда рдХे рдиाрдо рдХा рдЬ्рдЮाрди) рд╣ै। рдЬो рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рд╣рдоाрд░े рд╣ी рд╡ाрд╕्рддिрдХ рд╕्рд╡рд░ुрдк рдХा рдЬ्рдЮाрди рд╣ै।  

    рдЕрдкрдиी рд╡рд░्рддрдоाрди рдЕрд╡рд╕्рдеा рдоें (рдЬрдм рддрдХ рд╣рдоें рдЗрди्рдж्рд░िрдпाрддीрдд рд╕рдд्рдп рдХा рдмोрдз рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рд╣ै), рдЕрдкрдиे рдЕрдЬ्рдЮाрди рдХे рдЕंрдзрдХाрд░ рдоें, рд╣рдо рд╕्рд╡рдпं рдХो рдмंрдзा рд╣ुрдЖ рдФрд░ рд╕ीрдоिрдд рд╣ी рдоाрдирддे рд╣ैं (рдЕрдкрдиे рдХो рд╣рдорд▓ोрдЧ рдирд╢्рд╡рд░ рджेрд╣-рдорди-рднेंреЬ рд╣ी рд╕рдордЭрддे рд╣ैं рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рдЖрдд्рдоा, рдпा рд╕िंрд╣-рд╢ाрд╡рдХ рдирд╣ीं рд╕рдордЭрддे рд╣ैं,рдЕрди्рдпрдеा рдЗрди рдоंрдд्рд░ों рдХा рдЬाрдк рд╣рдо рдирд╣ीं рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ोрддे)। рд▓ेрдХिрди рдЧुрд░ु рдФрд░ рдзрд░्рдордЧ्рд░ंрде рд╣рдоें рдмрддा рд░рд╣े рд╣ैं рдХि рд╕рдЪ рддो рдпрд╣ рд╣ै рдХि рди рд╣рдо рдХрднी рдмंрдзे рд╣ुрдП (рднेंреЬ) рдеे,рди рдЕрднी рдмंрдзे рд╣ुрдП рд╣ैं, рдФрд░ рди рдХрднी рднрд╡िрд╖्рдп рдоें рдмंрдзे рд╣ोंрдЧे। рд╢ाрд╢्рд╡рдд рд░ूрдк рд╕े рд╣рдо рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рд╕рдд्-рдЪिрдд्-рдЖрдиंрдж рд╣ी рд╣ैं। рдПрдХрдоाрдд्рд░ рдЪीрдЬ рдЬो рд╣рдоाрд░े рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХे рдмाрд░े рдоें рд╣рдоाрд░ी рдЕрдЬ्рдЮाрдирддा рдХो рджूрд░ рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै, рдЬो рд╣рдоाрд░े рдЬीрд╡рди рдоें рд╕рдд्рдпрдпुрдЧ рд▓ा рд╕рдХрддी рд╣ै -рд╡рд╣ рд╣ै C-IN-C рдирд╡рдиीрджा рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрдкिрдд рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे 3H рд╡िрдХाрд╕ рдХे 5 рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг। рдЬрдм рдиिрд╖्рдаाрдкूрд░्рд╡рдХ рд╣рдо Be and Make рдЖрди्рджोрд▓рди рдХे рдк्рд░рдЪाрд░ -рдк्рд░рд╕ाрд░ рдоें рд▓рдЧे рд░рд╣рддे рд╣ैं - рддो рджाрджा рдХे рдХрдердиाрдиुрд╕ाрд░ рдРрд╕ी рдиिрд╖्рдаा рдХी рдкрд░ाрдХाрд╖्рдаा рд╣ोрдиे рдкрд░, рдПрдХрджिрди рд╣्рд░рджрдп-рдЧुрдлा рджिрд╡्рдпрдЬ्рдпोрддि рд╕े рдЙрдж्рднाрд╕िрдд рд╣ो рдЙрдарддी; рдЬрди्рдо-рдЬрди्рдо рдХा рдЕंрдзрдХाрд░ рдПрдХ рдХ्рд╖рдг рдоें рдоिрдЯ рдЬाрддा рд╣ै !

     рддीрд╕рд░ी рдкंрдХ्рддि - рдоृрдд्рдпोрд░्рдоा рдЕрдоृрддं рдЧрдордп - рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै:  “Lead me from death to immortality. рдЕрд░्рдеाрдд рдоुрдЭे рдоृрдд्рдпु рд╕े рдЕрдорд░рддा рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो।" рдЗрд╕рдХा рдЕрд░्рде рдпрд╣ рдирд╣ीं рд╣ै рдХि рдЗрд╕ी рджेрд╣ рдХे рд╕ाрде рд╕्рд╡рд░्рдЧ рдпा рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдЕрдиंрдд рд╡рд░्рд╖ рддрдХ рдЬीрдиे рдХी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХी рдЬा рд░рд╣ी рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЗрд╕ рддीрд╕рд░ी рдкंрдХ्рддि рдоें рд╕ाрдзрдХ рдЧुрд░ु рд╕े рдиिрд░्рд╡िрдХрд▓्рдк рд╕рдоाрдзि рдХा рдЕрдиुрднрд╡ рдХрд░рд╡ा рджेрдиे рдХी рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै - рдЬрд╣ाँ рдоैं рдЕрдкрдиे рдЕрдиुрднрд╡ рд╕े рдпрд╣ рдЬाрди рд▓ूँ рдХि -  "рдоैं рдХрднी рдкैрджा рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ, рди рд╣ी рдХрднी рдорд░ рд╕рдХрддा рд╣ूं, рдХ्рдпोंрдХि рдоैं рд╢рд░ीрд░, рдорди рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдирд╣ीं рд╣ूं, рдмрд▓्рдХि рд╡рд╣ рд╢ाрд╢्рд╡рдд, рдЖрдиंрджрдордп рдЪेрддрдиा рд╣ूं рдЬो рд╕ाрд░ी рд╕ृрд╖्рдЯि рдХे рдЖрдзाрд░ рдХे рд░ूрдк рдоें (substratum of all creation) рдХाрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ै।" ।”

     рдЗрди рддीрдиों рдкंрдХ्рддिрдпों рдХो рдкреЭрддे рд╕рдордп рдпрд╣ рдпाрдж рд░рдЦрдиा рдЪाрд╣िрдП рдХि, рдЗрди рдоंрдд्рд░ों рд╕े рдЬो рдоाрд░्рдЧрджрд░्рд╢рди рдоिрд▓ेрдЧा рд╡рд╣ рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рдпाрдд्рд░ा рдЬैрд╕ा рдкрде-рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдирд╣ीं рд╣ोрдЧा। рдЖрдд्рдоा рдХोрдИ рдРрд╕ी рд╡рд╕्рддु рдирд╣ीं рдЬो рд╣рдорд╕े рдмрд╣ुрдд рджूрд░ рдЕрд╡рд╕्рдеिрдд рд╣ै -рдЬрд╣ाँ рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХे рд▓िрдП рд╣рдоें рддीрд░्рдердпाрдд्рд░ा рдХрд░рдиी рдкрдб़े, рдмрд▓्рдХि рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдХो рдмрджрд▓рдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ै। рдЬो рд╣рдо рдЕрдкрдиे рдХो рд╕ोрдЪेंрдЧे рд╣рдо рд╡рд╣ी рд╣ो рдЬाрдпेंрдЧे।  "-рдирдЬрд░ें рдмрджрд▓ीं рддो рдирдЬाрд░े рдмрджрд▓ рдЧрдП , рдХрд╢्рддी рдХा рдоुрдЦ рдоोреЬा рддो рдХिрдиाрд░े рдмрджрд▓ рдЧрдП। "

      рдЖрдд्рдоा рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै "рд╕्рд╡рдпं।" рд╣рдоें рдЕрдкрдиे рд╢рд░ीрд░-рдорди рдХो рдЖрдд्рдоा рдирд╣ीं рдмрдиा рджेрдиा рд╣ै। рди рд╣рдоें рдЖрдд्рдоा рддрдХ рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХी рдпाрдд्рд░ा рдХрд░рдиी рд╣ै। рд╣рдо 'рд╡рд╣' рд╣ैं - I am He ! рдмрд╕ рдХेрд╡рд▓ рдЕрдкрдиे рдХो рдкрд╣рдЪाрди рд▓ेрдиे рдХी рдЬрд░ूрдд рд╣ै। рдпрд╣ рдн्рд░рдо рд╕े рдЬ्рдЮाрди рдоें рдкрд╣ुँрдЪрдиे рдХी рдпाрдд्рд░ा рд╣ै। рдЕрдкрдиे рдирд╢्рд╡рд░ рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ं рд╕े рдЕрдкрдиे рдпрдеाрд░्рде рдЕрд╡िрдиाрд╢ी рд╕рдЪ्рдЪिрджाрдирди्рдж рд╕्рд╡рд░ुрдк рдХो рдкрд╣рдЪाрди рд▓ेрдиे рдХी рдпाрдд्рд░ा рд╣ै। рдоंрдд्рд░ों рдХा рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрд░्рде рд╣ै - "рдоुрдЭे рдЗрд╕ рд╕рдордЭ рдХी рдУрд░ рд▓े рдЪрд▓ो рдХि рдоैं рдирд╢्рд╡рд░ рд╢рд░ीрд░, рдорди рдФрд░ рдмुрдж्рдзि рдирд╣ीं рд╣ूं, рдмрд▓्рдХि рд╡рд╣ рд╢ाрд╢्рд╡рдд, рдкूрд░्рдг, рдЖрдиंрджрдордп рдЪेрддрдиा рд╣ूं рдЬो рдЙрдирдХे рдЖрдзाрд░ рдХे рд░ूрдк (their substratum) рдоें рдХाрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ै।"   

      рдПрдХ рдмाрд░, рдЗрди рдоंрдд्рд░ों рдкрд░ рдЪрд░्рдЪा рдХрд░рддे рд╕рдордп, C-IN-C рдирд╡рдиीрджा рдиे рдХрд╣ा рдХि рдЬिрд╕ рдЬ्рдЮाрди рдХे рд▓िрдП рдХोрдИ рдЗрди рдоंрдд्рд░ों рдХा рдЬाрдк рдХрд░рддे рд╕рдордп рд╕ाрдзрдХ рдк्рд░ाрд░्рдердиा рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ै, рдЙрд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рдХा рдкрд╣рд▓ा рдХрджрдо рд╣ै - рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХा рдкाрдардЪрдХ्рд░ рдФрд░ рдпुрд╡ा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╢िрд╡िрд░। рдЬिрд╕рдоें рдЖрдз्рдпाрдд्рдоिрдХ рдЧुрд░ु рд╢्рд░ीрд░ाрдордХृрд╖्рдг - рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рд╡ेрджाрди्рдд рд╢िрдХ्рд╖рдХ-рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдкрд░рдо्рдкрд░ा рдоें рд╕рдд्рдпрдпुрдЧ рд▓ाрдиे рдХी рдкрдж्рдзрддि 3H рд╡िрдХाрд╕ рдХे 5 рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। 

      рджाрджा рдХрд╣рддे рдеे  "рд╣рдоें рд▓рдЧाрддाрд░ рдЗрд╕ рдЬ्рдЮाрди/(рдЖрдд्рдорд╢्рд░рдж्рдзा рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХ) рд╕े рдкोрд╖िрдд рд╣ोрдиे рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рд╣ै рдХि рд╣рдоाрд░ी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ुрдк рдЖрдд्рдоा рд╣ै, рди рдХि рд╢рд░ीрд░, рдорди рдФрд░ рдмुрдж्рдзि।" рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे 3H рд╡िрдХाрд╕ рдХे 5 рдЕрдн्рдпाрд╕ рдХे рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕े рдЕрд╕рдд् (рджेрд╣рдз्рдпाрд╕-рдоिрде्рдпा рдЕрд╣ं) рдХे рдк्рд░рддि рд╣рдоाрд░ी рдЖрд╕рдХ्рддि рдзीрд░े-рдзीрд░े рдХрдо рд╣ोрддी рдЬाрддी рд╣ै।

     “рдзीрд░े-рдзीрд░े рдЬैрд╕े рд╣ी рддुрдо рдпрд╣ рд╕рдордЭ рд▓ेрддे рд╣ो рдХि рджुрдиिрдпा рдоें рд╕рдм рдХुрдЫ - рд╕рднी рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ/рдкाрд░िрд╡ाрд░िрдХ рд░िрд╢्рддे, рд╕рднी рд╕ांрд╕ाрд░िрдХ рдЪीрдЬें - рд╣рдоेрд╢ा рдмрджрд▓рддी рд░рд╣рддी рд╣ैं, рддрдм рджुрдиिрдпा рдХे рдк्рд░рддि рддुрдо्рд╣ाрд░ा рджृрд╖्рдЯिрдХोрдг рдмрджрд▓ рдЬाрддा рд╣ै। рддुрдо्рд╣ें рд╕рдЪ्рдЪा рд╡ैрд░ाрдЧ्рдп рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддा рд╣ै।'' 

    рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рд╣рдо рдЕрдзिрдХ рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡ैрд░ाрдЧ्рдпрд╡ाрди рдФрд░ рд╡िрд╡ेрдХ-рд╕рдо्рдкрди्рди рд╣ोрддे рдЬाрддे рд╣ैं, рд╣рдоाрд░ी рдЗрдЪ्рдЫाрдПँ рднी рд╕्рд╡ाрднाрд╡िрдХ рд░ूрдк рд╕े рдХрдо рд╣ो рдЬाрддी рд╣ैं, рдХ्рдпोंрдХि рдЕрдм рд╣рдо рдЬाрдирддे рд╣ैं рдХि рджुрдиिрдпा рдХी рдЪीрдЬ़ें (рдРрд╖рдгाрдПँ)  рдЕрдиिрдд्рдп рд╣ैं рдФрд░ рд╣рдоें рд╕्рдеाрдпी рд╕ुрдЦ рдпा рдЖрдирди्рдж рдирд╣ीं рджे рд╕рдХрддी рд╣ैं।

     рдЬैрд╕े-рдЬैрд╕े рдЗрдЪ्рдЫाрдПँ рдХрдо рд╣ोрддी рдЬाрддी рд╣ैं, рдорди рдХрдо рдЙрдд्рддेрдЬिрдд рд╣ोрддा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рд╕्рдеिрд░рддा, рд╕्рдеिрд░рддा, рд╢ांрддि рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोрддी рд╣ै। рдлिрд░, рдЗрд╕ рд╢ांрдд, рд╕ूрдХ्рд╖्рдо, рдорд░्рдордЬ्рдЮ рдорди рдХे рд╕ाрде рд╣рдо рдЕंрддрддः рдЕрдкрдиे рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХी рдЕрдиुрднूрддि рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।        

1. рдИрд╢्рд╡рд░ीрдп рд╡िрдзाрди рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рджрдЧुрд░ु (рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж-рдиेрддा рд╡рд░िрд╖्рда  C-IN-C рдирд╡рдиीрджा ) рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╣ी рдЖрдд्рдоा рд╡ рдкрд░рдоाрдд्рдоा рдХा рдоिрд▓рди рд╣ोрддा рд╣ै, рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡े рд▓ोрдЧ рдмреЬे рд╣ी рд╕ौрднाрдЧ्рдпрд╢ाрд▓ी рд╣ैं рдЬो рд╕рджрдЧुрд░ु рд╢рд░рдг рдоें рд░рд╣рдХрд░ (рдиिрд░्рдЬрдирд╡ाрд╕ рдпा рдЧुрд░ुрдЧृрд╣ рд╡ाрд╕ рдоें рд░рд╣рдХрд░) рд╕ेрд╡ा, рдм्рд░рд╣्рдо рд╡िрдж्рдпा рдХी рд╕ाрдзрдиा рд╡ рд╕рдд्рд╕ंрдЧ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рджाрджा рдиे рдмрддाрдпा - рддुрдо्рд╣ें рдЖрдд्рдорд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдирд╣ीं рд╣ुрдЖ рдеा, рдЕрд╣ं (рджेрд╣ाрдз्рдпाрд╕ M/F рд╣ोрдиे рдХा рдХाрдо рднाрд╡  рдЬिрд╕рдХो рдеा) рддो рдЬреЬ рд╣ै, рдЪेрддрди рдЖрдд्рдоा (рдоाँ рд╕ाрд░рджा рдХा рдмेрдЯा/рдмेрдЯी) рд╣ी рдкрд░рдоाрдд्рдоा (рдаाрдХुрд░) рдХा рджрд░्рд╢рди рдХрд░ рд╕рдХрддी рд╣ै। 'рд╕рджрдЧुрд░ु' рдиेрддा рд╡рд░िрд╖्рда C-IN-C рдирд╡рдиीрджा рдоाँ рд╕ाрд░рджा рдХी рднрдХ्рддि рдХрд░рдиे рдХो рдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рддे рдеे। рдоाँ рд╣ी рдаाрдХुрд░ рдХे рдк्рд░рддि рднрдХ्рддि -рдоुрдХ्рддि рдХी рдк्рд░рджाрддा рд╣ोрддी рд╣ैं। рдоाँ рд╕ाрд░рджा/рддाрд░ा рдХी рднрдХ्рддि рд╣ी рдЬीрд╡рди рдХे рдЙрдд्рдеाрди рдХा рдоूрд▓рдоंрдд्рд░ рд╣ै।

@@@ From the date that the 'Akhil Bharat Vivekananda Yuva Mahamandal' was established, has sprung the method for bringing the Golden Age.

=============

     ЁЯФ▒рдирд╡рдиीрджा рдХी рд╕्рдоृрддि ЁЯФ▒ 

#1. рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж > рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░> рдпुрд╡ा рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓>рд╡िрд╡ेрдХ-рдЕंрдЬрди рдд्рд░ैрдоाрд╕िрдХ рдкрдд्рд░िрдХा > рдмुрдзрд╡ाрд░, 17 рдЬूрди 2009/https://vivek-jivan.blogspot.com/2009/06/blog-post_17.html

#2. ЁЯЩПрдзрд░्рдо рд╕рдиाрддрди рд╣ै ! [$@$ рд╕्рд╡ाрдоी рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдФрд░ рд╣рдоाрд░ी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा [65-29 A] "(рдзрд░्рдо рдФрд░ рд╕рдоाрдЬ), рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 22 рдЬрдирд╡рд░ी 2013/https://vivek-jivan.blogspot.com/2013/01/65-29.html

#2. *$$$рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп-2* "рдирд╡рдиी рджा рдХी рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдЬीрд╡рдиी рддрдеा рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдФрд░ рд╣рдоाрд░ी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдкुрд╕्рддрдХ рдХा рд╕ाрд░ांрд╢ !" рдЧुрд░ुрд╡ाрд░, 1 рджिрд╕ंрдмрд░ 2016/ https://vivek-anjan.blogspot.com/2016/12/blog-post_1.html/*$$$рд╕рдо्рдкाрджрдХीрдп-2* "рдирд╡рдиी рджा рдХी рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдЬीрд╡рдиी рддрдеा рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдФрд░ рд╣рдоाрд░ी рд╕рдо्рднाрд╡рдиा рдкुрд╕्рддрдХ рдХा рд╕ाрд░ांрд╢ !"https://vivek-anjan.blogspot.com/2016/12/blog-post_1.html/резрепреорел рдоें рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдЬ्рдЮाрди рдорди्рджिрд░, рдЧुрд░ु рдЦोрдЬрдиे резрепреорем рдоें рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рдХुрдо्рдн рдХा рдЬ्рдЮाрди- резрепреорен рдмेрд▓рдШреЬीрдпा рдХैрдо्рдк, резрепреорео рдк्рд░рдердо рдмिрд╣ाрд░ рдХैрдо्рдк,рдФрд░ 'рдиिрд╡ृрдд्рддि рдЕрд╕्рддु рдорд╣ाрдлрд▓ा рд╡िрд╡ेрдХ' рдж्рд╡ाрд░ा 16 рдЬрдирд╡рд░ी 2007 рд╕рд░рд╕्рд╡рддी рдкूрдЬा рд╕े -BH- рдЬ्рдЮाрди-рдиिрд╖िрдж्рдз рдХрд░्рдоों рдХा рдд्рдпाрдЧ рдХिрдпे рдмिрдиा рдХोрдИ рд╕рдмрд╕ुрдЦрджाрд╕ рдордиुрд╖्рдп рдХрднी рд░ाрдорд╕ुрдЦ-рджाрд╕ рдирд╣ीं рдмрди рд╕рдХрддा !/рдиिрдмрди्рдз реи. 'рдЕрдиुрд╕рд░рдг рд╣ी рд╕рдЪ्рдЪा рд╕्рдорд░рдг рд╣ै' рдПрд╡ं рдиिрдмрди्рдз рей.'рд╕्рд╡ाрдоीрдЬी рдХा рдорди' (рж╕্ржмাржоীржЬিрж░ ржнাржм) ' рдоें рдиिрд╣िрдд 'рдпुрд╡ा рдк्рд░рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХा рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо' рдпा рд╕िрд▓ेрдмрд╕ (syllabus) рдЗрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рд╣ै :

#3.'рд╡िрд╡ेрдХाрдирди्рдж рдХे рдЧुрд░ु' ~ "рдЕрд╡рддाрд░рд╡рд░िрд╖्рда - рднрдЧрд╡ाрди рд╢्рд░ी рд░ाрдордХृрд╖्рдгрджेрд╡ рдХा рдЬीрд╡рди рдФрд░ рд╕рди्рджेрд╢ "/рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 16 рдЕрдХ्рддूрдмрд░ 2018/ https:// рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдм्рд▓ॉрдЧ 

4. рд╢рдиिрд╡ाрд░, 5 рд╕िрддंрдмрд░ 2020/"рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдЖрди्рджोрд▓рди рдХी рдоूрд▓ рднाрд╡рдиा рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдЧрдарди рдХा рдк्рд░ाрдоाрдгिрдХ рдЗрддिрд╣ाрд╕" / 151 рд╡ें  SPTC рдоें рддрдеा  рдЭुрдорд░ीрддिрд▓ैрдпा 7th Interstate Camp рдоें  рд╡ीрд░ेрди рджा рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा рднाрд╖рдг рдкрд░ рд░рдиेрди рджा рдХी рд╕рдоीрдХ्рд╖ा। 

5. https://vivek-jivan.blogspot.com/2009/12/concept-of-leadership-and-its-qualities.html/рд╢рдиिрд╡ाрд░, 12 рджिрд╕ंрдмрд░ 2009/" рдиेрддृрдд्рд╡ рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рддрдеा рдЗрд╕рдХे рдЧुрдг" (The Concept of Leadership and its Qualities )/(рдк्рд░рдердо рд╣िрди्рджी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рджिрд╕рдо्рдмрд░ резрепрепрез : рдж्рд╡िрддीрдп рд╣िрди्рджी рд╕ंрд╕्рдХрд░рдг рд╕िрддрдо्рдмрд░ реирежрежреп. )

6. https://vivek-jivan.blogspot.com/2010/11/revivification-of-men.html/рдоंрдЧрд▓рд╡ाрд░, 2 рдирд╡ंрдмрд░ 2010/рдордиुрд╖्рдп рдХो рдкुрдирд░ुрдЬ्рдЬीрд╡िрдд рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा ! (Revivification of men )

7. https://vivek-jivan.blogspot.com/2010/11/study-circles.html/рд╕ोрдорд╡ाрд░, 22 рдирд╡ंрдмрд░ 2010/'рд╢्рд░рд╡рдг-рдордирди-рдиिрджिрдз्рдпाрд╕рди' рдХे рд▓िрдП - рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХा рд╕ाрдк्рддाрд╣िрдХ рдкाрдардЪрдХ्рд░ -' Study Circles'

8.https://vivek-jivan.blogspot.com/2012/01/the-speech-delivered-by-nabani-da-on-30.html/рд╢рдиिрд╡ाрд░, 21 рдЬрдирд╡рд░ी 2012/" рднाрд░рдд рдХा рдХाрдпाрдХрд▓्рдк рдХрд░ें ! Rejuvenate India ! " [рдорд╣ाрдордг्рдбрд▓ рдХे рд╕ंрд╕्рдеाрдкрдХ рд╕рдЪिрд╡ рд╢्рд░ी рдирд╡рдиीрд╣рд░рди рдоुрдЦोрдкाрдз्рдпाрдп рдж्рд╡ाрд░ा 30 рджिрд╕ंрдмрд░ 2011 рдХो рджिрдпा рдЧрдпा рднाрд╖рдг: (The speech delivered by Nabani-da on 30 Dec 2011)

   'C-IN-C' рдирд╡рдиीрджा рдХे рдЖрд▓ोрдХ рдоें рднाрд░рддीрдп рдЬीрд╡рди рджрд░्рд╢рди - рдордиुрд╖्рдп рдЬीрд╡рди рдЕрдирдоोрд▓ рд╣ै!!

============================

 








         

рдХोрдИ рдЯिрдк्рдкрдгी рдирд╣ीं: