เคฎेเคฐे เคฌाเคฐे เคฎें

เคธोเคฎเคตाเคฐ, 11 เคœुเคฒाเคˆ 2022

๐Ÿ™ ๐Ÿ™ "เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค”เคฐ เคถाเคจ्เคคि เค•े เคฒिเคฏे เคงเคฐ्เคฎ" [เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐी เคธเคฎ्เคญाเคตเคจा -34]

เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค”เคฐ เคถाเคจ्เคคि เค•े เคฒिเคฏे เคงเคฐ्เคฎ 

    'เคงเคฐ्เคฎ', 'เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ' เค”เคฐ 'เคถाเคจ्เคคि' เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคนเคฎाเคฐी เคงाเคฐเคฃा เค…เคค्เคฏเคจ्เคค เค…เคธ्เคชเคท्เคŸ (vague) เคนै। เคนเคฎ เคฒोเค— เค‡เคจ เคธเคฌ เคตिเคทเคฏों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคธंเคฆेเคนाเคค्เคฎเค• เคตिเคšाเคฐ เคฐเค–เคคे เคนैं। เคนเคฎ เค•เคนเคคे เคนैं - เคฎैं เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เคตिเคถ्เคตाเคธ เคฐเค–เคคा เคนूँ। เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนเคฎเคฒोเค— เคธเคฎ्เคฎिเคฒเคจ (reunion) เคธเคฎเคเคคे เคนैं। เคถाเคจ्เคคि เค•เคนเคคे เคธเคฎเคฏ เคนเคฎ เคฒोเค— เค•्เคฏा เคธोเคšเคคे เคนैं -เค ीเค• เค ीเค• เคฌเคคा เคจเคนीं เคธเค•เคคे। 

      เคงเคฐ्เคฎ เคตเคน เคตเคธ्เคคु เคนै เคœो เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคी เคนै। เคธृเคท्เคŸि เคฐเคšเคจे เค•े เคธाเคฅ เคนी เคธाเคฅ เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคœी เคจे เคฏเคน เคตिเคšाเคฐ เค•िเคฏा เค•ि เคธृเคท्เคŸि เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•े เคฒिเค เค•ोเคˆ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคฐเคนเคจी เคœเคฐुเคฐी เคนै। เค‡เคธीเคฒिเคฏे เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธृเคท्เคŸि เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•े เคฒिเคฏे เคเค• เคฎंเค—เคฒเคตเคธ्เคคु เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•िเคฏा - เคฏเคน เคฌाเคค เคฌृเคนเคฆाเคฐเคฃ्เคฏเค• เค‰เคชเคจिเคทเคฆ เคฎें เค•เคนी เค—เคฏी เคนै। เค‰เคธी เคฎंเค—เคฒเคตเคธ्เคคु (เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคชเคฆ्เคงเคคि) เค•ा เคจाเคฎ เคนै -เคงเคฐ्เคฎ। เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคฆो เคฆिเคถाเคฏें เคนैं।  เคชเคนเคฒा เค‰เคธเค•ी เคคाเคค्เคตिเค• (เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• essence) เคฆिเคถा เคนै , เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เค‰เคธे เคต्เคฏाเคตเคนाเคฐिเค• เคฐूเคช เคฆेเคจे เค•ी เคฆिเคถा เคนै , เคฌृเคนเคฆाเคฐเคฃ्เคฏเค• เคฎें เคญी เคฏเคนी เคฌाเคค เค•เคนी เค—เคฏी เคฅी। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคงเคฐ्เคฎ เค•े เค‡เคธी เคต्เคฏाเคตเคนाเคฐिเค• เคชเค•्เคท  เคŠเคชเคฐ เค…เคงिเค• เคฌเคฒ เคฆिเคฏा เคนै। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ी เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคฏเคน เคฅी เค•ि เคœो เคงเคฐ्เคฎ เคฏा  เคฆเคฐ्เคถเคจ เคฏเคฆि เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े  เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•े เคฒिเค, เค‰เคธเค•ी เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เค‰เคจ्เคจเคคि เค•े เคฒिเค, เค‰เคธे เค…เคชเคจे เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคฎें เคฒाเคจे เค•ा เค‰เคชाเคฏ เคจ เคฌเคคा  เคธเค•े, เคคो เคตैเคธे เคงเคฐ्เคฎ เคฏा เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ा เค•ोเคˆ เคฎोเคฒ เคจเคนीं เคนै,เคตเคน เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคนै। เค‡เคธीเคฒिเค เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค…เค•्เคธเคฐ เคต्เคฏाเคตเคนाเคฐिเค• เคงเคฐ्เคฎ (เคตेเคฆाเคจ्เคค) เคชเคฐ เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐเคคे เคฅे। 

        เคนเคฎाเคฐे เคถाเคธ्เคค्เคฐों เคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคนै -เค•ेเคตเคฒ เคถाเคธ्เคค्เคฐों เค•ो เคชเฅเคจे เคฏा เคœाเคจ เคฒेเคจे เคธे เคนी เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ा เคœ्เคžाเคจ  เคจเคนीं เคนोเคคा, เคงเคฐ्เคฎเคฒाเคญ เคจเคนीं เคนोเคคा। เคœो เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•्เคฐिเคฏाเคถीเคฒ เคนै, เคตเคนी เคตिเคฆ्เคตाเคจ เคนै। เคœो เคฒोเค— เคถाเคธ्เคค्เคฐों เคฎें เคฌเคคเคฒाเคฏे เค—เคฏे เค‰เคชเคฆेเคถों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เคฎें เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं, เคธเคš्เคšे เคตिเคฆ्เคตाเคจ् เคคो เคตे เคนी เคนैं। เค•ेเคตเคฒ เค•ुเค› เคตिเคทเคฏों เค•ो 'เคœाเคจ เคฒेเคจे ' เคธे เคนी เคตे เคตिเคฆ्เคฏा (Knowledge) เค…เคจुเคถाเคธเคจ เคฎें เคชเคฐिเคฃเคค เคจเคนीं เคนो เคœाเคคी। เคตिเคฆ्เคฏा เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคญी เคนोเคจा เคšाเคนिเค। เคฏเคฆि เคนเคฎ เค‰เคธे 'เคช्เคฐเคฏोเค—' เคฎें เคจเคนीं เคฒाเคँ เคคो เคตเคน เคต्เคฏเคฐ्เคฅ เคนै। เคนเคฎเคฒोเค— เคœเคฌ เค•ोเคˆ เคšीเคœ เคœाเคจเคคे เคนैं , เคฏा เค•ोเคˆ เค•ी เคœ्เคžाเคจ เค•ी เคฌाเคค เคฆूเคธเคฐों เค•ो 'เคธुเคจाเคคे' เคนैं , เค”เคฐ เคœเคฌ เค‰เคธी เคœ्เคžाเคจ เค•ा เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ  เค…เคชเคจे เคฆैเคจंเคฆिเคจ เคœीเคตเคจ เคฎें เคญी เค•เคฐเคคे เคนैं - เค‰เคธी เคšाเคฐ เคธเคฎเคฏ เคชเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคตिเคฆ्เคฏा เคช्เคฐเคญाเคตी เคนोเคคी เคนै।

      เคชเคคंเคœเคฒि เคจे เค…เคชเคจे เคต्เคฏाเค•เคฐเคฃ -เคฎเคนाเคญाเคท्เคฏ เคฎें เคฌเคนुเคค เคธुंเคฆเคฐ เคขंเค— เคธे เค•เคนा เคนै। เค•ोเคˆ เคญी เคตिเคฆ्เคฏा เคšाเคฐ เคญाเค—ों เคฎें เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคนोเคคी เคนै। เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เค‰เคธे เคธीเค– เคฐเคนा เคนूँ, เคฏเคน เค‰เคธเค•ी เคเค• เค‰เคชเคฏुเค•्เคคเคคा เคนै , เคธीเค–ी เคนुเคˆ เคตिเคฆ्เคฏा เค•ो เค…เคชเคจी เคธ्เคฎृเคคि เคฎें เคฐเค–เคจे เค•े เคฌाเคฐ- เคฌाเคฐ เค‰เคธเค•ो เคฆुเคนเคฐाเคคा เคนूँ, เค‰เคธเคฎें เคฎเคนाเคฐเคค เคนाเคธिเคฒ เค•เคฐเคจे , เคšเคฐिเคค्เคฐเค—เคค เค•เคฐเคจे เคฏा เค†เคค्เคฎเคธाเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคœिเคธ เคตिเคทเคฏ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เคนเคฎเคฒोเค— เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคซिเคฐ เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เคฎें เคขाเคฒ เคฒेเคจे เค•े เคฒिเค -เคœเคฌ เคนเคฎ เค•ोเคˆ เค•्เคฐिเคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं , เคซिเคฐ เค‰เคธ เคตिเคฆ्เคฏा เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคฆूเคธเคฐों เค•ो เคฌเคคเคฒाเคคे เคนैं , เค”เคฐ เคธ्เคตเคฏं เคœเคฌ เค‰เคธเค•ा เคต्เคฏाเคตเคนाเคฐिเค• เคœीเคตเคจ เคฎें เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं। เคœो เคงเคฐ्เคฎ เค•ाเคฐ्เคฏाเคจ्เคตिเคค เคจเคนीं เคนो เคธเค•े, เคœो เคงเคฐ्เคฎ เค•ेเคตเคฒ เคฎंเคฆिเคฐ -เคฎเคธ्เคœिเคฆ -เค—िเคฐเคœा เคฎें เคฌंเคงा เคนो เคตเคน เคงเคฐ्เคฎ เคจเคนीं เคนै।  เคงเคฐ्เคฎ เคคो เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคฎें เค…เคชเคจाเคจे เค•ी เคšीเคœ เคนै। เคถंเค•เคฐเคšाเคฐ्เคฏ เค‡เคธ เค‰เคชเคจिเคทเคฆ เค•े เคญाเคท्เคฏ เคฎें เค•เคนเคคे เคนैं -เคงเคฐ्เคฎ เคฆो เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐेเค—ा। เคเค• เคตเคน เคธเคค्เคฏ เคฆेเค—ा เค”เคฐ เค‰เคธเค•ो เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เค•เคฐเคจा เคฌเคคเคฒाเคฏेเค—ा। เคธเคค्เคฏ เค”เคฐ เคช्เคฐเคฏोเค—। เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคฆो เคฆिเคถाเคฏें เคนैं।  เค‡เคจ्เคนीं เคฆो เค•ो เคเค• เคธाเคฅ เคฐเค–เคจा เคงเคฐ्เคฎ เคนै। เคœเคฌ เคนเคฎเคฒोเค— เคงเคฐ्เคฎ เค•े เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคธเคฎเค เคฒेเคคे เคนैं , เคคเคฌ เค‰เคธीเค•ो เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคนै - เคœो เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐे เคตเคนी เคงเคฐ्เคฎ เคนै। 

      เคฏเคฆि เคงเคฐ्เคฎ เค•े เค‡เคธी เคญाเคต เค•ो เคนเคฎเคฒोเค— เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐें เคคो เคฏเคน เคช्เคฐเคถ्เคจ เค•เคนाँ  เค‰เค เคคा เค•ि เคฎैं เคนिเคจ्เคฆू เคนूँ เคฏा เคฎुเคธเคฒเคฎाเคจ , เคฏा เคˆเคธाเคˆ , เคธिเค– ,เคฌौเคฆ्เคง เคฏा เคœैเคจ เคนूँ -เค”เคฐ เค•ुเค› เคนूँ। เค…เคธเคฒी เคฌाเคค เคคो เคฏเคน เคนै เค•ि เค•्เคฏा เคฎैं เคงเคฐ्เคฎ เคšाเคนเคคा เคนूँ ? เคฏเคฆि เคšाเคนเคคा เคนूँ , เคคो เคฎुเคे เคฏเคน เคœाเคจเคจे เค•ी เค•ोเคˆ เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจเคนीं เค•ि- เค•ौเคจ เคธा เคงเคฐ्เคฎ? เคงเคฐ्เคฎ เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนैं , เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•เคนเคคे เคฅे - เค›ोเคŸे- เค›ोเคŸे เคฒेเคฌเคฒ เคฒเค—ा เคงเคฐ्เคฎ เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคนै , เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคงเคฐ्เคฎ เคนै -เคฎเคนाเคงเคฐ्เคฎ।  เคœिเคธ เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เคนोเค—ा  - เคธเคญी เคช्เคฐाเคฃिเคฏों , เคธเคญी เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ी เคฐเค•्เคทा เค•เคฐเคจा। เค‰เคจเค•ो เคŠเคชเคฐ เค‰เค เคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐเคจा।  เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคนै -

" เคช्เคฐเคญเคตाเคฐ्เคฅाเคฏ เคญूเคคाเคจां เคงเคฐ्เคฎเคช्เคฐเคตเคšเคจं เค•ृเคคเคฎ् ।

        เคฏ: เคธ्เคฏाเคค्เคช्เคฐเคญเคตเคธंเคฏुเค•्เคค: เคธ เคงเคฐ्เคฎ เค‡เคคि เคจिเคถ्เคšเคฏः।। " 

(เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เฅงเฅจ.เฅงเฅฆเฅฏ.เฅงเฅฆ )' เคช्เคฐเคญเคตाเคฐ्เคฅाเคฏ ' ---เค…เคฐ्เคฅाเคค เคงเคฐ्เคฎ เคนोเคคा เคนै เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ी เค‰เคจ्เคจเคคि เค•े เคฒिเคฏे, เค‰เคจเค•े เคตिเค•ाเคธ เค•े เคฒिเค।  เคฎเคนเคฐ्เคทिเคฏों เคจे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เค‰เคจ्เคจเคคि เค•े เคฒिเค เคนी เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคตเคšเคจ เค•िเคฏा เคนै। เคœिเคธเคธे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เคนोเคคा เคนो เคตเคนी เคงเคฐ्เคฎ เคนै। (The sole aim with which Dharma is advocated is to bring about the evolution of living beings. A doctrine preaches that that which is able to bring about evolution is Dharma. - Mahabharat 12.109.10) 

      เค•ैเคธी เคธुंเคฆเคฐ เค…เคจुเคญूเคคि เคนै। เคฏเคน เคธोเคšเคจे เค•ा เค•ोเคˆ เค•ाเคฐเคฃ เคจเคนीं เค•ि เคšूँเค•ि เคฏเคน เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคนै , เค‡เคธเคฒिเค เคฏเคน เค•ेเคตเคฒ เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•े เคฒिเค เคนै। เคจเคนीं , เคตैเคธी เคฌाเคค เคจเคนीं เคนै।  เคฏเคน เคคो เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคตिเคถ्เคต เค•े เคฒिเค เคนै। เคฎाเคจเคตเคฎाเคค्เคฐ เค•े เคฒिเค เค•เคนा เค—เคฏा เคนै। เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•े เคฆेเคถ เค•ा เคงเคฐ्เคฎ เค•ेเคตเคฒ เค‡เคธी เคฆेเคถ เค•े เคฒिเค เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคจเคนीं เคนुเค† เคฅा। เคตेเคฆ เคธंเคนिเคคा เคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคนै เคฏเคน เคงเคฐ्เคฎ เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฆेเคถ เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคนै , เคตैเคธे เคนी เคตिเคฆेเคถ เค•े เคฒिเค เคญी। เคนเคฎเคฒोเค— เค•्เคฏा เค‡เคธ เคงเคฐ्เคฎ เค•ो เค•ेเคตเคฒ เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท เคฎें , เคฎंเคฆिเคฐों เคฎें เคฏा เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•े เค…เคจ्เคฏ เคฆो-เคšाเคฐ เคœो เคธ्เคฅाเคจ เคนैं ,เคตเคนीं เคคเค• เคธिเคฎिเคค เค•เคฐ เคฆेंเค—े ? เคตेเคฆ เค•्เคฏा เค•เคนเคคा เคนै ? เคฏเคนी เค•ि เคนเคฎเคฒोเค— เค…เคญी เคœिเคธ เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं , เคœो เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคงเคฐ्เคฎ เคนै , เคตเคน เคธเคญी เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•े เคฒिเค เคนै , เค‰เคธे เคธเคญी เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เคฆो। 

  เคฏเคฅेเคฎां เคตाเคšं เค•เคฒ्เคฏाเคฃीเคฎाเคตเคฆाเคจि เคœเคจेเคญ्เคฏः। 

เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฐाเคœเคจ्เคฏाเคญ्เคฏां เคถूเคฆ्เคฐाเคฏ เคšाเคฐ्เคฏाเคฏ เคš เคธ्เคตाเคฏ เคšाเคฐเคฃाเคฏ เคš।"  

เค‡เคธ เค•เคฒ्เคฏाเคฃी เคตेเคฆ-เคตाเคฃी เค•ो " เค†เคตเคฆाเคจि เคœเคจेเคญ्เคฏः "  -เคธเคญी เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เคฆो।  " เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฐाเคœเคจ्เคฏाเคญ्เคฏां" เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•ो เคฆो, เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏों เค•ो เคฆो।"เคถूเคฆ्เคฐाเคฏ เคšाเคฐ्เคฏाเคฏ เคš" -เคตैเคถ्เคฏ เค•ो เคฆो , เคถूเคฆ्เคฐ เค•ो เคฆो। "เคธ्เคตाเคฏ เคšाเคฐเคฃाเคฏ เคš" -เค‡เคธ เคฆेเคถ เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เคฆो เคตिเคฆेเคถी เคฒोเค—ों เค•ो เคฆो। เคตेเคฆ เค•เคน เคฐเคนा เคนै , เคนเคฎเคฒोเค—ों เคฏा เคคो เคชเฅा เคจเคนीं เคนै, เคฏा เค‰เคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคจเคนीं เคธเคฎเคा เคนै। เค ाเค•ुเคฐ เคจे เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ो เค…เคชเคจा เคฏंเคค्เคฐ เคฌเคจाเค•เคฐ, เค‰เคจเคธे เคฏเคนी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคตाเคฏा เคฅा। เค•्เคฏोंเค•ि เคตेเคฆ เค•เคนเคคा เคนै - " เค•ृเคฃ्เคตเคจ्เคคो เคตिเคถ्‍เคตเคฎाเคฐ्เคฏเคฎ् । - (เค‹เค—्เคตेเคฆ เฅฏ।เฅฌเฅฉ।เฅซ) เคธाเคฐे เคธंเคธाเคฐ เค•े เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เคถ्เคฐेเคท्เค  เค—ुเคฃ-เค•เคฐ्เคฎ-เคธ्เคตเคญाเคต เคตाเคฒे เคฌเคจाเค“।  

      เคตिเคถ्เคต เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคชเคนเคฒे เคเคธी เค˜เคŸเคจा เค•เคญी เคจเคนीं เค˜เคŸिเคค เคนुเคˆ เคฅी। เคตेเคฆ เคจे เค•िเคคเคจे เคนเคœाเคฐ เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे เคนी เค•เคน เคฆिเคฏा เคฅा- เค‡เคธ เคฆेเคถ เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เค”เคฐ เคตिเคฆेเคถी เคฒोเค—ों เค•ो เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคคเคค्เคต เคธुเคจाเค“ !  เคงเคฐ्เคฎ เคฎाเคจे เคœो เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคฎें เคฎเคนाเคงเคฐ्เคฎ เคนै , เคฒेเคฌเคฒ เคตाเคฒा เค›ोเคŸा-เคงเคฐ्เคฎ เคจเคนीं, เค‰เคธी เค•ो เคฆो। เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เคชเคฐ เคญाเคทเคฃ เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เคฆेเคถों เคฎें เคจเคนीं เค—เค เคฅे। เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฐूเคชเคธे เคเคธा เค•เคนเคจा เค ीเค• เคจเคนीं เคนोเค—ा เค•ि เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคตिเคถ्เคตเคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เคฎें เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เค•ो เคช्เคฐเคคिเคท्เค िเคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा , เคฏा เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคตिเคœเคฏ-เคชเคคाเค•ा เคฒเคนเคฐा เค†เคฏे เคฅे। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เค•เคนा เคฅा , เคฎुเคे  เคตเคนां  'เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ' เคชเคฐ เคœो เคจिเคฌंเคง เคชเฅเคจा  เคชเฅœा เคฅा , เค‰เคธे เคฎैंเคจे เค…เคชเคจा เค‰เคค्เคคเคฐเคฆाเคฏिเคค्เคต เคธเคฎเคเค•เคฐ เค•เคท्เคŸ เคธे เคชเฅा เคฅा। เคฆเค•्เคทिเคฃ เคญाเคฐเคค เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคตिเคฆेเคถ เคœाเคจे เค•े เคฒिเค, เคœो เคงเคจ เค‡เค•เคŸ्เค ा เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा, เค‰เคธे  เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे--  เคถिเค•ाเค—ो เคœाเค•เคฐ เคฎुเคे  เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌोเคฒเคจा เคนोเค—ा, เคฏเคฆि เค‡เคธ เคถเคฐ्เคค เคชเคฐ เค†เคชเคฒोเค— เคงเคจ เคฆेंเค—े เคคो เคตाเคชเคธ เค•เคฐ เคฆूंเค—ा , เคฏเคน เค•เคนเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฆो เคฌाเคฐ เคงเคจ เคตाเคชเคธ เคญी เคฒौเคŸा เคฆिเคฏा เคฅा। เคฎैं เคตเคนां เคœाเค•เคฐ เค•्เคฏा เคฌोเคฒूंเค—ा , เคฏा เคจเคนीं เคฌोเคฒूंเค—ा เคฏเคน เคธเคฌ เคฎैं เค•ुเค› เคจเคนीं เคœाเคจเคคा। เคฎैं เคตเคนां เค•्เคฏों เคœा เคฐเคนा เคนूँ เคฏเคน เคญी เคจเคนीं เคœเคจเคคा। เค•เคจ्เคฏाเค•ुเคฎाเคฐी เคฎें เคตिเคฆेเคถ เคœाเคจे เค•ी เคเค• เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค†เคฏी เคนै। เค ाเค•ुเคฐ เคจे เคธंเค•ेเคค เคฎें เค•เคนा เคนै , เคธเคฎुเคฆ्เคฐ เค•े เคชाเคฐ เคœाเค“। เคฎाँ เค•ा เค†เคถीเคฐ्เคตाเคฆ เคฎिเคฒ เค—เคฏा เคนै , เคœाเคŠंเค—ा। เค•िเคจ्เคคु เคฏเคฆि เค†เคช เคฒोเค— เคฏเคน เค•เคนेंเค—े เค•ि เคนเคฎเคฒोเค—เค†เคชเค•ो เคงเคจ เค‡เคธीเคฒिเค  เคฆे เคฐเคนे เคนैं เค•ि เค†เคชเค•ो เค…เคฎेเคฐिเค•ा เคœाเค•เคฐ เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคฌोเคฒเคจा เคนोเค—ा เคคो เคฎैं เค†เคชเคฒोเค—ों เคธे เคงเคจ เคจเคนीं เคฒूंเค—ा।  

      เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคœीเคตเคจ เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ เค…เคš्เค›े เคธे เคชเฅเคจे เค•ी เคœเคฐूเคค เคนै। เคชเคค्เคฐ-เคชเคค्เคฐिเค•ा เคฎें เคฏा เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เคธे เคถिเค•ाเค—ो เคญाเคทเคฃ เคชเคฐ เคเค• -เคฆो เคฒेเค– เคชเฅเค•เคฐ,  เคœो เคนो เคธเค•เคคा เคนै เค—เคฒเคค เคคเคฅ्เคฏ เคธे เคญเคฐे เคนों , เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคฎें เค•ोเคˆ เคงाเคฐเคฃा เคฌเคจा เคฒेเคจा เค‰เคšिเคค เคจเคนीं เคนै।  เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคเค• เคœเค—เคน เค•เคนा เคนै , " เคฎेเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เค…เคจเค—िเคจเคค เคฒोเค— เค•ुเคชोเคทเคฃ เคธे, เคฌिเคจा เค†เคตाเคธ เค”เคฐ เคตเคธ्เคค्เคฐ เค•े เคฎเคฐ เคฐเคนे เคนैं เคฐे , เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคถिเค•ाเค—ो เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒे  เคตिเคถ्เคตเคงเคฐ्เคฎ  เคธंเคธเคฆ เค•ी เคชเคฐเคตाเคน เค•ौเคจ เค•เคฐเคคा เคนै? เค‡เคธे เคชเฅเค•เคฐ เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนै। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•เคนเคคे เคนैं -เคฎैं เคคो เคตเคนां เค‡เคธी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคธे  เค—เคฏा เคฅा เค•ि เคตिเคฆेเคถ เคœाเค•เคฐ เค‡เคจเค•े เคฒिเค เค•ुเค› เค•เคฐ เคธเค•ूंเค—ा ।

     เคช्เคฐोเคซेเคธเคฐ เคฐाเคˆเคŸ เคจे เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคธे เค•เคนा เคฅा , " เคฆेเค–िเคฏे เคธंเคฏोเค— เคตเคถ เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ  เคชเคฐ เคฌोเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคธी เค•ो เคจिเคฎंเคค्เคฐเคฃ เคชเคค्เคฐ เคจเคนीं เคญेเคœा เค—เคฏा เคฅा। เค‰เคธเค•े เค•เคˆ เค•ाเคฐเคฃ เคฅे , เคตे เคธเคฌ เคนाเคธ्เคฏाเคธ्เคชเคฆ เคฌाเคคें เคนो เคธเค•เคคी เคนैं। เค”เคฐ เคฌिเคจा เคจिเคฎंเคค्เคฐเคฃ เค†เคช เคฏเคน เคธोเคšเค•เคฐ เคฏเคนाँ เค† เค—เค เคนैं เค•ि เค†เคช เคตिเคถ्เคตเคงเคฐ्เคฎ เคธเคญा เคฎें เคญाเค— เคฒे เคธเค•ेंเค—े ! เคฒेเค•िเคจ เค†เคชเค•ो เคตเคนां เค•ोเคˆ เคฌोเคฒเคจे เค•ा เค…เคตเคธเคฐ เคจเคนीं เคฆेเค—ा เค•्เคฏोंเค•ि เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคจे เค•ा เคธเคฎเคฏ เคคो เคจिเค•เคฒ เคšुเค•ा  เคนै। เคฎेเคฐे เค•เคนเคจे เคธे เคนो เคธเค•เคคा เคนै , เคตे เคฒोเค— เคฎाเคจ เคญी เคœाเคँ เคฒेเค•िเคจ เคตเคนाँ เคœाเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคชเค•ो  เค•िเคธी เคเค• เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा। เคฏเคน เค ीเค• เคนै เค•ि เค†เคช เคฏเคนाँ เค•िเคธी เคฒेเคฌเคฒ เคตाเคฒे เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจเคนीं เค†เคฏे เคนैं। เคฒेเค•िเคจ เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि เคนोเค•เคฐ เคฏเคนाँ เค•ोเคˆ เคจเคนीं เค†เคฏा เคนै , เคฏเคฆि เค†เคช เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เคฌोเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคฐाเคœी เคนो เคœाเคँ , เคคो เคฎैं เค•ोเคˆ เค‰เคชाเคฏ เคจिเค•ाเคฒ เคธเค•เคคा เคนूँ। " เคฌाเคง्เคฏ เคนोเค•เคฐ เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เคชเคฐ เคฌोเคฒเคจे เค•े เคฒिเค เคฐाเคœी เคนोเคจा เคชเฅœा। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ो เคœीเคตเคจ เคฎें เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคเค• เคฒिเค–िเคค เคจिเคฌंเคง เค•ा เคชाเค   เค•เคฐเคจा เคชเฅœा। เคนเคฎเคฒोเค— เคจเคนीं เคœाเคจเคคे เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เคฎें เคซिเคฐ เค•เคญी เคฆूเคธเคฐी เคฌाเคฐ เค•เคนीं เคฒिเค–िเคค เคจिเคฌंเคง เคชเฅเค•เคฐ เคญाเคทเคฃ เคฆिเคฏा เคนो।  เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคธเคฎें เคœो เค•ुเค› เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เคฅा , เคตเคน เค‰เคจเค•े เคฎเคจ เคธे เคจเคนीं เคจिเค•เคฒा เคฅा।  เคตिเคถ्เคต เคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เคฎें เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจเคงि เค•े เคฐूเคช เคธ्เคตीเค•ृเคค เคนोเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนें  'Paper on Hinduism' เค•ा เคฒिเค–िเคค เคต्เคฏเค–्เคฏाเคจ เคชเฅเคจा เคชเฅœा เคฅा।  

      เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคธाเคนिเคค्เคฏ, เคœो เคนिเคจ्เคฆी เคฎें  เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ 1963 เคˆ เฅฆ เคฎें 10 เค–เคฃ्เคกों เคฎें เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนुเค† เคฅा , เคตเคน เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ 1907 เคˆ เฅฆ เคฎें  เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคฎें 8 เค–เคฃ्เคกों เคฎें เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนुเค† เคฅा। เค‰เคธเค•ी เคญूเคฎिเค•ा เคฎें เคญเค—िเคจी เคจिเคตेเคฆिเคคा เคฒिเค–เคคी เคนैं -" Of the Swami's address before the Parliament of Religions, it may be said that when he began to speak it was of "the religious ideas of the Hindus", but when he ended, Hinduism had been created."--เค…เคฐ्เคฅाเคค " เคตिเคถ्เคต เคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เค•े เคธเคฎเค•्เคท เคœเคฌ เคธ्เคตाเคฎी เคœी เคจे เค…เคชเคจा เคญाเคทเคฃ เค†เคฐเคฎ्เคญ เค•िเคฏा, เคคो เคตिเคทเคฏ เคฅा; `เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•े เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคตिเคšाเคฐ ' เค•िเคจ्เคคु เคœเคฌ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธเคฎाเคช्เคค เค•िเคฏा, เคคเคฌ เคคเค• 'เคนिเคจ्เคฆुเคค्เคต' (Hinduism เคฏा เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ) เค•ा เคœเคจ्เคฎ เคนो เคšुเค•ा เคฅा । เคจिเคตेเคฆिเคคा เคตिเคฆेเคถिเคจी เคนोเค•เคฐ เคญी เคญाเคฐเคค เคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคคी เคฅीं , เคญाเคฐเคค เค•े  เคงเคฐ्เคฎ เค•ो เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै, เค•ेเคตเคฒ เค•ुเค› เคฌोเคฒ เคฆेเคจा เคนै, เค•्เคฏा เค‡เคธीเคฒिเค เคจिเคตेเคฆिเคคा เคจे เคนिเคจ्เคฆुเคค्เคต (Hinduism) เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคฅा ? เคจเคนीं, เคœिเคธे เคฏเคน เคคเคฅाเค•เคฅिเคค เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ  เค•เคนा เคœाเคคा เคนै ,(เค•ोเคŸ เคชเคฐ เคœเคจेเคŠ เคชเคนเคจ เคฒेเคจे เคฏा เคŸिเค•्เค•ा เคฒเค—ा เคฒेเคจे เค•ो?), เค‰เคธ เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคฎूเคฒ เคฌाเคค เค•เคนเคคे เค•เคนเคคे เคธเคฎเคฏ เคœเคฌ เค…เคชเคจी เคฌाเคค เค•ो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคธเคฎाเคช्เคค เค•िเคฏा, เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค†เคงुเคจिเค• เคฏुเค— เคฎें เคงเคฐเคคी เคชเคฐ เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ 'เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคงเคฐ्เคฎ' เค•ा เคœเคจ्เคฎ เคนुเค† เคฅा। เคนिเคจ्เคฆुเคค्เคต เคฏा เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เคจे  เคœเคจ्เคฎ-เค—्เคฐเคนเคฃ  เคจเคนीं เค•िเคฏा เคฅा। เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคธ เคญाเคทเคฃ เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค‰เคธเค•ी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เคฌाเคค เค•เคนी เคฅी , เค…เคฎुเค• เคงเคฐ्เคฎ เคฏा เคตเคน เคงเคฐ्เคฎ เคจเคนीं เค•เคนा เคฅा। เคคो เคตเคนां เคจเค เคฐूเคช เคฎें เคนिเคจ्เคฆु เคงเคฐ्เคฎ  เคœเคจ्เคฎ เค•ैเคธे เคฒे เคธเค•เคคा เคฅा ? เคจिเคตेเคฆिเคคा เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท เค•ो เคจเค เคชเคฐिเคšเคฏ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคคी เคฅीं , เค‡เคธ เคชเคฐ เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เคฐเค–เคคी เคฅीं , เค‡เคธเคฎें เค•ुเค› เคธंเคฆेเคน เคจเคนीं เคนै। เค•िเคจ्เคคु เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนिเคจ्เคฆुเคค्เคต (Hinduism) เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคนोเค—ा, เคตैเคธा เคธोเคšเคจा เค ीเค• เคจเคนीं। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เค†เคงुเคจिเค• เคฏुเค— เค•े เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เคœो เคงเคฐ्เคฎ เคฆिเคฏा เคฅा , เคตे เค‰เคธเค•ो เค‡ंเค—िเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคी เคฅीं। เคฐเคตीเคจ्เคฆ्เคฐเคจाเคฅ เคจे 'เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคงเคฐ्เคฎ' (Religion of Man) เค•े เคจाเคฎ เคธे เคเค• เคตिเคถाเคฒ เคญाเคทเคฃ เคฆिเคฏा เคฅा , เค‰เคธเค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคชंเค•्เคคि เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เค‡เคจ्เคนीं เคตिเคšाเคฐों เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै ।  

    เคนเคฎเคจे เคœो เคชเคนเคฒे เคตेเคฆ เค•े เค†เคฆेเคถ เค•ो เคธुเคจा " เค•ृเคฃ्เคตเคจ्เคคो เคตिเคถ्‍เคตเคฎाเคฐ्เคฏเคฎ् ।" เค…เคฐ्เคฅाเคค เคตिเคถ्เคต เค•ो เค†เคฐ्เคฏ เคฌเคจाเค“।  เค†เคฐ्เคฏ เคฌเคจाเคจे เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนเคฎเคฒोเค— เค•्เคฏा เคธเคฎเคेंเค—े ? เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•े  เค†เคฐ्เคฏ เคฌुเคฆ्เคงि , เคนिเคจ्เคฆू เคฌुเคฆ्เคงि  เค•ी เคฌाเคคें เคคो เค†เคœเค•เคฒ เคฌเคนुเคค เคšเคฒ เคฐเคนी เคนैं।  เค†เคฐ्เคฏ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै เคธंเคธ्เค•ृเคค। เคนเคฎเคฒोเค— เคจ เคคो เค†เคฐ्เคฏ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคธเคฎเคเคคे เคนैं เคจ เคธंเคธ्เค•ृเคค เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคธเคฎเคเคคे เคนैं। เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคฎें เค•เคนเคจे เคธे เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคธเคฎเคेंเค—े - Cultured, เค†เคฐ्เคฏ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนुเค† Cultured , เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคค เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคญी เคนुเค† Cultured , เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ   " เค•ृเคฃ्เคตเคจ्เคคो เคตिเคถ्‍เคตเคฎाเคฐ्เคฏเคฎ् ।"เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนुเค† เคธเคฎเคธ्เคค เคตिเคถ्เคต เค•े เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो Cultured เค•เคฐो  ! เคนเคฎ เค•เคนเคคे เคนैं เคตเคนां เค•ा Cultural level เค…เคค्เคฏเคจ्เคค Low เคนै। Cultured เคนोเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฎाเคฃ เค•्เคฏा เคนै ? Culture -เค•ी เคชเคฐिเคญाเคทा เค•्เคฏा เคนै ? เคœिเคธเค•ो เคนเคฎเคฒोเค— เค†เคฎเคคौเคฐ เคชเคฐ 'เคธंเคธ्เค•ृเคคि ' เค•เคนเคคे เคนैं , เคฐเคตीเคจ्เคฆ्เคฐเคจाเคฅ เคจे เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคเค• เคจเค เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคฅा - เค•ृเคท्เคŸि (เค•ृเคทि 'Agriculture'?) -เค‡เคธเค•ा เค•्เคฏा เค…เคฐ्เคฅ เคนुเค† ? เค‡เคธเค•ा เค ीเค• เค ीเค• เคชเคฐिเคญाเคทा เคฎिเคฒเคจा เค•เค िเคจ เคนै। เค•िเคจ्เคคु เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เค•เคนा เคนै , " เค‰เคธी เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฏा Culture เค‰เคคเคจा เค…เคงिเค• เคถ्เคฐेเคท्เค  เคนै , เคœเคนाँ เค•े เคฌเคนुเคธंเค–्เคฏเค• (numerous, เค…เคจเค—िเคจเคค ) เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ी เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เค‰เคจ्เคจเคคि เคนुเคˆ เคนै। " เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เค•เคนा เคนै เค•ी  Culture เค•ी เค•เคธौเคŸी (Criteria) เคนै เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เค‰เคจ्เคจเคคि , เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคœเค—เคค เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เค†เคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे , เคธंเคธ्เค•ृเคค เค•เคฐเคจे เคฏा Cultured เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนुเค† เคฎเคจुเคท्เคฏเคœाเคคि เค•े เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคธ्เคคเคฐ เค•ो เค‰เคจ्เคจเคค เค•เคฐเคจा। เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคจे เคฏเคนी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•िเคฏा เคฅा। เคœเคนाँ เคœैเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคญेเคฆ เคจเคนीं เคนो , เคฆ्เคตंเคฆ्เคต เคจเคนीं เคนो - เคตเคนीँ เคนै Harmony -เคฏा เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ।  

        เคนเคฎ เคฒोเค— เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคธเคฎเคเคคे เคนैं -' Put together ' เคธเคฌ เค•ुเค› เค•ो เค‡เค•เคŸ्เค ा  เค•เคฐเคจा। เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃเคฆेเคต เคจे เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคธाเคงเคจा เค•ी เคฅी , เค‡เคธ्เคฒाเคฎ เค•ी เคธाเคงเคจा เค•ी เคฅी , เคˆเคธाเคˆ เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคธाเคงเคจा เค•ी เคฅी। เค‡เคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคฏเคน เคจเคนीं เคนै เค•ि เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนिเคจ्เคฆू, เคฎुเคธ्เคฒिเคฎ, เคˆเคธाเคˆ เค•ो เคเค• เคฌเคจा เคฆिเคฏा เคฅा। เค ाเค•ुเคฐเคฆेเคต เค•े เค…เคฎृเคค-เค‰เคชเคฆेเคถों เค•ो เคฆेเค–เคจे เคธे เคนी เคฏเคน เคฌाเคค เคธเคฎเค เคฎें เค† เคœाเคคी เคนै। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคญी เคฏเคน เคจเคนीं เค•เคนा เค•ि เคธเคญी เคเค• เคนैं। เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคฎाเคฐ्เค— เค•ी เคธाเคงเคจा เค•เคฐเค•े , เคคीเคจ เคšाเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค–ीเคฐ เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค•เคŸोเคฐी เคฎें  เค–ाเคจे เคฏा  เค‰เคธเค•ा เคญिเคจ्เคจ-เคญिเคจ्เคจ เคธ्เคตाเคฆ เคฒेเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค•เคนा เคฅा - เคธเคฌ เค•ुเค› เค–ीเคฐ เคนी เคฐे ! เค…เคฐ्เคฅाเคค เคธเคญी เค•เคŸोเคฐी เค•े เค–ीเคฐ เคฎें เคฆूเคง เคนै। เคšीเคจी เค•ी เคฎिเค ाเคธ เคธเคญी เค–ीเคฐ เคฎें เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคธเคญी เคฎें เค–ीเคฐ เคนै।  เคเคธा เค•เคฐเคจे เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคฏเคน เคจเคนीं เค•ि เคœो เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เคนै , เคตเคนी เค‡เคธ्เคฒाเคฎ เคงเคฐ्เคฎ เคนै เค”เคฐ เคตเคนी เคˆเคธाเคˆ เคงเคฐ्เคฎ เคนै। เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค•ा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฏเคน เคจเคนीं เคนै। 

        เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै -'เค…เคตिเคฐोเคงिเคคा, เค…เคตिเคฐोเคง ' เค…เคฐ्เคฅाเคค เค•ोเคˆ เคงเคฐ्เคฎ เคฆूเคธเคฐे เค•े เคช्เคฐเคคिเค•ूเคฒ (against เคฏा เคตिเคฐुเคฆ्เคง) เคจเคนीं เคนै। เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो  เคธเคฎเค เคฒेเคจा เคชเฅœเคคा เคนै।  เค”เคฐ เคฌिเคจा เค–ाเคฏे เคคो เค‡เคธे เคธเคฎเคा เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคा। เคœैเคธे เคฎैंเคจे เค•िเคธी เคเค• เค•เคŸोเคฐी เค•ा เค–ीเคฐ เค–ाเคฏा , เค‰เคธे เค–ाเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคธोเคš เคธเค•เคคा เคนूँ เค•ि เคฆूเคธเคฐी เค•เคŸोเคฐी เคฎें เคฐเค–ी เคšीเคœ เค–ीเคฐ เคจเคนीं เคนै। เค•िเคจ्เคคु เคœเคฌ เค‰เคธเค•ो เคญी เค–ाเคฏा , เคคเคฌ เคฆेเค–ा เคจเคนीं,  เค•ोเคˆ เคตिเคฐुเคฆ्เคงเคคा (repugnance) เคจเคนीं เคนै। เค‡เคธ  เค–ीเคฐ เคฎें เคฌเคคाเคธा เคฆिเคฏा เคนै , เค‰เคธ เค–ीเคฐ เค•ो เค—ुเฅœ เคกाเคฒเค•เคฐ เคฌเคจाเคฏा เคนै , เคเค• เคฎें เคšीเคจी เคฆिเคฏा เคนै , เค•िเคธी เคฎें เคนो เคธเค•เคคा เคนै เคฎिเคถ्เคฐी เคฆिเคฏा เคนो। เค”เคฐ เค•ोเคˆ เค…เคจ्เคคเคฐ เคจเคนीं เคนै। เคธเคญी เค•เคŸोเคฐीเคฏों  เคฎें เค–ीเคฐ เคนी เคนै। เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคงเคฐ्เคฎों เค•ी เคธाเคงเคจा เค•เคฐเค•े  เค”เคฐ เคธเคญी เคฎाเคฐ्เค— เคธे เคเค• เคนी เคธเคค्เคฏ เคฏा เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เค•เคฐเค•े, เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคฆेเคต เคจे เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคธเคฎเคाเคฏा เคนै เค•ि เคงเคฐ्เคฎों เค•े เคฌीเคš เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ा เค•ोเคˆ เคธ्เคฅाเคจ เคนी เคจเคนीं เคนै। เคธเคญी เคฎाเคฐ्เค—ों เคธे เคเค• เคนी เค…เคตिเคจाเคถी เคธเคค्เคฏ เค•ी เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค˜ोเคทिเคค เค•िเคฏा  - ' เคฏเคค เคฎเคค , เคคเคค เคชเคฅ ' --เค…เคฐ्เคฅाเคค " เคœिเคคเคจे เคฎเคค เค‰เคคเคจे เคชเคฅ"।" เคธเคฐ्เคต เคงเคฐ्เคฎ เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ" เค•เคนเคจे เค•ा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคฏเคน เคจเคนीं เคนै เค•ि -เคธाเคฐे เคงเคฐ्เคฎ เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคœाเคฏेंเค—े , เค”เคฐ เคเค• เคจเคฏा เคงเคฐ्เคฎ เคฌเคจेเค—ा - เคนो เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ 'เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคงเคฐ्เคฎ ' เคนी เคฆिเคฏा เคœाเคฏे ! เค ाเค•ुเคฐ เค•े เคฎเคจ เคฎें เคฏा เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคฎเคจ เคฎें เค•เคญी เคเคธी เค•ोเคˆ เคฌाเคค เคจเคนीं เคฅी। เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคนी เคจเคนीं เคฅी , เคเคธा เคนोเคจे เคธे เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคถाเคจ्เคคि เค† เคธเค•เคคी เคนै। 

  เคถाเคจ्เคคि เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै , เคฌाเคน्เคฏ เคธเคฎाเคœ  เคฎें เค‰เคฅเคฒ- เคชुเคฅเคฒ , เค…เคฐाเคœเค•เคคा เคฏा เค…เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค‡เคจ เคธเคฌों เค•ा เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคœाเคจा, เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคฎเคจ เคฎें เคธांเคค्เคตเคจा (consolation) เคฏा เคขाเฅเคธ เคฐเคนเคจा। เคนเคฎाเคฐे 'เคฎाเคจเคธ เคธाเค—เคฐ ' (เคฏा เคšिเคค्เคค เคธเคฐोเคตเคฐ เค•ा เคœเคฒ) เคฎें  เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคตिเคทเคฏ-เคคूเคซाเคจ เค‰เค เคคे เคฐเคนเคจे เคธे ,เคนเคฐ เคธเคฎเคฏ เคนเคฎเคฒोเค—ों เค•ा เคฎเคจ เคฌเคนुเคค เค˜เคฌเฅœाเคฏा  เคนुเค† เค”เคฐ เคšिंเคคिเคค เคฐเคนเคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เคฎเคจो-เคธเคฎुเคฆ्เคฐ เคฎें เคนเคฐ เคธเคฎเคฏ เคฒเคนเคฐे เค‰เค เคคी เคฐเคนเคคी เคนै , เค”เคฐ เคฎเคจ เคนเคฐ เคธเคฎเคฏ เค…เคถाเคจ्เคค เคฌเคจा เคฐเคนเคคा เคนै। เคฏเคฆि เคนเคฎเคฒोเค— เคจिเคฏเคฎिเคค เคฎเคจःเคธंเคฏोเค— เค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเค•े เคงीเคฐे เคงीเคฐे เค…เคชเคจे เคฎเคจ เค•ो "เคช्เคฐเคถांเคค เคฎเคนाเคธाเค—เคฐ" (pacific ocean)  เคฎें เคชเคฐिเคฃเคค เค•เคฐ เคธเค•ें , เคตเคน เคคूเคซाเคจ (เคšเค•्เคฐเคตाเคค) เคถाเคจ्เคค เคนो เคœाเคฏेเค—ा। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคน्เคฐเคฆเคฏ เคฎें เคฏเคฆि เคถाเคจ्เคคि เคฐเคนे , เคคो เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•े เคธंเคฏोเคœเคจ เคธे เคฌเคจा เคนुเค† เคธเคฎाเคœ เคถाเคจ्เคคि เคธे เคชเคฐिเคชूเคฐ्เคฃ เคฐเคนेเค—ा। เค‡เคธीเคฒिเค เคฏเคน เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ेเคตเคฒ เคงเคฐ्เคฎ เคนी เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคฒिเค เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคฏเคฅाเคฐ्เคฅ เคงเคฐ्เคฎ เคนी เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค”เคฐ เคถाเคจ्เคคि เค•ा เคช्เคฐाเคตเคงाเคจ เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคนै। 

      เค‡เคธीเคฒिเค เคถिเค•ाเค—ो เคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เค•े เค…ंเคคिเคฎ เค…เคงिเคตेเคถเคจ เคฎें  27 เคธिเคคเคฎ्เคฌเคฐ , 1893 เค•ो เคธ्เคตाเคฎी เคœी เคจे เคœो เค›ोเคŸा เคธा เคญाเคทเคฃ เคฆिเคฏा เคฅा , เค‰เคธเค•े เคธเคฌเคธे เค…ंเคค เคฎें เค•เคนा เคฅा -  " If anybody dreams of the exclusive survival of his own religion and the destruction of the others, I pity him from the bottom of my heart, and point out to him that upon the banner of every religion will soon be written, in spite of resistance: "Help and not Fight," "Assimilation and not Destruction," "Harmony and Peace and not Dissension."

" เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เคเคธा เคธ्เคตเคช्เคจ เคฆेเค–े เค•ि เค…เคจ्เคฏाเคจ्เคฏ เคธाเคฐे เคงเคฐ्เคฎ เคจเคท्เคŸ เคนो เคœाเคฏेंเค—े เค”เคฐ เค•ेเคตเคฒ เค‰เคธเค•ा เคงเคฐ्เคฎ เคนी เคœीเคตिเคค เคฐเคนेเค—ा , เคคो เค‰เคธ เคชเคฐ เคฎैं เค…เคชเคจे เคน्เคฐเคฆเคฏ เค•े เค…ंเคคเคธ्เคคเคฒ เคธे เคฆเคฏा เค•เคฐเคคा เคนूँ เค”เคฐ เค‰เคธे เคธ्เคชเคท्เคŸ เคฌเคคเคฒाเคฏे เคฆेเคคा เคนूँ เค•ि เคถीเค˜्เคฐ เคนी , เคธाเคฐे เคช्เคฐเคคिเคฐोเคงों เค•े เคฌाเคตเคœूเคฆ , เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคชเคคाเค•ा เคชเคฐ เคฏเคน เคฒिเค–ा เคฐเคนेเค—ा - ' เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐो , เคฒเฅœो เคฎเคค। '  'เคชเคฐ เคญाเคต เค—्เคฐเคนเคฃ , เคจ เค•ि เคชเคฐ เคญाเคต- เคตिเคจाเคถ, 'เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค”เคฐ เคถाเคจ्เคคि , เคจ เค•ि เคฎเคคเคญेเคฆ เค”เคฐ เค•เคฒเคน !   

=========  

'9/11  เคธे 27 เคธिเคคเคฎ्เคฌเคฐ, 1893 ' เคคเค• เคšเคฒเคจे เคตाเคฒे เคตिเคถ्เคต เคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เค•े เค•ुเคฒ  17 เคฆिเคจों เคฎें เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจंเคฆ เคจे เค›เคน เคต्เคฏाเค–्เคฏाเคจ เคฆिเค เคฅे, เคœिเคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคि, เคธเคญ्เคฏเคคा เค”เคฐ เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ो เคตिเคถ्เคต เคญเคฐ เคธे เค†เคฏे เคนुเค เคฒोเค—ो เค•े เคธाเคฎเคจे เคฐเค–ा เคฅा।  เคญाเคฐเคค เคœो เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค—ुเคฒाเคฎ เคฅा, เคœिเคธเค•ो เคธांเคช เค”เคฐ เคธเคชेเคฐों เค•ा เคฆेเคถ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคฅा เค‰เคธเค•े เคชाเคธ เคฆुเคจिเคฏा เค•ो เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคธเคจ्เคฆेเคถ เคญी เคนै เคฏเคน เคตिเคฆेเคถिเคฏों เค•ो เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคชเคคा เคšเคฒा เคฅा। 

      เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ा เคฌोเคฒा เคนुเค† เคนเคฐ เคถเคฌ्เคฆ, เคฎाเคค्เคฐ เคถเคฌ्เคฆ เคจเคนीं เคฅा เคตो เค‰เคจเค•ी เคธाเคงเคจा , เคคเคชเคธ्เคฏा เค”เคฐ เคธंเคฏเคฎ เค•ा เคจिเคšोเฅœ เคฅा।  เคตो เค‰เคธ เคญाเคฐเคค เค•ा เคช्เคฐเคคिเคจिเคงिเคค्เคต เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे เคœिเคธเค•ो เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคชिเค›เคฒे เคชांเคš เคตเคฐ्เคทों เคคเค• เคชैเคฆเคฒ เคšเคฒเค•เคฐ, เค˜ोเฅœा, เค—ाเฅœी เค”เคฐ เคฐेเคฒ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคœाเคจा เคฅा।  เค‡เคธ เคฆौเคฐाเคจ เคตो เค…เคจेเค•ों เคฌाเคฐ เคตเคน เคชेเฅœ เค•े เคจीเคšे เคธोเคฏे, เค…เคจेเค•ों เค…เคจेเค• เคฆिเคจ เคฌिเคจा เคญोเคœเคจ เค•े เคฌिเคคाเค, เคฒेเค•िเคจ เคนाเคฐ เคจเคนीं เคฎाเคจी।  เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท  เค•े เคชुเคจเคฐुเคค्เคฅाเคจ เค•ा เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจा เคนी  เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ी เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค•เคคा เคฎें เคฅा, เคœिเคธเค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคนเคฐ เคšुเคจौเคคी เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคฅा เค”เคฐ เค‡เคธ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•ी เคชूเคฐ्เคคि เค•े เคฒिเค เคนी เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคตिเคฆेเคถ เค—เค เคฅे।

      2 เคจเคตंเคฌเคฐ 1893 เค•ो เคฎเคฆ्เคฐाเคธ เค•े เค…เคชเคจे เคถिเคท्เคฏ เค†เคฒाเคธिंเค—ा เคชेเคฐुเคฎเคฒ เค•ो 11 เคธिเคคเคฎ्เคฌเคฐ 1893 เคญाเคทเคฃ เค•े เคธเคจ्เคฆเคฐ्เคญ เคฎें เคฒिเค–े เคนुเค เคชเคค्เคฐ เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เคฒिเค–เคคे เคนैं, ‘เคฌाเค•ी เคธเคญी เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि เคคैเคฏाเคฐी เค•े เคธाเคฅ เค†เคฏे เคฅे เค”เคฐ เคฎैं เคฌिเคจा เคคैเคฏाเคฐी เค•े เคฅा।  เคฎैंเคจे เคฎाเคคा เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เค•ो เคช्เคฐเคฃाเคฎ เค•िเคฏा เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคญाเคทเคฃ เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค•ी। ’ เคช्เคฐो. เคถैเคฒेเคจ्เคฆ्เคฐเคจाเคฅ เคงเคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคฒिเค–िเคค เคชुเคธ्เคคเค• ‘เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจंเคฆ เคธเคฎเค—्เคฐ เคœीเคตเคจ เคฆเคฐ्เคถเคจ’ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคตिเคถ्เคต เคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เคฎें เคฆुเคจिเคฏाเคญเคฐ เค•े เคฆเคธ เคช्เคฐเคฎुเค– เคงเคฐ्เคฎों เค•े เค…เคจेเค•ों เคช्เคฐเคคिเคจिเคงि เค†เคฏे เคนुเค เคฅे, เคœिเคธเคฎें เคฏเคนूเคฆी , เคนिเคจ्เคฆू , เค‡เคธ्เคฒाเคฎ , เคฌौเคฆ्เคง , เคคाเค“, เค•เคจเคซเคฏूเคถिเคฏเคฎ, เคถिเคจ्เคคो, เคชाเคฐเคธी, เค•ैเคฅोเคฒिเค• เคคเคฅा เคช्เคฐोเคŸेเคธ्เคŸेंเคŸ เค‡เคค्เคฏाเคฆि เคถाเคฎिเคฒ เคฅे, เคฒेเค•िเคจ เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ा เคตเค•्เคคเคต्เคฏ เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคธเคซเคฒ เคนुเค† เคฅा।  

     เค†เคœ เคญी เคœเคฌ เคตिเคถ्เคต เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏों เค”เคฐ เคชंเคฅो เคฎें เคฌंเคŸा เคนुเค† เคนै, เค…เคชเคจी เคฎाเคจ्เคฏเคคाเค“ं เค•ो เคฆूเคธเคฐों เคชเคฐ เคฅोเคชเคจे เค•ा เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เคšเคฒ เคฐเคนा เคนै।  เคนเคฐ เคญौเค—ोเคฒिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฌเฅœा เคฆेเคถ เค›ोเคŸे เคฆेเคถ เค•ो เคฆเคฌाเคจे เคฎें เคฒเค—ा เคนै เค‰เคธเค•ी เคœเคฎीเคจ เคนเฅœเคชเคจे เคฎें เคฒเค—ा เคนै।  เค‡เคธ เคฆौเคฐ เคฎें เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•ा เคฏเคน เคตिเคถ्เคต เคฌंเคงुเคค्เคต เค•ा เคธंเคฆेเคถ เคธเคฌเค•े เคฒिเค เคเค• เคฎाเคฐ्เค— เคนै, เคœो เคตिเคถ्เคต เค•े เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคा เคนै, เคธเคญी เค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆेเคคा เคนै।  เคœो เคฎाเคจเคต เคธเคฎाเคœ เค•ो เค•เคŸुเคคा เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•ाเคฒเคคा เคนै เค”เคฐ เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคตिเคถ्เคต เค•ो เคเค• เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เคฆेเค–เคจे เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।  เคนเคฎे เคธ्เคตाเคฎी เคœी เค•े เคงเคฐ्เคฎ เคฎเคนाเคธเคญा เค•े เค…ंเคคिเคฎ เค…เคงिเคตेเคถเคจ เคฎें เคฆिเค เคนुเค เคญाเคทเคฃ เค•े เค‡เคจ เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เคญी เคฏाเคฆ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค เคœเคนां เคตो เค•เคนเคคे เคนैं, ‘ เคˆเคธाเคˆ เค•ो เคนिเคจ्เคฆू เคฏा เคฌौเคฆ्เคง เคจเคนीं เคนो เคœाเคจा เคšाเคนिเค , เค”เคฐ เคจ เคนिเคจ्เคฆू เค…เคฅเคตा เคฌौเคฆ्เคง เค•ो เคˆเคธाเคˆ เคนी।  เคชเคฐ เคนां , เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•ो เคšाเคนिเค เค•ि เคตเคน เคฆूเคธเคฐों เค•े เคธाเคฐ- เคญाเค— เค•ो เค†เคค्เคฎเคธाเคค เค•เคฐเค•े เคชृเคท्เคŸि – เคฒाเคญ เค•เคฐे เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคตैเคถिเคท्เคŸเคฏ เค•ि เคฐเค•्เคทा เค•เคฐเคคे เคนुเค เค…เคชเคจी เคจिเคœी เคตृเคฆ्เคงि เค•े เคจिเคฏเคฎ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคตृเคฆ्เคงि เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो। ‘

=======


  

          

          

                    

        






เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं: