เคฎेเคฐे เคฌाเคฐे เคฎें

เคถเคจिเคตाเคฐ, 14 เคธिเคคंเคฌเคฐ 2024

๐Ÿ”ฑ$$$$$๐Ÿ•Š ๐Ÿน'เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฆेเคต เค•े เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคเค• เคฌाเคจเค—ी' ๐Ÿ”ฑBinary Stars - Orbiting Each Other ๐Ÿ•Šเคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคธाเคฐ्เคฅเค•เคคा -เคฆेเคนเคงाเคฐी เค†เคค्เคฎा เค•ो เคœाเคจिเค : "เคค्เคฐिเคญिः เค—ुเคฃเคฎเคฏैः เคญाเคตैः เคเคญिः เคธเคฐ्เคตเคฎिเคฆं เคœเค—เคค्, เคฎोเคนिเคคं เคจ เค…เคญिเคœाเคจाเคคि เคฎाเคฎेเคญ्เคฏः เคชเคฐเคฎ् เค…เคต्เคฏเคฏเคฎ् " ๐ŸนA specimen of the Acharya's thought "๐Ÿ”ฑ๐Ÿ•Š ๐ŸนAachaary ke vichaar ka ek namoona"

'เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฆेเคต เค•े เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคเค• เคฌाเคจเค—ी' 

[เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•ा เคคिเคฐोเคงाเคจ เคนो เคœाเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคœुเคฒाเคˆ, 1902 เคฎें เค†เคจ्เคฆुเคฒ เคธ्เค•ूเคฒ [เค…เคฐ्เคฅाเคค Andul H.C.E School, เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคจाเคฎ เคฎเคนिเคฏाเฅœी เค•ुเคฃ्เคกू เคšौเคงเคฐी เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคถเคจ] เค•े เคนॉเคฒ เคฎें เคธ्เค•ूเคฒ เคช्เคฐเคฌंเคงเค• -เคธเคฎिเคคि เค•े เคตเคฐिเคท्เค  เคธเคฆเคธ्เคฏ เคกॉ. เค…เคฎเคฐ เคšंเคฆ เคฎुเค–เคฐ्เคœी เค•ी เค…เคง्เคฏเค•्เคทเคคा เคฎें เคเค• เคธ्เคฎเคฐเคฃเคธเคญा เค•ा เค†เคฏोเคœเคจ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค‰เคธ เคธ्เคฎเคฐเคฃ -เคธเคญा เคฎें เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคถिเคฐीเคทเคšเคจ्เคฆ्เคฐ เคฎुเค–เคฐ्เคœी ('เคจเคตเคจी เคฆा' เค•े เคชिเคคाเคฎเคน) เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคชเคฐ เคฆिเค เค—เค เคญाเคทเคฃ เค•ा เค…ंเคถ

[" Excerpts from a speech on Swami Vivekananda delivered in July 1902 (by Acharya Sirish Chandra Mookherjee) in a commemoration meeting held at Andul School Hall under the presidentship of Dr. Amar Chand Mookkherjee, Senior Member, Andul School Committee .]   

" เค—ोเคงूเคฒि เคฌेเคฒा เคฎें เคงुंเคงเคฒเค•े เคฌाเคฆเคฒों เค•े เคฌीเคš เคญเค—เคตा เคฐंเค— เค•े เคตเคธ्เคค्เคฐ เคชเคนเคจे เคœो เคธूเคฐเคœ เคกूเคฌ เค—เคฏा เคนै, เคตो เคซिเคฐ เคฆुเคฌाเคฐा เค•เคญी เคจเคนीं เค‰เค—ेเค—ा। เคฌेเคฒूเฅœ เคฎเค  เค•े เคช्เคฐाเคšीเคฐ เคฎें เคœเฅœी เคเค• เคเคธी เค‰เคœ्เคœ्เคตเคฒ เคœ्เคฏोเคคि เคซीเค•ी เคชเฅœ เค—เคฏी เคนै, เคœिเคธे เคฒाเค–ों เค•ोเคนिเคจूเคฐ เคฎिเคฒเค•เคฐ เคญी เคซिเคฐ เคธे เคฐौเคถเคจ เคจเคนीं เค•เคฐ เคชाเคฏेंเค—े। เคถ्เคฐी เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคฆेเคต เค•े เคช्เคฐिเคฏ เคถिเคท्เคฏ, เคถिเค•ाเค—ो เคฎें เคจเคต-เคตैเคฆांเคคिเค• เคนिเคจ्เคฆुเคค्เคต เค•े เคช्เคฐเคšाเคฐเค•, เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคฎिเคถเคจ เค•े เค…เค—्เคฐเคฆเคฒ -เคธंเคฆेเคถเคตाเคนเค•,- 'submerged tenth' เค•े เคช्เคฐเคฌเคฒ เคนिเคฎाเคฏเคคी (เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เค•ा เคเค• เคเคธा เคนिเคธ्เคธा เคœो เคธ्เคฅाเคฏी เคฐूเคช เคธे เค—เคฐीเคฌी เคฎें เคฐเคน เคฐเคนा เคนै-'เคฆเคฐीเคฆ्เคฐ เค”เคฐ เคฎूเคฐ्เค– เคจाเคฐाเคฏเคฃ' เค•े เคช्เคฐเคฌเคฒ เคนिเคฎाเคฏเคคी।) เคนिเคฎाเคฒเคฏ (เค…เคฆ्เคตैเคค เค†เคถ्เคฐเคฎ, เคฎाเคฏाเคตเคคी) เค•े เคœंเค—เคฒों เคฎें เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฒीเคจ เคฎौเคจ เคฏोเค—ी, เคญाเคฐเคค เค•े เคฎैเคฆाเคจी เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เคฏाเคฏाเคตเคฐ เค‰เคชเคฆेเคถเค• - เคเคธे เคฅे เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจंเคฆ, เคœिเคจเค•े เคธ्เคตเคฐ्เค—ाเคฐोเคนเคฃ เค•ी เคคिเคฅि (เคชुเคฃ्เคฏเคคिเคฅि : เคจเคถ्เคตเคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•ो เคค्เคฏाเค—เคจे เค•ी เคคिเคฅि) เคตिเค—เคค 4 เคœुเคฒाเคˆ เคตिเคถ्เคต เค•े เคชुเคฃ्เคฏाเคค्เคฎाเค“ं (Saints) เค•े เคธूเคšि เคฎें เคฆเคฐ्เคœ เคนो เคšुเค•ी เคนै। 

   เค‰เคจเค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคชเคฐ เคนเคฎเคฒोเค— เคญเคฒा เค‰เคธ เคญाเคทा เคฎें เคถोเค• เค•ैเคธे เคฎเคจाเคं เคœो เค†เคฎเคคौเคฐ เคธे เคธเคฎเคी เค”เคฐ เคฌोเคฒी เคœाเคคी เคนै? เคฒेเค•िเคจ เคœเคฌ เคน्เคฐเคฆเคฏ เคญเคฐ เค†เคคा เคนै, เคคเคฌ เคฎुเค– เคธे เคถเคฌ्เคฆ เคซूเคŸ เคนी เคชเฅœเคคे เคนैं। เคคो เคซिเคฐ เคนเคฎें เคญी เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค†เค—े เคฌเฅเคจा เคนोเค—ा। เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•ा เคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคนเคฎ เค†เคจ्เคฆुเคฒ เคตाเคธिเคฏों เคฎเคจ เคฎें เคœो เคชเคนเคฒा เคตिเคšाเคฐ เค‰เค ेเค—ा, เคœिเคธ เคชเคฐ เค…ंเคฆुเคฒ เค•ो เค—เคฐ्เคต เคนै, เคตเคน เคฏเคนी เคนोเค—ा เค•ि เค‰เคธे เคเค• เคฌाเคฐ เคธ्เคตाเคฎीเคœी เค•े เคšเคฐเคฃों เค•ा เคธ्เคชเคฐ्เคถ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเค† เคฅाเค‡เคธเคฒिเค เคฏเคน เค‰เคšिเคค เคนी เคนै เค•ि เคนเคฎ เคธเคฌ เค‰เคธ เคฎเคนाเคจ เคฆिเคตंเค—เคค เค†เคค्เคฎा เค•ो เค…เคชเคจी เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि เค…เคฐ्เคชिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เคงเคฐเคคी เคชเคฐ เคเค•เคค्เคฐिเคค เคนुเค เคนैं ......

       เคตैเคฆिเค• เคงเคฐ्เคฎ เค•ो เคชुเคจเคฐเคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคถंเค•เคฐ เคฆ्เคตाเคฐा เคธौंเคชा เคนुเค† เคฆाเคฏिเคค्เคต เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े เค•เคจ्เคงों เคชเคฐ เคชเฅœा เคฅा।  เคชเคตिเคค्เคฐ เค—ंเค—ा เคจเคฆी เค•ी เค‰เคซเคจเคคी เคนुเคˆ เคงाเคฐा เคนเคฎें เค‰เคจ्เคจเคค เคฎเคจुเคท्เคฏ (เคฌुเคฆ्เคงเคค्เคต) เคฎें เคฐूเคชांเคคเคฐिเคค เค•เคฐ เค•े เคชเคฐเคฎाเคจंเคฆ เค•े เคธाเค—เคฐ เคคเค• เคฒे เคœाเคจे เค•े เคฒिเค 'เคนเคฐ! เคนเคฐ!' เค•เคนเคคी เคนुเคˆ, เคฎाเคจो เคถिเคต-เคธเคฆृเคถ เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े เคธिเคฐ เคชเคฐ เค‰เคคเคฐी, เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคชเคตिเคค्เคฐ เค•เคฐ เคฆिเคฏा। เคถ्เคฐी เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เค”เคฐ เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจंเคฆ เคœो เคฌंเค—ाเคฒ เค•े (เคญाเคฐเคค เคซिเคฐ เคตिเคถ्เคต เค•े) เค†เค•ाเคถ เคฎें เคธुเคถोเคญिเคค 'binary stars' เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐे # เคนैं เค‰เคจเคธे เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เคนै เค•ि เค…เคชเคจी เคธเคจ्เคคाเคจों เคชเคฐ เคนเคฎेเคถा เค†เคถीเคฐ्เคตाเคฆ เค•ी เคตเคฐ्เคทा เค•เคฐเคคे เคฐเคนें। 

[#Binary Stars - Orbiting Each Other : เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคตเคน เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเคฎे เคฆो เคคाเคฐे เคฆ्เคฐเคต्เคฏเคฎाเคจ เค•े เคเค• เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค•ेंเคฆ्เคฐ เค•े เคšाเคฐों เค“เคฐ เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เค•เคฐเคคे เคนैं, เค…เคฐ्เคฅाเคค เคตे เคเค• เคฆूเคธเคฐे เคธे เค—ुเคฐुเคค्เคšाเค•เคฐ्เคทเคฃ เคฆ्เคตाเคฐा เคฌंเคงे เคนोเคคे เคนै। เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐे เค–เค—ोเคฒเคตिเคฆों เค•े เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนैं เค•्เคฏोंเค•ि เคตे เคคाเคฐों เค•े เคฆ्เคฐเคต्เคฏเคฎाเคจ เค•ो เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคे เคนैं।] 

  ....เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคชเคฐเคฎเคนंเคธ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เค”เคฐ เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ 5000 เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे เคœเคจ्เคฎे เคชाเคฐ्เคฅ-เคธाเคฐเคฅी เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค”เคฐ เค…เคฐ्เคœुเคจ เคœैเคธे 'Servant Leadership' เค•े เค†เคฆเคฐ्เคถ เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคนैं, เคตैเคธे เคนी เคตे เคฆोเคจों เคญाเคฐเคค เคฎें เคœเคจ्เคฎे  เคˆเคธा (Jesus) เค”เคฐ เคœॉเคจ (John) เค•ी เคช्เคฐเคคिเค•ृเคคिเคฏाँ เคญी (replicas) เคนैं। เค‡เคธเคฒिเค, เคธुเคธंเคธ्เค•ृเคค เคˆเคธाเคˆเคฏों เคจे เคฌाเคฐ-เคฌाเคฐ เค‰เคจเค•ा เค…เคญिเคจเคจ्เคฆเคจ  เค•िเคฏा เคนै। ..... เคฆिเคจ เคขเคฒ เค•เคฐ เคฐाเคค เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคœाเคเค—ा เค”เคฐ เคฐाเคค เคธुเคตाเคนเคจी เคนोเค•เคฐ เคช्เคฐเคญाเคค เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคœाเคเค—ी; เคฒेเค•िเคจ, เค†เคน! เคถเคฐीเคฐ เคธे เคฆुเคฐ्เคฌเคฒ เค”เคฐ เค†เคค्เคฎा เคธे เคชंเค—ु เค‡เคธ เคชीเฅœिเคค เคญूเคฎि เคชเคฐ เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ - เค•े เคชुเคจเคฐाเค—เคฎเคจ เค•े เคฒिเค เค”เคฐ เค•िเคคเคจा เค‡เคจ्เคคเคœाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा ?  

     เคฎुเคे เค†เคœ เคญी เคฆोเคชเคนเคฐ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฆเค•्เคทिเคฃेเคถ्เคตเคฐ เค•े เค ाเค•ुเคฐ เคฆेเคต เคตाเคฒे เค•เคฎเคฐे เค•े เคจเคœเคฆीเค• เค•े เคชเคตिเคค्เคฐ เคฌเคฐเค—เคฆ เค•ा เคตเคน เคตृเค•्เคท เคฏाเคฆ เคนै, เคœिเคธเค•ी เค›เคค्เคฐเค›ाเคฏा เคฎें เค…เคฎेเคฐिเค•ा เคธे เคฒौเคŸเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจंเคฆ เค–เคก़े เคฅे। เคญเค—เคตा เคฐंเค— เค•े เคตเคธ्เคค्เคฐ เคชเคนเคจे, เคฎเคจ เค”เคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•ी เคธเคญी เค–ूเคฌिเคฏों เคธे เคธुเคธเคœ्เคœिเคค, เคฎुเคธ्เค•ुเคฐाเคคे เคนुเค เค”เคฐ เคญाเคทเคฃ เคฆेเคคे เคนुเค... เค‰เคจเค•े เคฎुเค– เคธे เคจिเค•เคฒा เค†เคน्เคตाเคจ - 'เค‰เคค्เคคिเคท्เค เคค เคœाเค—्เคฐเคค เคช्เคฐाเคช्เคฏ เคตเคฐाเคจ्เคจिเคฌोเคงเคค' - เค‡เคคเคจा เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค”เคฐ เคญाเคตเคชूเคฐ्เคฃ เคฅा เค•ि -เคœिเคธเคจे เคธुเคจा เค‰เคจเค•ी เคคเคฐเคซ เค†เค•เคฐ्เคทिเคค เคนो เค—เคฏा ! เค•िเคคเคจा เคœीเคตเคจ्เคค ! เค•ैเคธा เค‰เคค्เคธाเคน เคชूเคฐ्เคฃ ! เคคเคฌ เคฎैंเคจे เคชाเคธ เค–เคก़े เคฌाเคฌू เค—िเคฐीเคถ เคšंเคฆ्เคฐ เค˜ोเคท เคธे เค•เคนा เคฅा -

"A voice oracular has pealed today. 

Today, a hero's banner is unfurled! " 

                          "เค†เคœ เคเค• เคตेเคฆाเคจ्เคค เค•ेเคธเคฐी เค•ी เค—เคฐ्เคœเคจा เค—ूँเคœ เค‰เค ी เคนै,

เค†เคœ เคเค• เคจेเคคा (เคœीเคตเคจเคฎुเค•्เคค เคถिเค•्เคทเค•) เคจे เค…เคชเคจा เคง्เคตเคœ เคซเคนเคฐा เคฆिเคฏा เคนै!"

เคฏเคฆ्เคฏเคชि เค‰เคธ เคตेเคฆाเคจ्เคค เค•ेเคธเคฐी เค•ी เค…เคฆ्เคตैเคค เค—เคฐ्เคœเคจा (เคเค•เคค्เคต เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เค”เคฐ เค…เคจ्เคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคฆिเคต्เคฏเคคा เค•े เค‰เคฆ्เค˜ोเคท) เค•ो เคฎृเคค्เคฏु เค•ी เฅ™ाเคฎोเคถी เคจे เคถांเคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै। เคคเคฅाเคชि เค‰เคธ เคฏोเคฆ्เคงा เคธंเคจ्เคฏाเคธी เคฆ्เคตाเคฐा เคซเคนเคฐाเคฏा เค—เคฏा "เคตเคœ्เคฐाเค™्เค•िเคค เคง्เคตเคœ -Be and Make" เคฐाเคฎ เค”เคฐ เค•ृเคท्เคฃ เค•ी เค‡เคธ เคญूเคฎि เคชเคฐ เคธเคฆैเคต เค•े เคฒिเค เคฒเคนเคฐाเคคा เคฐเคนेเค—ा!

เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคฆ เคœเคฐ्เคฎเคจ เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เค”เคฐ เคฎाเคจเคต-เคตिเคœ्เคžाเคจी (Anthropologist) เคฒुเคกเคตिเค— เคซाเคฏเคฐเคฌाเค– เคจे เค•เคนा เคฅा - "เคˆเคถ्เคตเคฐ เคฎेเคฐा เคชเคนเคฒा เคตिเคšाเคฐ เคฅा, เคตिเคตेเค• เคฆूเคธเคฐा, เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคคीเคธเคฐा เคคเคฅा เค…ंเคคिเคฎ เคตिเคšाเคฐ।"  เคฏเคฆि เค‡เคจ เคคीเคจों เคตिเคšाเคฐों ~ 'เคˆเคถ्เคตเคฐ, เคตिเคตेเค• (เคฆेเคนเคงाเคฐी-Embodied-เค—ुเคฐु) เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ' ~ เค•ो เคเค• เคธाเคฅ เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐें เคคो เค†เคชเค•ो เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े เคœीเคตเคจ เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคœाเคเค—ी। "..... 

     เคฏเคน เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจंเคฆ เคนी เคฅे เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคœंเค—เคฒ, เค…เคฐเคฃ्เคฏों เค”เคฐ เคฎเค ों เค•े เคšเคนाเคฐเคฆीเคตाเคฐिเคฏों เคฎें เค•ैเคฆ เค…เคฆ्เคตैเคค เคตेเคฆाเคจ्เคค (Oneness and the inherent divinity) เค•े เคธंเคฆेเคถ เค•ो เคฌเค—ीเคšे เค•े เคซเคฒ เค‰เคค्เคชाเคฆเค•ों เค”เคฐ เค–ेเคคिเคนเคฐ เคฎเคœเคฆूเคฐों เค•े เคฆ्เคตाเคฐ-เคฆ्เคตाเคฐ เคคเค• เคชเคนुँเคšा เคฆिเคฏा। เคคเคฅा เค‰เคจ्เคนें เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•เคฐเคคे เคนुเค เค•เคนा เคฅा - เคนे เค…เคฎृเคค เค•े เคชुเคค्เคฐो เค”เคฐ เคตंเคถเคœों, เคคुเคฎ เคธเคฌ เคธुเคจो!'.......  เค‡เคธ เคฎिเคฅ्เคฏा เคญ्เคฐเคฎ เค•ो เคเคŸเค•เค•เคฐ เคฆूเคฐ เคซेंเค• เคฆो เค•ि เคคुเคฎ เคญेंเฅœ เคนो। เคคुเคฎ เคคो เค†เคค्เคฎा เคนो เค†เคจเคจ्เคฆเคฎเคฏ เค”เคฐ เค…เคตिเคจाเคถी। เคคुเคฎ เคจเคถ्เคตเคฐ เคฆेเคน เคจเคนीं เคนो, เคฆेเคนเคงाเคฐी เค†เคค्เคฎा เคนो ! เคคुเคฎ เคœเฅœ เค•े เคฆाเคธ เคจเคนीं เคนो, เคœเฅœ เคถเคฐीเคฐ เค”เคฐ เคฎเคจ เคนी เคคुเคฎ्เคนाเคฐा เคฆाเคธ เคนै..... "เคถ्เคฐृเคฃ्เคตเคจ्เคคु เคตिเคถ्เคตे เค…เคฎृเคคเคธ्เคฏ เคชुเคค्เคฐाः" 'เคนे เค…เคฎृเคค เค•े เคชुเคค्เคฐो ! เคธुเคจो , เคนे เคฆिเคต्เคฏเคงाเคฎเคตाเคธी เคฆेเคตเค—เคฃ !! เคคुเคฎ เคญी เคธुเคจो, เคฎैंเคจे เค‰เคธ เค…เคจाเคฆि เคชुเคฐाเคคเคจ เคชुเคฐुเคท เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคนै, เคœो เคธเคฎเคธ्เคค เค…เคœ्เคžाเคจ-เค…ंเคงเค•ाเคฐ เค”เคฐ เคฎाเคฏा เค•े เคชเคฐे เคนै। เค•ेเคตเคฒ เค‰เคธ เคชुเคฐुเคท เค•ो เคœाเคจเค•เคฐ เคนी เคคुเคฎ เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคšเค•्เคฐ เคธे เค›ूเคŸ เคธเค•เคคे เคนो। เคฆूเคธเคฐा เค•ोเคˆ เคชเคฅ เคจเคนीं เคนै। " (เฅง/เฅงเฅจ เคนिเคจ्เคฆुเคงเคฐ्เคฎ เคชเคฐ เคจिเคฌंเคง) เคฎाเคจเคต-เคฎाเคค्เคฐ เค•ो เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ 'เค…เคฎृเคคเคธ्เคฏ เคชुเคค्เคฐाः ' เค•เคนเค•เคฐ เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे - เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคคो เคฎाเคจो เค›ोเคŸी เค›ोเคŸी เคฎเค›เคฒिเคฏों (minnows) เค•े เคฒिเค  เคธเคฎुเคฆ्เคฐ เค•े เคญเค—เคตाเคจ (Triton) เคœैเคธे เคฅे।  

             เคนเคฎ เคœैเคธे เคคुเคš्เค› 'เคธंเคธाเคฐाเคธเค•्เคค minnows' เคฏा เค•ाเคฎिเคจी -เค•ांเคšเคจ เคฎें เค†เคธเค•्เคค เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•े เคฒिเค เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคธเคšเคฎुเคš  'A Triton among the minnows' เคœैเคธे เคเค• เคฎเคนाเคจ เคช्เคฐेเคฐเคฃा-เคฆाเคฏเค• เคจेเคคा (Inspirational Leader) เคคो เคฅे เคนी ! เค…เคชเคจे เค—ुเคฐु เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคชเคฐเคฎเคนंเคธ เคฆेเคต เค•ी เคฒिเค–िเคค เค†เคœ्เคžा เคฏा เคšเคชเคฐाเคธ - 'เคจเคฐेเคจ เคถिเค•्เคทा เคฆेเค—ा' เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค…เคชเคจे เค›ोเคŸे เค•िเคจ्เคคु เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เคœीเคตเคจ เคฎें เคนเคฎ เคฒोเค—ों เคฎें เคธे เค…เคจेเค• เค•ो เคเค• เคคुเคš्เค› เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เคฎเคจुเคท्เคฏ (เคชเคถुเคฎाเคจเคต) เคฌเคจे เคฐเคนเคจे เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा,'To shepherd The down-driven residua of Hindu Society' เคนिเคจ्เคฆू เคธเคฎाเคœ เค•े เคตंเคšिเคคों 'เคฎूเคฐ्เค– เค”เคฐ เคฆเคฐिเคฆ्เคฐ ' เค•ो  เค‰เคจ्เคจเคค เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฌเคจเคจे เค•ी เคฆिเคถा เคฎें เคฒे เคšเคฒเคจे เคตाเคฒे เคœीเคตเคจ्เคค เค†เคฆเคฐ्เคถ เคฐाเคœเคฐ्เคทि เคœเคจเค• เคœैเคธे เคชूเคฐ्เคฃ เคจिःเคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค”เคฐ เค—เฅœेเคฐिเคฏा- 'shepherd' (เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเค• เคจेเคคा, เคชैเค—เคฎ्เคฌเคฐ) เคฌเคจเคจे เค”เคฐ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เค…เคจुเคช्เคฐेเคฐिเคค เค•िเคฏा เคนै !! เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เค›िเค›เคฒे เคœ्เคžाเคจ เค•ो เค—เคนเคฐा เค•เคฐเคจे, "to humble the high-browed" ~ เค…เคฐ्เคฅाเคค เค…เคชเคจे เคถเคฐीเคฐ เค•ो เคŠँเคšी เคœाเคคि เคฎें เคœเคจ्เคฎा เคธเคฎเคเค•เคฐ, เค‰เคธ เคชเคฐ เค˜เคฎเคฃ्เคก เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे  เคฆเคฎ्เคญिเคฏों เค•ो เคตिเคจเคฎ्เคฐ เคฌเคจाเคจे, เค”เคฐ เค‰เคจ्เคนें เคธंเค•ीเคฐ्เคฃ เคน्เคฐเคฆเคฏ เค•ा เคต्เคฏเค•्เคคि เคจ เคฌเคจเค•เคฐ เคตिเคฐाเคŸ เคน्เคฐเคฆเคฏ เค•ा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฌเคจเคจे เค”เคฐ เคฌเคจाเคจे เค•े เคฒिเค เค…เคจुเคช्เคฐेเคฐिเคค เค•िเคฏा เคนै। เคตे เค•เคนเคคे เคฅे "เคนเคฎ เคฒोเค—ों เคฎें เคธे เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•ो เคชैเค—เคฎ्เคฌเคฐ เคฌเคจเคจा เคชเฅœेเค—ा -เค”เคฐ เคคुเคฎ เคธ्เคตเคฐूเคชเคคः เคตเคนी เคนो। เคฌเคธ เค•ेเคตเคฒ เคฏเคน เค…เคชเคจे เค…เคจुเคญเคต เคธे เคœाเคจ เคฒो ! " (เฅฎ/เฅงเฅฎ) 

เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เคญोเค—เคตाเคฆी เคญौเคคिเค• เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฆ्เคตाเคฐा เคญाเคฐเคค เค•े เค‡เคธी  เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เค†เคฆเคฐ्เคถ เคค्เคฏाเค— เค”เคฐ เคธेเคตा เค•े เคตिเคฐुเคฆ्เคง  เค•เคŸाเค•्เคท เค”เคฐ เค†เค•्เคฐเคฎเคฃ เค•िเคฏे เคœाเคจे เค•ो เคฆेเค–เค•เคฐ, เคธ्เคตाเคฎी เคœी เคจे เคญी เคญाเคฐเคค เค•ी เคช्เคฐाเคšीเคจ เคธเคญ्เคฏเคคा เค”เคฐ เคชैเค—เคฎ्เคฌเคฐी -เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•ा เคธंเคฐเค•्เคทเคฃ เค•เคฐเคจे เคนेเคคु เค‰เคธเค•े เค–िเคฒाเคซ เคตीเคฐांเค—เคจा เคाँเคธी เค•ी เคฐाเคจी เค•े เคนृเคฆเคฏ เค•ो เคเค•เคोเคฐ เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคจाเคฐे เค•ा เคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนुเค, เค…เคชเคจी เค•เคฐ्เคฃเคญेเคฆी เค†เคตाเคœ़ เค‰เค ाเคˆ"เคฎेเคฐी เคाँเคธी เคจเคนीं เคฆूँเค—ी!"  

(Meri Jhansi Nahi Doongi !) 

เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े เค†เคตिเคฐ्เคญूเคค เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคญी เคญाเคฐเคค เค•े เคฏुเคตाเค“ं เค•ो เคญเคฒा เคฎाเคœ़िเคจी (Mazzini) เค”เคฐ เค—ैเคฐीเคฌाเคฒ्เคกी (Garibaldi) [เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค‡เคŸเคฒी เค•े เคเค•ीเค•เคฐเคฃ เคฎें  เคฎเคนเคค्เคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญूเคฎिเค•ा เคจिเคญाเคฏी เคฅी।] เคœैเคธे เค‡เคŸเคฒी เค•े เค•्เคฐांเคคिเค•ाเคฐिเคฏों เค•ी เคœीเคตเคจी เค•्เคฏों เคชเฅเคจी เคšाเคนिเค ? เคญाเคฐเคค เค•े เคฏुเคตाเค“ं เค•े เค†เคฆเคฐ्เคถ เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคนैं, เค†เคช 'Complete Works of Vivekananda' (เค•เคฎ्เคช्เคฒीเคŸ เคตเคฐ्เค•्เคธ เค‘เฅž เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ) เคตिเคญिเคจ्เคจ เคญाเคทाเค“ँ เคฎें เค…เคจुเคตाเคฆिเคค เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคธाเคนिเคค्เคฏ -เค•ो เคชเฅिเค। เค‰เคจเค•ा เคธाเคนिเคค्เคฏ- เคชुเคธ्เคคเค•-เคœเค—เคค เคฎें เค•िเคธी เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ : 'Marvel in Book -land' เคธे เค•เคฎ เคจเคนीं เคนै। เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ी เค–เคฆाเคจ เคคो เคนै เคนी , เคฎाเคคृเคญूเคฎि เค•ी เคธेเคตा เคฎें เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจ เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐเคฃा เค•ा เคธ्เคฐोเคค เคญी เคนै।

     เค‰เคญเคฐเคคे เคนुเค เคช्เคฐाเคš्เคฏ เค•े เคฆेเคถเคญเค•्เคค-เคชैเค—ंเคฌเคฐ, เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•ी เคตिเคšाเคฐเคงाเคฐा"The Ideology of Swami Vivekananda : Patriot-Prophet of the rising East" -เคฏเคนी เคฅी เค•ि- "เคชुเคจเคฐुเคค्เคฅाเคจเคถीเคฒ เคญाเคฐเคค เค•े เคญเคต्เคฏ เคญเคตเคจ เค•ी เค†เคงाเคฐ-เคถिเคฒा 'เคฆिเคต्เคฏ เค”เคธเคค' (divine average) เค•ो   เคฌเคจाเคฏा เคœाเค" - "Let the 'divine average' be the corner-stone in the edifice of resurgent India. " เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฎाเคจเคตเคฎाเคค्เคฐ เคฎें เคœो เคฆिเคต्เคฏเคคा (เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคค्เคต) เค…เคจ्เคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคนै, เค‰เคธเค•ो เค…เคชเคจे เคœीเคตเคจ เคฎें เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐो เค”เคฐ เค‰เคธी เค•ो เคตिเคถ्เคต-เคฐंเค—เคฎंเคš เคชเคฐ เค‰เคญเคฐเคคे เคนुเค เคญाเคฐเคค เค•े เคญเคต्เคฏ เคช्เคฐเคธाเคฆ เค•ी เค†เคงाเคฐเคถिเคฒा เคฌเคจเคจे เคฆो। เคฒेเค•िเคจ เคšेเคคाเคตเคจी เคธंเค•ेเคค เคฏाเคฆ เคฐเคนे - "with no bell, book and candle of the Brahminical priesthood " เค…เคฐ्เคฅाเคค เค‰เคธ เค…ंเคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคฆिเคต्เคฏเคคा เคฏा Oneness เค•ो เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคšเคฐिเคค्เคฐ-เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค”เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ-เคจिเคฐ्เคฎाเคฃเค•ाเคฐी เคถिเค•्เคทा-เคชเคฆ्เคงเคคि เคฎें -เค•เคฐ्เคฎเค•ाเคฃ्เคกी เคฏा เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃเคตाเคฆी เคชुเคฐोเคนिเคคเคตाเคฆ เค•ा เคชोเคทเคฃ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เค˜เฅœी-เค˜เคฃ्เคŸ, เคชोเคฅी-เคชเคค्เคฐा เคฏा เคฎोเคฎเคฌเคค्เคคी เคœเคฒाเคจे, (เค˜ुเคŸเคจों เค•ी เค•เคตाเคฏเคฆ เค•เคฐเคจे?) เคœैเคธी เค•ोเคˆ เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏเคคा เคจ เคนो। 

    เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคจे เค…เคชเคจे เค—ुเคฐु เค”เคฐ เคฎเคธीเคนा (เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฏुเค— เค•े เคธเคฐ्เคตेเคจ्เคŸ เคฒीเคกเคฐเคถिเคช' เคฏा เคชैเค—เคฎ्เคฌเคฐी เคจेเคคृเคค्เคต เค•े เคœीเคตंเคค เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ) เคถ्เคฐी เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เค•े เคšเคฐเคฃों เคฎें เคฌैเค เค•เคฐ เคœो เคเค• เค…เคจुเค•เคฐเคฃीเคฏ เคถिเค•्เคทा เคชाเคฏी เคฅी, เคตเคน เคฅी" เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เค–ोเคœเคจे เค•เคนाँ เคœाเคคे เคนो ? เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคธाเคฎเคจे เคฏे เคœो เคฆเคฐीเคฆ्เคฐ เคจाเคฐाเคฏเคฃ, เคฎूเคฐ्เค– เคจाเคฐाเคฏเคฃ เค–เฅœे เคนैं, เค‰เคจเคฎें เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคชुเคจः เคฆेเค–ो। เค‰เคจ्เคนें เคญोเคœเคจ เค•เคฐเคตाเค“, เค‰เคจ्เคนें เคถिเค•्เคทिเคค เค•เคฐो, เค‰เคจ्เคนें เค—เคฒे เคธे เคฒเค—ा เคฒो, เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคช्เคฐाเคšीเคจ เค•ाเคฒ เคฎें เคฐाเคฎ เคจे เคจिเคทाเคฆ เคฐाเคœ เค—ुเคนเค• เค•ो เค—เคฒे เคธे เคฒเค—ाเคฏा เคฅा।" 

เค‰เคจ्เคนोंเคจे 20 เค…เค—เคธ्เคค, 1893 เคฎें เค†เคฒाเคธिंเค—ा เค•ो เคฒिเค–िเคค เคเค• เคชเคค्เคฐ เคฎें เค•เคนा เคฅा - " เคฎैं เค‡เคธ เคฆेเคถ เคฎें เคญूเค– เคฏा เคœाเฅœे เคธे เคญเคฒे เคนी เคฎเคฐ เคœाเคŠँ , เคชเคฐเคจ्เคคु, เคฏुเคตเค•ों ! เคฎैं เค—เคฐीเคฌों, เคฎूเคฐ्เค–ों เค”เคฐ เค‰เคค्เคชीเฅœिเคคों เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เคธเคนाเคจुเคญूเคคि เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฃเคชเคฃ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•ो เคฅाเคคी เค•े เคคौเคฐ เคคुเคฎ्เคนें เค…เคฐ्เคชเคฃ เค•เคฐเคคा เคนूँ। เคœाเค“, เค‡เคธी เค•्เคทเคฃ เคœाเค“ เค‰เคธ เคชाเคฐ्เคฅเคธाเคฐเคฅी -Servant Leader- 'เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ ' เค•े เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เคฎें [as Sรขrathi (Servent) , charioteer (Leader), of Pรขrtha or Arjuna.] เคœो เค—ोเค•ुเคฒ เค•े เคฆीเคจ -เคนीเคจ เค—्เคตाเคฒों เค•े เคธเค–ा เคฅे, เคœो เค—ुเคนเค• เคšाเคฃ्เคกाเคฒ เค•ो เคญी เค—เคฒे เคฒเค—ाเคจे เคฎें เคจเคนीं เคนिเคšเค•े , เค‰เคจเค•े เคชाเคธ เคœाเค•เคฐ เคธाเคท्เคŸांเค— เคช्เคฐเคฃाเคฎ เค•เคฐो เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธเคฎเคธ्เคค เคœीเคตเคจ เค•ी เคฌเคฒि เคฆो - เค‰เคจ เคฆीเคจ -เคนीเคจों เค”เคฐ เค‰เคค्เคชीเฅœिเคคों เค•े เคฒिเค, เคœिเคจเค•े เคฒिเค เคญเค—เคตाเคจ เคฏुเค— เคฏुเค— เคฎें เค…เคตเคคाเคฐ เคฒिเคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं , เค”เคฐ เคœिเคจ्เคนें เคตे เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เคช्เคฏाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค”เคฐ เคคเคฌ เคช्เคฐเคคिเคœ्เคžा เค•เคฐो เค•ि เค…เคชเคจा เคธाเคฐा เคœीเคตเคจ เค‡เคจ เคคीเคธ เค•เคฐोเฅœ เคฒोเค—ों เค•े เค‰เคฆ्เคงाเคฐ -เค•ाเคฐ्เคฏ เคฎें เคฒเค—ा เคฆोเค—े, เคœो เคฆिเคจों เคฆिเคจ เค…เคตเคจเคคि เค•े เค—เคฐ्เคค เคฎें เค—िเคฐเคคे เคœा เคฐเคนे เคนैं। " (เค–ंเคก เฅง-เฅชเฅฆเฅซ)             

เค”เคฐ 1897 เคฎें เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ-เคฎिเคถเคจ เค•े เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคฎें เค†เคจे เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคญी เคฏเคนी เคฅा। เคœिเคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े 'เคน्เคฐเคฆเคฏ เค•ी เค…เคญ्เคฏเคธ्เคค เค…เค—्เคจि' (wonted fires)-เค…เคฐ्เคฅाเคค เคเค•เคค्เคต เค”เคฐ เค…เคจ्เคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคฆिเคต्เคฏเคคा (Oneness and Inherent Divinity) เค•ो เคฆेเค–เคคे เคนुเค 'เคถिเคต เคœ्เคžाเคจ เคธे เคœीเคต เคธेเคตा ' เคฐूเคชी เค…เค—्เคจि เคช्เคฐเคœ्เคœ्เคตเคฒिเคค เคฐเคนเคคी เคนै। "This was the raison d'etre of 'Ramakrishna Mission', in which 'live his wonted fires'." เค‡เคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฏเคนां เค”เคฐ เคตเคนां (เคช्เคฐाเคš्เคฏ เค”เคฐ เคชाเคถ्เคšाเคค्เคฏ เคฎें) เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคญाเคฐเคค เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•ी เคฅी, เคคो เคนเคฎ เคญाเคฐเคค เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคฏा เคญाเคฐเคค เค•ा เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं? 'Here and here did he help India how can we help India?'  เค ीเค• เคตैเคธे เคนी เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฐॉเคฌเคฐ्เคŸ เคฌ्เคฐाเค‰เคจिंเค— เค•ी เค•เคตिเคคा-"Home-Thoughts, from the Sea"(เคนोเคฎ-เคฅॉเคŸ्เคธ, เคซ्เคฐॉเคฎ เคฆ เคธी) เคฎें เค•เคนा เค—เคฏा เคนै -"Here and here did England help me: how can I help England?"—say, Whoso turns as I, this evening, turn to God to praise and pray !" เค•เคนो, " เคœो เค•ोเคˆ เคต्เคฏเค•्เคคि เคฎेเคฐी เคคเคฐเคซ เคฎुเคก़เคคा เคนै, เคตเคน เคฆेเคตเคฎाเคจเคต (100 เคจिःเคธ्เคตाเคฐ्เคฅी เคฎเคจुเคท्เคฏ) เคฎें เคฐूเคชांเคคเคฐिเคค เคนोเค•เคฐ เค†เคœ เคถाเคฎ เค•ो เคญเค—เคตाเคจ เค•ी เคธ्เคคुเคคि เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฎुเคก़เคคा เคนै!" [ เคซिเคฐ เคฎिเคถเคจ เคธ्เคฅाเคชिเคค เคนोเคจे เค•े 70 เคธाเคฒ เคฌाเคฆ 1967 เคฎें เคญाเคฐเคค เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•े เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธे เคฌเฅœी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคฆेเคถเคญเค•्เคค เคชैเค—เคฎ्เคฌเคฐों เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคฏुเคตा เคฎเคนाเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े เคธ्เคฅाเคชिเคค เคนोเคจे เค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคญी เคฏเคนी เคฅा।]  

[S.Q. Spiritual Quotient เคฏा I.Q. Intelligence Quotient, เคฆोเคจों เคฎें เค•ौเคจ เคšเคฐिเคค्เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•े เคฒिเค เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนै?

S.Q. Spiritual Quotient or I.Q. Intelligence Quotient, which of the two is more essential for character building?

เคšเคฐिเคค्เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•े เคฒिเค S.Q. (เคธ्เคชिเคฐिเคšुเค…เคฒ เค•्เคตोเคถेंเคŸ) เค…เคงिเค• เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคฏเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เค†ंเคคเคฐिเค• เคฎूเคฒ्เคฏों, เคจैเคคिเค•เคคा, เค”เคฐ เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคœ्เคžाเคจ เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै। เคœเคฌเค•ि I.Q. (เค‡ंเคŸेเคฒिเคœेंเคธ เค•्เคตोเคถेंเคŸ) เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคฌौเคฆ्เคงिเค• เค•्เคทเคฎเคคा เค•ो เคฎाเคชเคคा เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคšเคฐिเคค्เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เคธ्เคชिเคฐिเคšुเค…เคฒ เค•्เคตोเคถेंเคŸ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เค…เคงिเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคคी เคนै।

เคธ्เคชिเคฐिเคšुเค…เคฒ เค•्เคตोเคถेंเคŸ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนैं:

1. เค†เคค्เคฎ-เคœ्เคžाเคจ

2. เคจैเคคिเค•เคคा

3. เคงैเคฐ्เคฏ

4. เค•เคฐुเคฃा

5. เคธเคนाเคจुเคญूเคคि

6. เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคœ्เคžाเคจ

7. เค†เคค्เคฎ-เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ

8. เคธंเคฏเคฎ

เค‡เคจ เค—ुเคฃों เค•े เคตिเค•ाเคธ เคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคšเคฐिเคค्เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคเค• เค…เคš्เค›ा เค‡ंเคธाเคจ เคฌเคจเคคा เคนै।

เค‡ंเคŸेเคฒिเคœेंเคธ เค•्เคตोเคถेंเคŸ เคญी เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคšเคฐिเคค्เคฐ เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เคฎें เคธ्เคชिเคฐिเคšुเค…เคฒ เค•्เคตोเคถेंเคŸ เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เค…เคงिเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคคी เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคฏเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เค•े เค†ंเคคเคฐिเค• เคฎूเคฒ्เคฏों เค”เคฐ เคจैเคคिเค•เคคा เค•ो เคฆเคฐ्เคถाเคคा เคนै।

 เคธ्เคตाเคฎी เคœी เค•เคนเคคे เคฅे - "เค†เคค्เคฎा เคตा เค…เคฐे เคถ्เคฐोเคคเคต्เคฏं : - เคฆिเคจ-เคฐाเคค เคถ्เคฐเคตเคฃ เค•เคฐो เค•ि เคคुเคฎ्เคนीं เคตเคน 'เคฆेเคนเคงाเคฐी' เค†เคค्เคฎा เคนो। เคฏเคนाँ เคคเค• เค•ि เคฏเคน เคตिเคšाเคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคฐเค•्เคค เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฌूँเคฆ เคฎें เค”เคฐ เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคจเคธ-เคจเคธ เคฎें เคธเคฎा เคœाเคฏ।" (เฅฎ/เฅงเฅฉ)

[3H เคตिเค•ाเคธ = เคนृเคฆเคฏ เค•े เคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคจे เคชเคฐ, เคฎुเค– เคฌाเคค เค•เคฐเคคा เคนै- เคนृเคฆเคฏ เค•े เคชूเคฐ्เคฃ เคนोเคจे เคชเคฐ เคนाเคฅ (Hand) เคญी เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนैं। เคญเค—เคตเคค्เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ  เคนृเคฆเคฏ (Heart) เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนोเคคा เคนै, เคฌुเคฆ्เคงि เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคจเคนीं। เคฌुเคฆ्เคงि (IQ-เคธ्เคตाเคฐ्เคฅी) เค…เคจ्เคงी เคนै,เค‰เคธเค•ी เค…เคชเคจी เค—เคคि-เคถเค•्เคคि เคจเคนीं เคนै, เค‰เคธเค•े เคนाเคฅ-เคชैเคฐ เคจเคนीं เคนैं। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคญाเคตเคจा- (emotion, เคซिเคฒिंเค—เคนी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคคी เคนै, เค‰เคธเค•ी เค—เคคि เคฌिเคœเคฒी เค…เคฅเคตा เค‰เคธเคธे เคญी เค…เคงिเค• เคตेเค—เคตाเคจ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เค•ी เค…เคชेเค•्เคทा เคถ्เคฐेเคท्เค  เคนोเคคी เคนै। เค…เคฌ เคช्เคฐเคถ्เคจ เคฏเคน เคนै เค•ि เค•्เคฏा เคคुเคฎเคฎें เคญाเคตเคจा (Heart-EQ) เคนै ? เคฏเคฆि เคนै เคคो เคคुเคฎ (เคฎाเคจเคต-เคฐाเค•्เคทเคธ เค”เคฐ เคšौเคฅे เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฎें เคญी ?) เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคนी เคฆेเค–ोเค—े। เคคुเคฎ เค•्เคฏा เค•िเคธी เคฆूเคธเคฐे เค•े เคฒिเค เคน्เคฐเคฆเคฏ เคธे เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคคे เคนो ? เคฏเคฆि เค•เคฐเคคे เคนो เคคो เคเค•เคค्เคต (Oneness-เคคเคฅा เค…เคจ्เคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคฆेเคตเคค्เคต เคฏा SQ ) เค•े เคญाเคต เคฎें เคตिเค•ाเคธ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนो।" (เฅฎ/เฅงเฅญ) ]

"This ร‚tman is first to be heard of. Hear day and night that you are that Soul. Repeat it to yourselves day and night till it enters into your very veins, till it tingles in every drop of blood, till it is in your flesh and bone. Out of the fullness of the heart the mouth speaketh," and out of the fullness of the heart the hand worketh also. Action will come. (vol-2/302) 

"It is through the heart that the Lord is seen, and not through the intellect. because the intellect is blind and cannot move of itself, it has neither hands nor feet. It is feeling that works, that moves with speed infinitely superior to that of electricity or anything else. Do you feel? — that is the question. If you do, you will see the Lord: Do you feel for others? If you do, you are growing in oneness." (Practical Vedanta-vol,2/306-7)

[เค‰เคชเคฐ्เคฏुเค•्เคค เคญाเคทเคฃ เค•ा เคชुเคจเคฐाเคตृเคค्เคคि เค•เคฐเคจे เค•े เค‰เคชเคฐाเคจ्เคค เคชूเคœ्เคฏ เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฆेเคต เคœो 1901-1953 เคคเค• เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฅाเคจ เค•े เคฎเคนाเคชเคฐाเค•्เคฐเคฎी (redoubtable) เค›เค े เคช्เคฐเคงाเคจाเคง्เคฏाเคชเค• เคฅे, เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‡เคธे เคถ्เคฐी เคญเคตเคฆेเคต เคฌเคจ्เคฆोเคชाเคง्เคฏाเคฏ เค•ो เคตเคธीเคฏเคค เค•े เคฐूเคช เคฎें เคธौंเคช เคฆिเคฏा, เคœिเคจเค•े เคธौเคœเคจ्เคฏ เคธे เคฏเคน เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนुเค† เคนै।

เคนเคฎें เคฏเคน เคญी เคฌเคคाเคคे เคนुเค เคช्เคฐเคธเคจ्เคจเคคा เคนो เคฐเคนी เคนै เค•ि เคฎुเค–्เคฏเคคः เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฅाเคจ เค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा 1841 เคฎें เค‡เคธ เค‡เคฒाเค•े เค•े เคฆिเคตंเค—เคค เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคœเคฎींเคฆाเคฐ เคœोเค—ेเคจ्เคฆ्เคฐ เคจाเคฅ เคฎเคฒ्เคฒिเค• เคฆ्เคตाเคฐा เค•ी เค—เคˆ เคฅी เค”เคฐ เคธเคฐ เค†เคถुเคคोเคท เค•े เคธเคฌเคธे เคฌเคก़े เคšाเคšा เคฆुเคฐ्เค—ा เคช्เคฐเคธाเคฆ เคฎुเค–เคฐ्เคœी เค‡เคธเค•े เคชเคนเคฒे เคชूเคฐ्เคฃ เค•ाเคฒिเค• เคช्เคฐเคงाเคจाเคง्เคฏाเคชเค• (1853-1856) เคฅे เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคชिเคคा เคกॉ. เค—ंเค—ा เคช्เคฐเคธाเคฆ เคคเคฅा เค‰เคจเค•े เคฆो เค…เคจ्เคฏ เคšाเคšा - เคนเคฐि เคช्เคฐเคธाเคฆ เค”เคฐ เคฐाเคงिเค•ा เคช्เคฐเคธाเคฆ - เคธเคญी เค‡เคธ เคธंเคธ्เคฅाเคจ เค•े เค›ाเคค्เคฐ เคฅे। - เคธंเคชाเคฆเค•/

==============

๐Ÿ”ฑ๐Ÿ•Š ๐Ÿน"A specimen of the Acharya's thought " ๐Ÿ”ฑ๐Ÿ•Š ๐Ÿน

 [ Excerpts from a speech on Swami Vivekananda delivered in July 1902 (by Acharya Sirish Chandra Mookherjee) in a commemoration meeting held at Andul School Hall under the presidentship of Dr. Amar Chand Mookkherjee, Senior Member, Andul School Committee .] 

A sun has set in ochre-coloured robes amid gathering clouds of gloaming, never to rise again. A light has faded from the walls of Belur Math, which millions of Kohinoors will not rekindle. A disciple of Sri Ramakrishna Deva, the apostle of neo-Vedantic Hinduism of Chicago fame, the Avant courier of Ramakrishna Mission, the stalwart champion of the 'submerged tenth', the silent Yogi wrapped up in meditation in the wilds of Himalaya, the itinerant orator adown the plains of India, -such was  Swami Vivekananda, whose ascension to Heaven on July 4 last is just recorded in the calendar of Saints of the World.

How shall we mourn his loss in a language known and spoken? But out of the fullness of the heart, the mouth speaketh. So we shall have to go on anyway. Our first thought will naturally be, of which Andul is justly proud, that she was once blessed with the touch of Swamiji's feet! So it is only proper that we should assemble to pay our respectful homage to the great departed Soul ......

The mantle of inspiration left by Sri Shankaracharya fell on Swami Vivekananda. The surging tides of sacred Ganga, gurgling ' Hara! Hara! descended, as it were, on the head of Shiva- like Swamiji, to purify, to sanctify, and to take us on to the sea of sublimation and final bliss!..May Sri Ramakrishna and Swami Vivekananda, the binary stars in the firmament of Bengal ever rain benediction on her sons and daughters that are and to be! .... They are replica of Jesus and John, born in India; thus, the cultured Christians hailed them again and again ..... The day will melt into the night and the night will mellow into dawn; but, ah! how long shall we have to wait for the advent of Swami Vivekananda to re-visit this woebegone land, maimed in body, crippled in soul ! .. 

I still remember the bright forenoon at Dakshineswar Thakur Bari and the hallowed Banyan Tree, under whose umbrageous canopy stood Swami Vivekananda, in ochre-coloured robes, fairy -dowered with all the gifts and graces of mind and body, smiling and delivering a speech on his return from America, - a speech, mighty -mouthed, eloquent, appealing to all present - 'เค‰เคค्เคคिเคท्เค เคค เคœाเค—्เคฐเคค เคช्เคฐाเคช्เคฏ เคตเคฐाเคจ्เคจिเคฌोเคงเคค'  ('Uttisthat Jagrat Prapya Varannibodhat') What verve! What a stir! I remarked to Babu Girish Chandra Ghose, who was standing by - 

"A voice oracular has pealed today,

     Today, a hero's banner is unfurled! " 

That ' voice oracular' is hushed now to death! But the banner,  unfurled by the hero shall wave over this land of Rama and Krishna for ever and for aye !   

"My first thought was God; my second, reason; my third and last, man."- (Feuerbach). Put all these three thoughts together, and you will equate the Life of Swami Vivekananda.... 

It was Swami Vivekananda who brought the message of the Vedanta of the Woods to the fruiterers  of the garden, to the tillers of the soil whom he addressed - "เคถृเคฃ्เคตเคจ्เคคु เคตिเคถ्เคตे เค…เคฎृเคคเคธ्เคฏ เคชुเคค्เคฐाः" ("Shrinvantu Visve Amritsya Putraah) ' Ye sons and scions of the Immortal One, all hear !'

     A Triton among the minnows that he was, Swamiji worked through his short but dedicated life to broaden the narrow, to deepen the shallow, to humble the high-browed, to shepherd the down-driven residua of Hindu Society. Against the aggressive materialists and wordings of the West making mouths at India, Swamiji raised his strident voice by recalling the soul-enthralling cry of the revolutionary Queen of Jhansi- "เคฎेเคฐी เคाँเคธी เคจเคนीं เคฆूँเค—ी !" 

 Why go ye to Why go ye to Mazzini and Garibaldi ? Read Swamiji's Work: all a Marvel in Book -land, A Mine of Information, The Fountain-head of Inspiration for you to dedicate your lives to the service of the Motherland.   

Let the 'divine average' be the corner-stone in the edifice of resurgent India, with no bell, book and candle of the Brahminical priesthood; such was the ideology of Swami Vivekananda, the Patriot-Prophet of the rising East .

The one lesson that Swamiji learned sitting at the feet of his Master and Messiah Sri Ramakrishna, was to have re-discovered God in the persons of the Poor, to feed them, to educate them, to embrace them, as Rama did Guhaka of old. This was the raison d'etre of 'Ramakrishna Mission ', in which 'live his wonted fires'Here and here did he help India how can we help India? - Say, Whoso turns as I, this evening turns to God to praise and pray! 

================ 

The above speech has subsequently been recapitulated by the Revered Acharya himself, the redoubtable sixth Headmaster of this Institution since 1901-1953, and bequeathed the same to Sri Bhavdev Banerjee through whose courtesy it is published.

We are also delighted to record here that primarily this Institution was established in 1841 by the Late lamented renowned Zamindar- Jogendra Nath Mallick of this locality and Sir Ashutosh's eldest uncle Durga Prasad Mukherjee was its full-fledged first Head Master (1853-1856) and his father  Dr. Ganga Prasad along with two other uncles - Hari Prasad and Radhika Prasad - all of them were pupils of this Institution. - Ed.]

******     ******     ******    ********  ********

Binary Stars - Orbiting Each Other : เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคตเคน เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเคฎे เคฆो เคคाเคฐे เคเค• เคฆूเคธเคฐे เคธे เค—ुเคฐुเคค्เคšाเค•เคฐ्เคทเคฃ เคฎे เคฌंเคงे เคนोเคคे เคนै। เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•ी เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคฎे เคฏा เคคो เคเค• เคคाเคฐा เคฆूเคธเคฐे เคคाเคฐे เค•ी เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เค•เคฐเคคा เคนै เคฏा เคฆोเคจो เคคाเคฐे เค‰เคจ เคฆोเคจो เค•े เคฎเคง्เคฏ เคธ्เคฅिเคค เคเค• เค—ुเคฐुเคค्เคตाเค•เคฐ्เคทเคฃ เค•ेंเคฆ्เคฐ เค•ी เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เค•เคฐเคคे เคนै। เคฌ्เคฐเคน्เคฎांเคก เคฎे เค…เคงिเค•เคคเคฐ เคคाเคฐे เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคฎे เคนै। เคœैเคธे เคนเคฎाเคฐे เคฏเคนाँ เค—ुเคฐु-เคถिเคท्เคฏ, เคธेเคตเค•-เคธेเคต्เคฏ [เคฐाเคฎ-เคนเคจुเคฎाเคจ,เค•ृเคท्เคฃ-เค…เคฐ्เคœुเคจ, เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ-เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ, เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ-เค•ैเคช्เคŸเคจ เคธेเคตिเคฏเคฐ ...] เคชเคคि-เคชเคค्เคจी เคฏा เคญाเคˆ-เคฌเคนเคจ เค•े เคœोเฅœे  เคนोเคคे เคนै, เคตैเคธे เคนी เคนเคฎाเคฐे เคฌ्เคฐเคน्เคฎांเคก เคฎे เค…เคงिเค•เคคเคฐ เคคाเคฐों เค•े เคญी เคœोเฅœे เคนोเคคे เคนै। เคนเคฎाเคฐे เคธौเคฐ เคฎंเคกเคฒ เคœिเคธเคฎे เคนเคฎाเคฐा เคธूเคฐ्เคฏ เค…เค•ेเคฒा เคนै เคตाเคธ्เคคเคตिเค•เคคा เคฎे เคฏเคน เคเค• เคฆूเคฐ्เคฒเคญ เคธंเคฏोเค— เคนै। เค…เคงिเค•เคคเคฐ เคคाเคฐों เค•े เคธाเคฅ เค‰เคจเค•े เคœुเฅœเคตा เคนोเคคे เคนै। 

       เค‡เคจ เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐों เคฎे เค…เคงिเค• เคฆीเคช्เคคीเคฎाเคจ เคคाเคฐा เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เคคाเคฐा (A) เค•เคนเคฒाเคคा เคนै เคœเคฌเค•ि เคฆूเคธเคฐा เค•เคฎ เคฆीเคช्เคคीเคฎाเคจ เคคाเคฐा เคฆ्เคตिเคคिเคฏเค• เคคाเคฐा (B) เค•เคนเคฒाเคคा เคนै। เคฏเคฆि เคฆोเคจो เคคाเคฐो เค•ी เคฆीเคช्เคคी เคธเคฎाเคจ เคนो เคฆो เค‰เคจ्เคนे เค–ोเคœเคจे เคตाเคฒा เค‰เคจ्เคนे เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เค”เคฐ เคฆ्เคตिเคคिเคฏเค• เคฆเคฐ्เคœा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै। เคเค• เค…เคจुเคฎाเคจ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคนเคฎाเคฐे เคฐाเคค्เคฐि เค†เค•ाเคถ เคฎे เคฆिเค–เคจे เคตाเคฒे เคคाเคฐों เคฎे 85% เคคाเคฐे เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐे เคนै। เค‡เคจเคฎे เคธे เค•ुเค› เคฎें เคคीเคจ เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค”เคฐ เค•ुเค› เคช्เคฐเคฃाเคฒीเคฏो เคฎे เค‡เคธเคธे เคญी เค…เคงिเค• เคคाเคฐे เคนै। 

เคตเคถिเคท्เค  เค”เคฐ เค…เคฐुंเคงเคคि เคจเค•्เคทเคค्เคฐ : เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคจเคต-เคตिเคตाเคนिเคค เคนिเคจ्เคฆू เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคท เค•ो เคตिเคตाเคน เค•े เคฌाเคฆ - เคธिเคจ्เคฆूเคฐ เคฆाเคจ เค•े เคธเคฎเคฏ เค†เค•ाเคถ เคฎें เค…เคฐुंเคงเคคि-เคตเคธिเคท्เค  เคคाเคฐे (เคฌाเค‡เคจเคฐी เคธ्เคŸाเคฐ्เคธ - เคเค• เคฆूเคธเคฐे เค•ी เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคคाเคฐे) เค•ो เค•्เคฏों เคฆेเค–เคจा เคšाเคนिเค?

เคช्เคฐाเคšीเคจ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เคตिเคตाเคน เค•ो เคงाเคฐ्เคฎिเค• เค…เคจुเคท्เค ाเคจ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै , เค‡เคธเคฒिเค เคญाเคฐเคค เคฎें เคนिंเคฆुเค“ं เค•े 'เค•्เคทเคค्เคฐिเคฏ เคตिเคตाเคน เคธเคฎाเคฐोเคน' เคฎें เคฏा เคฆเค•्เคทिเคฃ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคตिเคตाเคน เคธเคฎाเคฐोเคนों เค•े เคฆौเคฐाเคจ, เค†เคชเค•ो เคเค• เค…เคจुเคท्เค ाเคจ เคฆेเค–เคจे เค•ो เคฎिเคฒเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคฆूเคฒ्เคนे เค”เคฐ เคฆुเคฒ्เคนเคจ เค•ो เคธเคช्เคคเคฐ्เคทि เคฎंเคกเคฒ เคธे เค•ुเค› เคคाเคฐे เคฆिเค–ाเค เคœाเคคे เคนैं। เค‡เคจ เคคाเคฐों เค•ो เคนเคฎ  เค…เคฐुंเคงเคคि เค”เคฐ เคตเคถिเคท्เค  เคจเค•्เคทเคค्เคฐ เค•เคนเคคे เคนैं।

เคนเคœ़ाเคฐों เคธाเคฒ เคชเคนเคฒे เคช्เคฐाเคšीเคจ เค‹เคทिเคฏों เคจे เค†เค•ाเคถ เคฎें เคฆो เค›ोเคŸे-เค›ोเคŸे เคฌिंเคฆुเค“ं เค•ो เคœुเคก़เคตाँ เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เค•े เคฐूเคช เคฎें เคชเคนเคšाเคจा เคฅा। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เค‡เคธे เค…เคฐुंเคงเคคि-เคตเคธिเคท्เค  เคจाเคฎ เคฆिเคฏा। เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เคญाเคฐเคคीเคฏ เค–เค—ोเคฒเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें  'เค…เคฒเค•ोเคฐ' (Alcor) เค•ो เค…เคฐुंเคงเคคि เค”เคฐ 'เคฎिเคœ़ाเคฐ' (Mizar) เค•ो เคตเคถिเคท्เค  เค•े เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธ เคœोเคก़े เค•ो เค†เคฆเคฐ्เคถ เคตिเคตाเคน เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค†เคœ เคญी เค…เคฐुंเคงเคคि เค”เคฐ เค‹เคทि เคตเคธिเคท्เค  เค•ो เค†เคฆเคฐ्เคถ เคฆเคฎ्เคชเคคि เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै, เคœो เคตैเคตाเคนिเค• เคชूเคฐ्เคฃเคคा, เคจिःเคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เคช्เคฐेเคฎ เค”เคฐ เคจिเคท्เค ा เค•ा เคช्เคฐเคคीเค• เคฅे।

เคเคธा เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคตे เคฆोเคจों เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคตเคฐ्เคฃ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เคธे เคฅे। เคซिเคฐ เคญी, เคตे เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เค•ा เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค•เคฐเคคे เคฅे เค”เคฐ เคธเคญी เคธे เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคे เคฅे। 

" เคจिเคตृเคค्เคคिเคธ्เคคु เคฎเคนाเคซเคฒा: "  เคฎเคจुเคธ्เคฎृเคคि เค•ा เค‰เคฆเค˜ोเคท เคนै । 

เค•िเคจ्เคคु เคญौเคคिเค•เคตाเคฆिเคฏों เค•ो เคคो เคชเคž्เคšเคญूเคคों เค•ा เคญी เคœ्เคžाเคจ เคจเคนीं เคนोเคคा เค•ोเคˆ เคญी เคญौเคคिเค•เคตाเคฆी เค•्เคฏा เคฏเคน เค•เคน เคธเค•เคคा เคนै เค•ी เค‰เคจเค•ी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค•े เค—เคฐ्เคญ เคธे เคจिเคตृเคค्เคคि เคจिเค•เคฒ เค†เคฏेเค—ी ? เค…เค—เคฐ เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค•ा เคชเคฐ्เคฏเคตเคธाเคจ เคจिเคตृเคค्เคคि เคฎें เคจเคนीं เคนै เคคो เค‰เคธเค•ी เคธाเคฐ्เคฅเค•เคคा เค•ैเคธे เคฎाเคจी เคœाเคฏेเค—ी ? เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคธे เคนोเค•เคฐ เคจिเคตृเคค्เคคि เคฎें เค†เคจा เคฎเคนाเคซเคฒ เคฆाเคฏเค• เคนोเคคा เคนै।  เคฒेเค•िเคจ, " เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค•ा เคชเคฐ्เคฏเคตเคธाเคจ เคจिเคตृเคค्เคคि เคฎें เคนो เคคเคฌ เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค•ी เคธाเคฐ्เคฅเค•เคคा เคนै เค“เคฐ เคจिเคตृเคค्เคคि เค•ा เคชเคฐ्เคฏเคตเคธाเคจ เคจिเคฐ्เคตृเคคि ( เคชเคฐเคฎाเคจเคจ्เคฆ เคธ्เคตเคฐुเคชा เคฎुเค•्เคคि เค•ी เคธเคฎुเคชเคฒเคฌ्เคงि) เคฎें เคนो เคคเคฌ เคจिเคตृเคค्เคคि เค•ी เคธाเคฐ्เคฅเค•เคคा เคนै "।   

เคชเคนเคฒी เคฌाเคค เคคो เคฏเคน เค•ि, เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो 'เคธंเคธाเคฐी' 'เค—ृเคนเคธ्เคฅ' เคฌเคจเคจा เคšाเคนिเค, เคซिเคฐ เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เคธांเคธाเคฐिเค• เคšीเคœों เคธे เคตैเคฐाเค—्เคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค, เค”เคฐ เค…ंเคค เคฎें เคฎोเค•्เคท เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•ी เคฆिเคถा เคฎें เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค।

เค•ुเค› เคนिเคจ्เคฆू เคธเคฎुเคฆाเคฏों เคฎें, เคตिเคตाเคน เคธเคฎाเคฐोเคน เค†เคฏोเคœिเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคชुเคœाเคฐी, เคตिเคตाเคน เคฆ्เคตाเคฐा เคœोเคก़े เค•े เคฌीเคš เค†เคจे เคตाเคฒी เคจिเค•เคŸเคคा เค•े เคช्เคฐเคคीเค• เค•े เคฐूเคช เคฎें เคจเค•्เคทเคค्เคฐ เค•ी เค“เคฐ เคธंเค•ेเคค เค•เคฐเคคे เคนैं।

เค•ेเคตเคฒ เค‡เคจ्เคนीं เคฆो เคคाเคฐों เค•े เคธเคฎूเคน เค•ो เคฆेเค–เคจे/เค‡ंเค—िเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคชीเค›े เค•ा เคฐเคนเคธ्เคฏ เคฏเคน เคนै เค•ि , เค…เคงिเค•ांเคถ เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคฎें เคเค• เคคाเคฐा เคธ्เคฅिเคฐ เคฐเคนเคคा เคนै เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เค‰เคธเค•े เคšाเคฐों เค“เคฐ เค˜ूเคฎเคคा เคนै, เคœเคฌเค•ि เค…เคฐुंเคงเคคि เค”เคฐ เคตเคถिเคท्เค  เคฆोเคจों เคธเคฎเค•ाเคฒिเค• เคฐूเคช เคธे เค˜ूเคฎเคคे เคนैं। เค‡เคธ เค…เคจुเคท्เค ाเคจ เค•ो เคตिเคตाเคน เคธเคฎाเคฐोเคน เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฏเคน เคฌเคคाเคจे เค•े เคฒिเค เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคฅा, เค•ि เคตिเคตाเคน เคฎें เคจ เคคो เคชเคคि เค•เคฎ เคนै เค”เคฐ เคจ เคนी เคชเคค्เคจी। เคฏเคน เคฌเคคाเคจा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคฅा เค•ि เคชเคคि เค”เคฐ เคชเคค्เคจी เคฆोเคจों เค•ो เคธเคญी เค•ाเคฎ เคเค• เคธाเคฅ เค•เคฐเคจे เคšाเคนिเค เค”เคฐ เคชเคคि เค•ो เคชเคค्เคจी เค•े เคšाเคฐों เค“เคฐ เคšเค•्เค•เคฐ เคจเคนीं เคฒเค—ाเคจा เคšाเคนिเค เคฏा เคชเคค्เคจी เค•ो เค…เคชเคจे เคชเคคि เค•े เค‡เคถाเคฐे เคชเคฐ เคจเคนीं เคจाเคšเคจा เคšाเคนिเค। เคฒेเค•िเคจ เคตिเคตाเคน เค•े เคธเคฎเคฏ เคฏเคน เคธเคฌ เคจเคนीं เคฌเคคाเคฏा เคœाเคคा, เคนाเคฒांเค•ि เคชंเคกिเคค เคœोเคก़े เค•ो เคฌाเคนเคฐ เคฒे เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคœुเคก़เคตाँ เคคाเคฐा เคฆिเค–ाเคคा เคนै। เคšूंเค•ि เคฏเคน เคเค• เคฎौเคœ-เคฎเคธ्เคคी เค•ी เคฐเคธ्เคฎ เคฌเคจ เค—เคˆ เคนै, เค‡เคธเคฒिเค เค•เคˆ เคฒोเค— เคชूเค›เคจे เค•ी เคญी เคœเคนเคฎเคค เคจเคนीं เค‰เค ाเคคे।

เคถाเคฆी เค•े เคธเคฎเคฏ เคจเคต-เคตเคงूเคตเคฐ เค•े เคธाเคฅ เค…เค—्เคจि เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เคธे เคธाเคค เค•เคฆเคฎ (เคธเคช्เคคเคชเคฆी ) เคšเคฒเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคชुเคฐोเคนिเคค เคœी เค‰เคจ्เคนें เคธเคช्เคค เค‹เคทि เคฎंเคกเคฒ เคฎें เคชเคคि เค•े เคธाเคฅ เคšเคฎเค•เคจे เคตाเคฒी เค…เคฐुंเคงเคคी เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐाเคคे เคนैं

เค…เค—เคฐ เคถाเคฆी เคธुเคฌเคน เค•े เคธเคฎเคฏ เคนोเคคा เคญी เคนै, เคคเคฌ เคญी เคจเคตเคตเคงू เคธे เคฏเคน เคชूเค›ा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคฎเคจ เคฎें เคตเคฐ-เคตเคงू เคตเคถिเคท्เค  เค”เคฐ เค…เคฐुंเคงเคคी เค•ा เคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•เคฐเค•े เค‰เคจ्เคนें เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนै।

เคเคธा เค•เคฐเค•े เค…เคชเคจे เคฆाँเคชเคค्เคฏ เคœीเคตเคจ เคถुเคฐू เค•เคฐเคจे เคธे เค‰เคจเค•ी เคœिंเคฆเค—ी เคญी เค…เคฐुंเคงเคคी เคตเคถिเคท्เค  เคœैเคธा เค…เคจ्เคฏोเคจ्เคฏ เคฆाँเคชเคค्เคฏ เคœिंเคฆเค—ी เคฌเคจ เคœाเคคी เคนै। เค‰เคจ เคฆोเคจों เค•े เคฌीเคš เคฎें เคเค• เคฆूเคธเคฐे เค•े เคช्เคฐเคคि เคธเคฆ्เคญाเคตเคจा เคธเคฆा เคฌเคจी เคฐเคนเคคी เคนै।

เคนเคฎाเคฐे เคฆेเคถ เคฎें เค•ोเคˆ เคชूเคœा เคฏा เคต्เคฐเคค เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคค्เคฐिเคฎूเคฐ्เคคिเคฏों เค•ो เค‰เคจเค•ी เคชเคค्เคจिเคฏों เค•े เคธाเคฅ เคฏाเคฆ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฒเค•्เคท्เคฎीเคจाเคฐाเคฏเคฃ-เค‰เคฎाเคฎเคนेเคถ्เคตเคฐ-เค…เคฐुंเคงเคคी เคตเคถिเคท्เค ाเคญ्เคฏां เคจเคฎः' เค•เคนเคคे เคนुเค เคชूเคœा เคธ्เคฅเคฒ เคชเคฐ เค‰เคจ्เคนें เคธ्เคตाเค—เคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคฐिเคตाเคœ เคนै।

เคถ्เคฐी เคฒเค•्เคท्เคฎी เคจाเคฐाเคฏเคฃाเคญ्เคฏांเคจเคฎः เค‰เคฎा เคฎเคนेเคถ्เคตเคฐाเคญ्เคฏां เคจเคฎः। 

เคตाเคฃी เคนिเคฐเคฃ्เคฏ เค—เคฐ्เคญाเคญ्เคฏांเคจเคฎः เค…เคฐुंเคงเคคी เคตเคถिเคท्เค ाเคญ्เคฏां เคจเคฎः।। 

 เคญเค—เคตाเคจ เคฒเค•्เคท्เคฎीเคจाเคฐाเคฏเคฃ (เคฎाँ-เค ाเค•ुเคฐ), เค‰เคฎाเคฎเคนेเคถ्เคตเคฐ เค•े เคธाเคฅ-เคธाเคฅ เคคुเคฐंเคค เค†เคจेเคตाเคฒे เคจाเคฎ เค…เคฐुंเคงเคคी เค”เคฐ เคตเคถिเคท्เค  เคนी เคนैं। เคเคธा เค‰เคจ्เคจเคค เคธ्เคฅाเคจ เคชाเคฏा เคฆंเคชเคคि เคธเคฆा เคนเคฎें เค†เคถीเคท เคฆेเคจे เค•ी เค•ाเคฎเคจा เค•เคฐेंเค—े।

เค•เคˆ เคฒोเค— เคธเคตाเคฒ เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เคฆिเคจ เคฎें เคนोเคจे เคตाเคฒी เคถाเคฆिเคฏों เคฎें เคญी เค…เค—เคฐ เคชंเคกिเคค เคœी เค‰เคจ्เคนें เคฆिเค–ा เคฆें เคคो เค•्เคฏा เคซाเคฏเคฆा? เค‰เคจ्เคนें เคคो เคจเคนीं เคฆेเค–ा เคœाเคคा।

เคธूเคฐเคœ เค•ी เคฐोเคถเคจी เค•ी เคตเคœเคน เคธे เคนเคฎ เค‰เคจ्เคนें เคฆेเค– เคจเคนीं เคชाเคคे, เคฒेเค•िเคจ เคตे เคตเคนाँ เคนोเคคे เคนैं। เค‡เคธเคฒिเค เคชुเคœाเคฐी เค‰เคธ เคฆिเคถा เคฎें เค‡เคถाเคฐा เค•เคฐเคคे เคนैं।

เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคนเคฎाเคฐे เคชूเคฐ्เคตเคœों/เค‹เคทिเคฏों เค•ी เคฎเคนाเคจเคคा เคฏเคน เคฅी เค•ि เคตे เคฌिเคจा เคฆूเคฐเคฌीเคจ เค•े เคญी เคœाเคจ เคธเค•เคคे เคฅे เค•ि เคเคธा เคœुเคก़เคตाँ เคคाเคฐा เคคंเคค्เคฐ เคฎौเคœूเคฆ เคนै เค”เคฐ เคตे เค•ैเคธे เค˜ूเคฎเคคे เคนैं। เคคเคฅा เคง्เคฏाเคจ เคฆेเคจे เคตाเคฒी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคฎें เคช्เคฐाเคšीเคจ เค•ाเคฒ เคธे เคนी เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ा  เคธเคฎाเคœ เคฎें เค‰เคš्เคš เคธ्เคฅाเคจ เคฅा, เคฎเคนिเคฒाเค“ं เค•ा เคชुเคฐुเคทों เคธे เค…เคงिเค• เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฅा, เค‡เคธเคฒिเค เคฏुเค—्เคฎ เคคाเคฐों เค•ो เค…เคฐुंเคงเคคि-เคตเคถिเคท्เค  เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เคจ เค•ि เคตเคถिเคท्เค -เค…เคฐुंเคงเคคि। เค†เคœ เคคเค• เคนเคฎ เคนเคฐ เคชूเคœा เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เค‡เคธी เคธे เค•เคฐเคคे เคนैं- 'เค…เคฐुंเคงเคคि เคตเคถिเคท्เค เคญ्เคฏां เคจเคฎः।'(เค…เคฐुंเคงเคคि เค”เคฐ เคตเคถिเคท्เค  เค•ो เคช्เคฐเคฃाเคฎ) 

============

เค‹เคทि เคฏाเคœ्เคžเคตเคฒ्เค•्เคฏ เค•ो เคฒोเค•เคธंเคค เคฌाเคฌा เคคुเคฒเคธीเคฆाเคธ เคจे ‘เคœाเค—เคฌเคฒिเค•เคฎुเคจि เคชเคฐเคฎ เคตिเคตेเค•ी’ เค•เคนเค•เคฐ เค‡เคจเค•ो เค‰เคšिเคค เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•िเคฏा เคนै। เคฌृเคนเคฆाเคฐเคฃ्เคฏเค•ोเคชเคจिเคทเคฆ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค‹เคทि เคฏाเคœ्เคžเคตเคฒ्เค•्เคฏ เค•ी เคฆेเคตी เคฎैเคค्เคฐेเคฏी เคคเคฅा เค•ाเคค्เคฏाเคฏเคจी เคจाเคฎเค• เคฆो เคชเคค्เคจिเคฏां เคฅीं। เคฆेเคตी เคฎैเคค्เคฐेเคฏी เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคตाเคฆिเคจी เค”เคฐ เคœिเคœ्เคžाเคธु เคฅीं। เค‰เคจเค•ा เคฏเคน เคตाเค•्เคฏ เค†เคœ เคญी เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค•ों เค•े เคฒिเค เคช्เคฐेเคฐเคฃाเคฆाเคฏी เคนै- ‘เคฏेเคจाเคนं เคจाเคฎृเคคा เคธ्เคฏाเคฎ เค•िเคฎเคนं เคคेเคจ เค•ुเคฐ्เคฏाเคฎ‌।’ เค…เคฐ्เคฅाเคค‌ เคœिเคธเคธे เคฎैं เค…เคฎเคฐ เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคी, เค‰เคธे เคฒेเค•เคฐ เคฎैं เค•्เคฏा เค•เคฐूंเค—ी? เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคนै เค•ि เคฏเคน เคฌाเคค เค‹เคทिเค•ा เคฎैเคค्เคฐेเคฏी เคจे เค‹เคทि เคฏाเคœ्เคžเคตเคฒ्เค•्เคฏ เค•े เคธाเคฅ เคถाเคธ्เคค्เคฐाเคฐ्เคฅ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค‡เคธ เค•เคฅเคจ เค•े เคช्เคฐเคคिเค‰เคค्เคคเคฐ เคฎें เค•เคนी เคฅी- ‘เค…เคฎृเคคเคค्เคตเคธ्เคฏ เคคु เคจाเคถाเคธ्เคคि เคตिเคค्เคคेเคจ।’ เค…เคฐ्เคฅाเคค‌ เคตिเคค्เคค เคธे เค…เคฎเคฐเคค्เคต เค•ो เคจเคนीं เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा।

================

เคฎเคจुเคท्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ी เคธाเคฐ्เคฅเค•เคคा -เค†เคค्เคฎा เค•ो เคœाเคจिเค

เคค्เคฐिเคญिเคฐ्เค—ुเคฃเคฎเคฏैเคฐ्เคญाเคตैเคฐेเคญिः เคธเคฐ्เคตเคฎिเคฆं เคœเค—เคค्।

เคฎोเคนिเคคं เคจाเคญिเคœाเคจाเคคि เคฎाเคฎेเคญ्เคฏः เคชเคฐเคฎเคต्เคฏเคฏเคฎ् ॥

เค—ीเคคा -7.13॥

[เคค्เคฐिเคญिः เค—ुเคฃเคฎเคฏैः เคญाเคตैः เคเคญिः เคธเคฐ्เคตเคฎ् เค‡เคฆं เคœเค—เคค्।  เคฎोเคนिเคคं เคจ เค…เคญिเคœाเคจाเคคि เคฎाเคฎेเคญ्เคฏः เคชเคฐเคฎ् เค…เคต्เคฏเคฏเคฎ् ॥ เฅงเฅฉ ॥ เคค्เคฐिเคญिः-เคคीเคจ; เค—ुเคฃ-เคฎเคฏैः-เคญौเคคिเค• เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เค—ुเคฃों เคธे เคจिเคฐ्เคฎिเคค; เคญाเคตैः-เค…เคตเคธ्เคฅा เคฆ्เคตाเคฐा; เคเคญिः เคฏे เคธเคฌ; เคธเคฐ्เคตเคฎ् เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ; เค‡เคฆเคฎ् เคฏเคน; เคœเค—เคค्-เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคก; เคฎोเคนिเคคเคฎ्-เคฎोเคนिเคค เคนोเคจा; เคจ เคจเคนीं; เค…เคญिเคœाเคจाเคคि–เคจเคนीं เคœाเคจเคจा; เคฎाเคฎ्-เคฎुเคเค•ो; เคเคญ्เคฏः-เค‡เคจเคธे; เคชเคฐเคฎ्-เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš; เค…เคต्เคฏเคฏเคฎ्-เค…เคตिเคจाเคถी।। 

BG 7.13: เคฎाเคฏा (เคช्เคฐเค•ृเคคि)  เค•े เคคीเคจ เค—ुเคฃों เคธे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคญाเคตों เคฆ्เคตाเคฐा เคธंเคธाเคฐ (=เค•ाเคฎिเคจी + เค•ांเคšเคจ) เคฎें เค†เคธเค•्เคค เคธเคญी เคœीเคต เคฎोเคนเค—्เคฐเคธ्เคค เคฐเคนเคคे เคนैं, เค‡เคธ เค•ाเคฐเคฃ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เค—ुเคฃों เคธे เค…เคคीเคค  เคฎेเคฐे เคจिเคค्เคฏ เค”เคฐ เค…เคตिเคจाเคถी เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เคœाเคจ เคชाเคจे เคฎें เค…เคธเคฎเคฐ्เคฅ เคนोเคคे เคนैं।

7.13 Decided by the Natural (states or things) composed of the three qualities of Nature all this world does not know Me as distinct from them and immutable.

เคฎाเคฏा เคถเคฌ्เคฆ "เคฎा" เคงाเคคु เคธे เคฌเคจा เคนै। เคฎा เค•ा เค…เคฐ्เคฅ 'เคจเคนी' เค”เคฐ เคฏा เค•ा เค…เคฐ्เคฅ 'เค•्เคฏा' เคนै เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคฎाเคฏा เค•ा เค…เคฐ्เคฅ-"เคตเคน เคเคธा เคจเคนीं เคนै เคœैเคธा เคฆिเค–ाเคฏी เคฆे เคฐเคนा เคนै।" เคญเค—เคตाเคจ เค•ी เคถเค•्เคคि เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฎाเคฏा เคญी เคญเค—เคตाเคจ เค•ी เคธेเคตा เคฎें เคฒเค—ी เคฐเคนเคคी เคนै। เคฎाเคฏा เค‰เคจ เคœीเคตाเคค्เคฎाเค“ं เคธे เคชเคฐเคฎ เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ (เค†เคค्เคฎा)  เค•े เคฆिเคต्เคฏ เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เค†เคš्เค›ाเคฆिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนै เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค…เคญी เคคเค• เคญเค—เคตाเคจुเคญूเคคि เค•ी เคชाเคค्เคฐเคคा เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคจเคนीं เค•ी เคนोเคคी। เคฏเคน เคฎाเคฏा เค‡เคธเคฒिเค เค‰เคจ เคœीเคตाเคค्เคฎाเค“ं เค•ो เคฎोเคนिเคค เค”เคฐ เค•िंเค•เคฐ्เคคเคต्เคฏเคตिเคฎूเคข़ เค•เคฐ เคฆेเคคी เคนै เคœो เคญเค—เคตाเคจ เคธे เคตिเคฎुเค– เคนोเคคी เคนैं เค…เคฐ्เคฅाเคค เคญเค—เคตाเคจ เค•ी เค“เคฐ เคชीเค  เค•िเค เคนोเคคी เคนैं। เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•े เคคीเคจ เค—ुเคฃों เค•े เคตเคถीเคญूเคค เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฎाเคฏा เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธंเค•เคŸों เคฎें เคกाเคฒเค•เคฐ เค•เคท्เคŸ เคฆेเคคी เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เคตเคน เคœीเคตाเคค्เคฎाเค“ं เค•ो เคฏเคน เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคตाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคคी เคนै เค•ि เคตे เคญเค—เคตाเคจ เค•े เคธเคฎ्เคฎुเค– เคนुเค เคฌिเคจा เค•เคญी เคธुเค– เคจเคนीं เคชा เคธเค•เคคी

เคฆैเคตी เคน्เคฏेเคทा เค—ुเคฃเคฎเคฏी เคฎเคฎ เคฎाเคฏा เคฆुเคฐเคค्เคฏเคฏा।

เคฎाเคฎेเคต เคฏे เคช्เคฐเคชเคฆ्เคฏเคจ्เคคे เคฎाเคฏाเคฎेเคคां เคคเคฐเคจ्เคคि เคคे।।7.14।।

।।7.14।। เคฏเคน เคฆैเคตी เคค्เคฐिเค—ुเคฃเคฎเคฏी เคฎेเคฐी เคฎाเคฏा เคฌเคก़ी เคฆुเคธ्เคคเคฐ เคนै। เคชเคฐเคจ्เคคु เคœो เคฎेเคฐी เคถเคฐเคฃ เคฎें เค†เคคे เคนैं, เคตे เค‡เคธ เคฎाเคฏा เค•ो เคชाเคฐ เค•เคฐ เคœाเคคे เคนैं।। เคœो เคธाเคงเค• เคฎेเคฐी เคถเคฐเคฃ เคฎें เค†เคคे เคนैं เคตे เคฎाเคฏा เค•ो เคคเคฐ เคœाเคคे เคนैं। เคถเคฐเคฃ เคธे เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคญเค—เคตाเคจ् (เคฎเคจःเคธंเคฏोเค—-เค…เคท्เคŸांเค— เคฏोเค— เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค…เคตเคคाเคฐ เคตเคฐिเคท्เค  เคถ्เคฐी เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ -เคœो เคฐाเคฎ, เคœो เค•ृเคท्เคฃ - เคตเคนी เคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ, เค‡เคธ เคฌाเคฐ เคฆोเคจों เคเค• เคธाเคฅ เค•ो เคธเคฎเคเคจे เค•े เคฌाเคฆ) เค•े เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เคชเคนเคšाเคจ เค•เคฐ เคคเคค्เคธ्เคตเคฐूเคช เคฌเคจ เคœाเคจा เคนै। 

เคญเคต เคธाเค—เคฐ เคšเคน เคชाเคฐ เคœो เคชाเคตा।

เคฐाเคฎ เค•เคฅा เคคा เค•เคนँ เคฆृเคข़ เคจाเคตा॥

เคฌिเคทเค‡เคจ्เคน เค•เคนँ เคชुเคจि เคนเคฐि เค—ुเคจ เค—्เคฐाเคฎा।

เคถ्เคฐเคตเคจ เคธुเค–เคฆ เค…เคฐु เคฎเคจ เค…เคญिเคฐाเคฎा॥

เคœो เคธंเคธाเคฐ (=เค•ाเคฎिเคจी-เค•ांเคšเคจ เคฎें เค†เคธเค•्เคคि) เคฐूเคชी เคธाเค—เคฐ เค•ा เคชाเคฐ เคชाเคจा เคšाเคนเคคा เคนै, เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคคो เคถ्เคฐी เคฐाเคฎ เคœी เค•ी เค•เคฅा เคฆृเคข़ เคจौเค•ा เค•े เคธเคฎाเคจ เคนै। เคถ्เคฐी เคนเคฐि เค•े เค—ुเคฃเคธเคฎूเคน เคคो เคตिเคทเคฏी เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เคญी เค•ाเคจों เค•ो เคธुเค– เคฆेเคจे เคตाเคฒे เค”เคฐ เคฎเคจ เค•ो เค†เคจंเคฆ เคฆेเคจे เคตाเคฒे เคนैं॥ (เคฐाเคฎเคšเคฐिเคค เคฎाเคจเคธ :เค‰เคค्เคคเคฐเค•ाเคฃ्เคก :เฅจ)

เคœिเคธเคธे เคฎुเคे เค…เคฎृเคคเคค्เคต เคช्เคฐाเคช्เคค เคจ เคนो เค‰เคธे เคฒेเค•เคฐ เคฎैं เค•्เคฏा เค•เคฐूंเค—ी? เคฆेเคต! เคฎुเคे เคฏเคน เคธाเคงเคจ เคธुเค– เคธुเคตिเคงा เคธเคฎ्เคชเคจ्เคจ เคธांเคธाเคฐिเค• เคœीเคตเคจ เคจเคนीं เคšाเคนिเค।’’ -เค…เคจ्เคคเคฐ เคฎें เคตिเคฐाเคœเคฎाเคจ เคฎैเคค्เคฐेเคฏी—เค…เคจ्เคคเคฐाเคค्เคฎा เค•ी เค‡เคธ เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เค•ो เคนเคฎ เคเค•ाเค—्เคฐเคคा เค•े เคธाเคฅ เคธुเคจें। เค‰เคธเค•े เคธ्เคตเคฐों เคฎें เคธ्เคตเคฐ เคฎिเคฒाเค•เคฐ เค—ाเคตें। เคธंเคธाเคฐ (=เค•ाเคฎिเคจी -เค•ांเคšเคจ) เคฎें เคตिเคšเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคนเคฎ เค‰เคธी เค•ो, เค—ृเคนเคฃ เค•เคฐें เคœो เคนเคฎाเคฐी เค†เคค्เคฎा เค•ी เคšिเคฐ เค‡เคš्เค›ा เค•ो เคชूเคฐ्เคฃ เค•เคฐे। เค‰เคธे เคธเคค्เคฏ เค…เคฎृเคค-เคœ्เคฏोเคคि เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•เคฐाเคตे। เคœो  เคธंเคธाเคฐ (=เค•ाเคฎिเคจी +เค•ांเคšเคจ) เคฎें เค†เคธเค•्เคคि เคนเคฎें เค…เคฎเคฐ्เคค्เคฏ เคช्เคฐเคฆाเคจ เคจ เค•เคฐे เค‰เคธे เค›ोเคก़เคคे เคœाเคฏें। 

‘‘เคฏ เค†เคค्เคฎा เคชเคนเคคเคชाเคช्เคฎा เคตिเคœเคฐो เคตिเคฎृเคค्เคฏुเคตिเคถोเค•ो เคตिเคœिเค˜เคค्เคธोเคฝเคชिเคชाเคธः, 

เคธเคค्เคฏ เค•ाเคฎः เคธเคค्เคฏ เคธंเค•เคฒ्เคชः เคธोเคฝเคจ्เคตेเคท्เคŸเคท्เคฏः เคธ เคตिเคฐ्เคœिเคœ्เคžाเคธिเคคเคต्เคฏः। ’’

 (เค›ाเคจ्เคฆोเค—्เคฏोเคชเคจिเคทเคฆ्‌/เฅฎ-เฅญ- เฅง)

‘‘เคœो เคจिเคท्เคชाเคช, เคœเคฐा เคฐเคนिเคค, เค…เคฎเคฐ्เคค्เคฏ เคถोเค• เคฐเคนिเคค, เคญूเค– เคช्เคฏाเคธ เคธे เคฎुเค•्เคค เคธเคค्เคฏ เค•ाเคฎ, เคธเคค्เคฏ เคธंเค•เคฒ्เคช เคนै เค‰เคธे เคนी เคขूंเคข़เคจा เคšाเคนिเค, เค‰เคธे เคนी เคœाเคจเคจे เค•ी เค‡เคš्เค›ा เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเค เค”เคฐ เคตเคน เคคเคค्เคต เคนै ‘เค†เคค्เคฎा’ (เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคฆेเคต)।’’

[เค†เคค्เคฎा เคฏा เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคชเคฐเคฎเคนंเคธ เคฆेเคต เค•े เค†เค  เค—ुเคฃ  (เค†เคค्เคฎा = เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा, เคˆเคถ्เคตเคฐ เคฏा เคญเค—เคตाเคจ เค•े) เคนैं- (เฅง) เค…เคชเคนเคค-เคชाเคช्เคฎा > เค†เคค्เคฎा (เคญเค—เคตाเคจ-เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ) เคชाเคช-เคชुเคฃ्เคฏ, เคงเคฐ्เคฎ-เค…เคงเคฐ्เคฎ เคธे เคชเคฐे เคนैं। เคงเคฐ्เคฎ-เค…เคงเคฐ्เคฎ- เคฎाเคฏा เคฌเคฆ्เคงเคœीเคต เคชเคฐ เคฒाเค—ू เคนोเคคा เคนै, เค†เคค्เคฎा (เคˆเคถ्เคตเคฐ -เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคฏा เคญเค—เคตाเคจ) เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคฆेเคต เคฎाเคฏा เคธे เคชเคฐे เคนैं, เค‰เคจเคชเคฐ เคงเคฐ्เคฎ เคฆोเคจों เค›ू เคจเคนीं เคธเค•เคคा। (เฅจ) เคตिเคœเคฐो-เคญเค—เคตाเคจ เค•เคญी เคฌूเฅे เคจเคนीं เคนोเคคे। เคœैเคธे เคเค• 25 เคตเคฐ्เคท เค•ा เค…เคญिเคจेเคคा เคฌूเฅे เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ी เคญूเคฎिเค•ा เค•เคฐเคคा เคนै।(เฅฉ) เคตिเคฎृเคค्เคฏु-เคญเค—เคตाเคจ เค•ी เค•เคญी เคฎृเคค्เคฏु เคจเคนीं เคนोเคคी। (เฅช) เคตिเคถोเค•ो- เคญเค—เคตाเคจ เคถोเค•เคฐเคนिเคค เคนैं, เคธเคฆैเคต เคนँเคธเคคे เคฎुเคธ्เค•เคฐाเคคे เคฐเคนเคคे เคนैं।(เฅซ) เคตिเคœिเค˜เคค्เคธो-เคญเค—เคตाเคจ เค•ो เค•เคญी เคญूเค– เคจเคนीं เคฒเค—เคคी।  (เฅฌ) เคตिเคœिเคชाเคธो-เคญเค—เคตाเคจ เค•ो เค•เคญी เคช्เคฏाเคธ เคจเคนीं เคฒเค—เคคी। (เฅญ) เคธเคค्เคฏเค•ाเคฎः-เค†เคค्เคฎा เคฏा เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคธเคค्เคฏ-เค•ाเคฎ เคนैं เค…เคฐ्เคฅाเคค เคœो เค•ाเคฎเคจा เค•ी เคตो เคชूเคฐी เคนोเค—ी। (เฅฎ) เคธเคค्เคฏเคธंเค•เคฒ्เคชो-เคญเค—เคตाเคจ เคธเคค्เคฏ เคธंเค•เคฒ्เคชी เค…เคฐ्เคฅाเคค เคช्เคฐเคฌเคฒ เค‡เคš्เค›ाเคถเค•्เคคि - เค…เคฎोเค˜ เค‡เคš्เค›ाเคถเค•्เคคि เคœो เคธोเคšเคคे เคนैं- เคตैเคธा เคนी เคนो เคœाเคคा เคนै।

เคตเคธ्เคคुเคคः เค†เคค्เคฎा เคนी เคœเคฐा เคฎเคฐเคฃ, เคญूเค– เคช्เคฏाเคธ, เคธเคฎเคธ्เคค เคญเคฏ, เคธเคจ्เคฆेเคน, เคธंเค•เคฒ्เคช-เคตिเค•เคฒ्เคชों เคธे เคฐเคนिเคค เคจिเคค्เคฏ เคฎुเค•्เคค, เค…เคœเคฐ-เค…เคฎเคฐ เค…เคตिเคจाเคถी เคคเคค्เคต เคนै। เค‰เคธे เคœाเคจ เคฒेเคจे เคชเคฐ เคนी เคฎเคจुเคท्เคฏ เคธเคฎเคธ्เคค เคญเคฏ, เคถोเค•, เคšिเคจ्เคคा เค•्เคฒेเคถों เคธे เคฎुเค•्เคค เคนो เคœाเคคा เคนै।

เค†เคค्เคฎा เคนी เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค•ा เคฎूเคฒ เคธเคค्เคฏ เคนै। เค†เคค्เคฎा เค•े เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎें เคนी เคฌाเคน्เคฏ เคธंเคธाเคฐ เค”เคฐ เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏเค•เคฒाเคชों เค•ा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เคนै। เค†เคค्เคฎा เค•े เคชเคŸเคฒ เคชเคฐ เคนी (เคœैเคธे เคธिเคจेเคฎा เค•े เคชเคฐ्เคฆे เคชเคฐ เคนी เคซिเคฒ्เคฎ เคถोเคฒे-เคฏा เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคœैเคธा ) เคธंเคธाเคฐ เค”เคฐ เคฆृเคถ्เคฏ เคœीเคตเคจ เค•ा เค›ाเคฏा-เคจाเคŸเค• เคฌเคจเคคा เคฌिเค—เคก़เคคा เคฐเคนเคคा เคนै। เคธंเคธाเคฐ เคœो เค•ुเค› เคญी เคนै เคตเคน เค†เคค्เคฎा เค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคนै।

เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชी เคตिเคฐाเคŸ เค†เคค्เคฎเคธเคค्เคคा เคนी เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคนै। ‘‘เค…เคฏเคฎाเคค्เคฎा เคฌ्เคฐเคน्เคฎ’’ (เคฌृ. เค‰เคช.) เคตเคน เค†เคค्เคฎा เคนी เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคนै—เคเคธा เค‰เคชเคจिเคทเคฆ्เค•ाเคฐ เคจे เค…เคชเคจी เค…เคจुเคญूเคคि เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคนा เคนै เค†เคค्เคฎा เคนी เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคนै—เคˆเคถ्เคตเคฐ เคนै। เค†เคค्เคฎเคคเคค्เคต เคœเคฌ เคœเค—เคค, เคฆेเคน เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เคคเคฅा เคธंเคธाเคฐ เค•े เคชเคฆाเคฐ्เคฅों เค•ो เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนै เคคो เค…เคจेเค• เคฐूเคชों เคฎें เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคा เคนै। เคœिเคธ เคคเคฐเคน เคœเคฒ เค•ी เคฌूंเคฆें เคธเคฎुเคฆ्เคฐ เคชเคฐ เค—िเคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคคी เคนैं เค•िเคจ्เคคु เค—िเคฐเคจे เคธे เคชूเคฐ्เคต เค”เคฐ เค—िเคฐเคจे เคชเคฐ เคตเคน เค…เคฅाเคน เคธिเคจ्เคงु เค•े เคฐूเคช เคฎें เคนी เคนोเคคी เคนैं। เค†เคค्เคฎा เคญी เค†เคฆि เค…เคจ्เคค เคฎें เคนเคฎेเคถा เคนी เคธ्เคฅिเคฐ เคฐเคนเคจे เคตाเคฒा เคจिเคค्เคฏ -เค…เคตिเคจाเคถी เคคเคค्เคต เคนै

เคฎเคจुเคท्เคฏ เคธाเคฐा เคœीเคตเคจ เค…เคชเคจे เคฎिเคฅ्เคฏा เค…เคนंเค•ाเคฐ (M/F เคฆेเคนเคญाเคต)  เค•े เคชोเคทเคฃ เคฎें เคนी เค—ंเคตाเคคा เคฐเคนเคคा เคนै เคชเคฐ เคœเคฌ เคฎृเคค्เคฏु เค‰เคธเค•े เคธाเคฎเคจे เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนोเคคी เคนै เคคो เค‰เคธे เค‡เคธ เค†เคค्เคฎिเค• เคธंเคธाเคฐ เค•ा เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै। เคคเคฌ เคœ्เคžाเคจ-เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ी เคฒเคฎ्เคฌी-เคšौเคก़ी เคšौเค•เคก़ी เคญूเคฒ เคœाเคคी เคนै। เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เคชเค›เคคाเคตा เคนी เคนाเคฅ เคฒเค—เคคा เคนै। เคœिเคธ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•ी เคชूเคฐ्เคคि เค•े เคฒिเคฏे เคฏเคน เคœीเคตเคจ เคฎिเคฒा เคฅा เคตเคน เคคो เคคुเคš्เค› เคฌाเคคों เคฎें เค—ंเคตा เคฆिเคฏा เค—เคฏा। เคธाเคฐा เค•ा เคธाเคฐा เคœीเคตเคจ เคคुเคš्เค› เค•ाเคฎเคจाเค“ं เค”เคฐ เคธांเคธाเคฐिเค• เค—ोเคฐเค–เคงเคจ्เคงों เคฎें เคฌिเคคा เคฆिเคฏा เคคो เค†เค–िเคฐी เคธเคฎเคฏ เค•्เคฏा เคฌเคจ เคธเค•เคคा เคนै ? เคฎเคจुเคท्เคฏ เคญाเคฐी เคฆिเคฒ เคฒिเคฏे เคนुเค เค‡เคธ เคธंเคธाเคฐ เคธे เคตिเคฆा เคนो เคœाเคคा เคนै। เคฏเคนां เค•ा เคธाเคฐा เคตैเคญเคต, เคต्เคฏाเคชाเคฐ, เคตเคธ्เคค्เคฐ, เค†เคญूเคทเคฃ, เคธ्เคค्เคฐी, เคชुเคค्เคฐ เคธเคฌ เคฏเคนीं เคฐเคน เคœाเคคे เคนैं। เคธाเคฅ เคฎें เคฎाเคค्เคฐ เคชเคถ्เคšाเคคाเคช เคœाเคคा เคนै।

เค‡เคธ เคธंเคธाเคฐ เคฎें เค•ुเค› เคฏเคฆि เค…เคฎृเคค เคนैเค…เคตिเคจाเคถी เคนै เคคो เคตเคน เค†เคค्เคฎा เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ-เคœเคจ्เคฎ เค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคญी เคฏเคนी เคนै เค•ि เคตเคน เค†เคค्เคฎा (3H เค•े เค—ुเคฐु เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ) เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคšिเคจ्เคฎเคฏ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा (เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เค•े เค—ुเคฐु เคญเค—เคตाเคจ เคถ्เคฐीเคฐाเคฎเค•ृเคท्เคฃ เคฆेเคต) เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•เคฐे। เค‡เคธी เค•ो เคœीเคตเคจ เคฒเค•्เคท्เคฏ เค†เคฆि เค…เคจेเค•ों เคจाเคฎों เคธे เคชुเค•ाเคฐा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธी เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคฒिเคฏे เค‹เคทिเคฏों เคจे เคœोเคฐ เคฆिเคฏा เคนै। เค—ीเคคाเค•ाเคฐ เคจे เคญी เค‡เคธी เค•ी เคชुเคท्เคŸि เค•เคฐเคคे เคนुเคฏे เคฒिเค–ा เคนै—

เคฏं เคฒเคฌ्เคง्เคตा เคš เคชเคฐं เคฒाเคญं เคฎเคจ्เคฏเคคे เคจाเคงिเค•ं เคคเคคः ।

เคฏเคธ्เคฎिเคจ्เคธ्เคฅिเคคो เคจ เคฆुःเค–ेเคจ, เค—ुเคฐुเคฃाเคชि เคตिเคšाเคฒ्เคฏเคคे ।।

เค…เคฐ्เคฅाเคค्—‘‘เคฏोเค—ी เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคฐूเคช เคฒाเคญ เคธे เค…เคงिเค• เคฒाเคญ เค•ुเค› เคญी เคจเคนीं เคฎाเคจเคคा। เค†เคค्เคฎा เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेเคจे เคธे เคฆुःเค– เคšเคฒाเคฏเคฎाเคจ เคจเคนीं เค•เคฐเคคे।’’ เค‡เคธ เคชเคฐเคฎ เคคเคค्เคต เค•ो เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคจे เคธे เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै เค•เคนเคจे เคฎाเคค्เคฐ เคธे เคจเคนीं। เคฌाเคน्เคฏ เคœ्เคžाเคจ, เคฌौเคฆ्เคงिเค• เค•्เคทเคฎเคคा เค•ो เคฌเคข़ा เค•เคฐ เคคเคฆ्เคœเคจ्เคฏ เคธुเค– เคฆिเคฒा เคธเค•เคคा เคนै เคชเคฐ เค‰เคธเคธे เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เคจिเค—्เคฐเคน เค•ा เคธुเค– เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เคธเคฎ्เคญเคต เคจเคนीं। เคฌाเคน्เคฏ เคœ्เคžाเคจ เคฎाเคค्เคฐ เคธे เคถ्เคฐेเคฏ เคชเคฅ เคชเคฐ เคจเคนीं เคšเคฒा เคœा เคธเค•เคคा। เค…เคคः เคตिเคถ्เคต-เค•เคฒ्เคฏाเคฃाเคฐ्เคฅ เค†เคค्เคฎ-เคœ्เคžाเคจ เคธเคฎ्เคชाเคฆเคจ เค…เคค्เคฏाเคตเคถ्เคฏเค• เคนै। เค‡เคธी เคธे เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค•े เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคธเคฎ्เคญเคต เคนै เค…เคจ्เคฏ เค•ोเคˆ เคšाเคฐा เคจเคนीं।

[เคธाเคญाเคฐ /https://www.awgp.org/en/literature/book/apna_uddhar_aap_kare/v1.2/https://www.awgp.org/en/gurukulam]

 =========






 





เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं: