เคธोเคฎเคตाเคฐ, 15 เคœुเคฒाเคˆ 2024

๐Ÿน๐Ÿ”ฑ๐Ÿ•Šเคถिเค•ाเค—ो เคตเค•्เคคृเคคा : 19 เคธिเคค. 1893 เค•ो "เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ" – เคตिเคทเคฏ เคชเคฐ เคฆिเค เค—เค เคญाเคทเคฃ เค•ा เคธाเคฐ เคธंเค•्เคทेเคช।1

เคถिเค•ाเค—ो เคตเค•्เคคृเคคा 

เคธ्เคตाเคฎी เคตिเคตेเค•ाเคจเคจ्เคฆ เคฆ्เคตाเคฐा 19 เคธिเคค. 1893 เค•ो 

"เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ" เคตिเคทเคฏ เคชเคฐ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคต्เคฏाเค–्เคฏाเคจ  

     " เคนिเคจ्เคฆू เคœाเคคि เคจे เค…เคชเคจा เคงเคฐ्เคฎ เคถ्เคฐुเคคि — เคตेเคฆों เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเคฏा เคนैं । เค‰เคธเค•ी เคงाเคฐเคฃा เคนैं เค•ि เคตेเคฆ เค…เคจाเคฆि เค”เคฐ เค…เคจเคจ्เคค เคนैं। เคถ्เคฐोเคคाเค“ं เค•ो, เคธเคฎ्เคญเคต เคนैं, เคฏเคฌ เคฌाเคค เคนाเคธ्เคฏाเคธ्เคชเคฆ เคฒเค—े เค•ि เค•ोเคˆ เคชुเคธ्เคคเค• เค…เคจाเคฆि เค”เคฐ เค…เคจเคจ्เคค เค•ैเคธे เคนो เคธเค•เคคी เคนैं ?  เค•िเคจ्เคคु เคตेเคฆों เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค•ोเคˆ เคชुเคธ्เคคเค• เคนैं เคนी เคจเคนीं । เคตेเคฆों เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนैं , เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เค•ाเคฒों เคฎें เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เค†เคตिเคท्เค•ृเคค เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคธเคค्เคฏों เค•ा เคธंเคšिเคค เค•ोเคท

      เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค—ुเคฐुเคค्เคตाเค•เคฐ्เคทเคฃ เค•ा เคธिเคฆ्เคงांเคค เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•े เคชเคคा เคฒเค—เคจे เคธे เคชूเคฐ्เคต เคญी เค…เคชเคจा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคšเคฒा เค†เคฏा เคฅा เค”เคฐ เค†เคœ เคฏเคฆि เคฎเคจुเคท्เคฏเคœाเคคि เค‰เคธे เคญूเคฒ เคœाเค, เคคो เคญी เคตเคน เคจीเคฏเคฎ เค…เคชเคจा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคฐเคนेเค—ा , เค ीเค• เคตเคนी เคฌाเคค เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคœเค—เคค् เค•ा เคธंเคšाเคฒเคจ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒे เคจिเคฏเคฎों เค•े เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคฎें เคญी เคนैं । เคเค• เค†เคค्เคฎा เค•ा เคฆूเคธเคฐी เค†เคค्เคฎा เค•े เคธाเคฅ เค”เคฐ เคœीเคตाเคค्เคฎा เค•ा เค†เคค्เคฎाเค“ं เค•े เคชเคฐเคฎ เคชिเคคा-เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคธाเคฅ เคœो เคจैเคคिเค• เคคเคฅा เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคนैंเคตे เค‰เคจเค•े เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•े เคชूเคฐ्เคต เคญी เคฅे เค”เคฐ เคนเคฎ เคฏเคฆि เค‰เคจ्เคนें เคญूเคฒ เคญी เคœाเคँ, เคคो เคฌเคจे เคฐเคนेंเค—े । เค‡เคจ เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคจिเคฏเคฎों เคฏा เคธเคค्เคฏों เค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒे เค‹เคทि เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं,  เค”เคฐ เคนเคฎ เค‰เคจเค•ो เคชूเคฐ्เคฃเคค्เคต เคคเค• เคชเคนुँเคšी เคนुเคˆ เค†เคค्เคฎा เคฎाเคจเค•เคฐ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เคฆेเคคे เคนैं। เคถ्เคฐोเคคाเค“ं เค•ो เคฏเคน เคฌเคคเคฒाเคคे เคนुเค เคฎुเคे เคนเคฐ्เคท เคนोเคคा เคนैं เค•ि เค‡เคจ เคฎเคนाเคจเคคเคฎ เค‹เคทिเคฏों เคฎें เค•ुเค› เคธ्เคค्เคฐिเคฏाँ เคญी เคฅीं । เฅง/เฅฎ 

    เคฏเคนाँ เคฏเคน เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนैं เค•ि เคฏे เคจिเคฏเคฎ, เคจिเคฏเคฎ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค…เคจเคจ्เคค เคญเคฒे เคนी เคนैं, เคชเคฐ เค‡เคจเค•ा เค†เคฆि เคคो เค…เคตเคถ्เคฏ เคนी เคนोเคจा เคšाเคนिเค । เคตेเคฆ เคนเคฎें เคฏเคน เคธिเค–ाเคคे เคนैं เค•ि เคธृเคท्เคŸि เค•ा เคจ เค†เคฆि เคนैं เคจ เค…เคจ्เคค ।  เคตिเคœ्เคžाเคจ เคจे เคนเคฎें เคธिเคฆ्เคง เค•เคฐ เคฆिเค–ाเคฏा เคนैं เค•ि เคธเคฎเค—्เคฐ เคตिเคถ्เคต เค•ी เคธाเคฐी เคŠเคฐ्เคœा-เคธเคฎเคท्เคŸि เค•ा เคชเคฐिเคฎाเคฃ เคธเคฆा เคเค• เคธा เคฐเคนเคคा เคนैं । เคคो เคซिเคฐ, เคฏเคฆि เคเคธा เค•ोเคˆ เคธเคฎเคฏ เคฅा , เคœเคฌ เค•ि เค•िเคธी เคตเคธ्เคคु เค•ा เค†เคธ्เคคिเคค्เคต เคนी เคจเคนीं เคฅा, เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคฏเคน เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคŠเคฐ्เคœा เค•เคนाँ เคฅी ? เค•ोเคˆ เค•ोเคˆ เค•เคนเคคा เคนैं เค•ि เคˆเคถ्เคตเคฐ เคฎें เคนी เคตเคน เคธเคฌ เค…เคต्เคฏเค•्เคค เคฐूเคช เคฎें เคจिเคนिเคค เคฅी । เคคเคฌ เคคो เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•เคญी เค…เคต्เคฏเค•्เคค เค”เคฐ เค•เคญी เคต्เคฏเค•्เคค เคนैं; เค‡เคธเคธे เคคो เคตเคน เคตिเค•ाเคฐเคถीเคฒ เคนो เคœाเคเค—ा । เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตिเค•ाเคฐเคถीเคฒ เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคฏौเค—िเค• เคนोเคคा เคนैं เค”เคฐ เคนเคฐ เคฏौเค—िเค• เคชเคฆाเคฐ्เคฅ เคฎें เคตเคน เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ เค…เคตเคถ्เคตเคฎ्เคญाเคตी เคนैं, เคœिเคธे เคนเคฎ เคตिเคจाเคถ เค•เคนเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคคो เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคนो เคœाเคเค—ी, เคœो เค…เคจเคฐ्เค—เคฒ เคนैं । เค…เคคः เคเคธा เคธเคฎเคฏ เค•เคญी เคจเคนीं เคฅा, เคœเคฌ เคฏเคน เคธृเคท्เคŸि เคจเคนीं เคฅी । 

         เคฎैं เคเค• เค‰เคชเคฎा เคฆूँ; เคธ्เคฐเคท्เคŸा เค”เคฐ เคธृเคท्เคŸि เคฎाเคจो เคฆो เคฐेเค–ाเคँ เคนैं, เคœिเคจเค•ा เคจ เค†เคฆि เคนैं , เคจ เค…เคจ्เคค, เค”เคฐ เคœो เคธเคฎाเคจ्เคคเคฐ เคšเคฒเคคी เคนैं। เคˆเคถ्เคตเคฐ เคจिเคค्เคฏ เค•्เคฐिเคฏाเคถीเคฒ เคตिเคงाเคคा เคนैं, เคœिเคธเค•ी เคถเค•्เคคि เคธे เคช्เคฐเคฒเคฏเคชเคฏोเคงि เคฎें เคธे เคจिเคค्เคฏเคถः เคเค• เค•े เคฌाเคฆ เคเค• เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคก เค•ा เคธृเคœเคจ เคนोเคคा เคนैं, เคตे เค•ुเค› เค•ाเคฒ เคคเค• เค—เคคिเคฎाเคจ เคฐเคนเคคे เคนैं, เค”เคฐ เคคเคค्เคชเคถ्เคšाเคค् เคตे เคชुเคจः เคตिเคจเคท्เคŸ เค•เคฐ เคฆिเคฏे เคœाเคคे เคนैं । ’ เคธूเคฐ्เคฏाเคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฎเคธौ เคงाเคคा เคฏเคฅाเคชूเคฐ्เคตเค•เคฒ्เคชเคฏเคค् ’ เค…เคฐ्เคฅाเคค เค‡เคธ เคธूเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เค‡เคธ เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฎा เค•ो เคตिเคงाเคคा เคจे เคชूเคฐ्เคต เค•เคฒ्เคชों เค•े เคธूเคฐ्เคฏ เค”เคฐ เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฎा เค•े เคธเคฎाเคจ เคจिเคฐ्เคฎिเคค เค•िเคฏा เคนैं — เค‡เคธ เคตाเค•्เคฏ เค•ा เคชाเค  เคนिเคจ्เคฆू เคฌाเคฒเค• เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।

             เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคฎैं เค–เคก़ा เคนूँ เค”เคฐ เค…เคชเคจी เค†ँเค–ें เคฌเคจ्เคฆ เค•เคฐเค•े เคฏเคฆि เค…เคชเคจे เค…เคธ्เคคिเคค्เคต — ’เคฎैं’, ’เคฎैं’, ’เคฎैं’ เค•ो เคธเคฎเคเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•เคฐूँ , เคคो เคฎुเคเคฎे เค•िเคธ เคญाเคต เค•ा เค‰เคฆเคฏ เคนोเคคा เคนैं ? เค‡เคธ เคญाเคต เค•ा เค•ि เคฎैं เคถเคฐीเคฐ (M/F) เคนूँ । เคคो เค•्เคฏा เคฎैं เคญौเคคिเค• เคชเคฆाเคฐ्เคฅों เค•े เคธंเค˜ाเคค เค•े เคธिเคตा เค”เคฐ เค•ुเค› เคจเคนीं เคนूँ ? เคตेเคฆों เค•ी เค˜ोเคทเคฃा เคนैं — ’เคจเคนीं, เคฎैं เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคฐเคนเคจे เคตाเคฒी เค†เคค्เคฎा เคนूँ , เคฎैं เคถเคฐीเคฐ เคจเคนीं เคนूँ । เคถเคฐीเคฐ เคฎเคฐ เคœाเคเค—ा, เคชเคฐ เคฎैं เคจเคนीं เคฎเคฐूँเค—ा । เคฎैं เค‡เคธ เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนूँ เค”เคฐ เค‡เคธ เคถเคฐीเคฐ เค•ा เคชเคคเคจ เคนोเค—ा, เคคเคฌ เคญी เคฎैं เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคฐเคนूँเค—ा เคนी ।  เคฎेเคฐा เคเค• เค…เคคीเคค เคญी เคนैं ।’ เค†เคค्เคฎा เค•ी เคธृเคท्เคŸि เคจเคนीं เคนुเคˆ เคนैं, เค•्เคฏोเค•ि เคธृเคท्เคŸि เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนैं, เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคฆ्เคฐเคต्เคฏों เค•ा เคธंเค˜ाเคค, เค”เคฐ เค‡เคธ เคธंเค˜ाเคค เค•ा เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เคตिเค˜เคŸเคจ เค…เคตเคถ्เคฏเคฎ्เคญाเคตी เคนैं । เค…เคคเคเคต เคฏเคฆि เค†เคค्เคฎा เค•ा เคธृเคœเคจ เคนुเค†, เคคो เค‰เคธเค•ी เคฎृเคค्เคฏु เคญी เคนोเคจी เคšाเคนिเค । 

            เค•ुเค› เคฒोเค— เคœเคจ्เคฎ เคธे เคนी เคธुเค–ी เคนोเคคे เคนैं เค”เคฐ เคชूเคฐ्เคฃ เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•ा เค†เคจเคจ्เคฆ เคญोเค—เคคे เคนैं, เค‰เคจ्เคนे เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคถเคฐीเคฐ, เค‰เคค्เคธाเคนเคชूเคฐ्เคฃ เคฎเคจ เค”เคฐ เคธเคญी เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคธाเคฎเค—्เคฐिเคฏाँ เคช्เคฐाเคช्เคค เคฐเคนเคคी เคนैं । เคฆूเคธเคฐे เค•ुเค› เคฒोเค— เคœเคจ्เคฎ เคธे เคนी เคฆुःเค–ी เคนोเคคे เคนैं, เค•िเคธी เค•े เคนाเคฅ เคฏा เคชाँเคต เคจเคนीं เคนोเคคे , เคคो เค•ोเคˆ เคฎूเคฐ्เค– เคนोเคคे เคนैं, เค”เคฐ เคฏेเคจ เค•ेเคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐेเคฃ เค…เคชเคจे เคฆुःเค–เคฎเคฏ เคœीเคตเคจ เค•े เคฆिเคจ เค•ाเคŸเคคे เคนैं। เคเคธा เค•्เคฏों ? เคฏเคฆि เคธเคญी เคเค• เคนी เคจ्เคฏाเคฏी เค”เคฐ เคฆเคฏाเคฒु เคˆเคถ्เคตเคฐ เคจे เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เค•िเคฏे เคนों , เคคो เคซिเคฐ เค‰เคธเคจे เคเค• เค•ो เคธुเค–ी เค”เคฐ เคฆुเคธเคฐे เค•ो เคฆुःเค–ी เค•्เคฏों เคฌเคจाเคฏा ? เคˆเคถ्เคตเคฐ เคเคธा เคชเค•्เคทเคชाเคคी เค•्เคฏों เคนैं ? เคซिเคฐ เคเคธा เคฎाเคจเคจे เคธे เคฌाเคค เคจเคนीं เคธुเคงเคฐ เคธเค•เคคी เค•ि เคœो เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคœीเคตเคจเคฆुःเค–ी เคนैं, เคญाเคตी เคœीเคตเคจ เคฎें เคชूเคฐ्เคฃ เคธुเค–ी เคฐเคนेंเค—े । เคจ्เคฏाเคฏी เค”เคฐ เคฆเคฏाเคฒु เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เค‡เคธ เคœीเคตเคจ เคฎें เคญी เคฆुःเค–ी เค•्เคฏों เคฐเคนे ? เคฆूเคธเคฐी เคฌाเคค เคฏเคน เคนैं เค•ि เคธृเคท्เคŸि – เค‰เคค्เคชाเคฆเค• เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคฎाเคจ्เคฏเคคा เคฆेเคจेเคตाเคฒा เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคค เคตैเคทเคฎ्เคฏ เค•ी เค•ोเคˆ เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคจเคนीं เค•เคฐเคคा, เคฌเคฒ्เค•ि เคตเคน เคคो เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคธเคฐ्เคตเคถเค•्เคคिเคฎाเคจ् เคชुเคฐुเคท เค•ा เคจिเคท्เค ुเคฐ เค†เคฆेเคถ เคนी เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐเคคा เคนैं। เค…เคคเคเคต เค‡เคธ เคœเคจ्เคฎ เค•े เคชूเคฐ्เคต เคเคธे เค•ाเคฐเคฃ เคนोเคจे เคนी เคšाเคนिเค, เคœिเคจเค•े เคซเคฒเคธ्เคตเคฐुเคช เคฎเคจुเคท्เคฏ เค‡เคธ เคœเคจ्เคฎ เคฎें เคธुเค–ी เคฏा เคฆुःเค–ी เคนुเค† เค•เคฐเคคे เคนैं । เค”เคฐ เคฏे เค•ाเคฐเคฃ เคนैं, เค‰เคธเค•े เคนी เคชुเคฐ्เคตเคจुเคท्เค िเคค เค•เคฐ्เคฎ 

       เค•्เคฏा เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคถเคฐीเคฐ เค”เคฐ เคฎเคจ เค•ी เคธाเคฐी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เค‰เคค्เคคเคฐाเคงिเค•ाเคฐ เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•्เคทเคฎเคคा เคฆ्เคตाเคฐा เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคी ? เคฏเคนाँ เคœเคก़ (เคถเคฐीเคฐ) เค”เคฐ เคšैเคคเคจ्เคฏ (เคฎเคจ) , เคธเคค्เคคा เค•ी เคฆो เคธเคฎाเคจाเคจ्เคคเคฐ เคฐेเค–ाเคँ เคนैं । เคฏเคฆि เคœเคก़ เค”เคฐ เคœเคก़ เค•े เคธเคฎเคธ्เคค เคฐूเคชाเคจ्เคคเคฐ เคนी, เคœो เค•ुเค› เคฏเคนाँ เคฆिเค– เคฐเคนा เคนै, เคตे เคนी เค‰เคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคธिเคฆ्เคง เคนो เคธเค•เคคे, เคคो เคซ़िเคฐ เค†เคค्เคฎा เค•े เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ो เคฎाเคจเคจे เค•ी เค•ोเคˆ เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนी เคจ เคฐเคน เคœाเคคी । เค•िเคจ्เคคु เคฏเคน เคธिเคฆ्เคง เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เค•ि เคšैเคคเคจ्เคฏ (เคตिเคšाเคฐ) เค•ा เคตिเค•ाเคธ เคœเคก़ เคธे เคนुเค† เคนैं।  เค”เคฐ เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เคฆाเคฐ्เคถเคจिเค• เค…เคฆ्เคตैเคคเคตाเคฆ เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนैं, เคคो เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เค…เคฆ्เคตैเคคเคตाเคฆ เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เคคเคฐ्เค•เคธंเค—เคค เคนैं। เคนเคฎ เค‡เคธ เคฌाเคค เคธे เค‡ंเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคे เค•ि เคถเคฐीเคฐ เค•ुเค› เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ो เค†เคจुเคตंเคถिเค•เคคा เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै ; เค•िเคจ्เคคु เคเคธी เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค•ेเคตเคฒ เคถเคฐीเคฐिเค• เคฐूเคชाเค•ृเคคि เคธे เคนै, เคœिเคธเค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคตिเคถेเคท เคฎเคจ เคเค• เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เค•ाเคฎ เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै ।

           เคเค• เคตिเคถेเคท เคช्เคฐเคตृเคค्เคคिเคตाเคฒी เคœीเคตाเคค्เคฎा ’ เคฏोเค—्เคฏं เคฏोเค—्เคฏेเคจ เคฏुเคœ्เคฏเคคे ’ เค‡เคธ เคจिเคฏเคฎाเคจुเคธाเคฐ เค‰เคธी เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคœเคจ्เคฎ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคคी เคนै, เคœो เค‰เคธ เคธเคนเคœ-เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि ( propensities) เค•े เคช्เคฐเค•เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธเคฌ เคธे เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เค†เคงाเคฐ เคนो। เคฏเคน เคตिเคœ्เคžाเคจ-เคธंเค—เคค เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เคตिเคœ्เคžाเคจ เคนเคฐ เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เค†เคฆเคค เคธे เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคा เคนै, เค”เคฐ เค†เคฆเคค เค†เคตृเคค्เคคिเคฏों เคธे เคฌเคจเคคी เคนै- เคฏाเคจि เคเค• เคนी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เคฌाเคฐ เคฌाเคฐ เค•เคฐเคจे เคธे เคฌเคจเคคी เคนैं । เค…เคคเคเคต เคจเคตเคœाเคค เคช्เคฐाเคฃी เค•ी เคจैเคธเคฐ्เค—िเค• เค†เคฆเคคों เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เค•े เคฒिเค เค†เคตृเคค्เคคिเคฏाँ-เคฌाเคฐเคฎ्เคฌाเคฐเคคा (Frequencies-เคฌाเคฐ เคฌाเคฐ เคเค• เคนी เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เค•ी เค†เคฆเคค เคนी propensities- เคธเคนเคœ เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เคฌเคจ เคœाเคคी เคนै) เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนो เคœाเคคी เคนै । เค”เคฐ เคšूँเค•ि เคตे เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เคœीเคตเคจ เคฎें เคช्เคฐाเคช्เคค เคจเคนीं เคนोเคคी, เค…เคคः เคตे เคชिเค›เคฒे เคœीเคตเคจों เคธे เคนी เค†เคฏी เคนोंเค—ी ।

             เคเค• เค”เคฐ เคฆृเคท्เคŸिเค•ोเคฃ เคนैं । เคฏे เคธเคญी เคฌाเคคें เคฏเคฆि เคธ्เคตเคฏंเคธिเคฆ्เคง (self-evident-เคฌिเคจा เคช्เคฐเคฎाเคฃ เค•े เคธिเคฆ्เคง)  เคญी เคฎाเคจ เคฒें , เคคो เคฎैं เค…เคชเคจे เคชूเคฐ्เคต เคœเคจ्เคฎ (previous life) เค•ी เค•ोเคˆ เคฌाเคค เคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•्เคฏों เคจเคนीं เคฐเค– เคชाเคคा ? เค‡เคธเค•ा เคธเคฎाเคงाเคจ เคธเคฐเคฒ เคนैं । เคฎैं เค…เคญी เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคฌोเคฒ เคฐเคนा เคนूँ । เคตเคน เคฎेเคฐी เคฎाเคคृ เคญाเคทा เคจเคนीं เคนैं । เคตเคธ्เคคुเคคः เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เคฎेเคฐी เคฎाเคคृเคญाเคทा เค•ा เค•ोเคˆ เคญी เคถเคฌ्เคฆ เคฎेเคฐे เคšिเคค्เคค เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคจเคนीं เคนैं , เคชเคฐ เค‰เคจ เคถเคฌ्เคฆों เค•ो เคธाเคฎเคจे เคฒाเคจे เค•ा เคฅोเคก़ा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•เคฐเคคे เคนी เคตे เคฎเคจ เคฎें เค‰เคฎเคก़ เค†เคคे เคนैं । เค‡เคธเคธे เคฏเคนी เคธिเคฆ्เคง เคนोเคคा เคนै เค•ि เคšेเคคเคจा (consciousness)  เคฎाเคจเคธเคธाเค—เคฐ เค•ी เคŠเคชเคฐी เคธเคคเคน เคฎाเคค्เคฐ เคนैं เค”เคฐ เคญीเคคเคฐ, เค‰เคธเค•ी เค—เคนเคฐाเคˆ เคฎें, เคนเคฎाเคฐी เคธเคฎเคธ्เคค เค…เคจुเคญเคตเคฐाเคถि เคธंเคšिเคค เคนैं । เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค”เคฐ เค‰เคฆ्เคฏเคฎ เค•िเคœिเค, เคตे เคธเคฌ เคŠเคชเคฐ เค‰เค  เค†เคँเค—े । เค”เคฐ เค†เคช เค…เคชเคจे เคชूเคฐ्เคต เคœเคจ्เคฎों เค•ा เคญी เคœ्เคžाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•ेंเค—े ।  (เคฌเคคเค• เค•ा เคฌเคš्เคšा เคœเคจ्เคฎ เคฒेเคคे เคนी เคชाเคจी เคฎें เคคैเคฐเคจे เค•ैเคธे เคฒเค—เคคा เคนै ?)   เคฏเคน เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคเคตं เคช्เคฐเคฎाเคฃिเคค (provable) เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคนै। เคธเคค्เคฏเคธाเคงเคจ เคนी เค•िเคธी เคชเคฐिเค•เคฒ्เคชเคจा เค•ा เคชूเคฐ्เคฃ เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคนोเคคा เคนैं , เค”เคฐ เค‹เคทिเค—เคฃ เคฏเคนाँ เคธเคฎเคธ्เคค เคธंเคธाเคฐ เค•ो เคเค• เคšुเคจौเคคी เคฆे เคฐเคนे เคนैं । เคนเคฎเคจे เค‰เคธ เคฐเคนเคธ्เคฏ เค•ा (เค…เคท्เคŸांเค—-เคฏोเค— เค•ा) เคชเคคा เคฒเค—ा เคฒिเคฏा เคนैं , เคœिเคธเคธे เคธ्เคฎृเคคिเคธाเค—เคฐ เค•ी เค—เคฎ्เคญीเคฐเคคเคฎ เค—เคนเคฐाเคˆ เคคเค•- (เคœाเค—्เคฐเคค,เคธ्เคตเคช्เคจ, เคธुเคทुเคช्เคคि เคธे เคชเคฐे -เคคुเคฐीเคฏ เค…เคตเคธ्เคฅा, เค…เคคिเคšेเคคเคจ เคคเค• เคฏा เคตिเคตेเค•-เค–्เคฏाเคคि เคคเค•)  เคฎเคจ्เคฅเคจ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนैं — เค‰เคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•ीเคœिเค เค”เคฐ เค†เคช เค…เคชเคจे เคชूเคฐ्เคต เคœเคจ्เคฎों เค•ा เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคธंเคธ्เคฎृเคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेंเค—े

            เค…เคคเคเคต เคนिเคจ्เคฆू เค•ा เคฏเคน เคตिเคถ्เคตाเคธ เคนैं เค•ि เคตเคน เคถเคฐीเคฐ เคจเคนीं เค†เคค्เคฎा เคนैं । ’ เค‰เคธเค•ो เคถเคธ्เคค्เคฐ เค•ाเคŸ เคจเคนीं เคธเค•เคคे, เค…เค—्เคจि เคฆเค—्เคง เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคी, เคœเคฒ เคญीเค—ो เคจเคนीं เคธเค•เคคा เค”เคฐ เคตाเคฏु เคธुเค–ा เคจเคนी เคธเค•เคคी । ’ เค—ीเคคा เฅจ/เฅจเฅฉ เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•ी เคฏเคน เคงाเคฐเคฃा เคนैं เค•ि เค†เคค्เคฎा เคเค• เคเคธा เคตृเคค्เคค เคนैं เคœिเคธเค•ी เค•ोเคˆ เคชเคฐिเคงि เคจเคนीं เคนैं, เค•िเคจ्เคคु เคœिเคธเค•ा เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เคถเคฐीเคฐ เคฎें เค…เคตเคธ्เคฅिเคค เคนैं; เค”เคฐ เคฎृเคค्เคฏु เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนैं, เค‡เคธ เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เค•ा เคเค• เคถเคฐीเคฐ เคธे เคฆूเคธเคฐे เคถเคฐीเคฐ เคฎें เคธ्เคฅाเคจाเคจ्เคคเคฐिเคค เคนो เคœाเคจा । เคฏเคน เค†เคค्เคฎा เคœเคก़ เค•ी เค‰เคชाเคงिเคฏों เคธे เคฌเคฆ्เคง เคจเคนीं เคนैं । เคตเคน เคธ्เคตเคฐूเคชเคคः เคจिเคค्เคฏ-เคถुเคฆ्เคง-เคฌुเคฆ्เคง-เคฎुเค•्เคคเคธ्เคตเคญाเคต เคนैं । เคชเคฐเคจ्เคคु เค•िเคธी เค•ाเคฐเคฃ เคธे (เคฎोเคนเคจिเคฆ्เคฐा เค”เคฐ เคคीเคจों เคเคทเคฃाเค“ं เค•ी เค†เคธเค•्เคคि เคธे ?) เคตเคน เค…เคชเคจे เค•ो เคœเคก़ เคธे เคฌँเคงी เคนुเคˆ เคชाเคคी เคนैं , เค”เคฐ เค…เคชเคจे เค•ो เคœเคก़ เคนी เคธเคฎเคเคคी เคนैं ।....... เค…เคคเคเคต เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เค†เคค्เคฎा เค…เคจाเคฆि เค”เคฐ เค…เคฎเคฐ เคนैं, เคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เค…เคจเคจ्เคค เคนैं, เค”เคฐ เคฎृเคค्เคฏु เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนैं — เคเค• เคถเคฐीเคฐ เคธे เคฆूเคธเคฐे เคถเคฐीเคฐ เคฎें เค•ेเคตเคฒ เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ-เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจ । เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค…เคตเคธ्เคฅा เคนเคฎाเคฐे เคชूเคฐ्เคต เคœเคจ्เคฎ เคฎें เค…เคจुเคท्เค िเคค เค•เคฐ्เคฎों เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคถ्เคšिเคค เคนोเคคी เคนैं เค”เคฐ เคญเคตिเคท्เคฏ, เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค•เคฐ्เคฎों เคฆ्เคตाเคฐा । เคœीเคตाเคค्เคฎा (เค†เคค्เคฎा-เคฎिเคฅ्เคฏा เค…เคนं) เคœเคจ्เคฎ เค”เคฐ เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคšเค•्เคฐ เคฎें เคฒเค—ाเคคाเคฐ เค˜ूเคฎเคคी เคนुเคˆ เค•เคญी เคŠเคชเคฐ เคตिเค•ाเคธ เค•เคฐเคคी เคนैं, เค•เคญी เคช्เคฐเคค्เคฏाเค—เคฎเคจ เค•เคฐเคคी เคนैं ।

             เคชเคฐ เคฏเคนाँ เคเค• เคฆूเคธเคฐा เคช्เคฐเคถ्เคจ เค‰เค เคคा เคนैं — เค•्เคฏा เคฎเคจुเคท्เคฏ เคช्เคฐเคšเคฃ्เคก เคคूเคซाเคจ เคฎें เค—्เคฐเคธ्เคค เคตเคน เค›ोเคŸी เคธी เคจौเค•ा เคนैं , เคœो เคเค• เค•्เคทเคฃ เค•िเคธी เคตेเค—เคตाเคจ เคคเคฐंเค— เค•े เคซेเคจिเคฒ เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เคšเคข़ เคœाเคคी เคนैं เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐे เค•्เคทเคฃ เคญเคฏाเคจเค• เค—เคฐ्เคค เคฎें เคจीเคšे เคขเค•ेเคฒ เคฆी เคœाเคคी เคนैं ?  เค…เคชเคจे เคถुเคญ เค”เคฐ เค…เคถुเคญ เค•เคฐ्เคฎों เค•ी เคฆเคฏा เคชเคฐ เค•ेเคตเคฒ เค‡เคงเคฐ-เค‰เคงเคฐ เคญเคŸเค•เคคी เคซिเคฐเคคी เคนैं  ? เค•्เคฏा เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ाเคฐ्เคฏ-เค•ाเคฐเคฃ (cause and effect ) เค•ी เคธเคคเคคเคช्เคฐเคตाเคนी, เคจिเคฐ्เคฎเคฎ, เคญीเคทเคฃ เคคเคฅा เค—เคฐ्เคœเคจเคถीเคฒ เคงाเคฐा เคฎें เคชเคก़ा เคนुเค† เค…เคถเค•्เคค, เค…เคธเคนाเคฏ เคญเค—्เคจ เคชोเคค เคนै? เค•्เคฏा เคตเคน เค‰เคธ เค•ाเคฐเคฃเคคा เค•े เคšเค•्เคฐ (the wheel of causality) เค•े เคจीเคšे เคชเคก़ा เคนुเค† เคเค• เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคชเคคंเค—ा (tiny moth) เคนै,  เคœो เคตिเคงเคตा เค•े เค†ँเคธुเค“ं เคคเคฅा เค…เคจाเคฅ เคฌाเคฒเค• เค•ी เค†เคนों เค•ी เคคเคจिเค• เคญी เคชเคฐเคตाเคน เคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค, เค…เคชเคจे เคฎाเคฐ्เค— เคฎें เค†เคจेเคตाเคฒी เคธเคญी เคตเคธ्เคคुเค“ं เค•ो เค•ुเคšเคฒ เคกाเคฒเคคा เคนैं ? เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคตिเคšाเคฐ เคธे เค…เคจ्เคคःเค•เคฐเคฃ เค•ाँเคช เค‰เค เคคा เคนैं , เคชเคฐ เคฏเคนी เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคจिเคฏเคฎ เคนैं । เคคो เคซिเคฐ เค•्เคฏा เค•ोเคˆ เค†เคถा เคนी เคจเคนीं เคนैं ? เค•्เคฏा เค‡เคธเคธे เคฌเคšเคจे เค•ा เค•ोเคˆ เคฎाเคฐ्เค— เคจเคนीं เคนैं ? 

        — เคฏเคนी เค•เคฐुเคฃ เคชुเค•ाเคฐ เคจिเคฐाเคถाเคตिเคน्เคตเคฒ เคนृเคฆเคฏ เค•े เค…เคจ्เคคเคธ्เคคเคฒ เคธे เค‰เคชเคฐ เค‰เค ी เค”เคฐ เค‰เคธ เค•เคฐुเคฃाเคฎเคฏ (Compassionate One) เค•े เคธिंเคนाเคธเคจ เคคเค• เคœा เคชเคนुँเคšी । เคตเคนाँ เคธे เค†เคถा เคคเคฅा เคธाเคจ्เคค्เคตเคจा เค•ी เคตाเคฃी เคจिเค•เคฒी เค”เคฐ เค‰เคธเคจे เคเค• เคตैเคฆिเค• เค‹เคทि เค•ो เค…เคจ्เคคःเคธ्เคซूเคฐ्เคคि (inspiration- เคถाเคจเคฆाเคฐ เคตिเคšाเคฐ ) เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•ी,เค”เคฐ เค‰เคธเคจे เคธंเคธाเคฐ เค•े เคธाเคฎเคจे เค–เคก़े เคนोเค•เคฐ เคคूเคฐ्เคฏเคธ्เคตเคฐ เคฎें เค‡เคธ เค†เคจเคจ्เคฆ-เคธเคจ्เคฆेเคถ  เค•ी เค˜ोเคทเคฃा เค•ी -  "เคถृเคฃ्เคตเคจ्เคคु เคตिเคถ्เคตे เค…เคฎृเคคเคธ्เคฏ เคชुเคค्เคฐाः"-’ เคนे เค…เคฎृเคค เค•े เคชुเคค्เคฐों ! เคธुเคจो ! เคนे เคฆिเคต्เคฏเคงाเคฎเคตाเคธी เคฆेเคตเค—เคฃ !! เคนे เคฎोเค•्เคทเคฎाเคฐ्เค— เค•े เคชाเคฒเคจ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒे เคฎเคจुเคท्เคฏो ! เคคुเคฎ เคธเคฌ เคฒोเค— เคธुเคจो ! เคฎैंเคจे เค‰เคธ เค…เคจाเคฆि, เคชुเคฐाเคคเคจ เคชुเคฐुเคท เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคนैं, เคœो เคธเคฎเคธ्เคค เค…เคœ्เคžाเคจ-เค…เคจ्เคงเค•ाเคฐ เค”เคฐ เคฎाเคฏा เคธे เคชเคฐे เคนै । เค•ेเคตเคฒ เค‰เคธ เคชुเคฐुเคท เค•ो เคœाเคจเค•เคฐ (เค…เคตเคคाเคฐเคตเคฐिเคท्เค  เค ाเค•ुเคฐ เคฆेเคต เค•े เคจाเคฎ เค•ो เคœाเคจเค•เคฐ)  เคนी เคคुเคฎ เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคšเค•्เคฐ เคธे เค›ूเคŸ เคธเค•เคคे เคนो । เคฆूเคธเคฐा เค•ोเคˆ เคชเคฅ เคจเคนीं ।’ — (เคถ्เคตेเคคाเคถ्เคตเคคเคฐोเคชเคจिเคทเคฆ् ॥ เฅจ.เฅซ, เฅฉ-เฅฎ) ॥ 

       ’เค…เคฎृเคค เค•े เคชुเคค्เคฐो ’ — เค•ैเคธा เคฎเคงुเคฐ เค”เคฐ เค†เคถाเคœเคจเค• เคธเคฎ्เคฌोเคงเคจ เคนैं เคฏเคน ! เคฌเคจ्เคงुเค“ ! เค‡เคธी เคฎเคงुเคฐ เคจाเคฎ – เค…เคฎृเคค เค•े เค…เคงिเค•ाเคฐी เคธे – เค†เคชเค•ो เคธเคฎ्เคฌोเคงिเคค เค•เคฐूँ, เค†เคช เค‡เคธเค•ी เค†เคœ्เคžा เคฎुเคे เคฆे । เคจिเคถ्เคšเคฏ เคนी เคนिเคจ्เคฆू เค†เคชเค•ो เคชाเคชी เค•เคนเคจा เค…เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนैं । เค†เคช เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ी เคธเคจ्เคคाเคจ เคนैं , เค…เคฎเคฐ เค†เคจเคจ्เคฆ เค•े เคญाเค—ी เคนैं, เคชเคตिเคค्เคฐ เค”เคฐ เคชूเคฐ्เคฃ เค†เคค्เคฎा เคนैं, เค†เคช เค‡เคธ เคฎเคฐ्เคค्เคฏเคญूเคฎि เคชเคฐ เคฆेเคตเคคा เคนैं । เค†เคช เคญเคฒा เคชाเคชी ? เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคชाเคชी เค•เคนเคจा เคนी เคชाเคช เคนै, เคตเคน เคฎाเคจเคต เคธ्เคตเคฐूเคช เคชเคฐ เค˜ोเคฐ เคฒांเค›เคจ เคนैं । เค†เคช เค‰เค ें ! เคนे เคธिंเคนो ! เค†เคँ , เค”เคฐ เค‡เคธ เคฎिเคฅ्เคฏा เคญ्เคฐเคฎ เค•ो เคเคŸเค• เค•เคฐ เคฆूเคฐ เคซेเค• เคฆें เค•ी เค†เคช เคญेंเคก़ เคนैं । เค†เคช เคนैं เค†เคค्เคฎा เค…เคฎเคฐ, เค†เคค्เคฎा เคฎुเค•्เคค, เค†เคจเคจ्เคฆเคฎเคฏ เค”เคฐ เคจिเคค्เคฏ ! เค†เคช เคœเคก़ เคจเคนीं เคนैं , เค†เคช เคถเคฐीเคฐ เคจเคนीं เคนैं; เคœเคก़ เคคो เค†เคชเค•ा เคฆाเคธ เคนैं , เคจ เค•ि เค†เคช เคนैं เคœเคก़ เค•े เคฆाเคธ 

            เค…เคคः เคตेเคฆ เคเคธी เค˜ोเคทเคฃा เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เค•ि เคฏเคน เคธृเคท्เคŸि – เคต्เคฏाเคชाเคฐ เค•เคคिเคชเคฏ เคจिเคฐ्เคฎเคฎ เคตिเคงाเคจों เค•ा เคธเค˜ाเคค เคนैं , เค”เคฐ เคจ เคฏเคน เค•ि เคตเคน เค•ाเคฐ्เคฏ-เค•ाเคฐเคฃ เค•ी เค…เคจเคจ्เคค เค•ाเคฐा เคนैं ; เคตเคฐเคจ् เคตे เคฏเคน เค˜ोเคทिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เค‡เคจ เคธเคฌ เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคจिเคฏเคฎों เค•े เคฎूเคฒ เคจें , เคœเคก़เคคเคค्เคค्เคต (matter) เค”เคฐ เคถเค•्เคคि (Energy) เค•े เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค…เคฃु-เคชเคฐเคฎाเคฃु เคฎें เค“เคคเคช्เคฐोเคค เคตเคนी เคเค• เคฌ्เคฐเคน्เคฎ (เคฎाँ เคœเค—เคฆเคฎ्เคฌा) เคตिเคฐाเคœเคฎाเคจ เคนैं เคœिเคธเค•े เคญเคฏ เคธे เคธूเคฐ्เคฏ เคคเคชเคคा เคนै - 'เคญเคฏाเคค्เคคเคชเคคि เคธूเคฐ्เคฏः।’ เคœिเคธเค•े เค†เคฆेเคถ เคธे เคตाเคฏु เคšเคฒเคคी เคนैं, เค…เค—्เคจि เคฆเคนเค•เคคी เคนैं, เคฌाเคฆเคฒ เคฌเคฐเคธเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฎृเคค्เคฏु เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เคจाเคšเคคी เคนैं। ’ — (เค•เค ोเคชเคจिเคทเคฆ् ॥เฅจ.เฅฉ.เฅฉ॥) 

            เค”เคฐ เค‰เคธ เคชुเคฐुเคท เค•ा เคธ्เคตเคฐूเคช เค•्เคฏा เคนैं ? เคตเคน เคธเคฐ्เคตเคค्เคฐ เคนैं, เคถुเคฆ्เคง, เคจिเคฐाเค•ाเคฐ, เคธเคฐ्เคตเคถเค•्เคคिเคฎाเคจ् เคนैं, เคธเคฌ เคชเคฐ เค‰เคธเค•ी เคชूเคฐ्เคฃ เคฆเคฏा เคนैं । ’เคคू เคนเคฎाเคฐा เคชिเคคा เคนैं, เคคू เคนเคฎाเคฐी เคฎाเคคा เคนैं, เคคू เคนเคฎाเคฐा เคชเคฐเคฎ เคช्เคฐेเคฎाเคธ्เคชเคฆ เคธเค–ा เคนैं, เคคू เคนी เคธเคญी เคถเค•्เคคिเคฏों เค•ा เคฎूเคฒ เคนैं; เคนเคฎैं เคถเค•्เคคि เคฆे । เคคू เคนी เค‡เคจ เค…เค–िเคฒ เคญुเคตเคจों เค•ा เคญाเคฐ เคตเคนเคจ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒा เคนैं; เคคू เคฎुเคे เค‡เคธ เคœीเคตเคจ เค•े เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคญाเคฐ เค•ो เคตเคนเคจ เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเคคा เคฆे ।’ เคตैเคฆिเค• เค‹เคทिเคฏों เคจे เคฏเคนी เค—ाเคฏा เคนैं ।  เคนเคฎ เค‰เคธเค•ी เคชूเคœा เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•เคฐें ? เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा ।’ เคเคนिเค• เคคเคฅा เคชाเคฐเคค्เคฐिเค• เคธเคฎเคธ्เคค เคช्เคฐिเคฏ เคตเคธ्เคคुเค“ं เคธे เคญी เค…เคงिเค• เคช्เคฐिเคฏ เคœाเคจเค•เคฐ เค‰เคธ เคชเคฐเคฎ เคช्เคฐेเคฎाเคธ्เคชเคฆ เค•ी เคชूเคœा เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเค ।’  เคตेเคฆ เคนเคฎें เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคธเคฎ्เคตเคจ्เคง เคฎें เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคถिเค•्เคทा เคฆेเคคे เคนैं । 

     เค…เคฌ เคฆेเค–ें เค•ि เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เคจे, เคœिเคจ्เคนें เคนिเคจ्เคฆू เคฒोเค— เคชृเคฅ्เคตी เคชเคฐ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคชूเคฐ्เคฃाเคตเคคाเคฐ เคฎाเคจเคคे เคนैं , เค‡เคธ เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคธिเคฆ्เคงांเคค เค•ा เคชूเคฐ्เคฃ เคตिเค•ाเคธ เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคนैं เค”เคฐ เคนเคฎें เค•्เคฏा เค‰เคชเคฆेเคถ เคฆिเคฏा เคนैं । เค‰เคจ्เคนोेंเคจे เค•เคนा เคนैं เค•ि เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เค‡เคธ เคธंเคธाเคฐ เคฎें เคชเคฆ्เคฎเคชเคค्เคฐ เค•ी เคคเคฐเคน เคฐเคนเคจा เคšाเคนिเค । เคชเคฆ्เคฎเคชเคค्เคฐ เคœैเคธे เคชाเคจी เคฎें เคฐเคนเค•เคฐ เคญी เค‰เคธเคธे เคจเคนीं เคญीเค—เคคा, เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคญी เคธंเคธाเคฐ เคฎें เคฐเคนเคจा เคšाเคนिเค — เค‰เคธเค•ा เคนृเคฆเคฏ เคˆเคถ्เคตเคฐ เคฎें เคฒเค—ा เคฐเคนे เค”เคฐ เคนाเคฅ เค•เคฐ्เคฎ เคฎें เคฒเค—ें เคฐเคนें । 

    เค‡เคนเคฒोเค• เคฏा เคชเคฐเคฒोเค• เคฎें เคชुเคฐเคธ्เค•ाเคฐ เค•ी เคช्เคฐเคค्เคฏाเคถा (expectation of reward- เค†เคฐ्เคค , เค…เคฐ्เคฅाเคฐ्เคฅी , เคœिเคœ्เคžाเคธु เค”เคฐ เคœ्เคžाเคจी ) เคธे เคˆเคถ्เคตเคฐ เคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคจा เคฌुเคฐी เคฌाเคค เคจเคนीं, เคชเคฐ เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคฒिเค เคนी เคˆเคถ्เคตเคฐ เคธे เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคจा (เคจिःเคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เคช्เคฐेเคฎ เค•เคฐเคจा) เคธเคฌ เคธे เค…เคš्เค›ा เคนैं , เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคจिเค•เคŸ เคฏเคนी เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจ เค•เคฐเคจी เค‰เคšिเคค เคนैं, "เคนे เคญเค—เคตเคจ्,  เคฎुเคे เคจ เคคो เคธเคฎ्เคชเคค्เคคि เคšाเคนीเค,เคจ เคธเคจ्เคคเคคि, เคจ เคตिเคฆ्เคฏा (เค•ाเคฎिเคจी-เค•ांเคšเคจ, เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคงि)।  เคฏเคฆि เคคो เคธเคนเคธ्เคฐों เคฌाเคฐ เคœเคจ्เคฎ-เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคคเค•्เคฐ เคฎें เคชเคกूँเค—ा; เคชเคฐ เคนे เคช्เคฐเคญो, เค•ेเคตเคฒ เค‡เคคเคจा เคนी เคฆे เค•ि เคฎैं เคซเคฒ เค•ी เค†เคถा เค›ाเคก़เค•เคฐ เคคेเคฐी เคญเค•्เคคि เค•เคฐूँ, เค•ेเคตเคฒ เคช्เคฐेเคฎ เค•े เคฒिเค เคนी เคคुเค เคชเคฐ เคฎेเคฐा เคจिःเคธ्เคตाเคฐ्เคฅ เคช्เคฐेเคฎ เคนो ।’ — เคถिเค•्เคทाเคท्เคŸเค• ॥เฅช॥ 

           เคตेเคฆ เค•เคนเคคे เคนैं เค•ि เค†เคค्เคฎा เคฆिเคต्เคฏเคธ्เคตเคฐूเคช เคนैं, เคตเคน เค•ेเคตเคฒ เคชंเคšเคญूเคคों เค•े เคฌเคจ्เคงเคจ เคฎें เคฌँเคง เค—เคฏी เคนैं เค”เคฐ เค‰เคจ เคฌเคจ्เคงเคจों เค•े เคŸूเคŸเคจे เคชเคฐ เคตเคน เค…เคชเคจे เคชूเคฐ्เคฃเคค्เคต เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेเค—ीं । เค‡เคธ เค…เคตเคธ्เคฅा เค•ा เคจाเคฎ เคฎुเค•्เคคि เคนैं, เคœिเคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนैं เคธ्เคตाเคงीเคจเคคा — เค…เคชूเคฐ्เคฃเคคा เค•े เคฌเคจ्เคงเคจ เคธे เค›ुเคŸเค•ाเคฐा , เคœเคจ्เคฎ-เคฎृเคค्เคฏु เคธे เค›ुเคŸเค•ाเคฐा । เค”เคฐ เคฏเคน เคฌเคจ्เคงเคจ เค•ेเคตเคฒ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ी เคฆเคฏा เคธे เคนी เคŸूเคŸ เคธเค•เคคा เคนैं เค”เคฐ เคตเคน เคฆเคฏा เคชเคตिเคค्เคฐ เคฒोเค—ों เค•ो เคนी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคी เคนैं । เค…เคคเคเคต เคชเคตिเคค्เคฐเคคा (เคฎเคจुเคท्เคฏ-เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค”เคฐ เคšเคฐिเคค्เคฐ-เคจिเคฐ्เคฎाเคฃเค•ाเคฐी เคถिเค•्เคทा) เคนी เค‰เคธเค•े เค…เคจुเค—्เคฐเคน เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•ा เค‰เคชाเคฏ เคนैं। เค‰เคธเค•ी เคฆเคฏा เค•िเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคी เคนैं? เคตเคน เคชเคตिเคค्เคฐ เคนृเคฆเคฏ เคฎें เค…เคชเคจे เค•ो เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนैं । เคชเคตिเคค्เคฐ เค”เคฐ เคจिเคฐ्เคฎเคฒ เคฎเคจुเคท्เคฏ [เคšเคฐिเคค्เคฐเคตाเคจ เคฎเคจुเคท्เคฏ] เค‡เคธी เคœीเคตเคจ เคฎें เคˆเคถ्เคตเคฐ เคฆเคฐ्เคถเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เค•ृเคคाเคฐ्เคฅ เคนो เคœाเคคा เคนैं । 

เฅ เคญिเคฆ्เคฏเคคे เคนृเคฆเคฏเค—्เคฐเคจ्เคฅिเคถ्เค›िเคฆ्เคฏเคจ्เคคे เคธเคฐ्เคตเคธंเคถเคฏाः।

เค•्เคทीเคฏเคจ्เคคे  เคšाเคธ्เคฏ เค•เคฐ्เคฎाเคฃि เคคเคธ्เคฎिเคจ् เคฆृเคท्เคŸे เคชเคฐाเคตเคฐे॥

เคชเคฐाเคค्เคชเคฐ เคชเคฐเคฌ्เคฐเคน्เคฎ เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฒेเคจे เคชเคฐ, เคงीเคฐ เคชुเคฐूเคท เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœीเคตाเคค्เคฎा เค•े เคนृเคฆเคฏ เค•ी เค—्เคฐเคจ्เคฅि เค–ुเคฒ เคœाเคคी เคนै, เคธाเคฐे เคธเคจ्เคฆेเคน เคฆूเคฐ เคนो เคœाเคคे เคนैं। เคธाเคฅ เคนी เค•เคฐ्เคฎों เค•ा เคญी เค•्เคทเคฏ เคนो เคœाเคคा เคนै। (เคฎुเคฃ्เคกเค•ो-เคชเคจिเคทเคฆ् ॥เฅจ.เฅจ.เฅฎ॥ เคคเคฌ เคตเคน เค•ाเคฐ्เคฏ-เค•ाเคฐเคฃ เค•े เคญเคฏाเคตเคน เคจिเคฏเคฎ เค•े เคนाเคฅ เค–िเคฒौเคจा เคจเคนीं เคฐเคน เคœाเคคा । เคฏเคนी เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคฎूเคฒเคญूเคค เคธिเคฆ्เคงांเคค เคนैं — เคฏเคนी เค‰เคธเค•ा เค…เคค्เคฏंเคค เคฎाเคฐ्เคฎिเค• เคญाเคต เคนैं । เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ (เค…เคตเคคाเคฐ เคตเคฐिเคท्เค  เค•ी เคญเค•्เคคि เค•เคฐเคจे เค•ा) เค•ा เคธเคฌเคธेเคฌเคก़ा เคฒाเคญ เคนै เค•ि เค‡เคธเคฎें เค—्เคฐंเคฅिเคฏाँ เคŸूเคŸเคคी เคนैं, เค—ाँเค ें เคŸूเคŸเคคी เคนैं। เคงเคฐ्เคฎ เคฏा เคฎाเคจเคต เค•ी เค—्เคฐंเคฅिเคฏों เค•ा เคตिเคฎोเคšเคจ เค•เคฐเคคा เคนै, เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•े เค—्เคฐเคจ्เคฅ เค•ा เคตिเคฎोเคšเคจ เค•เคฐเคคा เคนै। เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เค•เคนเคคा เคนै เค•ि, เคญเค•्เคคि เค•े เคฎाเคฐ्เค— เคชเคฐ เคšเคฒोเค—े เคคो เค—ाँเค ें เคŸूเคŸ เคœाเคँเค—ी เค—्เคฐंเคฅिเคฏाँ เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคœाเคँเค—ी । เคธंเคถเคฏ เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคœाเคเค—ा। เค•เคฐ्เคฎ เค•เคฐเคคे เค•เคฐเคคे, เค†เคช, เคจैเคท्เคฏเค•เคฐ्เคฎ เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें, เคชเคนुँเคš เคœाเคँเค—े, เคœो เคงเคฐ्เคฎ เค•ी, เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เค•ी, เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เค…เคตเคธ्เคฅा เคนै।

          เคนिเคจ्เคฆू เคถเคฌ्เคฆों เค”เคฐ เคธिเคฆ्เคงांเคคों เค•े เคœाเคฒ เคฎें เคœीเคจा เคจเคนीं เคšाเคนเคคा । เคฏเคฆि เค‡เคจ เคธाเคงाเคฐเคฃ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ-เคธंเคตेเคฆ्เคฏ เคตिเคทเคฏों เค•े เคชเคฐे เค”เคฐ เคญी เค•ोเคˆ (เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाเคคीเคค) เคธเคค्เคคा เคนै, เคคो เคตเคน เค‰เคจเค•ा เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคा เคนैं । เคฏเคฆि เค‰เคธเคฎें เค•ोเคˆ เค†เคค्เคฎा เคนैं , เคœो เคœเคก़ เคตเคธ्เคคु เคจเคนीं เคนैं, เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เคฆเคฏाเคฎเคฏ เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชी เคตिเคถ्เคตाเคค्เคฎा เคนैं , เคคो เคตเคน เค‰เคธเค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•เคฐेเค—ा । เคตเคน เค‰เคธे เค…เคตเคถ्เคฏ เคฆेเค–ेเค—ा เค”เคฐ เคฎाเคค्เคฐ เค‰เคธी เคธे เคธเคฎเคธ्เคค เคถंเค•ाเคँ เคฆूเคฐ เคนोंเค—ी ।เค…เคคः เคนिเคจ्เคฆू เค‹เคทि เค†เคค्เคฎा เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें, เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคฏเคนी เคธเคฐ्เคตोเคค्เคคเคฎ เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคฆेเคคा เคนैं : 'เคฎैंเคจे เค†เคค्เคฎा เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•िเคฏा เคนैं; เคฎैंเคจे เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•िเคฏा เคนैं ।’ เค”เคฐ เคฏเคนी เคชूเคฐ्เคฃเคค्เคต เค•ी เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคถเคฐ्เคค เคนैं । เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคฎเคค-เคฎเคคाเคจ्เคคเคฐों เคฏा เคธिเคฆ्เคงांเคคों เคชเคฐ เคตिเคถ्เคตाเคธ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธंเค˜เคฐ्เคท เค”เคฐ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคฎें เคจिเคนिเคค เคจเคนीं เคนैं, เคตเคฐเคจ् เคตเคน เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เคนैं, เคตเคน เค•ेเคตเคฒ เคตिเคถ्เคตाเคธ เค•เคฐ เคฒेเคจा เคจเคนीं เคนै, เคตเคน เคนोเคจा เค”เคฐ เคฌเคจเคจा เคนैं ।  เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนिเคจ्เคฆूเค“ं เค•ी เคธाเคฐी เคธाเคงเคจाเคช्เคฐเคฃाเคฒी เค•ा เคฒเค•्เคท्เคฏ เคนैं — เคธเคคเคค เค…เคง्เคฏเคตเคธाเคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เคชू्เคฐ्เคฃ เคฌเคจ เคœाเคจा, เคฆिเคต्เคฏ เคฌเคจ เคœाเคจा, เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•เคฐ เคฒेเคจा เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคตिเคฆ เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคตैเคญเคตเคคि -เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เค•ो เคœाเคจเค•เคฐ เคตเคนी เคฌเคจ เคœाเคจा।  เค‰เคธ เคธ्เคตเคฐ्เค—เคธ्เคฅ เคชिเคคा เค•े เคธเคฎाเคจ เคชूเคฐ्เคฃ (เคจिःเคธ्เคตाเคฐ्เคฅเคชเคฐ = เคˆเคถ्เคตเคฐ) เคนो เคœाเคจा — เคนिเคจ्เคฆूเค“ं เค•ा เคงเคฐ्เคฎ เคนैं । 

                เค”เคฐ เคœเคฌ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคชूเคฐ्เคฃเคค्เคต เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนैं, เคคเคฌ เค•्เคฏा เคนोเคคा เคนैं ? เคคเคต เคตเคน เค…เคธीเคฎ เคชเคฐเคฎाเคจเคจ्เคฆ เค•ा เคœीเคตเคจ เคต्เคฏเคคीเคค เค•เคฐเคคा เคนैं। เคญाเคฐเคค เค•े เคตिเคตिเคง เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏों เค•ा เคฏเคน เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคงเคฐ्เคฎ เคนैं ।  เคชเคฐเคจ्เคคु เคชूเคฐ्เคฃ เคจिเคฐเคชेเค•्เคท เคนोเคคा เคนैं, เค”เคฐ เคจिเคฐเคชेเค•्เคท เคฆो เคฏा เคคीเคจ เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคा । เค‰เคธเคฎें เค•ोเคˆ เค—ुเคฃ เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคा, เคตเคน เคต्เคฏเค•्เคคि เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคा । เค…เคคः เคœเคฌ เค†เคค्เคฎा เคชूเคฐ्เคฃ เค”เคฐ เคจिเคฐเคชेเค•्เคท เคนो เคœाเคคी เคนैं, เคคเคฌ เคตเคน เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เค•ेเคตเคฒ เคธเคš्เคšिเคฆाเคจเคจ्เคฆ เค•े เคฐूเคช เคฎें (เคชเคฐเคฎ् เคธเคค्, เคชเคฐเคฎ् เคšिเคค्, เคชเคฐเคฎ् เค†เคจเคจ्เคฆ เค•े เคฐूเคช เคฎें) เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เค•เคฐเคคी เคนैं । —  เค‡เคธी เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคนเคฎ เคฌाเคฐเคฎ्เคฌाเคฐ เคชเคข़ा เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เค‰เคธเคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจे เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ो เค–ोเค•เคฐ เคœเคก़เคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนैं เคฏा เคชเคค्เคฅเคฐ เค•े เคธเคฎाเคจ เคฌเคจ เคœाเคคा เคนैं । เคฎैं เค†เคชเค•ो เคฌเคคाเคคा เคนूँ เค•ि เคเคธी เค•ोเคˆ เคฌाเคค เคจเคนीं เคนोเคคी । 

                 -"เคœाเค•े เคชाँเคต เคจ เคซเคŸी เคฌिเคตाเคˆ, เคตो เค•्เคฏा เคœाเคจे เคชीเคฐ เคชเคฐाเคˆ!" เคœिเคธเค•े เคชैเคฐों เคฎें เค›ाเคฒे เคชเคก़े, เคตเคนी เคฆूเคธเคฐे เค•ा เคฆเคฐ्เคฆ เคธเคฎเคेเค—ा।’เคœिเคจ्เคนें เคšोเคŸ เค•เคญी เคจเคนीं เคฒเค—ी เคนैं, เคตे เคนी เคšोเคŸ เค•े เคฆाเค— เค•ी เค“เคฐ เคนँเคธी เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฆेเค–เคคे เคนैं ।’เคฏเคฆि เค‡เคธ เคเค• เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•ी เคšेเคคเคจा เคธे เค‡เคคเคจा เค†เคจเคจ्เคฆ เคนोเคคा เคนैं, เคคो เคฆो เคถเคฐीเคฐों เค•ी เคšेเคคเคจा เค•ा เค†เคจเคจ्เคฆ เค…เคงिเค• เคนोเคจा เคคाเคนिเค ,เค”เคฐ เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•्เคฐเคฎเคถः เค…เคจेเค• เคถเคฐीเคฐों เค•ी เคšेเคคเคจा เค•े เคธाเคฅ เค†เคจเคจ्เคฆ เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคญी เค…เคงिเค•ाเคงिเค• เคฌเคข़เคจी เคšाเคนिเค।  เค”เคฐ เคตिเคถ्เคตเคšेเคคเคจा เค•ा เคฌोเคง เคนोเคจे เคชเคฐ เค†เคจเคจ्เคฆ เค•ी เคชเคฐเคฎ เค…เคตเคธ्เคฅा ( ultimate state of Bliss) เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคœाเคเค—ी ।

             เค…เคคः เค‰เคธ เค…เคธीเคฎ เคตिเคถ्เคตเคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•े เคฒिเค (เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฎाँ เคœเค—เคฆเคฎ्เคฌा เค•े เคฎाเคคृเคนृเคฆเคฏ เค•े เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชी เคตिเคฐाเคŸ 'เคฎैं' เค•े เคธाเคฅ เคเค•เคค्เคต เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค); เค‡เคธ เค•ाเคฐाเคธ्เคตเคฐूเคช เคฆुःเค–เคฎเคฏ เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต เค•ा (M/F เคตाเคฒे เคฆेเคนाเคง्เคฏाเคธ) เค•ा เค…เคจ्เคค เคนोเคจा เคนी เคšाเคนिเค । เคœเคฌ เคฎैं เคช्เคฐाเคฃ เคธ्เคตเคฐूเคช เคธे เคเค• เคนो เคœाเคŠँเค—ा, เคคเคญी เคฎृเคค्เคฏु เค•े เคนाเคฅ เคธे เคฎेเคฐा เค›ुเคŸเค•ाเคฐा เคนो เคธเค•เคคा เคนैं ! เคœเคฌ เคฎैं เค†เคจเคจ्เคฆเคธ्เคตเคฐूเคช เคนो เคœाเคŠँเค—ा, เคคเคญी เคฆुःเค– เค•ा เค…เคจ्เคค เคนो เคธเค•เคคा เคนैं; เคœเคฌ เคฎैं เคœ्เคžाเคจเคธ्เคตเคฐूเคช เคนो เคœाเคŠँเค—ा, เคคเคญी เคธเคฌ เค…เคœ्เคžाเคจ เค•ा เค…เคจ्เคค เคนो เคธเค•เคคा เคนैं, เค”เคฐ เคฏเคน เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เคจिเคท्เค•เคฐ्เคท เคญी เคนैं।        เคตिเคœ्เคžाเคจ เคจे เคนเคฎाเคฐे  เคจिเค•เคŸ เคฏเคน เคธिเคฆ्เคง เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนैं เค•ि เคนเคฎाเคฐा เคฏเคน 'เคญौเคคिเค• เคต्เคฏเค•्เคคिเคค्เคต'  เคญ्เคฐเคฎ (illusion-M/F เคตाเคฒा เคฆेเคนाเคง्เคฏाเคธ) เคฎाเคค्เคฐ เคนैं, เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฎेเคฐा เคฏเคน เคถเคฐीเคฐ (เค”เคฐ เคฎเคจ ?) เคเค• เค…เคตिเคš्เค›เคจ्เคจ เคœเคก़เคธाเค—เคฐ เคฎें เคเค• เค•्เคทुเคฆ्เคฐ เคธเคฆा เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เคนोเคคा เคฐเคนเคจे เคตाเคฒा เคชिเคฃ्เคก เคนै।  เค”เคฐ เคฎेเคฐे เคฆूเคธเคฐे เคชเค•्เคท — เค†เคค्เคฎा — เค•े เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคฎें เค…เคฆ्เคตैเคค (non-duality) เคนी เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคจिเคท्เค•เคฐ्เคท เคนैं ।

      เคตिเคœ्เคžाเคจ เคเค•เคค्เคต เค•ी เค–ोเคœ เค•े เคธिเคตा เค”เคฐ เค•ुเค› เคจเคนीं เคนैं । เคœ्เคฏोंเคนि เค•ोเคˆ เคตिเคœ्เคžाเคจ เคชूเคฐ्เคฃ เคเค•เคคा เคคเค• เคชเคนुँเคš เคœाเคเค—ी, เคค्เคฏों เคนी เค‰เคธเค•ी เคช्เคฐเค—เคคि เคฐूเค• เคœाเคเค—ी; เค•्เคฏोंเค•ि เคคเคฌ เคตเคน เค…เคชเคจे เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेเค—ा।เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃाเคฐ्เคฅ, เคฐเคธाเคฏเคจเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฏเคฆि เคเค• เคฌाเคฐ เค‰เคธ เคฎूเคฒ-เคคเคค्เคต เค•ा เคชเคคा เคฒเค—ा เคฒे, เคœिเคธเคธे เค”เคฐ เคธเคฌ เคฆ्เคฐเคต्เคฏ เคฌเคจ เคธเค•เคคे เคนैं, เคคो เคซिเคฐ เคตเคน เค†เค—े เคจเคนीं เคฌเคข़ เคธเค•ेเค—ा । เคตैเคธे เคญौเคคिเค• เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคœเคฌ เค‰เคธ เคฎूเคฒ เคถเค•्เคคि เค•ा เคชเคคा เคฒเค—ा เคฒेเค—ा, เค…เคจ्เคฏ เคถเค•्เคคिเคฏाँ เคœिเคธเค•ी เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि เคนैं, เคคเคฌ เคตเคน เคฐुเค• เคœाเคเค—ा ।  เคตैเคธे เคนी, เคงเคฐ्เคฎเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคญी เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคชूเคฐ्เคฃเคคा เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคฒेเค—ा, เคœเคฌ เคตเคน เค‰เคธเค•ो เค–ोเคœ เคฒेเค—ा, เคœो เค‡เคธ เคฎृเคค्เคฏु- เคฒोเค• เคฎें เคเค• เคฎाเคค्เคฐ เคœीเคตเคจ เคนैं।  เคœो เค‡เคธ เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคเคจเคถीเคฒ เคœเค—เคค् เค•ा เคถाเคถ्เคตเคค เค†เคงाเคฐ เคนैं, เคœो เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคนैं, เค…เคจ्เคฏ เคธเคฌ เค†เคค्เคฎाँเคฏें เคœिเคธเค•ी เคช्เคฐเคคीเคฏเคฎाเคจ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคिเคฏाँ เคนैं ।  เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคจेเค•เคคा เค”เคฐ เคฆ्เคตैเคค เคฎें เคธे เคนोเคคे เคนुเค, เคชเคนเคฒे เคตिเคถिเคท्เคŸाเคฆ्เคตैเคค , เคซिเคฐ เค‡เคธ เคชเคฐเคฎ เค…เคฆ्เคตैเคค เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เคนोเคคी เคนैं। เคงเคฐ्เคฎ เค‡เคธเคธे เค†เค—े (เค…เคฆ्เคตैเคค เคธे เค†เค—े) เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคा । เคฏเคนी เคธเคฎเคธ्เคค เคตिเคœ्เคžाเคจों เค•ा เคšเคฐเคฎ เคฒเค•्เคท्เคฏ เคนैं । เคธเคฎเค—्เคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค…เคจ्เคคเคคः เค‡เคธी เคจिเคท्เค•เคฐ्เคท เคชเคฐ เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏเคคः เคชเคนुँเคšेंเค—े । เค†เคœ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ा เคถเคฌ्เคฆ เค…เคญिเคต्เคฏเค•्เคคि (projection-เคช्เคฐเค•्เคทेเคชเคฃ) เคนै, เคธृเคท्เคŸि (creation-เคธृเคœเคจ) เคจเคนीं ! เค”เคฐ เคนिเคจ्เคฆू เค•ो เคฏเคน เคฆेเค–เค•เคฐ เคฌเคก़ी เคช्เคฐเคธเคจ्เคจเคคा เคนैं เค•ि เคœिเคธเค•ो เคตเคน เค…เคชเคจे เค…เคจ्เคคเคธ्เคคเคฒ เคฎें เค‡เคคเคจे เคฏुเค—ों เคธे เคฎเคนเคค्เคค्เคต เคฆेเคคा เคฐเคนा เคนैं, เค…เคฌ เค‰เคธी เค•ी เคถिเค•्เคทा เค…เคงिเค• เคธเคถเค•्เคค เคญाเคทा เคฎें เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เคจूเคคเคจเคคเคฎ เคจिเคท्เค•เคฐ्เคทों เค•े (เคธเคฐ्เคจ เคช्เคฐเคฏोเค—เคถाเคฒा -LHC เคฎें เค—ॉเคก เคชाเคฐ्เคŸिเค•เคฒ เค•े) เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคช्เคฐเค•ाเคถ เคฎें เคฆी เคœा เคฐเคนी เคนैं । 

              เค…เคฌ เคนเคฎ เคตेเคฆाเคจ्เคค (เค…เคฆ्เคตैเคค) เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ी เค†เคฆเคฐ्เคถ เคธे เค‰เคคเคฐเค•เคฐ เคœ्เคžाเคจเคฐเคนिเคค เคฒोเค—ों เค•े เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เค“เคฐ เค†เคคे เคนैं। เคฏเคน เคฎैं เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญ เคฎें เคนी เค†เคช เค•ो เคฌเคคा เคฆेเคจा เคšाเคนเคคा เคนूँ เค•ि เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท เคฎें เค…เคจेเค•ेเคถ्เคตเคฐเคตाเคฆ-(polytheism) เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคญी เคจเคนीं เคนैं । เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เคฎें เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เค–เคก़ा เคนोเค•เคฐ เคธुเคจे , เคคो เคฏเคนी เคชाเคเค—ा เค•ि เคญเค•्เคคเค—เคฃ เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชिเคค्เคต เค†เคฆि เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคธเคญी เค—ुเคฃों เค•ा เค†เคฐोเคช เค‰เคจ เคฎूเคฐ्เคคिเคฏों เคฎें เค•เคฐเคคे เคนैं । เคฏเคน เค…เคจेเค•ेเคถ्เคตเคฐเคตाเคฆ  เคจเคนीं เคนैं, เค”เคฐ เคจ เคเค•เคฆेเคต-เคตाเคฆ (monotheism) เคธे เคนी เค‡เคธ เคธ्เคฅिเคคि เค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคนो เคธเค•เคคी เคนैं । ’ เค—ुเคฒाเคฌ เค•ो เคšाเคนे เคฆूเคธเคฐा เค•ोเคˆ เคญी เคจाเคฎ เค•्เคฏों เคจ เคฆे เคฆिเคฏा เคœाเค, เคชเคฐ เคตเคน เคธुเค—เคจ्เคงि เคคो เคตैเคธी เคนी เคฎเคงुเคฐ เคฆेเคคा เคฐเคนेเค—ा ।’ เคจाเคฎ เคนी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคจเคนीं เคนोเคคी ।(The name itself is not an explanation) 

            เคฏเคนाँ เคฌเคšเคชเคจ เค•ी เคเค• เคฌाเคค เคฎुเคे เคฏाเคฆ เค†เคคी เคนै। เคเค• เคˆเคธाเคˆ เคชाเคฆเคฐी เค•ुเค› เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ी เคญीเคก़ เคœเคฎा เค•เคฐเค•े เคงเคฐ्เคฎोंเคชเคฆेเคถ เค•เคฐ เคฐเคนा เคฅा । เคตเคนुเคคेเคฐी เคฎเคœेเคฆाเคฐ เคฌाเคคों เค•े เคธाเคฅ เคตเคน เคชाเคฆเคฐी เคฏเคน เคญी เค•เคน เค—เคฏा , ”เค…เค—เคฐ เคฎैं เคคुเคฎ्เคนाเคฐी เคฆेเคตเคฎूเคฐ्เคคि เค•ो เคเค• เคกंเคกा เคฒเค—ाเคŠँ, เคคो เคตเคน เคฎेเคฐा เค•्เคฏा เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนैं ?” เคเค• เคถ्เคฐोเคคा เคจे เคšเคŸ เคšुเคญเคคा เคธा เคœเคตाเคฌ เคฆे เคกाเคฒा, ”เค…เค—เคฐ เคฎैं เคคुเคฎ्เคนाเคฐे เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ो เค—ाเคฒी เคฆे เคฆूँ, เคคो เคตเคน เคฎेเคฐा เค•्เคฏा เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนैं ?” เคชाเคฆเคฐी เคฌोเคฒा,”เคฎเคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคตเคน เคคुเคฎ्เคนें เคธเคœा เคฆेเค—ा ।” เคนिเคจ्เคฆू เคญी เคคเคจเค•เคฐ เคฌोเคฒ เค‰เค ा, ” เคคुเคฎ เคฎเคฐोเค—े, เคคเคฌ เค ीเค• เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคนเคฎाเคฐी เคฆेเคตเคฎूเคฐ्เคคि เคญी เคคुเคฎ्เคนें เคฆเคฃ्เคก เคฆेเค—ी ।” "เคซเคฒेเคจ เคชเคฐिเคšीเคฏเคคे เคตृเค•्เคทः" เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคซเคฒ เคธे เคนी เคตृเค•्เคท เค•ा เคชเคฐिเคšเคฏ เคนोเคคा เคนै। เคœเคฌ เคฎूเคฐ्เคคिเคชूเคœเค• เค•เคนे เคœाเคจेเคตाเคฒे เคฒोเค—ों เคฎें เคเคธे เคฎเคจुเคท्เคฏों เค•ो เคชाเคคा เคนूँ, เคœिเคจเค•ी เคจैเคคिเค•เคคा, เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค•เคคा เค”เคฐ เคช्เคฐेเคฎ เค…เคชเคจा เคธाเคจी เคจเคนीं เคฐเค–เคคे, เคคเคฌ เคฎैं เคฐुเค• เคœाเคคा เคนूँ เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธे เคฏเคนी เคชूเค›เคคा เคนूँ — ’เค•्เคฏा เคชाเคช เคธे เคญी เคชเคตिเคค्เคฐเคคा เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เคนो เคธเค•เคคी เคนैं?"  

        เค…เคจ्เคงเคตिเคถ्เคตाเคธ (Superstition) เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคฎเคนाเคจ् เคถเคค्เคฐु เคนैं, เคชเคฐ เคงเคฐ्เคฎाเคจ्เคงเคคा (fanaticism)- เคคो  เค‰เคธเคธे เคญी เคฌเคข़เค•เคฐ เคนैं । เคˆเคธाเคˆ เค—िเคฐเคœाเค˜เคฐ เค•्เคฏों เคœाเคคा เคนैं ? เค•्เคฐूเคธ เค•्เคฏों เคชเคตिเคค्เคฐ (sacred)  เคนैं? เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เค•े เคธเคฎเคฏ เค†เค•ाเคถ เค•ी เค“เคฐ เคฎुँเคน เค•्เคฏों เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนैं ? เค•ैเคฅोเคฒिเค• เคˆเคธाเค‡เคฏों เค•े เค—िเคฐเคœाเค˜เคฐों เคฎें เค‡เคคเคจी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ เค•्เคฏों เคฐเคนा เค•เคฐเคคी เคนैं ? เคช्เคฐोเคŸेเคธ्เคŸेเคจ्เคŸ เคˆเคธाเค‡เคฏों เค•े เคฎเคจ เคฎें เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เค•े เคธเคฎเคฏ เค‡เคคเคจी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ เค•्เคฏों เคฐเคนा เค•เคฐเคคी เคนैं ? เคฎेเคฐे เคญाเค‡เคฏो ! เคฎเคจ เคฎें เค•िเคธी เคฎूเคฐ्เคคि เค•े เค†เค เคฌिเคจा เค•ुเค› เคธोเคš เคธเค•เคจा เค‰เคคเคจा เคนी เค…เคธเคฎ्เคญเคต เคนैं, เคœिเคคเคจा เคถ्เคตाเคธ เคฒिเคฏे เคฌिเคจा เคœीเคตिเคค เคฐเคนเคจा । เคธाเคนเคšเคฐ्เคฏ เค•े เคจिเคฏเคฎ (law of association) เค•े เคจुเคธाเคฐ เคญौเคคिเค• เคฎूเคฐ्เคคि เคธे เคฎाเคจเคธिเค• เคญाเคตเคตिเคถेเคท เค•ा เค‰เคฆ्เคฆीเคชเคจ เคนो เคœाเคคा เคนैं , เค…เคฅเคตा เคฎเคจ เคฎें เคญाเคตเคตिเคถ्เคท เค•ा เค‰เคฆ्เคฆीเคชเคจ เคนोเคจे เคธे เคคเคฆเคจुเคฐुเคช เคฎूเคฐ्เคคिเคตिเคถेเคท เค•े เคšाเคฐिเคค्เคฐिเค• เค—ुเคฃों เค•ा เค†เคตिเคฐ्เคญाเคต เคญी เคญเค•्เคค เคฎें เคนोเคคा เคนैं । เค‡เคธीเคฒिเค เคคो เคนिเคจ्เคฆू เค†เคฐाเคงเคจा เค•े เคธเคฎเคฏ เคฌाเคน्เคฏ เคช्เคฐเคคीเค• เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคा เคนैं । 

            เคตเคน เค†เคชเค•ो เคฌเคคเคฒाเคเค—ा เค•ि เคฏเคน เคฌाเคน्เคฏ เคช्เคฐเคคीเค• เค‰เคธเค•े เคฎเคจ เค•ो เคง्เคฏाเคจ เค•े เคตिเคทเคฏ เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เคฎें เคเค•ाเค—्เคฐเคคा เคธे เคธ्เคฅिเคฐ เคฐเค–เคจे เคฎें เคธเคนाเคฏเคคा เคฆेเคคा เคนैं । เคตเคน เคญी เคฏเคน เคฌाเคค เค‰เคคเคจी เคนी เค…เคš्เค›ी เคคเคฐเคน เคธे เคœाเคจเคคा เคนैं, เคœिเคคเคจा เค†เคช เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि เคตเคน เคฎूเคฐ्เคคि เคจ เคคो เคˆเคถ्เคตเคฐ เคนी เคนैं เค”เคฐ เคจ เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชी เคนी । เค”เคฐ เคธเคš เคชूเค›िเค เคคो เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคฒोเค— ’เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชीเคค्เคต’ (omnipresent) เค•ा เค•्เคฏा เค…เคฐ्เคฅ เคธเคฎเคเคคे เคนैं ? เคตเคน เคคो เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคถเคฌ्เคฆ เคฏा เคช्เคฐเคคीเค• เคฎाเคค्เคฐ เคนैं । เค•्เคฏा เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคญी เค•ोเคˆ เค•्เคทेเคค्เคฐเคซเคฒ เคนैं ? เคฏเคฆि เคจเคนीं, เคคो เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคนเคฎ เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชी เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं , เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคตिเคธ्เคคृเคค เค†เค•ाเคถ เคฏा เคฆेเคถ เค•ी เคนी เค•เคฒ्เคชเคจा เค•เคฐเคจे เค•े เคธिเคตा เคนเคฎ เค”เคฐ เค•्เคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं ? เค…เคชเคจी เคฎाเคจเคธिเค• เคธเคฐंเคšเคจा เค•े เคจिเคฏเคฎाเคจुเคธाเคฐ, เคนเคฎें เค•िเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคชเคจी เค…เคจเคจ्เคคเคคा เค•ी เคญाเคตเคจा เค•ो เคจीเคฒ เค†เค•ाเคถ เคฏा เค…เคชाเคฐ เคธเคฎुเคฆ्เคฐ เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เคธे เคธเคฎ्เคฌเคฆ्เคง เค•เคฐเคจा เคชเคก़เคคा เคนैं।  เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคนเคฎ เคชเคตिเคค्เคฐเคคा เค•े เคญाเคต เค•ो เค…เคชเคจे เคธ्เคตเคญाเคตเคจुเคธाเคฐ เค—िเคฐเคœाเค˜เคฐ, เคฎเคธเคœिเคฆ, เค•िเคธी เคชเคตिเคค्เคฐ เค—्เคฐเคจ्เคฅ เคฏा เค•्เคฐूเคธ เค•े เคธाเคฅ เคœोเคก़ เคฒेเคคे เคนैं ।

       เคช्เคฐเคถ्เคจ เคนो เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เคนिเคจ्เคฆू เคฒोเค— เคชเคตिเคค्เคฐเคคा, เคจिเคค्เคฏเคค्เคต, เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชिเคค्เคต เค†เคฆि เค†เคฆि เคญाเคตों เค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เคตिเคญिเคจ्เคจ เคฆेเคต-เคฆेเคตिเคฏों เค•ी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏों เค”เคฐ เคฐूเคชों เคธे เคนी เค•्เคฏों เคœोเคก़เคคे เคนैं ? เค…เคจ्เคคเคฐ เคฏเคน เคนैं เค•ि เคœเคนाँ เค…เคจ्เคฏ เคฒोเค— เค…เคชเคจा เคธाเคฐा เคœीเคตเคจ เค•िเคธी เค—िเคฐเคœाเค˜เคฐ เค•ी เคฎूเคฐ्เคคि เค•ी เคญเค•्เคคि เคฎें เคนी เคฌिเคคा เคฆेเคคे เคนैं; เค”เคฐ เค‰เคธเคธे เค†เค—े เคจเคนीं เคฌเคข़เคคे।  เค•्เคฏोเค•ि เค‰เคจเค•े เคฒिเค เคคो เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เค‡เคคเคจा เคนी เคนै เค•ि เค•ुเค› เคตिเคถिเคท्เคŸ เคธिเคฆ्เคงाเคจ्เคคों (theory of Genesis) เค•ो เคตे เค…เคชเคจी เคฌुเคฆ्เคงि เคฆ्เคตाเคฐा เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฒें เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคฎाเคจเคต-เคฌเคจ्เคงुเค“ं เค•ी เคญเคฒाเคˆ เค•เคฐเคคे เคฐเคนें।   — เคตเคนीं เคเค• เคนिเคจ्เคฆू เค•ी เคธाเคฐी เคงเคฐ्เคฎเคญाเคตเคจा เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เค…เคจुเคญूเคคि เคฏा เค†เคค्เคฎเคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เคฎें เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐीเคญूเคค เคนोเคคी เคนैं ।  เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•เคฐเค•े เคฆिเคต्เคฏ เคฌเคจเคจा เคนैं । เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ, เคฎเคจ्เคฆिเคฐ , เค—िเคฐเคœाเค˜เคฐ เคฏा เค—्เคฐเคจ्เคฅ เคคो เคงเคฐ्เคฎ เคœीเคตเคจ เคฎें เค•ेเคตเคฒ เค†เค˜ाเคฐ เคฏा เคธเคนाเคฏเค•เคฎाเคค्เคฐ เคนैं; เคชเคฐ เค‰เคธे เค‰เคค्เคคเคฐोเคคเคฐ เค‰เคจ्เคจเคคि เคนी เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเค । เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เค•เคนीं เคชเคฐ เคฐुเค•เคจा เคจเคนीं เคšाเคนिเค । เคถाเคธ्เคค्เคฐ เค•ा เคตाเค•्เคฏ เคนैं เค•ि ’เคฌाเคน्เคฏ เคชूเคœा เคฏा เคฎूเคฐ्เคคिเคชूเคœा เคธเคฌเคธे เคจीเคšे เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคนैं; เค†เค—े เคฌเฅเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคฎाเคจเคธिเค• เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा เคธाเคงเคจा เค•ी เคฆूเคธเคฐी เค…เคตเคธ्เคฅा เคนैं, เค”เคฐ เคธเคฌเคธे เค‰เคš्เคš เค…เคตเคธ्เคฅा เคคो เคตเคน เคนैं, เคœเคฌ เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เคนो เคœाเค ।’ — เคฎเคนाเคจिเคฐ्เคตाเคฃเคคเคจ्เคค्เคฐ ॥เฅช.เฅงเฅจ ॥  

      เคฆेเค–िเค, เคตเคนी เค…เคจुเคฐाเค—ी เคธाเคงเค•, เคœो เคชเคนเคฒे เคฎूเคฐ्เคคि เค•े เคธाเคฎเคจे เคช्เคฐเคฃเคค เคฐเคนเคคा เคฅा, เค…เคฌ (เคธเคฎाเคงि เคธे เค‰เคคเคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ ?)  เค•्เคฏा เค•เคน เคฐเคนा เคนै —

เคจ เคคเคค्เคฐ เคธूเคฐ्เคฏो เคญाเคคि เคจ เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคคाเคฐเค•ं เคจेเคฎा เคตिเคฆ्เคฏुเคคो เคญाเคจ्เคคि เค•ुเคคोเคฝเคฏเคฎเค—्เคจिः।

เคคเคฎेเคต เคญाเคจ्เคคเคฎเคจुเคญाเคคि เคธเคฐ्เคตं เคคเคธ्เคฏ เคญाเคธा เคธเคฐ्เคตเคฎिเคฆं เคตिเคญाเคคि ॥

’เคธूเคฐ्เคฏ เค‰เคธ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ो เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคा, เคจ เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคฎा เคฏा เคคाเคฐाเค—เคฃ เคนी; เคตเคฌ เคตिเคฆ्เคฏुเคค เคช्เคฐเคญा เคญी เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เค•ो เค‰เคฆ्เคญाเคธिเคค เคจเคนीं เค•เคฐ เคธเค•เคคी, เคคเคฌ เค‡เคธ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เค…เค—्เคจि เค•ी เคฌाเคค เคนी เค•्เคฏा ! เคฏे เคธเคญी เค‡เคธी เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนोเคคे เคนैं ।’ — เค•เค ोเคชเคจिเคทเคฆ् ॥เฅจ.เฅจ.เฅงเฅซ॥  เคชเคฐเคจ्เคคु เค…เคฌ เคเค•เคค्เคต เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ  เคญी เคตเคน เค•िเคธी เค•ी เคฎूเคฐ्เคคि เค•ो เค—ाเคฒी เคจเคนीं เคฆेเคคा เค”เคฐ เคจ เค‰เคธเค•ी เคชूเคœा เค•ो เคชाเคช เคนी เคฌเคคाเคคा เคนैं । เคตเคน เคคो เค‰เคธे เคœीเคตเคจ เค•ी เคเค• เค†เคตเคถ्เคฏเค• เค…เคตเคธ्เคฅा (เคชเฅœाเคต) เคœाเคจเค•เคฐ เค‰เคธเค•ो เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนैं । ’เคฌाเคฒเค• เคนी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคœเคจเค• เคนैं ।’ เคคो เค•्เคฏा เค•िเคธी เคตृเคฆ्เคง เคชुเคฐुเคท เค•े เคฌเคšเคชเคจ เคฏा เคฏुเคตाเคตเคธ्เคฅा เค•ो เคชाเคช เคฏा เคฌुเคฐा เค•เคนเคจा เค‰เคšिเคค เคนोเค—ा ? เค‰เคธी เคคเคฐเคน เคฏเคฆि เค•ोเคˆ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจे เคฆिเคต्เคฏ เคธ्เคตเคฐूเคช เค•ो เคฎूเคฐ्เคคि เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนैं , เคคो เค•्เคฏा เค‰เคธे เคชाเคช เค•เคนเคจा เค ीเค• เคนोเค—ा ? เค”เคฐ เคœเคฌ เคตเคน เค…เคตเคธ्เคฅा เคธे เคชเคฐे เคชเคนुँเคš เค—เคฏा เคนैं, เคคเคฌ เคญी เค‰เคธเค•े เคฒिเค เคฎूเคฐ्เคคि เคชूเคœा เค•ो เคญ्เคฐเคฎाเคค्เคฎเค• เค•เคนเคจा เค‰เคšिเคค เคจเคนीं เคนैं । เคนिเคจ्เคฆू เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เคญ्เคฐเคฎ เคธे เคธเคค्เคฏ เค•ी เค“เคฐ เคจเคนीं เคœा เคฐเคนा เคนैं, เคตเคน เคคो เคธเคค्เคฏ เคธे เคธเคค्เคฏ เค•ी เค“เคฐ, เคจिเคฎ्เคจ เคถ्เคฐेเคฃी เค•े เคธเคค्เคฏ เคธे เค‰เคš्เคš เคถ्เคฐेเคฃी เค•े เคธเคค्เคฏ เค•ी เค“เคฐ เค…เค—्เคฐเคธเคฐ เคนो เคฐเคนा เคนैं । เฅง/เฅงเฅฎ 
[" เคฌाเคฒเค• เคนी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคœเคจเค• เคนै " (Child is father of the man)  เคเค• เคฎुเคนाเคตเคฐा เคนै เคœो เคตिเคฒिเคฏเคฎ เคตเคฐ्เคก्เคธเคตเคฐ्เคฅ เค•ी เค•เคตिเคคा "เคฎाเคˆ เคนाเคฐ्เคŸ เคฒीเคช्เคธ เค…เคช" เคธे เคฒिเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคธ เคฎुเคนाเคตเคฐे เค•ी เค•เคˆ เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคต्เคฏाเค–्เคฏाเคँ เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคธे เคธเคฌเคธे เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ เคต्เคฏเค–्เคฏा เคฏเคน เคนै เค•ि เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฏเคฆि เค…เคชเคจे เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅीเคœीเคตเคจ เคฎें เคฏा เคฏुเคตाเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคœिเคจ เคถुเคญ-เค…เคถुเคญ เค†เคฆเคคों เค•ो เค…เคชเคจी เคธเคนเคœाเคค -เคช्เคฐเคตृเคค्เคคि เค•े เคฐूเคช เคฎें เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนै- เค‰เคธเค•ा เคœीเคตเคจ, เค‰เคธเค•ा เคšเคฐिเคค्เคฐ เค‰เคจ्เคนीं เคถुเคญाเคถुเคญ เค†เคฆเคคों เค•ा เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธ्เคตเคฐुเคช เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै ! "Child is father of the man" is an idiom originating from the poem "My Heart Leaps Up" by William Wordsworth. There are many different interpretations of the phrase, the most popular of which is that man is the product of habits and behavior developed in youth.] 
       เคนिเคจ्เคฆू เค•े เคฎเคคाเคจुเคธाเคฐ เคจिเคฎ्เคจ เคœเคก़-เคชूเคœाเคตाเคฆ (lowest idol-worship) เคธे เคฒेเค•เคฐ เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เค…เคฆ्เคตैเคคเคตाเคฆ  (highest Advaita) เคคเค• เคœिเคคเคจे เคงเคฐ्เคฎ เคนैं, เคตे เคธเคญी เค…เคชเคจे เคœเคจ्เคฎ เคคเคฅा เคธाเคนเคฐ्เคšเคฏ เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เคนोเค•เคฐ เค‰เคธ เค…เคธीเคฎ เค•े เคœ्เคžाเคจ เคคเคฅा เค‰เคชเคฒเคฌ्เคงि เค•े เคจिเคฎिเคค्เคค เคฎाเคจเคตเคค्เคฎा เค•े เคตिเคตिเคง เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคนैं ,เค”เคฐ เคฏเคน เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ เค‰เคจ्เคจเคคि เค•ी เคเค• เค…เคตเคธ्เคฅा เค•ो เคธूเคšिเคค เค•เคฐเคคा เคนैं ।  เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎเคจुเคท्เคฏ  เค‰เคธ เคฏुเคตा เค—เคฐुเคก़ เคชเค•्เคทी เค•े เคธเคฎाเคจ เคนैं , เคœो เคงीเคฐे เคงीเคฐे เค‰ँเคšा เค‰़เคก़เคคा เคนुเค† เคคเคฅा เค…เคงिเค•ाเคงिเค• เคถเค•्เคคिเคธंเคชाเคฆเคจ เค•เคฐเคคा เคนुเค† เค…เคจ्เคค เคจें เค‰เคธ เคญाเคธ्เคตเคฐ เคธूเคฐ्เคฏ เคคเค• เคชเคนुँเคš เคœाเคคा เคนैं । "เค…เคจेเค•เคคा เคฎें เคเค•เคคा" เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคตिเคงाเคจ เคนैं (Unity in diversity is the law of nature) เค”เคฐ เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เคจे เค‡เคธे เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคนैं ।เฅง/เฅงเฅฎ
      
    เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เค•ुเค› เคจिเคฐ्เคฆिเคท्เคŸ เคฎเคคเคตाเคฆ เคธเคญी เค•े เคฒिเค เคตिเคงि-เคฌเคฆ्เคง (codified-เค•ूเคŸเคฌเคฆ्เคง) เค•เคฐ เคฆिเคฏे เค—เคฏे เคนैं เค”เคฐ เคธाเคฐे เคธเคฎाเคœ เค•ो เค‰เคจ्เคนें เคฎाเคจเคจा เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนैं । เคตเคน เคธเคฎाเคœ เค•े เคธเคฎाเคจे เค•ेเคตเคฒ เคเค• เค•ोเคŸ เคฐเค– เคฆेเคคा เคนैं, เคœो เคœैเค•, เคœाँเคจ เค”เคฐ เคนेเคจเคฐी, เคธเคญी เค•ो เค ीเค• เคนोเคจा เคšाเคนिเค । เคฏเคฆि เคœाँเคจ เคฏा เคนेเคจเคฐी เค•े เคถเคฐीเคฐ เคฎें เค ीเค• เคจเคนीं เค†เคคा, เคคो เค‰เคธे เค…เคชเคจा เคคเคจ เคขँเค•เคจे เค•े เคฒिเค เคฌिเคจा เค•ोเคŸ เค•े เคนी เคฐเคนเคจा เคนोเค—ा । เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เคจे เคฏเคน เคœाเคจ เคฒिเคฏा เคนैं เค•ि เคจिเคฐเคชेเค•्เคท เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคคเคค्เคค्เคต เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ , เคšिเคจ्เคคเคจ เคฏा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคธाเคชेเค•्เคท (เคฎूเคฐ्เคค เค†เคฆเคฐ्เคถ) เค•े เคธเคนाเคฐे เคนी เคนो เคธเค•เคคा เคนैं।  เค”เคฐ เคฎूเคฐ्เคคिเคฏाँ, เค•्เคฐूเคธ เคฏा เคจเคตोเคฆिเคค เคšเคจ्เคฆ्เคฐ เค•ेเคตเคฒ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเคคीเค• เคนैं, เคตे เคฎाเคจो เคฌเคนुเคค เคธी เค–ूँเคŸिเคฏाँ เคนैं , เคœिเคจเคฎें เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคญाเคตเคจाเคँ เคฒเคŸเค•ाเคฏी เคœाเคคी เคนैं । เคเคธा เคจเคนीं เคนैं เค•ि เค‡เคจ เคช्เคฐเคคीเค•ों เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนเคฐ เคเค• เค•े เคฒिเค เคนो, เค•िเคจ्เคคु เคœिเคจเค•ो เค…เคชเคจे เคฒिเค เค‡เคจ เคช्เคฐเคคीเค•ों เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคจเคนीं เคนैं, เค‰เคจ्เคนें เคฏเคน เค•เคนเคจे เค•ा เค…เคงिเค•ाเคฐ เคจเคนीं เคนैं เค•ि เคตे เค—เคฒเคค เคนैं । เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เคตे เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เค…ंเค— เคจเคนीं เคนैं ।
        
      เคเค• เคฌाเคค เค†เคชเค•ो เค…เคตเคถ्เคฏ เคฌเคคเคฒा เคฆूँ । เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท เคฎें เคฎूเคฐ्เคคि เคชूเคœा เค•ोเคˆ เคœเคงเคจ्เคฏ เคฌाเคค เคจเคนीं เคนैं । เคตเคน เคต्เคฏเคญिเคšाเคฐ เค•ी เคœเคจเคจी เคจเคนीं เคนैं । เคตเคฐเคจ् เคตเคน เค…เคตिเค•เคธिเคค เคฎเคจ เค•े เคฒिเค เค‰เคš्เคš เค†เคง्เคฏाเคค्เคฎिเค• เคญाเคต เค•ो เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคจे เค•ा เค‰เคชाเคฏ เคนैं । เค…เคตเคถ्เคฏ, เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•े เคฌเคนुเคคेเคฐे เคฆोเคท เคนैं , เค‰เคจเค•े เค•ुเค› เค…เคชเคจे เค…เคชเคตाเคฆ เคนैं, เคชเคฐ เคฏเคน เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–िเค เค•ि เค‰เคจเค•े เคฆोเคท เค…เคชเคจे เคถเคฐीเคฐ เค•ो เคนी เค‰เคค्เคชीเคก़िเคค เค•เคฐเคจे เคคเค• เคธीเคฎिเคค เคนैं , เคตे เค•เคญी เค…เคชเคจे เคชเคก़ोเคธिเคฏों เค•ा เค—เคฒा เคจเคนीं เค•ाเคŸเคจे เคœाเคคे।  เค•ोเคˆ  เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎाเคจ्เคง เคญเคฒे เคนी เคšिเคคा เคชเคฐ เค…เคชเคจे เค†เคช เค•े เคœเคฒा เคกाเคฒे , เคชเคฐ เคตเคน เคตिเคงเคฐ्เคฎिเคฏों เค•ो เคœเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค ’เค‡เคจ्เค•्เคตिเคœिเคถเคจ ’ (เคตिเคงเคฐ्เคฎिเคฏों เค•ी เคœाँเคš) เค•ी เค…เค—्เคจि เค•เคญी เคญी เคช्เคฐเคœ्เคตเคฒिเคค เคจเคนीं เค•เคฐेเค—ा । เค”เคฐ เค‡เคธ เคฌाเคค เค•े เคฒिเค เค‰เคธเคธे เค…เคงिเค• เคฆोเคทी เคจเคนीं เค เคนเคฐाเคฏा เคœा เคธเค•เคคा, เคœिเคคเคจा เคกाเค‡เคจों เค•ो เคœเคฒाเคจे เค•ा เคฆोเคท เคˆเคธाเคˆ เคงเคฐ्เคฎ เคชเคฐ เคฎเคข़ा เคœा เคธเค•เคคा เคนैं ।    
      เค…เคคः เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคฎें เคธเคฎเคธ्เคค เคงเคฐ्เคฎเคœเค—เคค् เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคฐुเคšिเคตाเคฒे เคธ्เคค्เคฐी-เคชुเคฐुเคทों เค•ी, เคตिเคญिเคจ्เคจ เค…เคตเคธ्เคฅाเค“ं เคเคตं เคชเคฐिเคธ्เคฅिเคฏों เคฎें เคธे เคนोเคคे เคนुเค เคเค• เคนी เคฒเค•्เคท्เคฏ เค•ी เค“เคฐ เคฏाเคค्เคฐा เคนैं, เคช्เคฐเค—เคคि เคนैं । เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคงเคฐ्เคฎ เคœเคก़เคญाเคตाเคชเคจ्เคจ เคฎाเคจเคต (เคชเคถु-เคฎाเคจเคต เคธे เคฆेเคต-เคฎाเคจเคต เคคเค• ) เคเค• เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•ा เค‰เคฆ्เคญเคต เค•เคฐ เคฐเคนा เคนैं, เค”เคฐ เคตเคนी เคˆเคถ्เคตเคฐ เค‰เคจ เคธเคฌ เคงเคฐ्เคฎों เค•ा เคช्เคฐेเคฐเค• เคนैं । เคคो เคซिเคฐ เค‡เคคเคจे เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคตिเคฐोเคง เค•्เคฏों เคนैं ?  เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•ा เค•เคนเคจा เคนैं เค•ि เคฏे เคตिเคฐोเคง เค•ेเคตเคฒ เค†เคญाเคธी เคนैं । เค‰เคจเค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เคธเคค्เคฏ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคญिเคจ्เคจ เค…เคตเคธ्เคฅाเค“ं เค”เคฐ เคช्เคฐเค•ृเคคिเคฏों เค•े เค…เคจुเคฐुเคช เค…เคชเคจा เคธเคฎाเคฏोเคœเคจ เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคนोเคคी เคนैं । เคตเคนी เคเค• เคœ्เคฏोเคคि เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคฐंเค— เค•े เค•ाँเคš เคฎें เคธे เคญिเคจ्เคจ เคญिเคจ्เคจ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเค•เคŸ เคนोเคคी เคนैं । เคธเคฎाเคฏोเคœเคจ เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค…เคฒ्เคช เคตिเคตिเคงเคคा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนैं । 
       เคชเคฐเคจ्เคคु เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค•े เค…เคจ्เคคเคธ्เคคเคฒ เคฎें เค‰เคธी เคธเคค्เคฏ เค•ा เคฐाเคœ เคนैं । เคˆเคถ्เคตเคฐ เคจे เค…เคชเคจे เค•ृเคท्เคฃाเคตเคคाเคฐ เคฎें เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•ो เคฏเคน เค‰เคชเคฆเคถ เคฆिเคฏा เคนैं , "เคฎเคฏि เคธเคฐ्เคตเคฎिเคฆं เคช्เคฐोเคคं เคธूเคค्เคฐे เคฎเคฃिเค—เคฃा เค‡เคต।।7.7।।" ’เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เคฎैं , เคฎोเคคी เค•ी เคฎाเคฒा เคฎें เคธूเคค्เคฐ เค•ी เคคเคฐเคน เคชिเคฐोเคฏा เคนुเค† เคนूँ ।’ — เค—ीเคคा ॥เฅญ.เฅญ॥ ’เคœเคนाँ เคญी เคคुเคฎ्เคนें เคฎाเคจเคตเคธृเคท्เคŸि เค•ो เค‰เคจ्เคจเคค เคฌเคจाเคจेเคตाเคฒी เค”เคฐ เคชाเคตเคจ เค•เคฐเคจेเคตाเคฒी เค…เคคिเคถเคฏ เคชเคตिเคค्เคฐเคคा เค”เคฐ เค…เคธाเคงाเคฐเคฃ เคถเค•्เคคि เคฆिเค–ाเคˆ เคฆे, เคคो เคœाเคจ เคฒो เค•ि เคตเคน เคฎेเคฐे เคคेเคœ เค•े เค…ंเคถ เคธे เคนी เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนुเค† เคนैं ।’ –เค—ीเคคा ॥เฅงเฅฆ.เฅชเฅง॥ 
เค”เคฐ เค‡เคธ เคถिเค•्เคทा เค•ा เคชเคฐिเคฃाเคฎ เค•्เคฏा เคนुเค† ? เคธाเคฐे เคธंเคธाเคฐ เค•ो เคฎेเคฐी เคšुเคจौเคคी เคนैं เค•ि เคตเคน เคธเคฎเค—्เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคค เคฆเคฐ्เคถเคจเคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें เคฎुเคे เคเค• เคเคธी เค‰เค•्เคคि เคฆिเค–ा เคฆे, เคœिเคธเคฎें เคฏเคน เคฌเคคाเคฏा เค—เคฏा เคนो เค•ि เค•ेเคตเคฒ เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•ा เคนी เค‰เคฆ्เคงाเคฐ เคนोเค—ा เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐों เค•ा เคจเคนीं । เคต्เคฏाเคธ เค•เคนเคคे เคนैं, ’เคนเคฎाเคฐी เคœाเคคि เค”เคฐ เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏ เค•ी เคธीเคฎा เค•े เคฌाเคนเคฐ เคญी เคชूเคฐ्เคฃเคค्เคต เคคเค• เคชเคนुँเคšे เคนुเค เคฎเคจुเคท्เคฏ เคนैं ।’ –เคตेเคฆाเคจ्เคคเคธूเคค्เคฐ ॥เฅฉ.เฅช.เฅฉเฅฌ॥ เคเค• เคฌाเคค เค”เคฐ เคนैं । เคˆเคถ्เคตเคฐ เคฎें เคนी เค…เคชเคจे เคธเคญी เคญाเคตों เค•ो เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐिเคค เค•เคฐเคจेเคตाเคฒा เคนिเคจ्เคฆू เค…เคœ्เคžेเคฏเคตाเคฆी เคฌौเคฆ्เคง เค”เคฐ เคจिเคฐीเคถ्เคตเคฐเคตाเคฆी เคœैเคจ เคงเคฐ्เคฎ เคชเคฐ เค•ैเคธे เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เคฐเค– เคธเค•เคคा เคนैं ?เคฏเคฆ्เคฏเคชि เคฌौเคฆ्เคง เค”เคฐ เคœैเคจ เคˆเคถ्เคตเคฐ เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคจเคนीं เคฐเคนเคคे, เคคเคฅाเคชि เค‰เคจเค•े เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคชूเคฐी เคถเค•्เคคि เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคฎเคนाเคจ् เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ เคธเคค्เคฏ — เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฎें เคˆเคถ्เคตเคฐเคค्เคต — เค•े เคตिเค•ाเคธ เค•ी เค“เคฐ เค‰เคจ्เคฎुเค– เคนैं । เค‰เคจ्เคนौंเคจे เคชिเคคा เค•ो เคญเคฒे เคจ เคฆेเค–ा เคนो, เคชเคฐ เคชुเคค्เคฐ เค•ो เค…เคตเคถ्เคฏ เคฆेเค–ा เคนैं । เค”เคฐ เคœिเคธเคจे เคชुเคค्เคฐ เค•ो เคฆेเค– เคฒिเคฏा , เค‰เคธเคจे เคชिเคคा เค•ो เคญी เคฆेเค– เคฒिเคฏा ।
     
       เคญाเค‡เคฏों ! เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•े เคงाเคฐ्เคฎिเค• เคตिเคšाเคฐों เค•ी เคฏเคนीं เคธंเค•्เคทिเคช्เคค เคฐूเคชเคฐेเค–ा เคนैं । เคนो เคธเค•เคคा เคนैं เค•ि เคนिเคจ्เคฆू เค…เคชเคจी เคธเคญी เคฏोเคœเคจाเค“ं เค•ी เค•ाเคฐ्เคฏाเคจ्เคตिเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เค…เคธเคซเคฒ เคฐเคนा เคนो , เคชเคฐ เคฏเคฆि เค•เคญी เค•ोเคˆ เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เคงเคฐ्เคฎ (เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฌเคจो เค”เคฐ เคฌเคจाเค“) เคนोเคจा เคนैं, เคคो เคตเคน เค•िเคธी เคฆेเคถ เคฏा เค•ाเคฒ เคธे เคธीเคฎाเคฌเคฆ्เคง เคจเคนीं เคนोเค—ा, เคตเคน เค‰เคธ เค…เคธीเคฎ เคˆเคถ्เคตเคฐ เค•े เคธเคฆृเคถ เคนी เค…เคธीเคฎ เคนोเค—ा, เคœिเคธเค•ा เคตเคน เค‰เคชเคฆेเคถ เคฆेเค—ा। 
      
     เคœिเคธเค•ा เคธूเคฐ्เคฏ เคถ्เคฐीเค•ृเคท्เคฃ เค”เคฐ เคˆเคธा เค•े เค…เคจुเคฏाเคฏिเคฏों เคชเคฐ, เคธเคจ्เคคों เคชเคฐ เค”เคฐ เคชाเคชिเคฏों เคชเคฐ เคธเคฎाเคจ เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเค•ाเคถ เคตिเค•ीเคฐ्เคฃ เค•เคฐेเค—ा , เคœो เคจ เคคो เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ เคนोเค—ा , เคจ เคฌौเคฆ्เคง, เคจ เคˆเคธाเคˆ เค”เคฐ เคจ เค‡เคธ्เคฒाเคฎ , เคตเคฐเคจ् เค‡เคจ เคธเคฌ เค•ी เคธเคฎเคท्เคŸि เคนोเค—ा।  เค•िเคจ्เคคु เคซिเคฐ เคญी เคœिเคธเคฎें เคตिเค•ाเคธ เค•े เคฒिเค เค…เคจเคจ्เคค เค…เคตเค•ाเคถ เคนोเค—ा; เคœो เค‡เคคเคจा เค‰เคฆाเคฐ เคนोเค—ा เค•ि เคชเคถुเค“ं เค•े เคธ्เคคเคฐ เคธे เคธिंเคšिเคค เค‰เคจ्เคจเคค เคจिเคฎ्เคจเคคเคฎ เค˜ृเคฃिเคค เคœंเค—เคฒी เคฎเคจुเคท्เคฏ เคธे เคฒेเค•เคฐ เค…เคชเคจे เคนृเคฆเคฏ เค”เคฐ เคฎเคธ्เคคिเคท्เค• เค•े เค—ुเคฃों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฎाเคจเคตเคคा เคธे เค‡เคคเคจा เคŠเคชเคฐ เค‰เค  เค—เคฏे เคนैं เค•ि เค‰เคš्เคšเคคเคฎ เคฎเคจुเคท्เคฏ เคคเค• เค•ो, เคœिเคธเค•े เคช्เคฐเคคि เคธाเคฐा เคธเคฎाเคœ เคถ्เคฐเคฆ्เคงाเคฎเคค เคนो เคœाเคคा เคนैं เค”เคฐ เคฒोเค— เคœिเคธเค•े เคฎเคจुเคท्เคฏ เคนोเคจे เคฎें เคธเคจ्เคฆेเคน เค•เคฐเคคे เคนैं, เค…เคชเคจी เคฌाเคนुเค“ं เคธे เค†เคฒिंเค—เคจ เค•เคฐ เคธเค•े เค”เคฐ เค‰เคจเคฎें เคธเคฌ เค•ो เคธ्เคฅाเคจ เคฆे เคธเค•े ।
       
เคตเคน เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎिเค• เคงเคฐ्เคฎ " Be and Make " เคเคธा เคนोเค—ा, เคœिเคธเค•ी เคจीเคคि เคฎें เค‰เคค्เคชीเคก़िเคค เคฏा เค…เคธเคนिเคท्เคฃुเคคा เค•ा เคธ्เคฅाเคจ เคจเคนीं เคนोเค—ा ; เคตเคน เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคธ्เคค्เคฐी เค”เคฐ เคชुเคฐुเคท เคฎें เค…ंเคคเคฐ्เคจिเคนिเคค เคฆिเคต्เคฏเคคा เค•ा เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐेเค—ा, เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคธเคฎ्เคชूเคฐ्เคฃ เคฌเคฒ เค”เคฐ เคธाเคฎเคฐ्เคฅ्เคฏ เคฎाเคจเคตเคคा เค•ो เค…เคชเคจी เคธเคš्เคšी เคฆिเคต्เคฏ เคช्เคฐเค•ृเคคि เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เค•िเค เคธเคนाเคฏเคคा เคฆेเคจे เคฎें เคนी เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐिเคค เคนोเค—ा । เค†เคช เคเคธा เคนी เคงเคฐ्เคฎ - " Be and Make " เคธाเคฎเคจे เคฐเค–िเค , เค”เคฐ เคธाเคฐे เคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค†เคชเค•े เค…เคจुเคฏाเคฏी เคฌเคจ เคœाเคँเค—े । เคธเคฎ्เคฐाเคŸ् เค…เคถोเค• เค•ी เคชเคฐिเคทเคฆ् เคฌौเคฆ्เคง เคชเคฐिเคทเคฆ เคฅी । เค…เค•เคฌเคฐ เค•ी เคจเคตเคฐเคค्เคจ เคชเคฐिเคทเคฆ् เค…เคงिเค• เค‰เคชเคฏुเค•्เคค เคนोเคคी เคนुเคˆ เคญी, เค•ेเคตเคฒ เคฌैเค เค•เคฌाเคœों เค•ी เค—ोเคท्เค ी เคญเคฐ เคฅी । 
     
       เค•िเคจ्เคคु เคชृเคฅ्เคตी เค•े เค•ोเคจे เค•ोเคจे เคฎें เคฏเคน เค˜ोเคทเคฃा เค•เคฐเคจे เค•ा เค—ौเคฐเคต เค…เคฎेเคฐिเค•ा เค•े เคฒिเค เคนी เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคฅा เค•ि ’เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เคˆเคถ्เคตเคฐ เคนैं ।’ เคตเคน, เคœो เคนिเคจ्เคฆुเค“ं เค•ा เคฌเคน्เคฎ, เคชाเคฐเคธिเคฏों เค•ा เค…เคนुเคฐ्เคฎเคœ्เคฆ, เคฌौเคฆ्เคงो เค•ा เคฌुเคฆ्เคง, เคฏเคนूเคฆिเคฏों เค•ा เคœिเคนोเคตा เค”เคฐ เคˆเคธाเค‡เคฏों เค•ा เคธ्เคตเคฐ्เค—เคธ्เคฅ เคชिเคคा เคนैं , เค†เคชเค•ो เค…เคชเคจे เค‰เคฆाเคฐ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•ो เค•ाเคฐ्เคฏเคจ्เคตिเคค เค•เคฐเคจे เค•ी เคถเค•्เคคि เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐे ! เคจเค•्เคทเคค्เคฐ เคชूเคฐ्เคต เค—เค—เคจ เคฎें เค‰เคฆिเคค เคนुเค† เค”เคฐ เค•เคญी เคงुँเคงเคฒा เค”เคฐ เค•เคญी เคฆेเคฆीเคช्เคฏเคฎाเคจ เคนोเคคे เคนुเค เคงीเคฐे เคงीเคฐे เคชเคถ्เคšिเคฎ เค•ी เค“เคฐ เคฏाเคค्เคฐा เค•เคฐเคคे เค•เคฐเคคे เค‰เคธเคจे เคธเคฎเคธ्เคค เคœเค—เคค् เค•ी เคชเคฐिเค•्เคฐเคฎा เค•เคฐ เคกाเคฒी เค”เคฐ เค…เคฌ เคซिเคฐ เคช्เคฐाเคšी เค•े เค•्เคทिเคคिเคœ เคฎें เคธเคนเคธ्เคฐ เค—ुเคจी เค…เคงिเค• เคœ्เคฏोเคคि เค•े เคธाเคฅ เค‰เคฆिเคค เคนो เคฐเคนा เคนैं ! เค เคธ्เคตाเคงीเคจเคคा เค•ी เคฎाเคคृเคญूเคฎि เค•ोเคฒเคฎ्เคฌिเคฏा  เคคू เคงเคจ्เคฏ เคนैं ![เค…เคฎेเคฐिเค•ा เค•ा เคฆूเคธเคฐा เคจाเคฎ-เค•ोเคฒเคฎ्เคฌเคธ เคจे เค‡เคธเค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เค•िเคฏा เคฅा, เค‡เคธीเคฒिเค เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เค•ोเคฒเคฎ्เคฌिเคฏा เคชเฅœा], เคฏเคน เคคेเคฐा เคธौเคญाเค—्เคฏ เคนैं เค•ि เคคूเคจे เค…เคชเคจे เคชเคก़ोเคธिเคฏों เค•े เคฐเค•्เคค เคธे เค…เคชเคจे เคนाเคฅ เค•เคญी เคจเคนीं เคญिเค—ोเคฏे , เคคूเคจे เค…เคชเคจे เคชเคก़ोเคธिเคฏों เค•ा เคธเคฐ्เคตเคธ्เคต เคนเคฐเคฃ เค•เคฐ เคธเคนเคœ เคฎें เคนी เคงเคจी เค”เคฐ เคธเคฎ्เคชเคจ्เคจ เคนोเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เคจเคนीं เค•ी, เค…เคคเคเคต เคธเคฎเคจ्เคตเคฏ เค•ी เคง्เคตเคœा เคซเคนเคฐाเคคे เคนुเค เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ी เค…เค—्เคฐเคฃी เคนोเค•เคฐ เคšเคฒเคจे เค•ा เคธौเคญाเค—्เคฏ เคคेเคฐा เคนी เคฅा ।  

====== 

เค•ोเคˆ เคŸिเคช्เคชเคฃी เคจเคนीं:

เคเค• เคŸिเคช्เคชเคฃी เคญेเคœें